arch/ive/ief (2000 - 2005)

Aan de NOS teletekstredactie

Geachte Redactie,

Ik wil graag uw aandacht vragen voor het volgende:

In uw berichtgeving dd 5-4 vermeldt u, dat er in Irak een
arrestatiebevel is uitgevaardigd tegen de sjiitische geestelijke
leider Muqtada al-Sadr.
U vermeldt daarna, dat hij en zijn aanhangers de laatste dagen
betrokken zijn geweest bij tal van gewelddadige protesten tegen de
''nieuwe machthebbers'' [uw terminologie] in Irak.
Verder vermeldt u, dat al-Sadr is aangeklaagd wegens de moord op een
sjiitische geestelijke in april 2003 en dat het bevel tot zijn
arrestatie al maanden klaar zou liggen, maar dat ''de Irakezen'' [uw
terminologoie] hem met rust lieten omdat hij in een moskee verblijft
en uit vrees, dat zijn arrestatie zou leiden tot het opvoeren van de
spanning.
U besluit uw berichtgeving met de mededeling, dat er bij gevechten
tussen aanhangers van de radicale ''uitgesproken anti-Amerikaanse''
al-Sadr en coalitietroepen in het weekeinde tientallen doden vielen.

Met deze wijze van berichtgeving zonder enige achtergrondinformatie
uwerzijds waarbij u zich bedient van een uiterst vage terminologie,
bagatelliseert u de niet alleen de grote politieke macht van de
Brits-Amerikaanse bezettingsautoriteiten, tevens criminaliseert u op
subtiele wijze de protesten tegen de Amerikaanse bezetting en maakt
u zich tevens schuldig aan een zeer eufemistische feitenweergave
van de gebeurtenissen van het afgelopen weekeinde.

A Brits-Amerikaanse bezettingsmacht:

Uw gehanteerde terminologie:

U vermeldt dat de sjiitische geestelijke leider al-Sadr en zijn
aanhangers betrokken zijn geweest bij tal van protesten tegen de
''nieuwe machthebbers''
Verder in uw berichtgeving vermeldt u met betrekking tot de
arrestatiegrond van al-Sadr[verdacht van moord op een sjiitische
geestelijke in april 2003], dat ''de Irakezen'' hem met rust lieten
o.a. vanwege de vrees voor de oploping van spanningen.
Zowel de door u gebezigde terminologie ''nieuwe machthebbers'' als
''Irakezen'' is niet alleen vaag, maar suggereert daarenboven een
onafhankelijke Irakese bestuursinvloed waarvan echter genendele
sprake is.

Te uwer informatie:

Zoals u ongetwijfeld weet heeft de op 20-3 2003 geinitieerde
Brits-Amerikaanse aanval op Irak geresulteerd in de
Brits-Amerikaanse bezetting, die tot op heden voortduurt.
Hieruit voortvloeiende hebben de Amerikaanse bezettingsautoriteiten
een Voorlopige Regeringsraad in het leven geroepen, die een
voorloper moet zijn van een nieuwe door verkiezingen gekozen
onafhankelijke Iraakse regering, die na de door de VN bepaalde
machtsoverdracht op 1 juli 2004 van start zou moeten gaan.
Echter, in deze Voorlopige Regeringsraad hebben voornamelijk zeer
pro-Amerikaanse, veelal uit het buitenland afkomstige Irakezen
zitting, waardoor er geen sprake is van een enigszins autonome
Iraakse bestuurspolitiek.

Bovendien berust de uiteindelijke beslissingsmacht betreffende
belangrijke politieke en juridische kwesties bij de Amerikaanse
bezettingsautoriteiten.
Uw term ''de Irakezen'' , die al-Sadr ongemoeid gelaten zouden
hebben, is dan ook in dezen een ontkenning van de werkelijke huidige
politieke verhoudingen in Irak.

Ook is de term ''nieuwe machthebbers'' in dezen niet erg duidelijk
en als zodanig misleidend.


