arch/ive/ief (2000 - 2005)

De bezorgdheid van de Belgische postmannen is begrijpelijk.
Weinigen onder ons houden immers van onzekerheid en verandering.

Maar om nu te stellen dat privatisering sowieso gelijk staat met afbouw van de diensten en een slecht werkklimaat is toch een heel aantal stappen te ver.
Precies het in het artikel aangehaalde voorbeeld van de Nederlandse Post (TPG) bewijst het tegendeel.

Door een ingrijpende privatisering in 1989 is TPG een winstgevend en uiterst dienstverlenend bedrijf geworden (omzet 10miljard euro).
De Nederlandse staat hield wel een controlerend aandeel van 34,8%, voldoende om er over te waken dat de sociale rol behouden blijft.

Om het kort te stellen : de post wordt vandaag in Nederland meer dan op tijd overal aan huis geleverd en er wordt op iedere postzegel winst gemaakt.

Ik neem aan dat het toch voor iedereen duidelijk is (of je het nou goed vindt of niet) dat rendabiliteit en goede dienstverlening vandaag de enige garanties zijn op een toekomst morgen én overmorgen.

Wat betreft het arbeidsplezier kan ik u verzekeren dat er al jaren sociale vrede bestaat bij TPG en voor zover ik kan nagaan (en ik ben vrij goed geplaatst) behoorlijke arbeidstevredenheid.
Niet voor niets werd TPG door het gezaghebbende Fortunes 500 deze maand nog tot de Top 10 van "most desired companies to work for" gerekend.
En voor iemand reageert in de zin van "ja maar het gaat dan ook over een financieel blad" : de insteek was de betrokkenheid van het bedrijf bij de sociale aspecten en filantropie. Het oordeel werd gebaseerd op steekproeven en enquêtes bij werknemers van duizenden bedrijven.

De commentaar van één van de oudere werknemers over de privatisering toedertijd was trouwens zeer verhelderend :

"het was zoals zuurstof toegediend krijgen : we kregen energie om onze job beter te doen en meer aangepast aan de noden van de klant".

U stelt met mij toch ook vast dat de postzegels in België binnenkort nog maar eens duurder worden om het verlies te verkleinen (dus niet om het weg te werken) en dat de brieven zelden of nooit op tijd (= de volgende dag)geleverd worden?
Als je dan ook nog meerekend dat het afgelopen jaar er andermaal 15% minder post werd bedeeld, dan is de rekening snel gemaakt : op deze manier is er geen enkele garantie op werkgelegenheid.
De postmannen zijn dan ook terecht ongerust. Maar om de goede reden ?

Pierre Vermeulen

Het voorbeeld van de Nederlandse post is misschien een illustratie van een systeem van privatiseren waar we moeten naar streven : het initiatief laten aan de privé-sector , met een controlerende functie van de overheid die ten alle tijde een stok achter de deur kan steken om uitwassen (of het nu economisch, sociaal, of ecologisch is) te vermijden. Ik zou zelfs die lijn verdertrekken. Waarom zou niet elk bedrijf een deel van zijn beslissingsmacht aan belangengroepen moeten afstaan ? Ik denk maar aan milieugroeperingen, ik denk aan socialen bewegingen (bv vakbond of personeel of eventueel buurtbewonersverenigingen) en aan de overheid.
Een mogelijk probleem is natuurlijk het gebrek aan kapitaal bij de meeste verenigingen. Hier zou de overheid een voortrekkersrol kunnen spelen door bv. renteloze leningen (of leningen waar de intrestvoet afhangt van de opbrengsten van het geleende kapitaal) te verstrekken. Op die manier wordt dan in elk bedrijf in feite meer gewerkt naar een participatief beleid van binnen uit. Het is het makkelijker om dadelijk de correcte beslissing te nemen waar de accenten juist liggen dan in een situatie waar de verschillende belangengroepen zich buiten en onafhankelijk van de onderneming zich bevinden en een eventuele beslissing in het beleid van buitenaf te gaan beïnvloeden.

Een moeilijke kwestie gaat dan het vaststellen van de verdeelsleutels zijn. Maar ik denk dat we moeten streven naar een systeem dat afhankelijk van sector een andere verdeelsleutel toewijst aan een bedrijf.

