arch/ive/ief (2000 - 2005)

Tegenstanders van migrantenstemrecht argumenteren dikwijls vanuit een anti-gevoel in hun buik tegen alles wat 'vreemd' is. Aan de andere kant stellen de voorstanders het migrantenstemrecht (MS) voor als een mooi gebaar naar de migranten toe, een 'middel' ter bevordering van de integratie. Wat mij hierrond verontrust is dat geen enkele van beide partijen blijkbaar beseft waar het echt over gaat. Stemrecht is geen futiliteit. De principes van de rechtsstaat, volkssoevereiniteit, burgerschap en stemrecht zijn niet uitgevonden en ingevoerd op een blauwe maandag, maar het resultaat van een eeuwenlange strijd en ontwikkeling. Het lijkt me dus voor de hand liggend om een beetje meer aandacht te besteden aan de achterliggende principes i.p.v. het te degraderen tot een kwestie 'voor of tegen migranten'.

Eerst een beetje theorie; het abstracte principe van een democratische rechtsstaat ziet er als volgt uit. Een groep mensen verenigen zich als gelijken in een gemeenschap (dat zijn dus de burgers van die gemeenschap). In die gemeenschap wordt het openbaar leven geregeld door de wet (en niet bv door een koning, dictator, of religieuze tekst). Die wet is voor alle leden van die gemeenschap gelijk. In het geval van een democratische gemeenschap zijn het bovendien die leden zelf die die wetten maken. Enkele begrippen zijn dus essentieel; gelijkheid voor de wet, burgerschap, en democratie. Of in een volzin; "Absolute rechtsgelijkheid tussen alle burgers van een democratische gemeenschap die soeverein haar wetten kan maken."

Laten we nu het principe van het migrantenstemrecht (wat eigenlijk een onjuiste benaming is; veel migranten hebben het Belgisch staatsburgerschap, het gaat om niet-Europese, niet-Belgen) hieraan toetsen.
Om te beginnen zijn mensen zonder het Belgisch staatsburgerschap formeel geen lid van de Belgische rechtsgemeenschap (wat natuurlijk vanzelfsprekend is; het Belgisch staatsburgerschap is niet anders dan een lidkaart van die Belgische rechtsgemeenschap). Dat impliceert echter dat er een aantal rechtsverschillen bestaan tussen Belgen en niet-Belgen (wat opnieuw logisch is; een nationaliteitsbewijs is een rechtsdocument, verschillende nationaliteitsbewijzen hebben dus verschillende rechtsstatuten tot gevolg). Hiermee wordt het principe van de absolute rechtsgelijkheid geschonden. Enkele voorbeelden; mensen zonder het Belgisch staatsburgerschap (zelfs als ze passief gemeentelijk stemrecht krijgen), mogen in tegenstelling tot mensen mét een Belgisch nationaliteitsbewijs; niet gaan stemmen bij de federale, regionale, provinciale en Europese verkiezingen, ze mogen geen topfuncties bij het leger hebben... Aan de andere kant zullen zij waarschijnlijk geen opkomstplicht hebben bij het eventuele gemeentelijk stemrecht, zij kunnen bijvoorbeeld onroerend goed bezitten in het buitenland waar de Belgische staat geen weet van heeft en ze dus niet gelijk kan behandelen met Belgen die onroerend goed hebben (i.v.m. belastingen en sociale zekerheid), zij kunnen bijvoorbeeld voor de wet van hun eigen land trouwen (wat bijvoorbeeld in het geval van Marokko al tot heel wat menselijk leed heeft geleid omdat de Marokkaanse wet tot voor kort (er is onlangs verbetering in gekomen) zeer conservatief was.) Gelijkheid tussen de leden van een samenleving is nochtans zeer belangrijk voor een integratieproces.

Kortom; niet-Belgen maken geen deel uit van de Belgische rechtsgemeenschap, er heerst ook geen rechtsgelijkheid tussen Belgen en niet-Belgen, en bijgevolg kan ook het derde principe (stemrecht) niet van toepassing kan zijn. Wel zou de procedure om het Belgisch staatsburgerschap te verkrijgen vereenvoudigd moeten worden, maar die stap om toe te treden tot onze rechtsgemeenschap (inclusief stemrecht) moet een bewuste en vrijwillige keuze zijn die uitgaat van de nieuwkomer zelf.

"niet-Belgen maken geen deel uit van de Belgische rechtsgemeenschap"
Wat bedoelt ge daar mee? Toch niet dat niet-Belgen niet onderworpen zijn aan de Belgische wetten? Stemplicht hebben ze niet. Akkoord. Maar voor de rest?

