arch/ive/ief (2000 - 2005)

Waarom jullie dit? Vorig jaar betoogden we met miljoenen tegen de oorlog en toch kwam die oorlog er. Hebben dergelijk initiatieven nog wel enige zin? Waarom is dit belangrijk?

Ja, de oorlog is toch doorgegaan, maar was dit de oorlog die zou zijn doorgegaan zonder dat we op straat waren gekomen. Natuurlijk was ons doel om de oorlog tegen te houden, maar een ander doel was om situatie te veranderen. Misschien konden we de oorlog niet stoppen, maar de positie van VS vandaag is zeer ongemakkelijk en daar hebben wij een grote rol in gespeeld. Indien we niet met miljoenen op straat waren getrokken dan zou dat er anders hebben uitgezien en dan zou het veel moeilijker zijn geweest voor Iraakse verzet. Als er niet zoveel protest was geweest dan had Turkije het Noordelijk Front geopend en zouden de verenigde staten een regionale macht aan hun zijde hebben. Dat mag je niet vergeten, we moeten onszelf niet overschatten, maar dat mag wel gezegd zijn.
In Europa zie je toch ook dat de massale betogingen de regeringen heeft weerhouden van een deelname aan de oorlog, het heeft het hen zeker moeilijker gemaakt om openlijk deel te nemen aan de oorlog.
We leerden ook heel wat van die ervaring, we bouwden er een netwerk mee op, we organiseerden collectieve acties, ... Dat kon je nu zien met de oproep van ANSWER om op 11 & 12 april actie te voeren tegen de bezetting, over de gehele wereld pikten mensen die oproep op.

Ik kan goed begrijpen dat miljoenen mensen in de straat echt iets kunnen afdwingen, maar welk rol speelt een tribunaal daar dan in?

Het tribunaal is geen academische activiteit, het niet iets dat zich beperkt tot praten, het is op zichzelf ook een netwerk. De kern-idee om de wet die blijkbaar ergens ver weg boven ons heen staat, we hebben daar blijkbaar geen greep op. Dat is niet hoe we daarover zijn beginnen denken, maar dat is waar we naartoe groeien. De invasie van Irak was zo buitensporig, het was de ridiculisering van alle menselijk waarden, het was een ridiculisering van de gehele internationale wetgeving, dat ging in tegen alles wat je maar kan denken. Je kan je daarbij neerleggen of je kan zeggen dat je dat onaanvaardbaar vindt. Wij willen alle leugens blootleggen en aantonen dat dit een illegale, onaanvaardbare oorlog is. We moeten al die leugens ontrafelen en weerleggen, ook omdat heel wat mensen die leugens geloven.
We kenden natuurlijk het Russel Tribunaal uit de tijd van oorlog tegen Vietnam, maar we wilden er ook de wereldwijde anti-oorlogsbeweging bij betrekken. We wilden dat dit uitgroeide tot een beweging op zich, als een deel van de wereldwijde anti-oorlogsbeweging.

We willen hier ook het volk van Irak helpen en steunen. We gaan het niet gewoon hebben over de Irakezen, we willen dat zij vertellen wat hen overkwam en dat verder vertellen aan de rest van de wereld.
We willen dat de wereld te weten komt wat het Iraakse volk overkomt. We willen de leugens ontkrachten en de waarheid laten naar voor komen. Nu praten ze over een 'bendes die de vooruitgang van de democratie willen belemmeren'. Dat is nu het beeld dat ze willen ophangen van het Iraakse volk en in de eerste plaats van het Iraakse verzet.
Er zijn wereldwijd ook heel wat mensen die rond specifieke misdaden die werden begaan in Irak actief zijn. We willen dat allemaal samen brengen opdat het krachtig zou zijn.

De diversiteit van het tribunaal is iets waar we van bij het begin hebben aan gewerkt. We komen natuurlijk allemaal zelf uit de één of andere groep. Het hele idee achter het tribunaal overstijgt de verschillende groepen, net zoals de anti-oorlogsbeweging die bestaat ook uit een grote diversiteit aan groepen, organisaties, ... We stelden ons het tribunaal voor als een verderzetting van datzelfde verzet. Het Tribunaal zou het moeten mogelijk maken om al die mensen en ideëen samen te brengen, om zo een wereldwijde impact te hebben. De bedoeling is natuurlijk niet dat we eens een paar dagen met onszelf samen zitten en propaganda maken voor onszelf. We willen dingen vertellen aan de wereld. Dat is alvast de manier waarop we het in Turkije aanpakten, en wij dachten dat als dat mogelijk was in Turkije het ook elders moest mogelijk zijn. (gelach,..)

We zijn het tribunaal gaan voorstellen op het Wereld Sociaal Forum in Mumbai en op een aantal lokale sociale fora. Men vond het daar een goed project en men moedigde ons aan om er verder aan te werken. We gingen ook naar de conferentie van de Bertrand Russel Foundation waar we een workshop organiseerden, het is daar dat we Lieven de Cauter ontmoetten. Er waren ook mensen uit New York, Italië, Japan, Turkije, ... samen zo'n 40 tal mensen. De Russel foundation zag dat we vastberaden waren om dit te organiseren en gaf ons zijn steun.

