arch/ive/ief (2000 - 2005)

Carcoke/ Actiecomité denkt aan volksvergadering in januari
by raf Friday, Dec. 26, 2003 at 6:13 PM
raf.custers@euronet.be 0476-954290

De overheid moet de milieu-ramp van medio-december2003 met de Carcoke-site in Neder-over-Heembeek (Brussel) grondig onderzoeken en nieuwe maatregelen nemen om de afbraak van de restanten van de cokesfabriek zo veilig mogelijk te laten gebeuren (voor omwonenden en werknemers). Die eis is vrijdag geformuleerd door het comité SOS-Volksgezondheid Marly. Het comité eist ook de grootst mogelijke openheid. Alle studies in verband met de vervuiling en sloop van de sites moeten publiek worden gemaakt, zo is nog gezegd.


Het was de eerste keer dat het comité naar buiten kwam. Verscheidene sprekers benadrukten dat aan Carcoke een echte milieu-ramp heeft plaatsgevonden. Comité-voorzitter Jan Vancoppenolle vroeg zich af of er geen economische factoren in het spel zijn. De haven van Brussel zou – gezien de schaarste aan industrieterreinen in het Brussels Gewest - de site in kwestie zo snel mogelijk als bouwgrond willen commercialiseren.

In ieder geval zijn er onverantwoorde risico’s genomen tijdens de recente afbraakwerken.

Helmut Ulin, zelf al 24 jaar in het vak, zei dat bij Carcoke-Marly de normale gang van zaken helemaal is omgedraaid. In plaats van eerst het aanwezige asbest te inventariseren en het overblijvende teer te cleanen, zijn arbeiders van onderaannemers onmiddellijk met snijbranders aan de slag gegaan, om installaties te ontmantelen waarin nog een gasbel zit. Ulin liet verstaan dat het cascadeysteem van hoofdaannemer (Demeuter), onderaannemer (Saerens) en onder-onderaannemer (Savelkoul, inmiddels in faling) ertoe leidt dat onbevoegd personeel dit specialisten-werk uitvoert.

Professor Nemery, specialist in longaandoeningen van het universitair ziekenhuis Gasthuisberg in Leuven, verklaarde dat tijdens de recente brand op de Carcoke-site gevaarlijke PAKS zijn vrijgekomen, maar dat er geen reden is voor paniek onder de bevolking. PAKS (of poly-cyclische aromatische koolwaterstoffen) komen als stofdeeltjes in het milieu terecht wanneer steenkool, hout, diesel, sigaretten enz. worden verbrand. Ze zijn kankerverwekkend. Nemery zei ook dat beroepskanker voor de allereerste keer is vastgesteld bij arbeiders van cokesfabrieken. De ontdekking dateert van het einde van de 18-de eeuw. De professor suggereerde dat ook werknemers die op de Carcoke-site moeten werken, ernstig tegen de risico’s van PAKS worden beschermd.

Oud-Carcoke-werknemer Emiel De Filette, nu voorzitter van de Werkgroep Leefmilieu van Neder-over-Heembeek, drukte erop dat Neder-Over-Heembeek (NOH) het beu is “de vuilbak van het Brussels Gewest” te zijn. Deze deelgemeente van de stad Brussel leeft al jaren onder de (nauwelijks gezuiverde) rook van de verbrandingsoven langs het kanaal Brussel-Willebroek. NOH ondervindt ook de hinder van de afbraak- en afvalverwerkende bedrijven en het Seveso-bedrijf Shell in de kanaalzone.
De Filette gaf cijfers over Carcoke in volle activiteit. De cokesfabriek produceerde (met ruim 300 werknemers) per jaar 750.000 ton cokes, 25.5000 ton ruwe teer en 684.000 ton ruwe benzol, en leverde per uur 20.000 kubieke meter gas via een ondergrondse leiding aan de electriciteitscentrale van de Verbrande Brug.

Bert Aerts van de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie legde uit dat op de zwaar vervuilde Carcoke-site van Zeebrugge de bodem mogelijk tot 14 meter diep zal afgegraven worden, “tot op de veenlaag”. Die massa aarde zou dan naar Nederland worden vervoerd, waar ze gewassen zou worden, en dan zou ze terug naar Zeebrugge komen. Aerts pleitte voor het schorsen van de afbraak-beslissing voor Carcoke-Zeebrugge en voor beschermende bewaring. Volgens hem zou de sanering van Carcoke-Zeebrugge 50 miljoen euro kosten., Goedkopere en betere oplossingen, waarmee Duitsland erv aring heeft, zijn in België door de overheid niet bestudeerd en dus niet aan de orde.

Het comité SOS-Volksgezondheid Marly wil de komende weken de eventuele werken op de Carcoke-Marly-site intensief monitoren. Emiel De Filette wil in de loop van januari de bevolking van neder-Over-Heembeek en buurgemeenten samenroepen op een volksvergadering en haar daar zo mogelijk confronteren met de verantwordelijke politici.

Eerste beroepskanker
by Prof. Nemery (posted by raf) Tuesday, Dec. 30, 2003 at 7:32 PM
raf.custers@euronet.be

Geachte heer,

Ik heb uw verslag van de persconferentie over de Marly-milieuramp gelezen. Het is een goede weergave van wat er is gezegd. Mag ik een kleine correctie laten aanbrengen in verband met "de eerste beroepskanker"?

De eerste beschrijving van een beroepskanker dateert van 1775 door Percival Pott die vastgesteld had dat jonge schoorsteenvegers kanker kregen van het scrotum (tengevolge van hun blootstelling aan roetdeeltjes die, zoals later zou blijken, PAKs bevatten).

Longkanker bij arbeiders van cokesfabrieken wordt eveneens toegeschreven aan PAKs. Het is een van de best bestudeerde en best bewezen beroepskankers. De eerste wetenschappelijke melding hiervan dateert van 1937 en het risico op longkanker (en andere kankers) bij cokes-arbeiders is in talrijke studies verder aangetoond geweest.

Ik besef dat dit aan de grond van het verhaal niet veel verandert, en ik sta zeker achter de laatste zin van "mijn" bijdrage, maar ik heb liever dat er geen onnauwkeurigheden in die bijdrage staan.

Met vriendelijke groet,
Ben Nemery