arch/ive/ief (2000 - 2005)

Het Koerdische vraagstuk vanuit links Turkse ogen

Extract uit het interview met mevr. Ayse Bertay van de organisatie Baris Girisimi (Vredesinitiatief Turkije) over de Koerdische problematiek.
11u30 17 maart 2004, Istanbul

U bent de coördinator van het Vredesinitiatief Turkije. Waarmee houdt deze organisatie zich bezig?

“Het Vredesinitiatief verzamelt mensen uit de mediawereld, uit de academische wereld, kunstenaars, en dergelijke meer. We focussen enerzijds op het aantrekken van de dialoog tussen de verschillende gemeenschappen, zoals tussen de Koerden en de Turken. En anderzijds is het Vredesinitiatief nu sterk bezig met het bRussells-tribunaal (Brussel, 15-17 april).”

“We moeten de dialoog tussen Koerden en Turken op gang krijgen. Dit is heel belangrijk. Ze moet elkaars noden en eisen verstaan. Zo moeten we de weg naar een oplossing vinden en uit de impasse geraken. Zolang de impasse blijft bestaan, is er het gevaar dat er opnieuw geweld uitbreekt.”

Wat is volgens u de noodzaak van een dialoog?

“Wat de Turkse zijde niet begrijpt, is de mate waarin de Koerden vernederd zijn door het staatsapparaat én door de gewone burgers. De Koerden moeten van hun kant begrijpen dat ook vele Turkse moeders een zoon hebben verloren. Want het ergste gevolg van de burgeroorlog is de polarisatie tussen de Koerdische en de Turkse mensen. Ik keur elk nationalisme af.”

“Voor mij werd het Koerdisch nationalisme een probleem toen de Koerden, omwille van dit nationalisme, niet met één stem de oorlog in Irak veroordeelden. Voor de Koerden was het blijkbaar minder vanzelfsprekend om het Amerikaanse ingrijpen af te keuren en Bush net als Saddam voor het tribunaal te brengen. Ook voor DEHAP (de pro-Koerdische Democratische Volkspartij) was dit een zeer moeilijke situatie. Ze zaten wel in de ‘Coördinatie Neen aan de Oorlog in Irak’, maar niet van ganser harte. Ze slaagden er immers niet in om tot een officiële veroordeling te komen. Een ander voorbeeld? Op de Cordoba-meeting van de Russel-foundation vorig jaar, voor de oorlog in Irak, waren de meningen opnieuw verdeeld over de oorlog. De Koerdische afgevaardigden uit Europa wilden een verklaring opnemen in de eindconclusies over de vorming van een federaal Irak, terwijl alle andere organisaties een verklaring wilden opnemen die een oorlog in Irak veroordeelde. Ik stond perplex.”

“Het is natuurlijk verstaanbaar dat zij een Koerdische staat willen. Maar, met bijvoorbeeld de recente conflicten tussen Arabieren en Koerden in Syrië (maart ’04) in het achterhoofd, is het de vraag of zo’n staat wel de ideale oplossing is.”

Denk je dat de onlusten in Syrië kunnen overwaaien naar Turkije?

“Neen, ik denk het niet. Of liever, ik mag er niet aan denken. De idee is te verschrikkelijk.”

Morgen vertelt Ayse Bertay meer over de Navo-top in Istanbul die gepland is voor juni. Dit zullen we aanvullen met de mening van een coördinatrice van de geplande betogingen.




TAYAD en TKP heel kritisch tegenover Europese Unie

Een gesprek met vertegenwoordigers van Tayad (organisatie van de moeders van de hongerstakers) leerde ons iets meer over het gevecht dat deze organisatie voert tegen de introductie van de F-type gevangenissen. De eerste hongerstaking begon op 20 oktober 2000 en sedertdien zijn er al 107 hongerstakers om het leven gekomen. De F-type gevangenissen werden ingevoerd om de oude gevangenissen met grote gemeenschappelijke zalen te vervangen. Tijdens de invallen in verschillende gevangenissen, om de hongerstakingen te breken en de F-type gevangenissen in gebruik te nemen, vielen in november 2000 tientallen doden. Op 20 oktober 2003 begon er opnieuw een hongerstaking en op 4 maart 2004 viel het laatste slachtoffer: Günay Ögrener stak zichzelf in brand omdat ze gedwongen werd opnieuw te eten.
Tayad verwijt vooral de Europese Unie het invoeren van dit type gevangenissen alsook stilzwijgende medeplichtigheid aan de doden.

Ook de TKP (Turkse Communistische Partij) had weinig vleiende woorden over voor de EU. Haar standpunt was duidelijk: een Turkse toetreding is ongewenst omdat Turkije er alleen maar slechter van zal worden op economisch en politiek vlak. De EU wordt gezien als een kapitalistische en imperialistische mogol die de arbeidersklasse geen inspraak geeft in het Europese beleid.

Morgen zijn er gesprekken gepland met mensen van de Dögus Universiteit en Amnesty International. Hopelijk valt er daar wat positiever nieuws te halen…