arch/ive/ief (2000 - 2005)

De stem van het volk gesmoord: repressie in het Mexicaanse Union Hidalgo
by Bart en Geertje Wednesday, Apr. 21, 2004 at 10:57 AM
bartgeertjemexico@hotmail.com

Union Hidalgo is een gemeenschap van ongeveer 15.000 inwoners, gelegen in het uiterste Zuid-Westen van de Mexicaanse staat Oaxaca. De bevolking bestaat er voor 90% uit indígenas (inheemsen), die Zapoteeks spreken. Sinds 2001 is Union Hidalgo het schouwtoneel van een conflict. Twee multinationals, Camaron Real del Pacifico SSS en Desarrollo Auticula Oaxaca Pacifico, proberen zich in de lagune nabij Union Hidalgo te vestigen om er op industriele wijze camarones (garnalen) te kweken.


De leiders van het CCU lopen vooraan in de begrafenisstoet van Manuel Posada Chévez (foto geertje)

De bewoners van Union Hidalgo zijn hier helemaal niet gelukkig mee. Deze industrie is enorm vervuilend voor de lagune: mangroves moeten gekapt worden, vuil afvalwater wordt geloosd,... Dit type projecten is dan ook slechts leefbaar voor 15 jaar.
Daarna verdwijnen de multinationals (en de winsten!) met de noorderzon, terwijl de kleine boeren en vissers met de vervuilde omgeving achterblijven. Het protest blijft dan ook niet uit: om hun stem te laten horen, wordt een volksraad -het CCU (Concejo Cuidadano Unhidalguense)– opgericht.

Het ganse conflict belandt in een stroomversnelling wanneer eind 2002 Armando Sanchez Ruiz burgemeester van Union Hidalgo wordt. Deze politicus heeft connecties met de twee multinationals, en laat dan ook –in ruil voor financiele hand- en spandiensten– toe dat de twee bedrijven (illegaal want zonder vergunning!) met de werken beginnen. Wanneer het CCU op 13 februari 2003 naar het gemeentehuis trekt om te protesteren, gebeurt wat niemand zich kon indenken. Op bevel van de burgemeester opent de politie het vuur op de meer dan 1000 mensen die zich daar verzameld hebben. Eén van de betogers overleeft deze aanval niet; negen anderen raken gewond.

Dit is nog maar het begin van hele reeks daden van repressie door de gemeentelijke overheid. Sinds 13 februari vallen regelmatig paramilitaire groepen Union Hidalgo binnen. Deze paramilitairen zijn mensen uit naburige dorpen die ingehuurd worden door de burgemeester om leden van het CCU te intimideren. De paramilitairen schuwen geen geweld: ze dragen vuurwapens, slaan mensen halfdood en dreigen iedereen neer te schieten. Op 14 mei 2003 wordt Carlos Manzo, leider van het CCU, door de politie gearresteerd. Officieel wordt hij verdacht van delicten zoals poging tot moord, maar deze delicten zijn overduidelijk door de politie gefabriceerd. De echte reden waarom Carlos opgepakt wordt, is dat hij durft te protesteren tegen de corrupte praktijken van de burgemeester. De volgende dag worden bij een protestmars tegen de aanhouding van Carlos nog twee aanhangers van het CCU gearresteerd. De burgemeester van Union Hidalgo en zijn politieke vrienden probeerden met deze vorm van repressie het CCU de mond te snoeren. Als blijkt dat het protest aanhoudt, grijpt de gemeentelijke overheid naar nóg drastischere maatregelen: vier leden van het CCU komen om in verschillende “mysterieuze” auto-ongelukken, waarvan de daders nooit gevonden worden. Op 17 augustus 2003 wordt Carlos Sanchez Lopez, medestander van het CCU en advocaat van de gevangenen, in koelen bloede vermoord.



De voornaamste eis van het CCU is “Desaparición de poderes”, het afzetten van de burgemeester en zijn clan (foto geertje)

Dankzij politieke druk vanuit verschillende organisaties, worden Carlos Manzo en zijn twee companen eind december 2003 vrijgelaten, na 7 maand onterechte opsluiting. Al snel blijkt dat er weinig reden is tot euforie: burgemeester Sanchez Ruiz blijft stevig in het zadel, en wordt publiekelijk geruggesteund door de gouverneur van Oaxaca, Jose Murat.

Yabasta
Vorige zaterdag, 10 april 2004, werd heel pijnlijk duidelijk dat het conflict in al zijn grimmigheid voortgaat. Zonder enig precedent werd Manuel Posada Chévez, actief lid van het CCU, door een politieagent in burger neergestoken. De politieman gaf hem twee messteken, één in de maag en één in het hart. Het halve politiekorps –aangeworven en betaald door burgemeester Sanchez Ruiz– stond er met de neus op, maar ondernam niets. Het gezondheidscentrum van de stad was –zoals wel vaker gebeurt– gesloten, zodat Manuel aan zijn verwondingen overleed. De officiële versie achteraf luidt dat het om een dronkenmansruzie zou gaan. De dader zou volgens de politiecommisaris al 6 maanden niet meer tot het korps behoren. Klinkklare onzin: enkele dagen voor de moord werd de agent nog op het politiekantoor gezien. Bovendien zijn er tientallen getuigen, die duidelijk gezien hebben dat het niet om een dronkenmansruzie ging, maar om een laffe moord. Jammer genoeg zijn velen bang dat ze, als ze getuigen, zelf slachtoffer zullen worden van de repressie.



Union Hidalgo, stad in verval, schreeuwt om gerechtigheid (foto geertje)

Ya basta por Union Hidalgo”, klonk het op de begrafenis van Manuel. Zeven doden en tientallen gewonden, de maat is vol. Union Hidalgo lijkt na twee jaar wanbestuur op een kruising tussen vuilnisbelt en spookstad. Gisteren, 20 april 2004, zijn de CCU’ers naar Oaxaca getrokken om de onhoudbare toestand aan te klagen. Hun eisen: de onmiddellijke stopzetting van de repressie, het afzetten van burgemeester Sanchez Ruiz en zijn politieke handlangers en schadeloosstelling voor de families van de slachtoffers. Om deze eisen kracht bij te zetten, zijn 7 leden van het CCU een hongerstaking begonnen voor onbepaalde tijd. De protesten vinden plaats voor de kamer van Volksvertegenwoordigers van Oaxaca. De poorten van dit gebouw – waar normaal gezien toch de stem van het volk zou moeten klinken? – bleven echter angstvallig gesloten.