arch/ive/ief (2000 - 2005)

Als er in Cairo vandaag nog meer verkeersproblemen waren dan gewoonlijk, dan is daar zeker het massale machtsvertoon van de Egyptische ordetroepen op en rond Tahrirplein - place to be voor al wie deel wou uitmaken van de wereldwijde verzetsdag tegen de Irak-oorlog - niet vreemd aan.

Alle straten rond en uitgevend op het plein waren afgezet, inclusief de weg naar het Egyptisch Museum, dat voor de gelegenheid gesloten was. Met hoeveel waren ze, de agent-soldaten? 10.000? Meer? Op het eerste zicht lijkt de manier waarop de overheid duizenden in akelig zwart uitgedoste broekventjes inzet om de mensen weg te houden van elk contact met de betogers, daarbij de hele normale gang van zaken in deze drukke stad verstorend, een belachelijke absurditeit. Maar dit moet gezien worden in het licht van de nul-tolerantie van Moubarak tegen alles wat ruikt naar dissidentie.

Een strategie die werkt. Afgezien van het feit dat het regime, dank zij haar greep op de verspreiding van informatie in de massamedia, zich heeft kunnen verzekeren van de totale onwetendheid omtrent de manifestatie van het merendeel van de bevolking, valt vooral de efficiëntie van haar gebruik van 'afschrikking' op. Dat blijkt zowat in elk gesprek dat je voert met mensen die wel weten dat er betoogd wordt, maar besloten hebben niet te participeren. Ze vertellen je verhalen massale arrestaties, over politiegeweld, over hoe minstens de helft van de manifestanten geheime agenten en provocateurs zijn,... Met andere woorden : iedereen is bang. En je zou voor minder. Inderdaad riskeert elke Egyptische deelnemer gearresteerd en gefolterd te worden, zoals het geval was met tientallen deelnemers aan de betogingen van vorig jaar (gedocumenteerd in een rapport van Human Rights Watch). Voor wie dat als afschrikking nog niet volstond of het vergeten was - zeer onwaarschijnlijk - arresteerde de politie dit jaar de organistoren van de betoging reeds twee weken op voorhand...

En zodoende, wat vandaag betreft : veel politiegeweld heb ik niet kunnen vaststellen; de verschillende facties - islamisten, communisten, nasseristen - schreeuwden ongestoord hun anti-amerikaanse slogans. Ongestoord maar natuurlijk ook ongehoord, tenzij door de zee van agenten die hen met duizenden omringden. Verwacht geen beelden op de Egyptisch TV vanavond. Deze combinatie van stilzwijgen en gerichte repressie werkt naturlijk. En zo zal er volgend jaar misschien helemaal géén politiegeweld te verslaan zijn, en geen betoging.

Maar die fase van verfijning heeft de onderdukking voorlopig nog niet bereikt. Een 15-tal betogers die het vanonder hun spandoek 'Brood en Vrijheid, de Egyptishe Communistische Partij' waagden na de VS ook Moubarak zélf op de korrel te nemen, werden gegrepen en weggevoerd. Zij slapen de eerste nachten wellicht niet zacht, noch thuis...