Internet op Cuba: surfen in de Caraïben

Internet op Cuba: surfen in de Caraïben
by Gwen Falony Friday, Jan. 16, 2004 at 4:33 PM

"De Cubaanse regering legt internet aan banden", titelden deze week enkele kranten. Een nieuwe aanslag op de democratie? Gwen Falony bericht vanuit Cuba.

Hola berenjenas,

Het nieuwe jaar is al weer enkele weken oud, hopelijk is iedereen intussen uitgekust en -gewenst. Oude wijn in nieuwe zakken, we vernemen via de digitale snelweg dat de regen in bakken uit de hemel valt in ons vertrouwde Belgenlandje. Moet kunnen, zo denken we hier. Hou moed, over een viertal maanden stijgt de temperatuur misschien nog wel eens boven de 15 graden. De reeds lang voorspelde klimaatwijziging zal niet voor 2004 zijn, blijkbaar hebben we nog steeds niet genoeg CO2 de lucht ingejaagd. Niet bij de pakken blijven zitten: draai de verwarming nog een streepje hoger, rijd 's avonds nog een blokje om met de wagen, organiseer een kerstboomverbranding in jullie achtertuin. Overigens is methaan ook een broeikasgas, tips om jullie methaanproduktie te verhogen gaan we jullie bij deze besparen. Twee woorden slechts (nu vooruit, drie): rijst met bonen.

In de maand januari durft een mens zich al eens afvragen wat hem in het nieuwe jaar allemaal te wachten staat. Wel, hoe grillig het lot ook moge zijn, er bestaan enkele zekerheden in het leven die houvast bieden in deze woelige tijden. Eerst en vooral luidt 2004 (net zoals 2001, -02 en -03 overigens) de definitieve en onomkeerbare terugkeer in van Frank Vandenbroucke, 'El bambino', de niet meer zo jonge wielerhalfgod uit Ploegsteert. Niet alleen maakt hij van de meeste voorjaarsklassiekers pure demonstratiewedstrijden, na een verwoestende Proloog weet hij beslag te leggen op de Gele Trui die hij tot Parijs weet te behouden. Voetbal: Anderlecht wordt landskampioen met de spreekwoordelijke straat voorsprong, het enige wat Brugge nog weet te winnen is het stadsderby tegen Cercle (zoals steeds legt Sollied de schuld van de opeenvolgende nederlagen bij 'de slechte staat van het terrein'). Nadat blijkt dat Nicole een verleden heeft bij de Hitlerjugend, besluit de VRT haar niet naar het Eurosongfestival te sturen. Hugo zingt dan maar een duet met Barbara Dex (voor de gelegenheid gekleed in een vormloze jutezak), het duo strandt uiteindelijk op de 19de plaats. Paars II sluit 2004 af met een licht begrotingsoverschot: in december besluit een speciale ministerraad de Oostkantons voor een niet onaardig bedrag aan Duitsland te verkopen. 2004 wordt een niet te versmaden jaartje, bij deze zijn jullie allen gewaarschuwd.

2004 is nog maar net begonnen, en Cuba schopte het alweer tot wereldnieuws. Deze keer wisten nogal wat kranten te melden dat de Cubaanse regering besloten had de toegang tot het internet te beperken, om aldus heel wat 'dissidenten' van de buitenwereld af te snijden.. Vanaf nu zouden enkel regeringsfunctionarissen en dokters van thuis uit op internet kunnen. Duizenden Cubanen zouden door de maatregel niet meer op het web kunnen surfen. Hoe zit de situatie in elkaar? Officieel bestaan er voor Cubanen twee mogelijkheden om op het internet te geraken. De dure optie betreft gebruik maken van de computers in hotels of internetcafés. Deze service valt in dollars te betalen en is bovendien niet goedkoop.

De tweede mogelijkheid is weggelegd voor Cubanen die van hun werkgever de toelating krijgen om te surfen. Onze unief verleent bijvoorbeeld toegang tot internet aan professoren en studenten van de hogere jaren. Waarom deze beperking? De reden is hier niet ideologisch, eerder financieel. De dollarinkomsten van de Cujae (onze unief) zijn beperkt en de internetaansluiting moet in dollars betaald worden. Etecsa, de telefoonmaatschappij is een bedrijf dat werkt met buitenlands kapitaal. Nationale telefoongesprekken moeten hier in peso betaald worden (en kosten zo goed als niets), voor internationale gesprekken, gsm-verkeer en internet wordt stevig doorgerekend. Buitenlandse bedrijven investeren nu eenmaal niet in Cuba om de bevolking een dienst te bewijzen, die mensen willen graag nog iets aan hun investering verdienen ook. Om die reden laat de Cujae niet alle studenten gebruik maken van het internet, de kosten zouden gewoon de pan uit swingen. Wel biedt de unief een interne mailservice aan en bepaalde diensten zoals een virtuele bibliotheek zijn terug te vinden op een lokaal intranet dat voor iedereen beschikbaar is (heel wat instellingen werken op die wijze, zo bestaat er over heel Cuba een educatief netwerk voor scholen en een medisch netwerk voor dokters en verplegend personeel).

Wie kan er dan van thuis uit op het net? Bepaalde bedrijven (meestal met gemengd kapitaal) bieden hun werknemers de mogelijkheid om via de telefoonlijn in te loggen op de server van het bedrijf. Deze mensen betalen dan de prijs van een gewoon lokaal telefoontje (enkele centavos) en kunnen gebruik maken van het internet. Het bedrijf in kwestie krijgt op het einde van de maand wel de rekening in dollars voorgeschoteld. Natuurlijk zou Cuba Cuba niet zijn moest er geen bloeiende zwarte markt bestaan voor toegangscodes. Werknemers verkopen hun code door zodat anderen gebruik kunnen maken van de server van hun bedrijf. Een onschuldig handeltje dat Cubaanse bedrijven wel een stevige internetfactuur oplevert. Volgens ons (en volgens CNN, nu niet bepaald de meest progressieve zender) wil de Cubaanse regering met haar nieuwe maatregelen die handel aan banden leggen. Begrijpelijk, maar natuurlijk spijtig voor de Cubanen die van het systeem gebruik maakten.

We willen niet ontkennen dat de Cubaanse regering naast het financiële aspect nog andere redenen heeft om het gebruik van internet te reglementeren. De uitzendingen van Radio Martí, de zender van de maffia uit Miami, worden hier niet voor niets al jaar en dag gestoord. De Cubaanse regering behoudt graag enige controle over de informatie die in Cuba verspreid wordt (misschien bgrijpelijk als je hoort welke onzin er in het buitenland allemaal over Cuba gezegd en geschreven wordt). Toch is het overdreven te stellen dat de regering het internet nu aan banden legt om de 'dissidentie' stokken in de wielen te steken. Je kan nu eenmaal niet verwachten dat de Cubaanse overheid zich maandelijks blauw betaalt om er toch maar voor te zorgen dat de weinige 'dissidenten' gemakkelijk en goedkoop de weg naar het internet kunnen vinden. Die laatsten verdienen overigens genoeg geld met hun 'dissidentie' om via internetcafés te kunnen surfen. Bovendien stelt de Amerikaanse ambassade een internetlokaal ter beschikking voor iedereen die de nodige laster over de Cubaanse communisten wil verspreiden. Wij gaan onze slaap niet laten voor de probleempjes van die mensen. We hopen van jullie hetzelfde.

arch/ive/ief (2000 - 2005)