arch/ive/ief (2000 - 2005)

De stellingen van Michael Chossudovsky lokken soms hevige reacties uit. Donderdag in het Europees parlement was het weer raak. Nederlands europarlementslid (Groenlinks) Joost Lagendijk deed weinig moeite om zijn misprijzen te verbergen en duwde de Canadese professor economie in de hoek van de samenzweringstheoretici. Enkele uren later in de lobby van het hotel waar hij logeert, haalt Chossudovsky de schouders op.

"Tijdens mijn conferenties, bots ik altijd wel op enkele mensen die sceptisch zijn. Ik begrijp dat ook wel. Ze zijn slecht geïnformeerd en reageren afwijzend: 'dit kan niet, u vindt dit uit, wij begrijpen dit niet, u overdrijft'. Die mensen lezen ook maar gewoon de kranten of kijken tv en wat ik vertel wijkt daar nogal van af. Met hen probeer ik dan de dialoog aan te gaan. Maar als een parlementslid zo reageert zonder in te gaan op concrete zaken, is dat natuurlijk wel ernstig. Je kan moeilijk zeggen dat hij als lid van de commissie Buitenlandse Zaken van het Europees parlement slecht geïnformeerd is. Bovendien maakt hij mij belachelijk door te beweren dat ik zeg dat de Bush-administratie de aanslagen van 11 september besteld heeft. Mijn verhaal is veel genuanceerder dan dat. Maar moeten we het daar echt nog langer over hebben?"

Euh nee, maar kunt u ons eens zeggen wat we nu met absolute zekerheid weten over 11/09?

Dat is natuurlijk een heel breed onderwerp, maar we weten heel zeker dat de officiële versie aan elkaar hangt van de leugens. We weten ook dat de rapporten van de twee onderzoekscommissies die er al geweest zijn eveneens vol leugens staan.

De onderzoekscommissie van de senaat en het parlement die voorgezeten werd door Bob Graham en Porter Goss is een echte 'cover up'. Op geen enkele vraag gaan zij dieper in. Ze hebben geen ernstig onderzoek gedaan naar de betrokkenheid van de Pakistaanse veiligheidsdiensten (ISI). De ISI wordt zelfs niet vermeld in hun rapport. Ze plaatsen geen vraagteken bij de rol van de Pakistaanse generaal Mahmoud Ahmad die nochtans onderwerp was van een onderzoek van de FBI. Volgens de FBI zou hij betrokken geweest zijn bij de financiering van de aanslagen op 11 september. De reden dat hij niet vermeld wordt, is heel eenvoudig. Beide voorzitters hebben een persoonlijke band met de Pakistaanse generaal. Op het moment dat het eerste vliegtuig tegen de WTC-toren vloog, zaten Graham en Goss met generaal Mahmoud Ahmad aan de ontbijttafel. Beiden zijn eind augustus ook naar Pakistan afgereisd om te onderhandelen met de veiligheidsdienst. Het minste dat je dus kan zeggen is dat beide individuen zeer verdacht zijn.

En precies die twee staan aan het hoofd van het onderzoek naar wat er fout liep op 11 september?

Zij zijn benoemd om het onderzoek te leiden. En pas op, het is niet ik die zeg dat zij banden hebben met de ISI. Mijn informatie over het beruchte ontbijt haal ik uit een reportage van de Washington Post. Die krant voegde er zelfs aan toe dat de Pakistaanse veiligheidsdienst zowel de Taliban als Al Qaeda steunt. Het contact bleef trouwens niet beperkt tot Graham en Goss. Ook minister van Buitenlandse Zaken Powell en zijn vice-minister Richard Armitage hadden in de dagen na 11 september gesprekken met de generaal. Zij hebben met hem onderhandeld over de mogelijke steun van Pakistan aan de oorlog tegen het terrorisme. Het is natuurlijk wel heel ironisch dat het individu waarvan de FBI vermoedt dat hij de geldschieter is van de kapers door Powell en Armitage ingeschakeld wordt in de strijd tegen terrorisme. Vergelijk het met Al Capone die uitgenodigd wordt om mee te werken aan de strijd tegen de georganiseerde misdaad.

Baseert u zich daarop om te besluiten dat kernfiguren van de Bush-administratie betrokken zijn bij de aanslagen van 11/09?

