arch/ive/ief (2000 - 2005)

Vanavond opent het station Quilombo haar koffers.


Vriendinnen, vrienden, heksen, bedienden, rebellen, activistes, werkloze fraudeurs, stadsguerilleros, dromers, arbeidsters, boomhutstrijdsters, salonstrategen, schrijfsters, gehandicapten, cyborgs, kameraden, zotte zusters, ...


Kom binnen, neem plaats, op je gemak, er zijn donkere hoeken, je vindt wat schaduw, er is genoeg licht en tijd voor iedereen. Neem ook iets te drinken…

We willen samen met jullie iets op poten zetten, laat het ons uitleggen. Het is waar, we weten niet veel van ons. Overigens ook niet van jullie. Soms praten we niet eens dezelfde taal. We kunnen stellen dat onze wortels, onze origines een zwervend bestaan leiden. We zijn er altijd al geweest. We hebben elkaar zonder twijfel al eens gezien. Van ons weten we alleen waarvan we vluchten : de commerciële monocultuur, de stroomlijning van gevoel en verlangen, de « bussiness as usual », de permanente staat van globale oorlog. Van ons weten we alleen wat we willen creëren : de autonomie, de zelfbepaling, het zelfbeheer, de zelfontwikkeling, enige zelfspot en de verdediging van ons lichaam. En van ons weten we alleen wat we verlangen : de vrijheid van beweging van onze lichamen en emoties, vrijheid van toegang tot plaatsen, informatiestromen en informatiemiddelen, vrijheid van verlangen en uiting van gevoelens. Van jullie zouden we graag te weten komen of jullie gelijkaardige ervaringen hebben. Als we elkaar ontmoeten en elkaar terugzien, zullen we al dingen hebben om elkaar te vertellen, herinneringen, een kollektief geheugen.

Je wil graag in zo'n gezamenlijk proces stappen? Laten we dan met de naam van ons station beginnen : Quilombo. Het is een naam die we opraapten in de Braziliaanse slavengemeenschappen van de 17de eeuw. We hebben enkele sporen van deze geschiedenis, een rest, het geheugen is niet altijd even accuraat. Aan ons om de fouten te vermenigvuldigen.

Quilombos waren de vluchtplaatsen van zwarte slaven in Brazilië en autonome gemeenschappen van verzet tegen de onderdrukkende samenleving van de 17de eeuw. Ze ontvluchtten zowel de suikerplantages als het slavenbestaan. Ex-slaven, mestiezen, indianen en blanken (joden en islamieten die weigerden zich te bekeren tot het katholicisme) leefden er samen in landelijke gemeenschappen tot op het punt dat er zelfs een vrije republiek opgericht werd, Palmares, die meer dan een eeuw weerstand kon bieden aan de Portugezen. De republiek van Palmares zal, temidden van de monocultuur van suiker, de enige plaats zijn waar er vele verschillende teelten zijn. Daarenboven organiseerden de bewoners raids om andere slaven te bevrijden (de slaven leefden zelden langer dan vijf jaar eens aangekomen in Brazilië), omdat ze zelf een ongeschreven wet hanteerden dat je als slaaf niet vrij kon zijn voor je zelf een andere slaaf bevrijd had.
.
De slavenhandel zelf kaderde in en ontwikkelde de wereldverhoudingen voor de industriële revolutie en hielp de komst van diezelfde revolutie voor te bereiden. In Afrika werden interne oorlogen aangewakkerd om zo slaven te verkrijgen, de Engelse vloot zag het licht met haar industriële havens en nieuwe afhankelijke economieën werden gecreëerd in de net gekoloniseerde landen ; het werden leveranciers van grondstoffen.

Vele jaren later zijn we nu en de nakende verovering van de ruimte staat voor de deur. Nieuwe planeten lijken zich gewillig aan de grootmachten van de aarde aan te bieden zonder dat er enig tegenstrijdig voorstel gehoord wordt. Gaan we die grootmachten nogmaals die nieuwe ruimten laten vernietigen en er hun systemen laten regeren ? Nee ! Solidariteit met de buitenaardse eisen ! We moeten samen het quilombo van de hyperruimte maken.

Daarom stellen we u één, twee, drie, vier dagen voor in het ruimtestation Quilombo, een bevrijde ruimte om onze theoretische en praktische wijsheden, onze verzetservaringen en andere ervaringen te delen, en een laboratorium dat open staat voor de dekolonisatie van onze verbeelding.

Voor wie ?

Het station Quilombo wil een uitwisseling tussen actiegroepen, organisaties en culturele buitenbeentjes uit België (Wallonië, Vlaanderen én Brussel) die een aantal dingen gemeen hebben. Allen kunnen we ons veel andere werelden voorstellen dan diegene waarin we leven. We bouwen zelf op verschillende manieren actief aan nieuwe realiteiten door solidariteitsnetwerken, alternatieve projecten, acties, discussiegroepen, theater, publicaties, artistieke praktijken, enz...

Voor diegenen die zwerven in het no mans land van de taalgrens, voor hen die hybride wegen bewandelen eerder dan afgebakende identiteiten te maken, zou deze ontmoeting van Franstalige en Nederlandstalige groepen ons moeten toelaten om onze gezichtspunten uit te wisselen, onze visies, onze eigen dynamieken die al te lang onbekend bleven voor elkaar, terwijl we wel geconfronteerd worden met een politieke realiteit die België heet en dikwijls dezelfde strijd voeren.