Het tribunaal startte in Brussel, kan je een vertellen wat er in anders steden nog gaat gebeuren?

De idee is om verschillen zittingen, hearing, symposium, .... te organiseren in verschillende steden. Dat hangt af wat mogelijk is in bepaald land, als er maar een input is in het algemene kader van het tribunaal.
In Londen is Peacerights al bezig van voor er sprake was van het tribunaal, maar ze zullen de resultaten van hun werk doorgeven aan het tribunaal. Ze onderzochten of Blair ter verantwoording kon worden geroepen voor verschillende misdaden die werden begaan in Irak.
In Kopenhagen vond er een hearing plaats die onderzocht of deze oorlog nu al dan niet legaal was. Ze spisten zich voornamelijk toe op de uitverkoop van Iraakse grondstoffen aan multinationals en de vraag of dat al dan niet legaal is.
In Japan gaat het International Criminal Tribunal on Irak door, dat gaat door in verschillende steden in Japan. Ze onderzoeken in welke maten Blair en Bush als criminelen kunnen worden vervolgd en of ze verantwoordelijk gesteld. Ze onderzoeken daarvoor de verschillende aspecten van internationale verdragen en wetten. In Hirochima gaat men dan specifiek het gebruik van verarmd uranium en andere nucleaire wapens onderzoeken.
In New York zullen ze in mei de legaliteit van oorlog onderzoeken maar ze zullen vooral oorlogsmisdaden en misdaden tijdens de bezetting onderzoeken. Er zal dan nog een tweede zitting doorgaan in New-York, eind augustus tijdens de republikeinse conventie, waar men de voorlopige bevindingen van andere sessies wil bij elkaar leggen. In Italië zal er een sessie doorgaan over de rol van media en hoe zij de oorlog legtimiseerden.
En dan zullen er nog zittingen zijn in Frankrijk, Duitsland, Turkije, Korea, Groot Brittannië, ... en we gaan proberen ook een zitting in Tunesië te organiseren om de stem van de Arabische volkeren te laten horen.

En op 20 maart 2005 willen we dat dan allemaal samenbrengen in de finale zitting in Istanbul.

Zal het tribunaal enige legale consequenties hebben?

In Turkije zijn er boeren die een strijd voeren tegen multinationals die in hun dorpen goud ontginnen, daarbij verontreinigen ze de bodem met cyanide. De rechter besloot dat de ontginning illegaal was en dus moest worden stopgezet. De Turkse regering wil weliswaar niet ingrijpen. Hiermee wil ik gewoon aantonen dat elke legale consequentie in wezen afhankelijk is van politieke beslissingen. Als we willen dat ons tribunaal legale consequenties zal hebben, dan zal dat alleen maar komen door mobilisatie en druk op onze regeringen.

Toch zijn er mensen die klachten neer te leggen bij de internationale instellingen. De groep in Londen zal klacht neerleggen tegen Blair bij het ICC. Er zijn mensen van het tribunaal die hebben deelgenomen aan de mensenrechten commissie van de UNO, ze hebben er gevraagd dat de UNO ook de oorlogsmisdaden in Irak zou onderzoeken.

Je weet toch de Belgische regering de wet aanpaste op vraag van de USA opdat generaal Francks niet zou vervolgd worden.

Ja heel erg is dat, ze hebben gewoon jullie wet verandert. Is dat niet onwaarschijnlijk, de Amerikanen hebben gewoon jullie wetten verandert.

Als de slot-sessies van het tribunaal doorgaan in maart van 2005, dan zou het best wel eens kunnen dat Bush niet langere president is van de Verenigde Staten.

Het gaat natuurlijk niet alleen over Bush en Blair, het gaat over een heel systeem. Als we tot het besluit komen dat dit een illegale oorlog was dan zal dat besluit geldig zijn voor andere regeringen. We willen het hebben over welk implicaties dit dit heeft. We weten eigenlijk al dat deze oorlog illegaal is, maar de vraag is natuurlijk hoe het zover kon komen en wat wij daar dan aan kunnen en moeten doen. Dat zijn ook vragen waar we antwoorden op willen zoeken in het tribunaal. Het zal dus meer zijn dan een gewoon een verdict dat wordt uitgesproken. We zien u al dat we de hele Irak oorlog niet kunnen bekijken als een geïsoleerde gebeurtenis.

Als je wil dat een dergelijk tribunaal enige impact heeft ben je toch wel zeer afhankelijk van de media, want zonder enige media belangstelling weet niemand dat dit tribunaal doorgaat.

De media aandacht voor her BRussels Tribunaal valt best wel meer hoor, en dat is niet alleen hier in België, ook elders krijgt het tribunaal wel wat media aandacht. Voor het Tribunaal in New York zal Sean Penn meedoen, dat zal daar ook voor de nodige media aandacht zorgen.

Maar ook via onze eigen netwerken verspreid het nieuws zich. Het Russel tribunaal kreeg ook helemaal niet zoveel media aandacht hoor. Als het Russel Tribunaal deel uitmaakt van ons collectief geheugen dan heeft dat vooral te maken met alternatieve media en bewegingsmedia. Dat is waarom we het zo belangrijk vinden dat jullie er zijn. Media als indymedia moeten er ook voor zorgen dat we in staat zijn om onze eigen geschiedenis te schrijven.