Nee, dat is slechts één aspect. Het is het onderdeel dat ik het beste ken omdat ik denk dat de Pakistaanse filière heel belangrijk is. Het is de rode draad doorheen de geschiedenis van Al Qaeda. Het gaat er mij niet eens om of Al Qaeda achter de aanslagen zit of niet, maar Al Qaeda wordt wel voorgesteld als de vijand en als de motivatie achter de oorlog. Maar niemand voegt er ooit aan toe dat Al Qaeda een creatie van de CIA is. Al Qaeda werkt vaak samen met de CIA in buitenlandse operaties. Daar zwijgt iedereen zedig over. Het is cruciaal dat we beginnen met het ontmaskeren van deze leugen. Al Qaeda is niet de vijand van de VS, maar hun instrument.

Je kan nu toch niet meer volhouden dat Al Qaeda en de CIA twee handen op één buik zijn?

Dat zijn ze nooit geweest. Ze zijn zelfs nooit bondgenoten geweest. Al Qaeda is een beweging, een netwerk dat nuttige diensten bewijst aan de Amerikaanse veiligheidsdiensten. In het jargon noemt men dat een “intellegence asset”. Al Qaeda kan best een zekere autonomie genieten en onafhankelijk handelen. Een “intelligence asset” is iets wat indirect wordt gecontroleerd en dat men ook indirect gebruikt. Niet alle pionnen van dit spel hoeven daarom op de hoogte te zijn van de natuur van de samenwerking. Op bepaalde niveaus bestaat er wel een zekere directe samenwerking. Een mooi voorbeeld is Bosnië en Kosovo waar er een openlijke samenwerking was. Maar zelfs dan is het niet zo dat alle leiders weten welke rol Al Qaeda speelt.

Welk voordeel kan de CIA nu halen uit een dergelijke samenwerking?

Al Qaeda wordt gebruikt bij bepaalde opstanden die de VS goed uitkomen. De VS beslissen soms om een land te destabiliseren en daar gebruiken ze dan Al Qaeda voor. In China zijn er bijvoorbeeld groepen actief die strijden voor de afscheuring van het Turkmeense deel van China en het staat vast dat zij banden hebben met Al Qaeda en de Pakistaanse veiligheidsdiensten die in onderaanneming van de CIA werken. Je mag Al Qaeda niet vergelijken met een beweging als Hizbollah in Libanon. Dergelijke organisaties worden ook geïnfiltreerd, maar ze hebben wel een sociale basis en zijn ingeplant onder de bevolking. Al Qaeda niet. Al Qaeda is onzichtbaar.

“Enkele figuren binnen de administratie van de VS hebben 11/09 laten gebeuren.” Is dat dan een goede samenvatting?

Het probleem is dat 9/11 zich niet zomaar laten samenvatten in één zin. Er is bijvoorbeeld het hele debat over de voorkennis van Bush. “Hij wist het. Hij had de aanslagen kunnen voorkomen. Hij heeft de ogen gesloten.” Al die discussie dringen volgens mij niet echt door tot de kern van de zaak. Als het inderdaad om een actie ging van de Pakistaanse veiligheidsdiensten, dan kan je niet zeggen dat het om een vergissing ging of om nalatigheid. Al Qaeda is een instrument van de CIA en dus wist de CIA heel goed wat er gebeurde. Door de uitvluchten van de Bush-administratie minutieus te weerleggen kom je al een heel eind. Rumsfeld zegt bijvoorbeeld: “Wij weten niet waar hij is. Het is als zoeken naar een naald in een hooiberg.” Klopt niet. Op 10 september lag Osama Bin Laden in een Pakistaans ziekenhuis. Waarschijnlijk onderging hij enkele maanden voordien ook al een nierdialyse in een ziekenhuis in Dubai.

Osama Bin Laden in een Pakistaans ziekenhuis één dag voor 11/09? Dat kan niet.

(onverstoorbaar) Het verhaal is afkomstig van CBS, één van de grootste tv-zenders in de VS. Het ging om een reportage ter plaatse. Kijk, ofwel is die reportage helemaal gefabriceerd en dan moet CBS minstens even hard aangepakt worden als de BBC voor het geven van foute informatie. Maar er is helemaal niemand die de reportage in vraag heeft gesteld. Als de reportage wel klopt dan is dat heel erg want dan is dat het bewijs dat er iemand aan het liegen is. Als Osama Bin Laden op 10 september in een ziekenhuis van het Pakistaans leger ligt, dan had hij gemakkelijk kunnen worden opgepakt. Het ziekenhuis ligt op loopafstand van de Amerikaanse militaire missie. Daar wandel je niet gewoon doorheen: “dag, ik ben Osama Bin Laden en voel me niet lekker.” De leugens zijn dus zo grotesk dat de officiële versie makkelijk te weerleggen is.

