arch/ive/ief (2000 - 2005)

Geachte Redactie:

Het is mij afgelopen week opgevallen, dat de Nederlandse media, met
name de NOS teletekst-redactie en de redactie van het NOS
TV-journaal zich in hun berichtgeving met betrekking tot de
Israelische liquidatieactie, die op 22 maart het leven kostte aan
Seikh Yassin, de geestelijke leider van de Hamas, evenals aan 7
onschuldige Palestijnse burgers, niet alleen schuldig gemaakt
hebben aan tendentieuze en historisch onjuiste berichtgeving, maar
daarenboven verzuimd hebben gewag te maken van het
internationaalrechterlijke kader waarbinnen dergelijke
liquidatie-acties geplaatst dienen te worden.


A NOS-teletekst:

1 Internationaal Recht:

De NOS had in dezen haar berichtgeving in drie onderdelen
uitgesplitst, te weten de mededeling zelf [Israel doodt oprichter
Hamas dd 22-3], de mededeling met betrekking tot de begrafenis van
Yassin [Begrafenis Yassin in Gaza begonnen dd 22-3] en een een
historisch overzicht tav de persoon van Sheikh Yassin [Yassin,
oprichter en brein van Hamas dd 22-3]

Bij de eerste twee berichten [Israel doodt oprichter Hamas en
Begrafenis Yassin in Gaza begonnen]
werden weliswaar de nieuwsgebeurtenissen rond deze liquidatie als
zodanig correct weergegeven, maar ontbrak iedere
achtergrondinformatie betreffende het internationaalrechterlijke
kader waarin dergelijke liquidaties geplaatst moeten worden.
Hierdoor werd de onterechte indruk gewekt, dat hier sprake zou zijn
was van een gelegitimeerde legeractie, hetgeen niet het geval is,
aangezien liquidaties als zijnde buitengerechtelijke executies
streng verboden zijn volgens het Internationaal Recht, dat stelt,
dat ieder mens recht heeft op een proces.

Veroordelingen door mensenrechtenorganisaties en in andere
rapportages:

Niet alleen is Israel hiervoor herhaardelijk in het verleden
bekritiseerd door internationale mensenrechtenorganisaties als
Amnesty International [http://www.amnesty.org], Human Rights Watch
[http://www.hrw.org], de Israelische mensenrechtenorganisatie B'tselem
[http://www.btselem.org] en tevens in talloze VN en EU-rapportages, ook
deze keer heeft het merendeel van tot de Internationale Gemeenschap
behorende landen hierover terecht een veroordeling uitgesproken.

Van een belangrijk medium als een teletekstredactie mag dan ook
verwacht worden op de hoogte te zijn van dergelijke juridische
achtergrondinformatie en deze dan ook in haar berichtgeving te
vermelden, zodat het voor de lezer mogelijk gemaakt wordt een en
ander in het juiste internationaal-rechterlijke kader te kunnen
plaatsen.
Opvallend is, dat dergelijke achtergrondinformatie wel verstrekt
wordt door de Belgische teletekstcollega's.

2 Gebrek aan objectiviteit

Ernstiger nog is het feit, dat het niet-vermelden van bovengenoemde
achtergrondinformatie leidt tot impliciete partijdigheid,
aangezien in het tweede bericht, dat nieuwsinformatie verstrekt over
de begrafenis van Sheikh Yassin, tevens de uitspraak van de
Israelische Staatssecretaris van Defensie, Bloim, wordt vermeld,
nl, "dat Yassin precies heeft gekregen wat hij heeft verdiend"
Juist naar aanleiding van dergelijke uitspraken is het van zeer
groot belang, te wijzen op de illegaliteit van bocengenoemde
liquidatie-praktijken.

Verder is het zeer opvallend, dat bij alle bovengenoemde berichten
de uitspraken van Hamas en al-Aqsa MartelarenBrigades tussen
aanhalingstekens worden gezet, hetgeen journalistiek gezien volkomen
correct is, maar dat de uitspraak van de heer Bloim, de Israelische
bron, zonder aanhalingstekens wordt weergegeven, hetgeen in
linguistiek-journalistieke taal een impliciete instemming
suggereert.

Dit geval staat niet op zichzelf:

Het is mij meerdere malen bij NOS-teletekstberichtgeving
opgevallen, dat aanhalingstekens ontbreken bij citaten uit
Israelische bronnen, in tegenstelling tot Palestijnse, hetgeen doet
veronderstellen, dat hier sprake is van een impliciete en
structurele partijdigheid, hetgeen in strijd is met de
journalistieke beginselen van objectiviteit en ingriteit.


