arch/ive/ief (2000 - 2005)

De getrukeerde foto van Fidel
by Gwen Falony Friday, Jan. 09, 2004 at 9:01 AM

Laat ons onze eerste mail van dit jaar niet beginnen zonder iedereen een fantastisch 2004 toe te wensen. Rijkelijk laat, we beseffen het, maar het toeval wil dat de voorbije feestdagen dit jaar allebei op een woensdag vielen, de donderdagen erop (wanneer we normaal gezien onze mails hadden moeten schrijven) hebben we in bed doorgebracht met schele koppijn en een chronisch gebrek aan inspiratie en aspirine. Niets beter om een nieuw jaar in te zetten (of de geboorte van de Messias te gedenken) dan een stevige kater. We hopen dat jullie ook uitbundig gevierd hebben en gespaard gebleven zijn van het griepvirus dat jullie contreien blijkbaar teisterde. De feestmaand zit er dus op, tijd voor matigheid en soberheid. Kerst en nieuwjaar zijn op heel wat plaatsen in de wereld enkel een excuus voor ongebreideld consumisme.
Jullie hadden het misschien anders verwacht, maar in Cuba is dat niet anders. De Cubanen mogen dan wel steen en been klagen over hun belabberde persoonlijke economische situatie, de realiteit is net iets rooskleuriger. De dollarwinkels zijn gewoon geplunderd, alles is de deur
uit. Zelfs een week na de feesten vind je nog heel wat lege rekken in Habana. Sommige winkeluitbaters proberen de leegte te camoufleren met lange enkele rijen van hetzelfde produkt, wat er soms wel grappig uitziet. Economische crisis, zou een buitenstaander durven denken. Wij weten beter: ongeremde koopwoede.

1 januari wordt in Cuba misschien net iets uitgebreider gevierd dan elders ter wereld. Het is voor de Cubanen dan ook een dubbele feestdag: op 1 januari 1959 vluchtte Batista het land uit en triomfeerde de Revolutie. 1959, dat is precies 45 jaar geleden, en om die en geen andere reden werd 2004 hier dan ook 'Año del 45 Aniversario del Triunfo de la Revolución' gedoopt. Mag vreemd in de oren klinken, maar het is hier de gewoonte elk jaar een naam te schenken. Op 1 januari werden grootse volksfeesten gehouden in het hele land. Groepen waar je de avond voordien meer dan 100$ voor moest neertellen om ze aan het werk te zien, traden gratis en voor niets op voor hun thuispubliek. Zo kon je bijvoorbeeld 'Los Van Van' (een absolute salsa-topper) aan het werk zien op de 'Tribuna Antiimperialista José Martí' het plein voor de Amerikaanse ambassade. Natuurlijk werd er ook gespeecht, Fidel liet zich nog eens helemaal gaan op 3 januari in het 'Teatro Karl Marx'. Hij had het ondermeer over de fascisme, oorlog, milieuproblemen, overbevolking en neoliberalisme. Uit de huidige stand van de wereld concludeerde hij dat we de loop van de gebeurtenissen dringend moeten veranderen, anders komt het overleven van de mensheid in gevaar.

Verder feliciteerde hij iedereen die vecht voor een betere wereld, in het bijzonder de 15.000 Cubaanse dokters die momenteel internationalistische missies vervullen in meer dan 64 landen (let op de uitspraak 'meer dan 64 landen': eigenlijk zegt hij dat het van 64 landen geweten mag zijn, maar dat er nog ander landen zijn waar Cubaanse dokters actief zijn zonder medeweten van hun regering of van de
VS). 15.000 dokters, we wisten wel dat het er veel waren, maar we kijken er toch nog altijd van op. De festiviteiten voor de 45ste verjaardag van de revolutie zijn overigens nog steeds aan de gang. Op het moment dat Batista de benen nam, vocht Fidel in de omgeving van Santiago. De daaropvolgende dagen spoedde hij zich naar Habana, dat inmiddels reeds bevrijd was door Che en Camilo. Nu ja, spoedde, hij hield in alle grote steden wel halt om het volk toe te spreken. Die intochten worden nu herdacht met karavanen van kinderen en plaatselijke oud-strijders. Vanavond (8 januari) is het overigens de beurt aan Habana.