Neem nu de kwestie van de massavernietigingswapens. Nu doen ze alsof het draait om een foutje van de BBC terwijl het in werkelijkheid ging om een maanden durende leugencampagne. Herinner je je het verhaal nog van het fameuze rapport waar Powell mee uitpakte op de veiligheidsraad? Achteraf bleek dat het gewoon ging om een copie van een studententhesis. Dat is toch al iets ernstiger dan het vermeende foutje van de BBC-journalist Andrew Gilligan.
Nu stelt men de BBC voor als het bastion van de persvrijheid, maar dat klopt niet. De BBC heeft ons een oorlog lang voorgelogen. Lord Hutton moest eigenlijk de omstandigheden van de dood van David Kelly onderzoeken. Wel in zijn rapport wijdt hij daaraan nauwelijks één bladzijde. Over de omstandigheden komen we helemaal niets te weten. We weten nochtans dat hij 48 uur aan een stuk ondervraagd werd, dat hij geïntimideerd werd, dat hij heel zwaar onder druk werd gezet... Ik zeg niet dat het om een politieke moord gaat, maar het valt wel op dat men hard zijn best doet om de omstandigheden van zijn dood weg te moffelen. In de VS heeft een werknemer van de veiligheidsdiensten die gespecialiseerd was in het dossier van de massavernietigingswapens zich door het raam gegooid. Daar luidt de officiële versie ook dat hij zelfmoord heeft gepleegd. Je krijgt zo toch de indruk dat de 'whistleblowers' gevaar lopen. Dat betekent dan ook dat werknemers binnen die diensten beseffen welk risico ze lopen als ze met informatie naar buiten treden.

Wat was dan het belang van 11/09 voor de Bush-administratie?

Daar bestaat weinig discussie over. Zelfs de mensen die geen geloof hechten aan de betrokkenheid van de veiligheidsdiensten zijn het daar over eens. 11/09 werd gebruikt om de militarisering van de samenleving te rechtvaardigen: de implementatie van repressieve maatregelen, de verstrakking van het gerechtelijke systeem, de Patriot Act I en II, de oorlog tegen Afghanistan en later de oorlog tegen Irak. Dat alles was het directe gevolg van 11/09.

De logica is heel eenvoudig: om een oorlog te voeren heb je de steun van de bevolking nodig. Propaganda is de enige manier om die steun te verwerven. Het is zoals Julius Caesar ooit zei: je kan geen imperium bouwen met een republiek. In een goedwerkende democratie is in principe iedereen tegen de oorlog. De militarisatie van de samenleving en het afschaffen van de democratie gaat dus onvermijdelijk hand in hand met de oorlogslogica.

Oorlogen houden wel de economie draaiende?

Het oorlogsproject levert geen jobs op. De oorlogsindustrie gebruikt zeer weinig arbeidskrachten. Ik heb uitgerekend dat een job in de militaire industrie tussen de 20 en 60 miljoen dollar kost. Dus al die miljarden staatsinkomsten die de Bush-administratie uitgeeft aan de militaire industrie leveren nauwelijks jobs op. De kanalisatie van inkomsten naar het militair-industrieel complex in een oorlogseconomie zuigt middelen weg uit de burgerlijke economie en leidt tot een daling van de economische ontwikkeling. Er wordt minder geconsumeerd en de staat raakt in een fiscale crisis verzeild. Dat zien we nu al in de VS. De Amerikaanse bevolking verarmt en dat is ook één van de wortels van de aanval op de democratische rechten. De economische crisis is heel diep en de economen vergissen zich als ze denken dat de overschakeling naar een oorlogseconomie iets zal oplossen. Het zijn slechts enkele grote bedrijven als Bechtel, Halliburton en Lockheed Martin die in Irak grote bouwcontracten in de wacht sleepten en de wapens mogen leveren die nu zwemmen in de dollars.

Geldt dat ook voor Europa?

Europa gaat in dezelfde richting. Men zorgt dat er een plafond komt aan de sociale uitgaven en probeert ondertussen de militaire uitgaven te verhogen. Als de fiscale inkomsten gelijk blijven, kan dit enkel door middelen over te hevelen van de sociale zekerheid naar de militaire industrie.