"Ik zou graag reageren op de lezersbrief van Pierre Vermeulen ivm de postmannen en TPG (Hollandse post). Ik vind het wel heel interessant van reacties te lezen op onze opiniepeiling.
Juist wat de sociale rol van de post betreft, heeft Koorstra, een directeur van TPG, gezegd dat dat concept in Holland niet meer bestaat. Zie naar het bijgevoegd artikel hieronder.
Ook wat de werkplaatsen betreft, hebben de Belgische postmensen gelijk van bezorgd te zijn, want Bakker, de grote boss van TPG zei al dat natuurlijke afvloeiingen in België niet zullen volstaan.
De grondvraag is: hoe kan je een echt sociale openbare dienst behouden als je tegen de concurrentie moet opkunnen. De concurrenten zijn alleen op winst uit, zie maar naar de lastige en flexibele werkomstandigheden bij TNT (dochter van TPG !)in Bierzet of bij DHL waar de hoofddelegee Bert Verhoogen afgedankt werd omdat hij een verlenging eiste van de werkzekerheid. Bij een openbaar bedrijf als de post kunnen het sociale, de dienstverlening en de werkomstandigheden op de eerste plaats staan. Op voorwaarde dat het bedrijf 100 % openbaar blijft en dat al de postactiviteiten publiek monopolie blijven. Want dan kunnen de activiteiten die geld opbrengen financieren wat niet opbrengt.
Dat wil niet zeggen dat de Belgische Post. niet moet evolueren. De Post is een communicatiebedrijf. Waarom installeert men geen cybercafé in elk postkantoor, met een agent die het publiek kan helpen om wegwijs te geraken in alle nieuwe dingen. Voor iedereen. Dat is echt openbare dienst,maar dat zal ook niet genoeg opbrengen om winst te maken !

Wat het volume van brieven betreft, een Flash van de postdirectie van 19 januari, meldt dat dit met 3% gedaald is dit jaar (dus geen 15 %), en dan nog voornamelijk de brieven tegen het volle tarief. Wat de postdirectie maar
heel zelden zegt, is dat het volume van publiciteit, zowel geadresseerde als niet geadresseerde zendingen, toeneemt. Baudouin Meunier, commercieel directeur van De Post, zei in La Libre Belgique van 19.09.03 dat het volume publiciteit in het eerste semester van 2003 een grotere toename gekend heeft dan voorheen. Ook Minsiter Vande Lanotte in zijn Nieuwjaarsbrief, geeft toe dat de pakjes (dank zij de internet-bestellingen) en de ongeadresseerde
publiciteit toenemen. Wat de directie ook niet zegt is dat er zeer preferentiële (lage) tarieven toegekend worden aan de bedrijven voor die publiciteit. Natuurlijk dat dat minder opbrengt. Maar de postbode moet dat volume en dat gewicht wel dragen. Want publiciteit weegt veel zwaarder dan brieven ! Dat is de prijs voor "concurrentieel" worden, want de dragers bij Belgique Diffusion werken in het zwart tegen 4 Euro per uur.
Tot slot iets over de efficientie. Daar moeten we wel terug naar vroeger. Toen er nog regionale sorteercentra bestonden, die alle plaatselijke koerier plaatselijk sorteerden, en toen alles met de posttreinen reglematig vervoerd werd, toen was de D + 1 gerealiseerd tegen 95 %; dat vertelde Testaankoop in 1997.
Waarom moet men in een moderne maatschappij de posttreinen afschaffen, en met zoveel vrachtwagens nog meer gaan vervuilen ?

Hieronder komt dan het artikel over de Hollandse post.

Vandaag Ford, morgen De Post?
De Nederlandse Post wil de Belgische post opkopen

De Nederlandse Post TPG wil een deel van het kapitaal van De Post opkopen. Minister van overheidsbedrijven Vande Lanotte en de nationale vakbondsleidingen vinden dat een positief signaal. Maar er is al sprake van naakte ontslagen...

Edith Janssens in Solidair, 15-10-2003

Big boss Bakker van TPG kondigde onlangs aan dat hij bereid is om een deel van de aandelen van De Post op te kopen, op voorwaarde dat hij er een meerderheid kan verwerven. Maar met of zonder meerderheid, de Nederlandse
post zal er de wet dicteren. Want Bakker heeft alleen interesse voor de winstmarge.

"Wij zijn een beursgenoteerd bedrijf, wij moeten elk jaar aan onze aandeelhouders laten zien dat we vooruitgang maken" , zegt Koorstra de Group Managing Director van TPG1. De winstvoet voor de postactiviteiten bedroeg het eerste semester 21 procent, het eerste semester 2003 was dat zelfs 21,9 procent.2 TPG toont interesse voor de Belgische Post om "de markt te bezetten, voor de (Duitse en Franse) tegenstanders dat doen. Er blijven straks in het postbedrijf maar een paar grote Europese spelers over en daar wil hij een van zijn."3

De aandeelhouders zijn hoge dividenden gewoon en om hun geluk nog wat te vergroten wil TPG zijn markt tot België uitbreiden. Maar die moet wel genoeg winst opleveren. Daarom heeft Bakker al verwittigd: "De Belgische Post moet
de komende vier jaar een zware rationalisering doormaken (...), nog voor de volledige liberalisering van de markt. Natuurlijke afvloeiingen zijn niet voldoende." En "De nodige herstructureringen kunnen wij ook doen. We hebben
dat zelf al achter de rug."4

Je hoeft maar even te kijken hoe de Hollandse postmannen vandaag werken. Bij de privatisering van 1989 zijn ze hun ambtenarenstatuut compleet kwijtgespeeld. Toen het sorteren werd geautomatiseerd, werd het nachtwerk
afgeschaft en verloren veel sorteerders een groot deel van hun inkomen (de nachtpremies). Om het inkomensverlies te compenseren kwam er een collectieve arbeidsovereenkomst die het mogelijk maakt meer dan 37 uur per week te werken! Resultaat: veel meer werkdruk door al de mensen die weggingen, meer uren werken en een variabel loon.5

"Sociale rol? Ken ik niet!"

