arch/ive/ief (2000 - 2005)

Al goed dat hij de laatste spreker was want blijkbaar waren heel wat mensen vooral voor hem gekomen, ze verlieten de zaal nadat hij gesproken had en voordat het echte debat geopend was. Hij kon rekenen op luid applaus. José Bové de popster van de andersglobalistische beweging? Ik kreeg in ieder geval die indruk. Maar er was meer dan alleen José Bové...

Ik was natuurlijk te laat (twee dagen intensief debatten volgen, eist zijn tol) en de overslaande stem van José Manuel Sanchez Gordillo (sindicato obreros del campo-etat espagnol), de eerste spreker, kwam mij al buiten de tent tegemoet. “Het land behoort aan de mensen die erop werken!” was de kern van zijn vurige betoog. Enthousiast applaus, nu was iedereen wakker (willens nillens).

Lena Klevenas (Attac-zweden) was gematigder. “Attac is opgericht rond de eis voor de tobintaks (taks op financiële transacties), maar we hebben nooit duidelijk gesteld wat we met dat geld willen gaan doen. Ik wil daarom pleiten voor een wereldwijd verspreid systeem van “Child Allowance”. We kunnen zo bijvoorbeeld elk kind per dag 10 dollar geven. Met dat geld zouden de moeders eindelijk druk kunnen uitoefenen op de voedselproducenten door de producten die ze al dan niet kopen en dan zou het systeem van de vrije markt wel werken.” En nog: “Als er over armoede gepraat wordt, wordt vaak honger vergeten. Maar als de honger verdwijnt, zal ook de armoede verdwijnen. Als mensen drie maaltijden per dag hebben, hebben ze meer energie om naar school te gaan en de armoede tegen te gaan”. Is dat niet wat simplistisch? Dat het systeem van “Global Child Allowance” mij deed denken aan het knikkende negertje op de toonbank bij de slager vroeger, verhinderde mij alleszins mee te doen met het applaus voor Lena.

Daniel Pasqual (Guatemala) stelde een meer structurele oplossing voor. Hij stelde duidelijk dat de strijd voor het land meer is dan een gevecht voor drie maaltijden per dag. “De strijd voor het land betekent ook de bestaande machtsstructuren breken. In Centraal- en Zuid-Amerika bezitten enkele grootgrondbezitters bijna alle landbouwgronden. Het kan pas beter gaan met onze landen als dat verandert”

En toen kwam José Bové, één van de boegbeelden van antiglobaliseringsbeweging in Frankrijk. Hij kreeg al op voorhand applaus.
“De multinationals nemen de landbouw over, hierbij geruggesteund door de Wereld Handels Organisatie (WHO). Nu wordt 10% van de landbouwproducten wereldwijd verspreid maar de WHO wil dat alle producten wereldwijd verspreid worden, volgens de regels van de vrije handel, dus moet elk land zijn grenzen opengooien. De WHO wil alle landen verplichten minstens 5% van wat in dat land van elk product geconsumeerd wordt, te importeren; ook al heeft het land voor dat product geen import nodig en kan het in zijn eigen behoeften voorzien. Dat laat de multinationals toe producten aan dumpingprijzen op de markt te brengen en zo de lokale landbouw kapot te concurreren. Wij als Europeanen moeten duidelijk maken dat we niet willen dat door de politiek van onze regeringen en de WHO de lokale landbouw in andere landen kapot gemaakt wordt. De landbouw moet uit de GATTs en WHO-akkoorden gehaald worden” José Bové kan het goed uitleggen maar ik vraag me af waarom hij niet radicaal tegen de GATTs en de WHO is. Waarom zegt hij niet “de WHO is ondemocratisch en moet afgeschaft worden?” Waarom zegt hij enkel dat de landbouw niet in de akkoorden thuishoort? Gelooft hij dan toch in de vrije handel, alleen niet voor landbouwproducten?

Tot slot kwamen de mensen uit de zaal aan het woord.
De mensen van “Action Consommation” voerden het hoogste woord en kregen veel bijval. Hun stelling was dat ieder van ons macht heeft door zijn geldbeurs. “De vrije markt heeft één ding broodnodig: de consumenten. Wij zijn allemaal consument en daardoor hebben wij de macht om iets te veranderen. Als maar genoeg mensen beslissen enkel eerlijke producten te kopen, zullen de multinationals verplicht zijn meer ethisch te handelen”.

Tsja, “een andere wereld is mogelijk” door politiek-correcte consumptie? Ik weet het niet...

"Medio 2004 verschijnt er een boek van mijn hand ("Het terugveroveren van de macht" met als ondertitel "Hoe de consumentenbeweging de strijd voor een eerlijker wereld gaat
winnen" ) waarin ik aangeef waarom de consumentenbeweging dè belangrijke tegenkracht van de globalisering in de 21e eeuw gaat worden.
Dit boek gaat over de potentie van de consumentenbeweging in het bredere perspectief van vrijheid en gelijke kansen voor iedereen, vrouwen, kinderen en mannen wereldwijd. Nu AH-topman Moberg via massale consumentenonvrede gedwongen is een deel van zijn veel te riante beloning in te leveren, is het echter een geschikt moment om na te gaan hoever consumentenmacht zou kunnen gaan reiken.
Frank Kalshoven geeft aan hoe groot die macht totaal is, zo'n vijfhonderd miljard euro alleen al in Nederland. Aangezien in onze wereld politieke macht altijd (ook) gebaseerd is op economische macht, is de uitdaging hierbij geschetst. We moeten onze kaarten zetten op het bundelen van zo veel mogelijk individuele consumenten tot een krachtige consumentenbeweging."
http://www.globalinfo.nl/article/articleview/244/1/2/

Ik kan de mensen van "Action Consommation" alleen maar gelijk geven. Betogen, petities tekenen, op de juiste partij(en) stemmen,... zijn allemaal mogelijke actiemiddelen om een andere wereld mogelijk te maken, maar bewust consumeren is zeker zo belangrijk. Als ik me machteloos voel omdat ik toch niet tegen al die grote bedrijven en instellingen op kan, weet ik dat ik toch nog zoveel macht heb als er in m'n portefeuille zit (ook al is dat niet veel). Als je ziet hoeveel invloed reclame heeft op verkoopcijfers, moet het toch ook mogelijk zijn om diezelfde verkoopcijfers te doen dalen door de consumenten massaal te sensibiliseren en te overtuigen? Alleen is ons budget natuurlijk net iets kleiner dan dat van bedrijven... En bewust consumeren is vaak niet makkelijk (vb. voor kleren). Mij zal je niet in een McDonald's zien...en jij?