B Criminalisering protesten tegen de Amerikaanse bezetting:

Niet alleen bedient u zich ivm de Amerikaanse bezetting van
versluierende en misleidende termilologieen als 'nieuwe
machthebbers'' en "'Irakezen'', u definieert al-Sadr als
''radicaal'' en uitgesproken anti-Amerikaans'' zonder nader te specificeren, dat
zijn houding in dezen niet gericht is tegen de Amerikaanse bevolking
als zodanig, maar tegen de Amerikaanse bezetting van Irak met
daaraan inherent onderdrukking, mensenrechtenschendingen c.q.
oorlogsmisdaden, hetgeen o.a. is gebleken uit rapportages van
gerennomeerde mensenrechtenorganisaties als Amnesty International
[http://www.amnesty.org] en Human Rights Watch [http://www.hrw.org] en het Rode
Kruis [http://www.icrc.org]
Verder verzuimt u eveneens te vermelden, dat de protesten tegen het
Amerikaans bezettingsleger en de hen ondersteunende buitenlandse
troepen gelegitimeerd is volgens het Internationala Recht, dat
bepaalt dat ieder volk het recht heeft zich te verzetten tegen het
leger van een buitenlandse bezettingsmacht.
Dit uiteraard in tegenstelling met de aanslagen op Amerikaanse en/of
andere buyitenlandse burgers, die als terroristische daden streng
verboden zijn volgens het Internationaal Recht.


C Weergave feiten rond gebeurtenissen van het afgelopen weekeinde:

Uw vermelding, dat er in gevechten tussen aanhangers van al-Sadr en
de colaitietroepen tientallen doden gevallen zijn, suggereert dat er
in dezen sprake was van vrijwel gelijke gevechtssituatie, hetgeen
niet het geval was.

Er was zowel in Najaf, waar duizenden ongewapende en enkele zeer
lichtgewapende mensen op weg waren naar het hoofdkwartier van de
Spaanse troepen als in Amara waar de protesten zich richtten tegen de Britse bezettingsmacht
sprake van een protestmars tegen de bezetting van Irak, toen door
militairen het vuur op de demonstranten werd geopend met als
gevolg, dat er in Najaf door Spaanse militairen meer dan 20
Irakezen gedood werden en in Amara door Britse militairen een
Irakees werd gedood.

Volgens de weergave van diverse nieuwsbronnen, getoonde filmbeelden
en foto's hebben de betrokken militairen zich hierbij schuldig gemaakt aan
het plegen van oorlogsmisdaden, aangezien zij zich niet in een
levensbedreigende situatie bevonden, hetgeen volgens het
Internationaal recht de enige legitieme reden is om op burgers te
schieten.

In het geval van het verspreiden van een demonstrererende menigte
staan militairen diverse methoden ten dienste, namelijk het gebruik van traangas, dat
meestal als zodanig volstaat en eventueel het schieten in de lucht.
Er mag alleen in het uiterste geval gericht geschoten worden en niet
zoals vrijwel bij eerste keuze zoals hier het geval was.

In ieder geval sluit uw eufemistische berichtgeving in dezen niet
aan bij de plaatsgevonden feiten.

Het verdient dan ook aanbeveling, wanneer u bij een volgende
berichtgeving betreffende het onderwerp [Arrestatiebevel tegen
al-Sadr] zich niet alleen bedient van een duideljke terminologie in
dezen, maar tevens meer achtergrondinformatie geeft over de
internationaal-rechtelijke aspecten van zowel de protesten tegen de
Amerikaanse bezetting als het militaire optreden tegen een
demonstrerende menigte.


Een en ander zal bijdragen aan een objectievere en eerlijkere
berichtgeving betreffende het onderwerp, hetgeen uw journalistieke
taak is tegenover het teletekstlezende publiek.

Vriendelijke groeten

Astrid Essed
Amsterdam