In het buurland Haïti wordt er deze dagen naar het schijnt ook gevierd: men gedenkt daar de 200ste verjaardag van hun onafhankelijkheid. We hoorden op de Vlaamse Wereldomroep overigens een opmerkelijk feit over dat land: blijkbaar wordt er in de hoofdstad Port-au-Prince gemiddeld elke morgen een lijk gevonden dat een gewelddadige dood gestorven is. Het is iets om aan te denken wanneer men het weer eens heeft over vrijheden en mensenrechten in Cuba: elke Habanero heeft het recht en de vrijheid om zich 's nachts haast onbezorgd op straat te begeven, zonder het risico te lopen in een goot te eindigen met 20cm extra staal tussen ribben. Een vrijheid waarvan men zich ongetwijfeld pas bewust wordt wanneer men er van berooft wordt.

Iets helemaal anders nu (deze brief belooft weer veel te lang te worden). Jullie hebben er misschien van gehoord (het bericht stond althans in de Guardian en Le Monde), het gerucht doet de ronde dat dissidenten in de Granma-redactie (de Granma is, zoals duidelijk op de voorpagina vermeld wordt, de officiële krant van de Cubaanse Communistische Partij) er in geslaagd zouden zijn een foto van Fidel op de voorpagina om te vormen tot een foto van Hitler. Andere Cubaanse vooraanstaanden op de foto zouden bedacht zijn met een zonnebril, zodat ze op maffiosi zouden lijken. De Communistische Partij zou er alles aan gedaan hebben om de verspreiding van de krant tegen te houden, in Habana zou inmiddels 150$ geboden worden voor een exemplaar van het nummer in kwestie. De bewuste foto is verschenen in de Granma van 4 december. Hij toont Fidel die een groep Amerikaanse studenten toespreekt, de studenten staan op de voorgrond wat maakt dat het hoofd van Fidel nog geen halve centimeter groot is. Wij hebben de Granma die dag gelezen, er was ons (en heel wat meer Cubanen) niets abnormaals opgevallen. We hadden overigens meer aandacht voor het artikel naast de foto, waarin stond te lezen dat Cuba proefboringen gaat beginnen in de Golf van Mexico om er olie te winnen (de ontginning zou met buitenlands kapitaal gebeuren, de olielobby in de VS kan er niet mee lachen dat zij wegens een voor hen belachelijk embargo niet kunnen investeren in het project).

Enkele dagen later hoorden we voor het eerst het verhaal over de foto, natuurlijk hadden we zoals zovelen de krant al weggesmeten (slechts weinige Cubanen houden oude Granma's bij, vaak gebruiken ze de krant na het lezen voor andere doeleinden - niet in het minst als toiletpapier). Intussen hebben we de krant (die dus normaal verdeeld geweest is en waar nergens 150$ voor geboden wordt) opnieuw te zien gekregen. Het verhaal is niet helemaal uit de lucht gegrepen: Fidel lijkt op de foto inderdaad een Hitlersnorretje te dragen. Oordeel zelf, jullie vinden de foto zoals hij in de kant verscheen op http://groups.msn.com/164954/fotos.msnw?action=ShowPhoto&PhotoID=106.

Gaat het echter om een bewuste manipulatie? Kijk eens naar de personen achter Fidel: het verhaal van de zonnebrillen is duidelijk uit de lucht gegrepen. Feit is dat de afdruk zo slecht is dat men de gezichten van die mensen amper kan onderscheiden. Fidel is intussen ook al wat grijzer geworden, wat zou kunnen verklaren waarom het op de afdruk lijkt dat hij geen baard meer heeft. Kijk ook eens naar de originele foto op http://www.granma.cu/espanol/2003/diciembre/juev4/dialoga.html. Het moet gezegd, het origineel is reeds niet veel soeps, wat moet er dan van een afdruk verwacht worden? Eerlijk gezegd, het hele verhaal is nogal onwaarschijnlijk. Eerst en vooral is er het feit dat de Granma het officieel Partijorgaan is. De gemiddelde Luk van de Kelen werkt niet op de Granma-redactie, we kunnen gerust veronderstellen dat de mensen die er wel aan de slag kunnen stuk voor stuk communisten zijn die hun pluimen reeds verdiend hebben. Ten tweede is er het uitblijven van maatregelen. Moest er sprake zijn van kwaad opzet, dan zou op zijn minst de directeur van het dagblad ontslagen worden. Zo gaat dat in Cuba: een overste moet altijd verantwoording afleggen voor de daden van zijn ondergeschikten. Uit het colofon blijkt nochtans dat de samenstelling van de Granma-redactie ongewijzigd gebleven is.

