arch/ive/ief (2000 - 2005)

Politieke criteria geïmplementeerd: eerste Koerdische taalles begint op 1 april


Interview met Abdurrahman Özer, directeur van het Koerdisch taalcentrum in Batman, donderdag 25 maart 2004 om 9u.


In het kader van het Turkse streven naar de EU werd de wetgeving zo aangepast dat Koerdisch onderwijs mogelijk werd. In Batman diende men op 17 april 2003 een aanvraag in om een Koerdisch taalcentrum te openen. De goedkeuring van de aanvraag ging gepaard met heel wat moeilijkheden. Slechts op 10 januari 2004 verkreeg men de vergunning. De eerste les zal op 1 april 2004 doorgaan, net zoals in Van en in Urfa, twee andere steden in het Koerdische gedeelte van Turkije.

Hoe komt het dat de aanvraag 9 maanden in beslag genomen heeft?

De twee belangrijkste redenen waren het feit dat de aanwezigheid van een brandtrap niet vermeld was in het aanvraagformulier en dat de klasdeuren te smal waren. Een verdieping hoger in ditzelfde gebouw zijn de deuren van een andere privé-school nochtans even breed en daar hadden de autoriteiten nooit klachten over geuit. Op ons verdiep werden de deuren echter 5 cm te smal bevonden. Behalve deze belachelijke vertragingsmaneuvers werd ons geen strobreed in de weg gelegd.

In het begin werd de vrees geuit dat lesgevers Koerdisch aan strenge vereisten zouden moeten voldoen. Kloppen deze geruchten?

Neen, ze moeten gewoon gediplomeerd leraar zijn en de Koerdische taal beheersen.

Kan elke geïnteresseerde les volgen?

Iedereen van 7 tot 70 jaar mag de lessen bijwonen. Jongeren tot 18 jaar moeten bewijzen dat ze al ingeschreven zijn op een reguliere Turkse school. Ouderen dan 18 moeten kunnen lezen en schrijven.

Hoeveel mensen kunnen er de lessen volgen?

Een cursus bestaat uit 180 uur, verdeeld over tien weken. Zo kunnen we in onze zes klassen maximaal 600 mensen elke tien weken de cursus laten vervolmaken. Tot nu toe zijn er 105 mensen ingeschreven. Het aantal is beperkt, want de mensen hebben angst voor de gevolgen. Vroeger kon men opgepakt worden als men in het bezit van een Koerdisch taalboek werd bevonden. Het is wennen aan nieuwe regels. We verwachten dat veel mensen de verkiezingen afwachten. Als zondag DEHAP hier opnieuw de verkiezingen wint, verwachten we dat de inschrijvingen zullen boomen.

Is er ook een financiële barrière?

Het inschrijvingsgeld bedraagt 100 miljoen Turkse lire (66 Euro). Maar we vragen dit bedrag enkel aan hen die het zich kunnen permitteren.

We merken dat de Koerdische jeugd zeer geassimileerd is, perfect Turks praat en het Koerdisch in mindere mate beheerst. Komen de cursussen niet te laat? Zijn ze voldoende om het tij te keren?

Het klopt inderdaad dat de assimilatie al zeer ver aan het gaan is. In het verleden werd het ons onmogelijk gemaakt om Koerdisch te praten. In Turkije is de kennis van het Turks een noodzaak. In de grondwet, op de universiteit en op de werkplaats is Turks de enige toegelaten taal. Wij vinden dat deze lessen slechts een minimale toegeving zijn. Wij willen eigenlijk dat de Koerdische taal erkend wordt in de grondwet. Wij willen volwaardig Koerdisch onderwijs op alle niveaus. Is het geen schandaal dat de Koerden hier moeten betalen om hun moedertaal onderwezen te worden? Koerdisch onderwijs zou een taak moeten zijn van de staat, niet van een privé-school.

Hoe zie je de toekomst van de Koerdische taal?

Irak heeft twee weken geleden Koerdisch als officiële tweede taal erkend. Dit zal het Koerdisch de kans geven te bloeien. Dit kan een inspiratie zijn voor ons. Vooralsnog is het zeer onwaarschijnlijk dat een dergelijk verregaande stap ook in Turkije wordt genomen. Maar eens Turkije op weg is om een volwaardig lid te worden van de EU, sluit ik een evolutie in die richting niet uit. Deze school kan alleszins meehelpen de interesse in de Koerdische taal te laten heropleven in onze streek. Het kan een begin zijn, maar is op zich niet voldoende om een volledige assimilatie te voorkomen.