Het lijkt ons ook belangrijk om niet enkel in kleine kring te werken, maar om deze dagen publiek en open te organiseren en ruim uit te nodigen. Om verschillende milieus te mengen en de monopolies van de kennis te vernietigen. We willen ook dat Quilombo zich inschrijft in de buurten waar het zich zal bevinden en hen uitnodigt om deel te nemen aan de dynamiek.

En dat alles in twee talen… Oefffff !


Waarom ?

De geschiedenis van de kolonisatie spookt in onze hersenen. We dragen haar, maar ze blijft taboe. Het is aan ons om te begrijpen waarom en hoe kolonisatieprocessen nog steeds actueel zijn, hoe ze functioneren, welke de nieuwe territoria zijn die ze zich toeëigenen, wat de geschiedenis en de geschiedenis van de dekolonisatiestrijden ons kunnen leren om zo nieuwe vrijplaatsen te creëren, een Quilombo uit te vinden.

De kolonisatie van de geesten, de verovering van de verbeeldingen door de meerderheidsnorm wordt hoe langer hoe meer een belangrijk doel. Die norm laat toe een onderscheid te maken tussen het normale en het afwijkende, het menselijke en het « minder menselijke ». De koloniale macht is datgene dat, vertrekkende van een criterium op basis van ras of geslacht, de menselijkheid en de complexiteit van de ander negeert, en hem of haar reduceert tot één betekenis en zo een welbepaalde sociale rol oplegt.

Het constante mediabombardement, met haar publiciteitsidealen en haar ontsmette dromen, formatteert de hersenen en lokt depressie uit, paniek, overmatig gebruik van medicatie. Het Geluk meet zich aldus een gedaante aan die gevoelens van triestheid en ongeluk schenkt aan al diegenen die niet aan het model beantwoorden. We stellen ons, daar waar we staan, niet meer de vraag wat geluk kan zijn, maar houden ons bezig met waar we zouden moeten staan.

Zo zijn we nooit meer dan « sociale werkloze fraudeurs » of « marginale krakers », « niet-geïntegreerde Marokkanen van de tweede generatie », « gesluierde vrouwen van een onafgemaakte emancipatie », « gehandicapten », « gedeklasseerde arbeiders », « allochtone delinquenten », « luie kunstenaars », « wanbetalers », « stakers die het cliënteel gijzelen », « oudere vrouwen met onveiligheidsgevoel », « illegale chanterende hongerstakers », …

Deze termen worden ons worden, onze kijk op onszelf en de ander, en zo algauw onze gevangenis. De vertogen « over » -over de uitsluiting, over de emancipatie, over de utopie, …- zullen op die manier de vertogen worden waarin en waarmee wij zullen leven. De spectaculaire representatie van onze levens wordt zo nog realistischer dan wat we echt meemaken.

De ideeën van Vooruitgang, Moderniteit, Rede, Geluk, westerse ideologische constructies, worden verspreid en vervolgens op wereldschaal gedroomd. Ze eigenen zich een meerderheid toe terwijl ze slechts in dienst staan van een kleine minderheid. Ze negeren de multitude van minoritaire visies en steriliseren onze verbeelding. Ze beroven de menselijke activiteit van haar vele betekenissen om haar in een keurslijf te steken.

Op dit ogenblik waarop elke persoon, elke menselijke productie, elke relatie zich laat meten op de schaal van de marktwaarde, moet iedereen er zich naar plooien en erin toestemmen verkocht te worden op de markt.

De kolonisatie is de verinwendiging van de economische, sociale en culturele onderdrukking in onze hoofden.

Daarmee geconfronteerd, wil Quilombo de logos verdraaien en de complexiteit van de realiteit en de situaties bevestigen. Het erkent de veelheid van identiteiten en culturen, onherleidbaar tot elkaar, en verdedigt hun vermenging als een onvoorspelbare en onbedwingbare scheppende kracht.

Quilombo eigent zich haar eigen geschiedenis toe en schetst ze elke dag. Het wil zich zinnig inschakelen in de wereld en verwerpt de zinledige inhoud, gecreëerd door de media.

Voor al diegenen die zin hebben om hun koffers te maken, voor hen die zin hebben ze te openen.

Maar wat is Quilombo ? Om Quilombo tot een goed einde te brengen, moeten we onze ideeën dekoloniseren, onze vertogen, maar ook onze zijnswijzen in relatie tot, onze lichamen, onze verbeeldingen.

Wat de inhoud betreft stellen we voor om de volgende vragen te stellen : Wie werd/wordt gekoloniseerd ? Welke middelen kunnen de geschiedenissen en de diversiteit van de verschillende gezichtspunten ons aanreiken om te dekoloniseren ? Wat zouden we kunnen heruitvinden voor het Quilombo ?

We stellen voor om een soort experimenteerruimte op te richten : we willen niet enkel « praten over », maar ingrijpen op de tijdruimte Quilombo, proberen te dekoloniseren, inbegrepen de vormen van « in relatie zijn». Bijvoorbeeld openingen maken naar verenigingen waarmee we niet de gewoonte hebben om samen te werken, buurten, andere milieus . Dat zou ook de vorm kunnen aannemen van een onderzoeksproces en de voorbereiding van workshops, door middel van methodologieën voor discussies waar het woord niet het enige belangrijke is. Methodologieën die ieders uitdrukking toelaten, verschillende vormen van kennis en praktijk. Het doel is om manieren van interactie te beoefenen die niet de traditionele debatten voortbrengen.


U heeft het goed begrepen, neem uw bagage, we delokaliseren… Binnenkort landt het station Quilombo en zal het haar koffers openen.