Dat was nog maar de eerste fase... Want sindsdien heeft TPG nooit opgehouden met herstructureren. In juni 2002 kondigde de directie aan dat opnieuw 5.000 jobs zouden verdwijnen. "Post bestellen wordt door de betere voorsortering een eenvoudig werk", zo vertelt Koorstra, "en omdat eenvoudig werk nu eenmaal minder betaald wordt, moet je in andere betaalcategorieën naar
nieuwe bezorgers gaan zoeken. En we hebben vastgesteld dat er onder studenten, huisvrouwen en gepensioneerden genoeg mensen te vinden zijn die het leuk vinden tussen 9 en 12 of tussen 1 en 4 in enkele wijkjes de post te bezorgen. Weliswaar zal dat een tijdelijk contract en een minimum-uurloon zijn".6

In de Hollandse sorteercentra vindt je nog bijna uitsluitend uitzendkrachten. De nieuwe collectieve overeenkomst bij De Post die in september in Brussel werd getekend, - ondanks hardnekkig verzet van verschillende gewestelijke vakbondsafdelingen maakt het eveneens mogelijk alleen maar uitzendkrachten aan te werven en het statuut "aan te passen"!
Een mooi cadeau aan het Hollands kapitaal. Maar is dat ook niet waar onze regering naar streeft, zij het op iets langere termijn?

Een Humo-journalist die Koorstra vroeg of de postbode nog een sociale functie heeft, kreeg dit verrassende antwoord: "Over dat soort sociale functie wordt hier in Nederland niet meer gesproken, niet binnen het postbedrijf en ook niet binnen de maatschappij. Onze Nederlandse maatschappij is nu eenmaal behoorlijk verzakelijkt."

De post verkopen aan de privé? Vande Lanotte sluit niets uit. Volgens hem moeten we "eerst nog de noodzakelijke reorganisaties zelf doorvoeren" 7.

Als multinationals een fabriek sluiten of duizenden arbeiders afdanken, zoals nu bij Ford, dan zeggen zowel socialistische als liberale ministers dat ze daar niets tegen kunnen doen, omdat de beslissingscentra zich in New
York of elders bevinden. In dit geval hebben ze alle macht in eigen handen: de Belgische staat is de enige aandeelhouder. Zij en zij alleen beslissen of
de Post geprivatiseerd wordt.

1. Humo, 3/12/02 • 2. Financieel Economische Tijd, 06/8/03 et De Lloyd, 05/8/03 • 3. De Standaard, 9/10/03 • 4. Het Laatste Nieuws, 9/10/03 • 5. Raak, januari 2002 • 6. Humo, 3/12/02 • 7. Le Soir, 9/10/03.

Johnny,

Ik verheerlijk geenszins de privatisering van bedrijven.
Idealiter blijft de Post 100% Belgisch en concurrentieel.

Want dat laatste moet wel om te kunnen overleven.
Andermaal : of we het leuk vinden of niet, de concurrentie is er wel degelijk en als de overheid of een privé-aandeelhouder een bedrijf niet concurrentieel houdt, dan verdwijnt het.
DAT is DE REALITEIT en DAT stellen we elke dag vast.

Wat jouw visie op TPG en TNT betreft kan ik enkel stellen dat deze eenzijdig is. Jouw beweringen rond de slechte arbeidsomstandigheden zijn makkelijk te counteren door de eenvoudige vaststelling dat het bedrijf in Luik zeer grote investeringen deed en daardoor een heel belangrijke bijdrage leverde tot de werkgelegenheid. Zeker in de Luikse regio niet te versmaden. Je vergeet trouwens ook te schrijven dat in de komende paar jaar een nieuwe gigantische investing zal gedaan worden door uitbreiding, wat weer honderden jobs oplevert. Dit kan enkel omdat het bedrijf gezond is en voldoende kapitaal heeft om te investeren.
Voor zover ik kan vaststellen is het enige wat de Belgische Post op dat vlak doet : service afbouwen, vastgoed verkopen en prijzen verhogen.

Dat TPG investeert in een regio waar de lonen laag liggen door de hoge werkloosheid zal inderdaad geen toeval zijn. Doch wat te kiezen wanneer de keuze werkloosheid of bestaanszekerheid is ?

Ook hier : ja, het zou leuker zijn mochten de werknemers in Bierset evenveel verdienen als de aandeelhouders van TPG.

En ja : een 35 uren week is fijner dan een 40-uren week.

Als het effe kan : ik teken meteen voor Utopia.

Wat de 15% minder post betreft : ik heb deze cijfers van het VRT televisie-journaal en ik kan er dus niet over debateren. De dalende tendens is echter duidelijk.

Nogmaals : ik verheerlijk niet de dictatuur van het kapitaal.
Maar ik sta wel met beide voeten op de grond. En als het moet ga ik inderdaad met die voeten post ronddragen voor een laag loon. Kwestie van solidair te zijn met de werkenden.

Pierre

PS : wist je trouwens dat BD ook een dochter is van TPG ?