arch/ive/ief (2000 - 2005)

Hoe ver reikt het monopolie van Clear Channel in Amerika?

SASSAMAN: “In Amerika is Clear Channel met zijn bijna 1300 radiozenders de grootste eigenaar van radiostations. Clear Channel bezit ook meer dan 700.000 reclamepanelen én ze verkopen reclameruimte in de gedrukte media. Hiernaast zijn ze ook eigenaar van het grootste ticketagentschap voor concerten hier in Amerika. Ze hebben ook een exclusieve relatie met de grootste independent promotor. Als je als platenmaatschappij je muziek op de radio wil is het wettelijk verboden om die radiostations daar rechtstreeks voor te betalen. Daarom is er het systeem van independent promotors, want dan betaal je gewoon aan hen om de wetten te omzeilen en zij zorgen er dan voor dat de muziek op de radio komt. Clear Channel heeft een exclusieve relatie met hen wat concreet wil zeggen dat als je je muziek op de radio wil, je via Clear Channel moet gaan. Verder hebben ze bijna dertig televisiestations, een aantal gigantische concertruimtes, meestal stadions in grote steden. Als iemand bijvoorbeeld een grote band als Pearl Jam wil boeken en indien ze promotie willen voor die show op de radio, zijn ze verplicht de Clear Channel ticketverkoop en de Clear Channel ruimtes te gebruiken. Clear Channel noemt zichzelf niet voor niets “de grootste openlucht entertainment company van de wereld.”

Zijn de geplande maatregelen van de FCC om de reglementeringen rond eigendom te versoepelen reeds geïmplementeerd?

SASSAMAN: “De regels van de Telecommunications Reform Act van '96, een versoepeling van de regels rond media-eigenaarschap, wil de FCC (De Federale Commissie voor Communicatie, het controle-orgaan van de Amerikaanse media) nu nog versoepelen. Binnen de FCC is daar ook voor gestemd, maar gelukkig zijn ze vandaag nog niet ingevoerd. Dat omdat bijvoorbeeld Prometheus en tal van andere organisaties waaronder The United Church of Christ de FCC voor de rechtbank daagden waardoor de regels nog niet gelden vandaag.”

De grote baas van de FCC Michael Powell, zoon van minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell

(Tot 1996 kon een bedrijf in de Verenigde Staten over maximum 40 radiostations beschikken. De invoering van de Telecommunication Reform Act in 1996 versoepelde deze regeling en liet Clear Channel toe te beschikken over 1200 radiozenders. De belangrijkste taak van de FCC is nochthans het aansporen tot mediadiversiteit. Toch wil Michael Powell, voorzitter van de FCC en zoon van, met de Omnibus Eigendomsregulering de laatste beschermingsmechanismen tegen mediaconcentratie afschaffen).

Dus er zijn vandaag nog maatregelen om verregaande mediaconcentratie tegen te gaan?

SASSAMAN: “De nieuwe regels voorgesteld door de FCC hebben eigenlijk geen directe invloed op de radiomarkt, maar zijn vooral van toepassing op de verticale en horizontale mediaconcentratie van televisiestations. Een van de regels van de Telecommunication Reform Act bijvoorbeeld richt zich tot grote televisiemaatschappijen als NBC en ABC en verbiedt hen om meer dan 35 procent van het Amerikaanse publiek te bereiken. Momenteel stelt de FCC voor dat op te trekken naar 45 procent. In het Amerikaanse Congres zoeken ze nu naar een compromis om tot “slechts” 39 procent te gaan.”

Actie in Amerika tegen de deregulering van de media

Waarom wil de FCC eigenlijk dergelijke regels versoepelen. Welke voordelen halen zij daar uit?

