arch/ive/ief (2000 - 2005)

Weggestopt in een onooglijke deelgemeente van Mons ligt SHAPE (voluit: Supreme Headquarters of the Allied Powers in Europe), het militaire hoofdkwartier van de Navo in Europa. "Hier worden de plannen gemaakt om kernwapens te gebruiken", legt Roel Stynen van het Forum voor Vredesactie uit. "SHAPE was tijdens de koude oorlog al de plaats waar plannen voor een oorlog tegen de USSR uitgedokterd werden en als de kernwapens op Kleine Brogel ooit eens echt ingezet worden, dan zal dat hier gepland worden."

Daarom verlegden het Forum voor Vredesactie, Voor Moeder Aarde en Bomspotting vzw dit jaar hun actieterrein van Kleine Brogel naar SHAPE. Stynen: "Vorig jaar hebben we aangekondigd dat we geen massale burgerinspectie meer zouden organiseren op Kleine Brogel waar de kernwapens opgeslagen liggen. Als we nog iets ondernemen in Kleine Brogel dan zal dat een effectieve bomstoppingsactie zijn waarbij kleine groepjes zullen proberen het gebruik van kernwapens tegen te houden. Zowel voor ons als voor de overheid is bij deze actie de inzet veel groter. SHAPE ligt zeker gezien de hele heisa rond de verhuis van de NAVO zeer gevoelig voor onze regering. Daarom is deze actie ideaal om de druk nog wat meer op te voeren."

Dat de inzet ook voor de overheid zeer groot is, bleek al meteen uit de enorme machtsontplooiing. Maar liefst tweeduizend agenten en militairen stonden klaar om de niet eens zo grote (80 hectare) militaire basis te beschermen tegen de burgerinspecteurs. Toch slaagden 55 inspecteurs er in om het terrein van SHAPE te betreden. Ze moesten daarvoor een tweeenhalve meter hoge muur trotseren.

Wouter was één van de 55 gelukkigen die over de omheining geraakte. "Met een vijftiental actievoerders probeerden we SHAPE te benaderen. Toen de ordediensten plots op ons af stormden, zijn we het bos ingespurt. Vijf van ons slaagden er in om de politie van ons af te schudden. Toen we bij de omheining kwamen, riep een militair dat we wat verder wel makkelijk binnen zouden geraken. Toen we daar kwamen, zagen we dat het waterkanon er klaar stond. We zijn toe teruggelopen en op ongeveer de plaats waar de militair ons de weg had gewezen, zijn we er over gewipt."

Touwladders en dekens
Wouter en zijn vier kompanen maakten gebruik van het touwladdertje en het deken dat ze op de bus hadden gekregen. "Ongelooflijk hoe makkelijk dat gaat. Je werpt het deken over de prikkeldraad die bovenop de omheining ligt en met het touwladdertje klim je naar boven." Drie van hen konden zo het terrein betreden. Heel ver op het terrein kwamen ze niet. Ze werden zeer snel overmeesterd door toegesnelde militairen.

415 anderen hadden minder geluk. Zij werden opgepakt nog voor ze de basis konden betreden. De bus uit Oostende werd door de politie leeggehaald nog voor die Mons goed en wel had bereikt. Inzittenden werden gearresteerd. De andere bussen konden wel hun inzittenden ter plaatse brengen. Enkele tientallen jongeren werden opgepakt nadat ze voor de hoofdingang van SHAPE waren gaan zitten. Anderen stootten bij hun zoektocht naar een gaatje in de verdedigingslinie van SHAPE op een waterkanon dat hen natspoot waarna ze alsnog opgepakt werden.

In wat de ordediensten met de gearresteerde burgerinspecteurs aanving, zat niet echt een lijn. Sommige gearresteerden werden naar verwarmde hangars van het Belgisch leger gevoerd waar hen eten en drinken wachtte. Anderen moesten buiten op de grond blijven wachten. Nog anderen bleven al die tijd in een militaire bus zitten. Volgens de organisatoren waren de ordediensten toch wat overweldigd door de massale opkomst. 470 arrestanten en in totaal toch een duizendtal actievoerders die de intentie vertoonden om het terrein te betreden.

"Een groot succes", zegt Roel Stynen. "Wij vergelijken dit niet met de laatste bomspotting waaraan 2000 burgerinspecteurs deelnamen. Dit is voor ons iets totaal nieuws. In Kleine Brogel waren we de eerste keer met heel weinig. Hier zijn de we de eerste keer al meteen met duizend actievoerders. Ook de Franstaligen hebben voor het eerst massaal aan een burgerinspectie deelgenomen."