Natuurlijk gelden de meeste wetten voor iedereen die op Belgisch grondgebied verblijft, het is niet omdat je een Rus bent dat je door het rode licht mag rijden. Maar er zijn wel degelijk belangrijke verschillen. Je identiteitskaart is meer dan een administratief document; het is een rechtsdocument dat je staatsburgerschap bepaalt en dus een zeer grote invloed heeft op je 'rechtsleven'.<br><br>Bijvoorbeeld dus het feit dat mensen met (ook) een andere nationaliteit in hun eigen land onroerend goed kunnen bezitten, waarover de Belgische staat geen gegevens kan krijgen; wat dus een discriminatie is voor de Belgen. Of dat bv mensen met de Marokkaanse nationaliteit voor het Marokkaanse recht kunnen trouwen (wat Belgen natuurlijk niet kunnen). Of dat in geval van een criminele daad een land kan weigeren om zijn onderdaan uit te leveren. En er zijn zeker nog tal van andere voorbeelden; je staatsburgerschap is vanzelfsprekend van groot belang voor je rechtsleven; het is er de basis van. <br><br>
Het probleem dat daardoor ontstaat is de rechtsongelijkheid; 'die persoon heeft in land X nog een villa staan maar dat heeft voor hem niet dezelfde consequenties als voor mij, terwijl hij/zij toch mag gaan stemmen hier' of 'mensen komen naar België, maar huwen wel volgens een vrouwen-discriminerende wet, zodat vrouwendiscriminatie in België terug mogelijk is' of nog 'je kan naar hier komen, hier wonen en zelfs mee stemmen, maar als je dan een misdrijf pleegt kan je alsnog naar je land van herkomst vluchten'. <br><br>
Dat zijn voorbeelden van rechtsongelijkheid tussen mensen die toch allemaal samen mogen gaan stemmen. Ter info; die rechtsongelijkheid (de 'standen') hebben ze al in 1789 in Frankrijk afgezworen. Natuurlijk gaan we in België geen vergelijkbare toestanden krijgen, maar rechtsongelijkheid tussen leden van dezelfde democratische (door stemrecht verbondene) gemeenschap blijft een onaanvaardbaar principe. De enige uitweg daarvoor is het Belgisch staatsburgerschap aannemen; dat verandert niks aan je herkomst, of je religieuze of culturele identiteit, maar is louter een soort 'lidkaart' van de Belgische rechtsgemeenschap.

IK vind dat Bauwens het echt bij het rechte eind heeft. Men kan het niet beter vergelijken dan met de regels van een VZW dat de Belgische staat uiteindelijkis. Daar ook zijn er "echte leden" en "niet-werkende" leden. De werkende leden hebben recht om deel te nemen aan een stemming, de niet-werkende leden niet. Om de regels te volgen is een raad van bestuur aangesteld=parlement, met voozitter enz = regering.

Een nieuw lid kan door de raad van bestuur aanvaard worden=naturalisatie.

Een nieuw type lidmaatscahp kan alleen door de algemene vergadering goedgekeurd worden en niet door hun vertegenwoordiging=referendum.

Daar de Belgische grondwet duidelijk schrijft de Belgen stemrecht hebben (de echte leden) kan het stemrecht maar gegeven worden aan nieuwe type leden of door een referendum bij de bevolking of door ten minste 2/3 van het parlement. Maar ik denk dat hiervoor speciale machtiging nodig was van de bevolking tijdens de laatste verkiezingen en ik geloof dat die niet gegeven werd. Een referendum schijnt mij de enige politieke correcte oplossing te zijn, en dan zullen de partijen zeker weten wat de bevolking er over denkt ja of nee?

Eigenlijk weet ik niet waarom bepaalde mensen de Belgische nationaliteit niet willen of kunnen aannemen. Met als consequentie dat ze geen stemplicht hebben. Maar als ik het goed begrijp dan hebben ze waarschijnlijk villa's in het buitenland te verbergen. Waarop ze in België geen belastingen betalen. En zo'n mensen gun je uiteraard geen stemrecht. Of zoiets? Ik ben benieuwd of Hugo Coveliers binnenkort met dat argument uit zijn hoge hoed zal komen.

wat iedereen vergeet (?) te zeggen is dat wanneer de nieuwe lidstaten de EU gaan vervoegen, hun burgers wel kunnen stemmen, en daarbij geldt dan ook reciprociteit voor de Belgen in die landen.

Concreet betekent dit dat het aantal vreemdelingen dat nu geen stemrecht heeft wel serieus zal verkleinen. En als men er nog eens rekening met houdt dat ook Turkije zijn lidmaatschap bij de EU heeft ingediend, dan zie ik toch niet meer waarom nog absoluut kiesrecht moet gegeven worden aan anderen? Of zit daar een ander agenda achter?