SASSAMAN: De huidige grote baas van de FCC is Michael Powell, de zoon van Colin Powell, minister van Buitenlandse Zaken. De reden waarom Powell zoveel wil dereguleren, is dat hij, net als de FCC trouwens, uiterst conservatief is. Ze willen de mediabedrijven die het beheer van de FCC en van de regering op een of andere manier sterker kunnen maken, steunen. Dat doen ze vooral door deze bedrijven de mogelijkheid te geven om enorm veel geld te verdienen. Bijvoorbeeld na de laatste deregulatie regels van 1996 kon Clear Channel zijn macht uitbreiden van 40 radiostations naar bijna 1300 vandaag en dat in slechts enkele jaren. De aandelen van Clear Channel behoorden tot de beste van de Amerikaanse markt. Clear Channel werd door de zakenmagazines aangeduid als een zeer machtig en gezond bedrijf want doordat ze permanent investeerden leek het inderdaad alsof ze een gezond bedrijf waren en schoot de prijs van hun aandelen constant de hoogte in. Clear Channel heeft hierdoor dus als het ware een monopolie op alles wat de Amerikanen horen. Doordat ze zoveel radiostations bezitten, kunnen ze ook de oren van al die mensen verkopen aan adverteerders en hierdoor velen overtuigen om in hen te investeren. En dat lukte goed. Maar als Clear Channel op termijn al de radiozenders verwierf, werd snel duidelijk dat ze niet in staat was ze te runnen. In het begin hadden ze vooral met technische mankementen te kampen. Ze zeiden bijvoorbeeld de verkeerde titel achter de nummers, kondigden verkeerde nummers aan of ze verdwenen ineens voor enkele minuten uit de ether. Wat ze ook deden was bijna alle werknemers bij de radio’s ontslaan om ze te vervangen door een centrale computer om zo vooral geld te besparen. Als ze niet met een computer werkten was een centrale groep van enkele dj’s verantwoordelijk voor bijvoorbeeld zes verschillende radiostations. Als Clear Channel een radio in een stad overkoopt willen ze er niet een, maar zes. Uit een enkele infrastructuur willen ze zoveel mogelijk geld halen. Ze leken dus gezond maar ze deden niets anders dan mensen ontslaan. Dat is ook waarom Clear Channel aandringt op deregulatie want ze willen dit hele proces opnieuw starten.”

Zijn er naast Powell, nog linken met de republikeinen?

SASSAMAN: “Er zijn wel enkele duidelijke links tussen de grote bedrijven die sterk profiteren van de deregulaties en de republikeinen. Een van de bestuursleden van Clear Channel bijvoorbeeld, Tom Hicks, is de man die van Bush een miljonair maakte want hij kocht de Texas Rangers over van Bush. Er is ook een verband tussen de internationale propagandabedrijven (bijvoorbeeld Voice of America, een pro-Amerikaans mediabedrijf dat radio, tv en print media de wereld instuurt) en de Amerikaanse media industrie. In de Broadcast Board of Governors bijvoorbeeld, het Amerikaanse instituut dat die propagandabedrijven moet controleren, zit onder andere de voorzitter van Univision, de grootste en belangrijkste Spaanse mediaorganisatie van de USA. Het verband tussen de regering en de industrie is vrij duidelijk. De regering doet er alles aan om meer macht aan de industrie te geven. Powell zegt altijd dat door de industrie meer vrijheid te geven om te dereguleren geld wordt bespaard. Op deze manier verzekert hij dat ze gezond blijven en dus het publieke belang dienen. In andere landen als Groot-Brittannië bijvoorbeeld, is de definitie van publiek belang volledig losgekoppeld van het economische model. De regering bezit omroepen die de bevolking dienen. Begrijp mij niet verkeerd, er is ook veel fout aan de BBC, maar het is alleszins beter dan wat je hier in Amerika krijgt.”

“Er is ook een zeer nauwe link tussen omroepen en de militaire industrie. NBC bijvoorbeeld, de eigenaar van Telemundo, een ander groot Spaans mediabedrijf en honderden radiostations, is van General Electric, de grootste leverancier van wapens aan het Pentagon. Na verloop van tijd werd het voor vele Amerikanen die op een of andere manier actief waren in de media duidelijk dat er een probleem was met het nieuws. In het begin van de Irak oorlog bijvoorbeeld, werden nooit lijken getoond, noch Amerikanen nog Iraki's. Wat je zag waren prachtige beelden van de militaire basis en de tanks. Het was een echte show en dat zette veel Amerikanen ertoe om zich te keren tegen de media industrie, bijvoorbeeld door enorme demonstraties. Clear Channel sponsorde bijvoorbeeld ook de war rallies in Amerika, al ontkennen ze dat zelf. De heersende mediacultuur in Amerika dwingt de media eigenlijk om een politiek standpunt in te nemen, voor of tegen de oorlog, maar dat is toch niet de taak van een mediaorganisatie! In Amerika is vrijheid van meningsuiting een basisrecht, net zoals de bescherming van het nieuws. Oorspronkelijk werden Amerikaanse kranten en andere vormen van informatie volledig gratis rondegedeeld omdat men het enorm belangrijk vond dat de informatie zonder enige tussenkomst over het land werden verspreid. Dit werd teniet gedaan toen het bedrijfsleven besefte dat er met informatie veel geld te verdienen viel. De organisaties hadden ook door dat het veel eenvoudiger en voordeliger was om programmatie en productie van het nieuws te centraliseren. Lokaal nieuws was daar het eerste slachtoffer van. Dat is waarom we hier in Amerika slechts vier grote omroepcentra hebben en is het onmogelijk geworden om nog lokaal nieuws uit te zenden.”