Ook uit andere landen was er dit jaar veel interesse voor de burgerinspecties. De organisatoren telden deelnemers uit Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannie, Finland en Zweden. Uit Nederland merkten we twee burgerinspecteurs op die zich hadden uitgedost als Schwarzenegger en Bush. "Dit is niet alleen een zaak voor de Belgen", legde de nep-Arnold uit. "Het gaat hier om een Europese nucleaire strategie. Als het in Belgie ooit lukt om de kernwapens voor assissen te krijgen dan zal dat het eerste dominosteentje zijn dat valt in een lange rij."

"De bus uit Oostende werd door de politie leeggehaald nog voor die Mons goed en wel had bereikt. Alle inzittenden werden gearresteerd. "

Volgens Joeri, die terugkwam uit Mons was deze informatie op de tijdslijn niet correct. Deze informatie is reeds veranderd :
12.34: De bus uit Oostende/Brugge werd door de politie tegengehouden. De politie wou hen arresteren maar de meesten zijn kunnen ontsnappen.

Euh,...

Correctie, het moet zijn : "een aantal activisten konden ontsnappen".

slechts één iemand uit die bus is kunnen ontsnappen/wegwandelen... bus is niet leegehaald, we zijn gestopt op 50m van een cordon, uitgestapt en vervolgens middels paarden en 2 overvalwagens omsingeld te worden in een straat waar je niet weg kon. officiële reden bij de enen: overtreding samenscholingsverbod, bij de anderen: afwijken van het parcours van de betoging. Beiden dus geen geldige redenen...

ook dit jaar weer deed medical team mee aan de bomspotting. dit keer in de eerste plaats als gezondheidsactivist tegen oorlog, om de aanklacht van de organisatoren tegen een illegale kernmachtontplooiing van de nato te ondersteunen . de medische opvang was door de organisatie geregeld en er was een rode kruispost. om niet met lege handen bij mogelijke slachtoffers te staan, hadden we ons toch voorzien met een minimum aan materiaal.

ik heb al verschillende acties meegedaan met medical team (met verschillende gradaties van politiegeweld en slachtoffers), maar door zijn opzet (burgerinspectie van militair hoofdkwartier, last-minute briefing in de bus, min of meer spontane groepjes van 10) vond ik het moeilijk overzicht te houden (en ik herken die verwarring rond beapaalde details nu op indymedia). de centrale organisatie van bomspotting kwam mij echter zeer soliede over (met dank aan de telefoontjes van ene lize(?) informatie is waardevol tijdens arrestaties).

het verhaal van onze groep is gelijkaardig aan die van andere: omwegen door de bossen om de politiepatrouilles te vermijden. de zon scheen, de omgeving was schoon, de bewoners meestal hulpvaardig en de deelnemers fun. eenmaal ter hoogte van het hek -in het bos aan de oostkant- probeerde tal van groepjes het hek over te klimmen. aan de andere kant schoot de politie met het waterkanon. daarna kwamen ze ons arresteren.

een meisje werd op de grond gegooid en kneusde haar sleutelbeen. 1 jongen ontwrichtte zijn schouder tijdens het vluchten. hij was nogal een harde en het lukte om ter plaatse de schouder terug in de kom te krijgen. later is hij nog eens onderzocht door de rijkswachtdokter, die prompt zijn belofte brak en patient -tegen de afspraken in- in zijn ambulance wegbracht. gelukkig naar de rode kruispost, de jongen heeft later zijn vrienden weer vervoegd. maar ik leer daaruit toch dat het belangrijk is de ernst en dringendheid van een situatie in te schatten en zoveel mogelijk beroep te doen op eigen gezondheidsvoorzieningen of neutrale , zoals het rode kruis.

2 uur buiten wachten doorweekt door het waterkanon eiste natuurlijk zijn tol. 1 jongen werd afgevoerd door een neutrale ambulance naar de rode kruispost met onderkoeling. toen ik voor een andere activist voorstelde om hem in de combi te laten opwarmen, reageerde de politie argwanend ("als gij dokter zijt, ben ik eerste minister") maar na wat spuien van medische termen, leken ze toch overtuigd. verdere onderkoeling is voorkomen doordat de activisten een rondje geboeid frisbeen zijn begonnen. (bewegen!) en om 17h konden we vrij en wel bekomen bij een kom soep. daar hoorden we dat meer dan 50 mensen (na de 8 in de ochtend) het terrein waren opgeraakt. wat mij ook opviel was de aanwezigheid van rtl (eerste keer in waalse pers?). al bij al een geslaagde bomspotting.