3 Feitelijke en onjuiste berichtgeving en impliciete verdediging
liquidatie-actie:

Bij het derde bericht, waarbij een historisch overzicht gemaakt is
van de politiek-religieuze rol van Sheikh Yassin, is er sprake van
aperte feitelijke en historisch-onjuiste berichtgeving:
In de eerste plaats wordt er melding gemakt van het feit, dat Yassin
in 1987 Hamas oprichtte, ''met als doel de ondergang van Israel.''
De berichtgeving wordt beeindigd met de mededeling, dat "Israel
vermoedde dat Yassin de inspirator van talloze aanslagen was, maar dat
Jeruzalem hem toch met rust liet uit angst voor een geweldsspiraal''

Historisch-onjuiste berichtgeving:

Het in dit bericht geschetste verslag van de ontwikkelingsgang en
het doel van de Hamas-beweging klopt genendele:

Ontstaan:

In de eerste plaats had de in 1987 opgerichte Hamas niet in eerste
instantie een politiek doel.
Het was een fundamentalistisch-islamitische beweging, die er vooral
op gericht was de Palestijnen te terug te brengen tot de door hen
beschouwde elementen van de Islam en deze als leidraad te hanteren
in hun levenshouding.
Uiteraard werd er wel aan de bezetting gerefereerd, maar deze werd
beschouwd als een straf van God voor het feit, dat de Palestijnen
niet meer als vrome moslims leefden.

In de tweede plaats is het juist Israel geweest, die in de
oprichtingsjaren van de Hamas, deze beweging met name financieel
heeft gesteund en gestimuleerd, met name als tegenwicht tegen de
seculiere Al-Fatah-beweging van Arafat, die zich in tegenstelling
tot de toenmalige Hamas, openlijk tegen de Israelische bezetting
keerde o.a. in de vorm van de toen pas uitgebroken Eerste Intifadah,
waaraan Hamas dan ook in eerste instantie geen steun verleende.

Pas in de loop der jaren radicaliseerde de Hamas-beweging richting
verzet, dat zowel resulteerde in gelegitimeerde acties
tegen het Israelische bezettingsleger alsook in zelfmoordaanslagen op Israelische burgers,
die als zodanig streng verboden zijn volgens het Internationaal
Recht.
Aanleiding [en uiteraard genendele een rechtvaardiging!] voor het
starten van deze zelfmoordacties is geweest de in 1994 plaatsvindende
moordpartij op meer dan 20 biddende Palestijnen in Hebron door de
Israelische extreem-rechtse dr. Baruch Goldstein.

"Ondergang"' van Israel:

Eveneens klopt de door de NOS-teletekstredactie dat het doel van de
Hamas is '' de ondergang van de Staat Israel'' genendele.
Zoals alle Palestijnse activistische organisaties wilde Hamas
uiteraard het einde van de Israelische bezetting van 1967, maar
tevens het einde van de op het zionisme gebaseerde Staatsstructuur
van de Staat Israel, hetgeen impliceert een rechtsverschil tussen de
Joodse inwoners en de niet-Joodse inwoners.
Onder andere heeft een en ander tot gevolg, dat het recht op
terugkeer geldt voor ieder Joodse man of vrouw, overal ter wereld,
maar dat de Palestijnse vluchtelingen, die Palestina lang voor de
stichting van de Staat Israel, zegge en schrijven 500 jaar daarvoor
bewoonden, niet het recht op terugkeer hebben.

Het nieuwe model dat Hamas voorstaat is een groot Palestina, waarbij
Joden, moslims en christenen op gelijke voet met elkaar leven zonder
bevoordeling c.q. achterstelling op basis van geloof of afkomst.

Uiteraard is iedereen er vrij in hierover zijn/haar eigen mening
te vormen, maar het gebruiken door teletekstredacties en/of andere
Nederlandse nieuwsmedia van de term ''ondergang'' van de Staat Israel suggereert impliciet
een nagestreefd doel van het verdrijven en/of doden van de Joodse
inwoners van Israel, hetgeen zeker niet het door
Hamas nagestreefde doel is.

Inspirator achter zelfmoordaanslagen:

Ook de mededeling van de NOS teletekstredactie, ''dat Israel
vermoedde dat Yassin achter vele zelfmoordaanslagen zat maar
dat Jeruzalem hem echter ongemoeid liet uit vrees voor de
geweldsspiraal'' geeft als zodanig blijk van partijdigheid in
dezen, juist door het ontbreken van de achtergrondinformatie, dat
liquidaties onder alle omstandigheden illegaal zijn volgens het
Internationaal Recht.


B NOS-journaal

Ook bij het NOS-TV journaal dd 22-3 werd er diverse keren opgemerkt,
dat de Hamas ook na de dood van Sheikh Yassin doorgaat met de door haar aangehangen
doelstelling, namelijk de ''ondergang'' van de Staat Israel

Ik heb er hierboven reeds op gewezen waarom en dergelijke uitlating
niet met de feiten overeenkomt en daarenboven een verkeerd beeld
schetst van de door Hamas en andere Palestijnse organisaties
nagestreefde doelen in dezen.



Het lijkt mij dan ook van het grootste belang, dat de Nederlandse
media, met name NOS teletekst en het NOS-journaal, maar ook andere
TV-radio en geschreven nieuwsbronnen zich niet alleen bij hun
berichtgeving uitdrukken in zo neutraal en objectief mogelijke
bewoordingen c.q. uitdrukkingen, maar de berichtgeving voorzien van
de nodige achtergrondinformatie, zodat de lezer/kijker hierdoor
beter in staat is zich een beeld te vormen rond de toch al zeer
complexe materie betreffende het Midden-Oostenconflict.


Astrid Essed
Amsterdam