Verslag ESF Parijs

Vorige week was Parijs niet alleen de hoofdstad van Frankrijk, maar ook van het sociaal Europa. Daar zorgden het Europees Syndicaal Forum (10 tot 12 november) én het Europees Sociaal Forum (13 tot 15 november) voor. Ook het ACV was present: een 35-koppige delegatie volgde zowel het Syndicaal en het Sociaal Forum.

Europees Syndicaal Forum

Eén van de centrale thema’s op het Europees Syndicaal Forum was de uitbreiding van de Europese Unie. De onvermijdelijke experten stelden dat er geen echte strategie voor de uitbreiding is. En als die er dan toch al zou zijn, focust Brussel vooral op budgettaire normen en vermarkting. Waarbij sociale eenmaking dan al snel het kind van de rekening wordt.

Naast alle analyses was vooral het concrete verhaal van Bogdan Hossu, voorzitter van de Roemeense bond Cartel Alfa, verhelderend. Hij schetste het simpel: meedoen met de uitbreiding is hard voor Roemenië. De overgang van een centrale planeconomie naar een economie van de vrije markt, de strenge Europese milieunormen waaraan ook Roemenië niet zal kunnen ontsnappen, een bedrijfsleven dat niet voorbereid is op een competitieve markt,… Het zijn niet echt voordelen. Maar: niet meedoen zou nog erger zijn. En, erg verwonderlijk voor de Belgische delegatie die net geconfronteerd werd met de harde realiteit zoals die zich afspeelde in Ford Genk, drukte hij ook zijn vrees uit voor de-lokalisatie. Hij stelde vast dat de textielsector, die in de jaren ’80 wegens niet-concurrentieel de wijk nam uit West-Europa naar Tsjechië en Polen, ondertussen al opgeschoven is naar Roemenië. En ook van daar alweer wil verkassen naar Oekraïne.

John Monks, algemeen secretaris van het organiserende Europees Vakverbond (EVV), zette in zijn slottoespraak alle problemen van Europa nog eens op een rijtje. Monks zag een Europese grondwet inclusief het handvest van de sociale grondrechten als één van de weinige remedies. Hij erkende ook dat de uitbreiding van de unie een zware economische uitdaging is. Alhoewel pleitbezorger voor een Europese kennis- en innovatie-economie, brak hij ook een lans voor nieuwe en sterke industriële impulsen. Een kennis-economie verankerd in een solide industriële basis is volgens Monks trouwens ook van levensbelang voor de kandidaat-lidstaten: het lage loon-“voordeel” zal ook daar niet eeuwig blijven spelen. Om die modernisering in goede banen te leiden pleitte John Monks voor een degelijke sociale dialoog en een sterke Europese sociale vakbeweging.

Tijdens interpellaties vanuit de zaal kreeg het Europees Vakverbond ook enkele vegen uit de pan. Verschillende deelnemers vroegen zich af waarom het EVV (te) weinig aandacht besteedt aan bijvoorbeeld de pensioenproblematiek die zich ondertussen in heel Europa manifesteert.

Het Europees Sociaal Forum

Naarmate het Europees Sociaal Forum naderde, werden de Parijse straten en metro steeds kleurrijker. Niet verwonderlijk: een zestigduizend activisten van milieu-, vrouwen- en derde wereldbeweging, vakbonden, allerlei klein-linkse (splinter)groepen bogen zich gedurende 2 dagen in een 250-tal werkgroepen over een socialer, duurzamer, vrouwvriendelijker, gastvrijer,… Europa. Het ACV droeg aan het enorme aanbod trouwens ook zijn steentje bij met een workshop rond syndicale rechten in Colombië, een workshop rond basisdienstverlening van banken en met nationaal-secretaris Maddie Geerts als spreker in de plenaire discussie rond de ondeelbaarheid van sociale, economische, culturele en milieu-rechten.

Workshop syndicale rechten in Colombië

“Sinds jaren worden in Colombië vakbondsleiders en mensen uit sociale bewegingen koelbloedig vermoord”. Hiermee zette Hector Mondragon van de Colombiaanse Boerenbeweging meteen de toon van deze workshop. In 2002 kwamen in Colombië 184 sociale activisten om het leven. Verantwoordelijk voor deze misdaden zijn paramilitaire eskaders die het extreem-rechtse beleid moeten ondersteunen.