De overheid noch de Partij hebben gereageerd op de gebeurtenissen (vermoedelijk heeft er wel een onderzoek plaatsgevonden); in de basiscellen van de Communistische Partij vertelde men de leden dat het enkel om een slechte afdruk gaat. Geen ontslagen noch arrestaties dus, hoewel bepaald kranten in Miami anders beweren. Ten derde is er het volledige ontbreken van een waarom van de actie. Wat verhoopten de daders te bereiken? Hoopten ze dat Fidel, door de kracht van de satire, plotseling de risee zou worden van het Cubaanse volk? Dan zijn de daders vermoedelijk geen Cubanen, anders zouden ze toch beseffen dat het respect en zelfs de bewondering van de Cubanen voor hun leider daarvoor veel te groot is. Goed, de foto is een dankbaar gespreksonderwerp voor Cubanen met te veel vrije tijd (zowat alle Cubanen dus: het gevolg van een combinatie van volledige tewerkstelling, gebrek aan grondstoffen en lage produktiviteit), maar verder? Succes in Miami en nu, een maand later (het artikel uit Le Monde dateert van 3 januari) ook in de Europese pers. Mager resultaat voor zo een gewaagde actie. Le Monde geeft het zelf al aan in het verschenen artikel: vermoedelijk gaat het om een toeval dat aanleiding gegeven heeft tot een gerucht. De maffia in Miami heeft het gerucht tot nieuws verheven, intussen wordt het overgenomen door Europese kwaliteitskranten (is Le Monde eigenlijk een kwaliteitskrant? - van kwaliteitskranten weten wij niets, wij lezen enkel De Morgen en Het Laatste Nieuws).

Over enkele jaren is het verschijnen van de foto vermoedelijk een historisch feit en wijdt de Trotter er een halve bladzijde aan. Dat terwijl er vandaag de dag in Habana amper nog gepraat wordt over die Granma van meer dan een maand geleden. Le Monde publiceerde in hetzelfde artikel nog een grap over Fidel die we jullie als afsluiter niet gaan onthouden. De grap gaat over een ontmoeting tussen Castro en Napoleon. De twee strategen mijmeren samen over hun veldslagen. Na een paar uur, en in een sfeer van vertrouwen, zegt Fidel:' Chico, met jouw legers zou ik niet verloren hebben in Waterloo.' Waarop Napoleon:' Compañero, met jouw kranten zou niemand dat geweten hebben.' De Cubanen aan wie we de grap vertelden konden er om lachen, maar eigenlijk doet de grap de Cubaanse pers oneer aan. Napoleon zou eigenlijk moeten antwoorden:' Compañero, moest je verloren hebben, dan zou je het niet in de krant zetten.' Ach, de Cubaanse kranten, we zullen er bij gelegenheid eens een brief aan wijden. Het is genoeg geweest voor vandaag.



Link msn
by Gwen Falony Friday, Jan. 09, 2004 at 2:34 PM

http://groups.msn.com/164954/fotos.msnw?action=ShowPhoto&PhotoID=106 werkt blijkbaar niet rechtstreeks, maar via op http://groups.msn.com/164954 kom je er wel.

Link msn
by Gwen Falony Friday, Jan. 09, 2004 at 2:34 PM

http://groups.msn.com/164954/fotos.msnw?action=ShowPhoto&PhotoID=106 werkt blijkbaar niet rechtstreeks, maar via op http://groups.msn.com/164954 kom je er wel.

Ook in De Morgen
by christophe Friday, Jan. 09, 2004 at 2:44 PM

Het verhaal staat vandaag ook in De Morgen in de rand van de reeks over 45 jaar revolutie in Cuba. Met wazige foto!

jemig
by observer7777 Friday, Jan. 09, 2004 at 5:16 PM

waarom zover zoeken, het staat allang op Indymedia!

http://archive.indymedia.be/news/hidden.php?id=79204#79205