In 2000 namen ze ook SFX over waardoor hun macht tot Europa reikt. Denkt u dat ze op termijn ook de Europese media in handen willen krijgen?

SASSAMAN: “Clear Channel zal altijd proberen om overal een graantje mee te pikken, maar of ze ooit de Europese media in handen zullen krijgen hangt vooral af van de mate waarin de regeringen van de verschillende landen mediareglementeringen belangrijk vinden. In Italië bijvoorbeeld heb je een premier die in het bestuur van enorme mediaholdings, zowel publieke als private, zetelt. Dat is net als moest Ted Turner (baas CNN) onze president zijn of de grote baas van Virgin de Premier van Engeland.”

“Het is echt verschrikkelijk hoe individuen zoveel macht kunnen hebben in de communicatiesector.

Communicatie is een mensenrecht. Er is een mondiale beweging, de Communication Rights in the Information Society, die zegt dat media allereerst iedereen de mogelijkheid moet geven om met elkaar te communiceren. Media moet in de eerste plaats het publieke belang dienen, eerder dan portefeuille van een mediabedrijf of de doelstellingen van de regeringen. Er is bijvoorbeeld het wereldforum van de informatiemaatschappij (World Summit on the Information Society), een project gesponsord door de VN. De eerste was in Genève, de volgende is volgend jaar in Tunis en is niet meer dan een plaats waar de major mediabedrijven elkaar ontmoeten en handel drijven. Een Afrikaans land zonder telecommunicatienetwerk wil bijvoorbeeld een mobiel telefoonnet installeren. Het doel van de top in Geneve was dan niet van hoe leggen we dat aan zodat de inwoners hier van gebruik kunnen maken als ze dat willen, maar hoe kunnen we een bedrijf zoveel mogelijk geld doen verdienen. De NGO's bijvoorbeeld werden bij deze gesprekken niet betrokken. Bedrijven als Clear Channel stellen als het ware eigen regels standaarden op die hun eigen bedrijf op de eerste plaats beschermen, niet het publieke belang.”

Is er eigenlijk iets goed aan Clear Channel?

SASSAMAN: “Clear Channel is zo een beetje als een dief. Het is een organisatie die zoveel van onze voorzieningen steelt. In Amerika behoren de radiogolven tot het publieke bezit, dus van elke Amerikaan. Wat Clear Channel doet ter compensatie is bijvoorbeeld een miljoen dollar doneren aan een liefdadigheidsproject. De FFC trekt jaarlijks Amerika rond om rond te vragen wat de bevolking van het mediasysteem vindt. Clear Channel komt dan ook naar die toespraken en zegt dat zij het fantastisch doen en dat ze op de koop toe nog geld doneren ook. Maar eigenlijk zouden ze hun verantwoordelijkheid moeten dragen voor de golven die ze volledig gratis krijgen.”

Een demonstratie tegen het monopolie van Clear Channel

“Een ander probleem is dat je als omroeper niet te veel op de kap van Clear Channel kan zitten want dan heb je niet veel mogelijkheden meer in de industrie. Zij zijn namelijk de industrie. Ik heb geen enkel probleem met mensen doe voor Clear Channel werken, ik heb een groot probleem met hun bedrijfscultuur. Ze hebben wel degelijk het recht om geld te verdienen want op de golven is er genoeg plaats voor bedrijven als Clear Channel om succesvol te zijn, maar er is geen plaats voor een bedrijf dat alles bezit. Wij vechten dus voor kleinere, verschillende en niet-commerciële mediabedrijven.”

Ook in België bezit Clear Channel een deel van de reclamepanelen