Pierre Pravata, van de ACV-CSC-delegatie, lichtte tijdens de workshop het werkplan “Syndicol” toe. Syndicol is een solidariteitsproject van ACV, ABVV en de Colombiaanse bonden. Bedoeling is om een Europees solidariteitsnetwerk met de Colombiaanse bevolking te smeden. En om het anti-sociale geweld in Colombië meer weerklank in de pers te geven.

Tegen bancaire uitsluiting

De Werkzoekendenwerking van het Waalse ACV verzorgde samen met vakbondsafgevaardigden van de financiële sector (CNE, Waalse bediendenvakbond) een workshop rond “bancaire uitsluiting”. De kern van het probleem is tegelijk schrijnend en simpel: mensen die het financieel al niet makkelijk hebben zijn geen interessante klanten voor het bankwezen en worden dan ook vaak geweerd. Daarbovenop is de dienstverlening van banken niet goedkoop (zoals recente prijsontwikkelingen in België illusterer). Gevolg: werklozen, leefloners,… krijgen moeilijk of geen toegang tot financiële dienstverlening. Geen overschrijvingen, geen betaalkaarten, geen domiciliëringen, geen huurwaarborg,…

Voor de Waalse ACV-werkzoekendenwerking en vakbondsafgevaardigden uit de bank-sector kon dit niet langer door de beugel en ze verenigden hun krachten. Een volgehouden actie die resultaat opleverde: vanaf september 2003 kan iedere Belg beroep doen op een basis bancaire dienstverlening.

De Belgische actie werd op deze workshop naar voor geschoven als het te volgen model: een gecombineerde actie van betrokken werknemers uit de sector en de slachtoffers. En nu is blijkbaar het moment aangebroken om Europees te gaan handelen.

Plenaire zitting rond ondeelbaarheid van sociale, econmische, culturele en milieu-rechten

Tijdens dit panel-gesprek zette nationaal-secretaris Maddie Geerts de eisen van de vakbonden voor een sterker sociaal Europa nogmaals op een rijtje. De Europese leiders hebben het dan wel steeds over meer en betere jobs, maar volgens Maddie Geerts zal het zaak zijn hen aan deze doelstellingen te blijven herinneren. Daarnaast zetten fiscale hervormingen overal in Europa de sociale zekerheid sterk onder druk. Het voorstel van Europese grondwet dat uitgewerkt werd door de Conventie komt nog onvoldoende tegemoet aan de sociale bekommernissen. Maddie Geerts deed dan ook een oproep om bij de Europese verkiezingen volgend jaar een bewuste stem uit te brengen. Politieke partijen moeten daarom duidelijk informeren over hun standpunten. Zodat de kiezer zijn besluiten kan trekken.

De inhoudelijke ratatoelje die zo een enorm forum is, maakt het heel moeilijk er een rode draad, laat staan algemene conclusies, aan vast te knopen. Maar daar draait het ook niet om: een Europees Sociaal Forum is een supermarkt – bio uiteraard - met op het schap allerlei sociale en anders-globalistische produkten. En iedereen neemt wat hij lekker vindt. En bakt daar dan zijn eigen politiek correct omelet mee. En zoals in de supermarkt raak je natuurlijk ook altijd aan de praat met diegene voor jouw in de rij.

Dat grote forum-omelet heeft onvermijdelijk ook enkele aangebakken randjes. De fijnere, genuanceerde smaken zijn soms ver te zoeken. “Dé revolutie” breekt er met de regelmaat van de klok uit, sommigen horen vooral zichzelf graag praten, wat al het gediscussieer aan concreets zal opleveren, de soms rabiaat anti-christelijke reacties,... De jonge leeftijd van de gemiddelde forum-ganger zal aan enkele van deze fenomenen waarschijnlijk niet vreemd zijn.

Europa ver van je bed?
Op 1 mei 2004 wordt de uitbreiding van de Unie een feit, op 9 mei wordt het nieuwe verdrag dat een Europese grondwet moet instellen getekend. En in juni kunnen we er in het stemhokje allemaal onze mening over geven.

arch/ive/ief (2000 - 2005)