arch/ive/ief (2000 - 2005)

En ideeën waren er al bij al weinig. Behalve eentje dan dat ook meteen het nieuws haalde. Dehaene pleit voor een algemeen Europees verbod op nachtvluchten. Dat zou de enige manier zijn om een concurrentieslag tussen luchthavens te vermijden. “Niet haalbaar,” zo vond Mia De Vits. Zij pleit voor een betere reglementering, maar geen verbod. Bij de discussie over sociale normen ging het net omgekeerd. Mia De Vits wil de Europese landen 'fatsoensnormen' opleggen. Overal hetzelfde minimuminkomen vindt ze – u raad het – niet haalbaar. Maar je zou landen wel kunnen dwingen om een minimuminkomen te introduceren. Dehaene gelooft niet in verplichtingen. Hij voelt meer voor stimulerende doelstellingen zoals dat op vlak van defensie gebeurt: wie mee wil met het koppeloton moet aan een aantal voorwaarden voldoen.

Zitten we hier niet met een gigantisch democratisch deficit, vroeg VUB-professor Kris Deschauwer zich af. “Europa is verantwoordelijk voor meer dan de helft van alle wetten en maatregelen in België en toch vindt minder dan 50 % van de Europeanen het de moeite om zijn stem uit te brengen bij de Europese verkiezingen.” Dehaene sloeg een mea culpa: “Misschien zouden we het allemaal wat meer moeten uitleggen.” Maar zelfs dan zal het een Ver van mijn bed-show blijven want veel staten zijn niet bereid om bevoegdheden af te dragen en de gemeenteraad staat nu eenmaal dichter bij de bevolking dan zo'n Europees parlement, aldus nog de voormalige premier. Mia De Vits repliceerde dat Europa te vaak over technocratische zaken gaat. “We hebben concrete voorstellen nodig die de mensen begrijpen en belangrijk vinden. Er is nog geen sterke Europese partij die zo'n voorstellen kan doen. Maar bij de Europese socialisten zijn we het ten minste eens over het maatschappelijke model dat we nastreven.” “Dan zijde gij den enige die dat vindt,” sneerde Dehaene. Volgens hem was het precies de Duitse socialist Schröder die dwars lag als het er om ging Europa socialer te maken.

Anders gaan concurreren
Ook Francine Mestrum van Attac wees even op de democratische lacunes in de ontwerpgrondwet. “Het parlement kan geen initiatieven nemen en de Raad van Ministers mag blijven werken achter gesloten deuren.” Die Ministerraad zou een soort senaat moeten worden zoals in de VS met vertegenwoordigers van de verschillende landen, vond Dehaene. “Daar hebben we ook voor gevochten, maar bij het zoeken naar een compromis is dat voorstel gesneuveld.” Francine Mestrum had ook nog een vraag voor Mia De Vits. “Bent u van plan u in te zetten in de werkgroep van het Europees Parlement die rond zaken als de Tobintaks (een taks op muntspeculatie, cc) bezig is?” Dat wou Mia De Vits niet beloven. “Dat zullen we wel zien als ik verkozen raak. Zo'n dingen moet ik trouwens afspreken met de andere verkozenen.”

Europa is nog lang niet af. Daarover waren de twee sprekers het uiteindelijk roerend eens. Dehaene wil dat het Europese model zich aanpast aan de nieuwe uitdagingen van de informatiemaatschappij. Mia Devits vindt dat Europa moet 'anders gaan concurreren'. “Europa moet zijn sterke punten uitspelen: kennis en technologie. Zodat we producten hebben waarvan we zelf de prijs kunnen bepalen in plaats van afhankelijk te zijn van anderen.”

Daarmee moest het publiek in de volle aula van de VUB het doen. Het eerste Europese lijsttrekkersdebat leverde weinig vuurwerk op, hoogstens een paar speldenprikken. Het water tussen SP.a en CD&V lijkt niet al te diep. Kregen we hier al een glimp te zien van de nieuwe samenstelling van de Belgische regering na 13 juni?