Is het tij toch niet aan het keren? De neocons lijken wel helemaal out te zijn? ('neocons' is het koosnaampje voor de hardliners als Rumsfeld en Perle die de dienst uitmaken van de Bush-administratie, nvdr)

Het is verkeerd om nu alle aandacht te focussen op de neocons en ondertussen uit het oog te verliezen wie echt de touwtjes in handen heeft. De neocons voeren een project uit in naam van de economische en financiële machten. Het kan best zijn dat de neocons vervangen worden door een andere ploeg, maar hun project zal op één of andere manier moeten worden verder gezet. Misschien zal de nieuwe ploeg enkele andere accenten leggen. Misschien zullen ze iets diplomatischer zijn, iets minder radicaal. Ik zie zelfs tussen Clinton en Bush een grote continuïteit. Clinton heeft oorlogen gevoerd in de Balkan en in Irak. De plannen voor de oorlog in Irak zijn ontworpen onder Clinton. De mensen die de touwtjes in handen hebben in het leger en de veiligheidsdiensten zijn de zelfde gebleven. En het zijn ook nog altijd dezelfde oliemaatschappijen die lobbyen bij de politici. Ik zie wel degelijk nuances, maar in de grond blijft de nieuwe wereldorde intact en die hangt niet af van een dozijn individuen die om de vier jaar vervangen worden.

Iemand als Michael Moore (regisseur van oscar-winnende documentaire Bowling for Columbine, nvdr) zegt wel dat deze verkiezingen misschien de laatste kans zijn op een regimeverandering in de VS?

Ach, Michael Moore is een opportunist. Hij roept op om te stemmen op de oorlogsmisdadiger generaal Wesley Clark die de Navo-troepen aanvoerde tijdens de oorlog in Kosovo, een oorlog die – men vergeet dat wel eens – evenmin de goedkeuring van de VN genoot. Ik begrijp niet dat Michael Moore niet inziet dat hij een misdadiger steunt. Misschien denkt hij wel dat dat goed is voor zijn carrière.

U sluit wel zelf een herhaling van het 11/09-scenario vlak voor de verkiezingen niet uit?

Je kan dat niet uitsluiten. Verschillende hooggeplaatste figuren waaronder Generaal Franks en Minister voor Binnenlandse Veiligheid Tom Ridge hebben al gewaarschuwd dat het land volledig dicht gaat als er een nieuwe grote aanslag komt. Maar wat er ook gebeurt: de VS krijgen een autoritair regime en het land zal verder worden gemilitariseerd. Ik heb de indruk dat ze nog een tijdje de democratische façade met senatoren en congresleden willen gaaf houden, maar in de feiten zal de politiestaat versterkt worden. Dat is nu al voor een stuk zo. Terwijl onschuldigen worden opgesloten in concentratiekampen, creëert men de illusie dat alles goed gaat en dat de democratie blijft functioneren. Dat zullen ze zo lang mogelijk proberen vol te houden.

Men zegt wel eens dat u goede analyses hebt, maar weinig oplossingen?

Ik ben inderdaad niet actief in militante organisaties. Maar ik denk dat de oplossing zal afhangen van het feit of we doorheen die muur van propaganda zullen kunnen breken. Acties voor de vrede en tegen de globalisering moeten gebaseerd zijn op een goed begrip van de inzet van de oorlog. Een anti-oorlogsgevoel is een goed vertrekpunt, maar daar mag het niet ophouden. De staat wordt gecriminaliseerd. We zullen er dus ooit voor moeten zorgen dat de criminelen terecht staan. Zo eenvoudig is het. We zullen dus radicale acties nodig hebben. Ik denk dat we eerder duizenden anti-oorlogscomités nodig hebben dan af en toe een grote mobilisatie. Niet dat die betogingen niet belangrijk zijn, maar als er geen organisatorische gevolgen zijn, komen we geen stap vooruit. Eén miljoen mensen op straat en de machthebbers halen hun schouders op. Maar comités die op alle mogelijke plaatsen actief zijn, vormen wel een gevaar want zij kunnen de krachtsverhoudingen keren.

Verwacht u iets van het verzet in Irak?

Ja zeker, al zullen de Amerikanen er alles aan doen om het verzet te verdelen en de verschillende bevolkingsgroepen tegen elkaar op te zetten.