arch/ive/ief (2000 - 2005)

Tegenstanders softwarepatenten halen slag thuis in Europees parlement
by christophe callewaert Thursday September 25, 2003 at 05:15 PM

Gisteren werd in het Europees parlement gestemd over het wetsvoorstel dat softwarepatenten moet mogelijk maken. Een aantal amendementen zwakken het oorspronkelijke voorstel van Europees Commissaris Bolkestein fel af. Dieter Van Uytvanck van de Foundation for a Free Information Infrastructure (FFII), een organistatie die optreedt in naam van een driehonderdtal bedrijven en 15.000 individuen legt uit.

Wij zijn vrij tevreden met de stemming. Er werden een aantal belangrijke amendementen goedgekeurd die het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie fel afzwakken. Het belangrijkste is dat artikel twee van het voorstel nu stelt dat het moet gaan om een 'controleerbare natuurkracht'. In spreektaal betekent dat dat de patenten enkel gelden voor industriele machines en dus niet voor software. Tweede grote overwinning is dat artikel 6a over het recht op conversieprogramma's behouden blijft. Dat betekent dat je het recht hebt om documenten om te zetten naar ander formaat. Mocht de oorspronkelijke wet er doorgekomen zijn, zou je bijvoorbeeld een word-document niet mogen openen met een zelfgeschreven programma. Niet te verwonderen dus dat de geestelijke vader van het internet Tim Berners Lee onlangs zei dat die wet twintig jaar geleden de ontwikkeling van internet zou tegengehouden hebben want internet is juist gebaseerd op het vrij uitwisselen van documenten.

In De Standaard las ik nochtans dat de nieuwe wet wel patenten op software in bijvoorbeeld GSM's en TV's toelaat. Betekent dat op termijn toch geen gevaar als er binnenkort bijvoorbeeld de mogelijkheid is om te internetten via je tv-toestel?

Het artikel in de Standaard staat vol fouten. Ik heb de indruk dat de auteur zijn oor enkel bij de rapporteur van het voorstel, de Britse Arlene McCarthy te luister legde. Het probleem zit hem in de dubbelzinnigheid van het geamendeerde voorstel. Daar zal nog stevig aan gesleuteld moeten worden. Eigenlijk kan je stellen dat de tekst voor 80 % patenten op software onmogelijk maakt. De andere 20 % blijft daar nog vaag over.

Maar concreet: kan er binnenkort een patent genomen worden op software die in TV's gebruikt wordt?

Machines die software gebruiken blijven patenteerbaar, zonder dat de software erin patenteerbaar wordt. Dus een TV met software is patenteerbaar (voor zover die echt vernieuwend is), maar de software die erop draait niet.

De stemming van gisteren was slechts een eerste lezing van de wet. Hoe gaat het nu verder?

Het voorstel gaat nu naar de Raad van Europa. Dat betekent dat de lidstaten nu de kans krijgen om er zich over uit te spreken. Het oorspronkelijke voorstel is afkomstig van de Europese Commissie. Die zal het voorstel nu moeten wijzigen. De bevoegde commissaris is de Nederlander Frits Bolkestein die een hevig voorstander is van de patenten op software. Het is dus belangrijk om druk te blijven uitoefenen.

Weet je hoe de Belgen gestemd hebben?

Ik heb hier het lijstje van de Vlaamse europarlementsleden voor mij liggen en daaruit blijkt dat zowel Agalev als Spirit en SP.a tegen de softwarepatenten hebben gestemd. De VLD hebben verdeeld gestemd. Johan Vanhecke en Dirk Sterckx zijn tegen softwarepatenten, maar iemand als Willy Declerck is een groot voorstander. De CD&V heeft voor de patenten gestemd. Zij hebben zich blijkbaar tijdens de stemming bedacht want voordien hadden ze altijd beweerd tegen de patenten te zijn.

Hoe hebben de voorstanders van de softwarepatenten gereageerd?

De EICTA, de lobbygroep van de grote Amerikaanse bedrijven als IBM en Microsoft, is niet te spreken over de amendementen. Zij hebben te kennen gegeven dat ze in de tegenaanval zullen gaan. Het is echt onvoorstelbaar welke middelen de voorstanders van de patenten inzetten om hun gelijk te halen. Vorige week nog lekte een fax uit die de Amerikaanse vertegenwoordiging bij de Europese Unie (een soort Amerikaanse ambassade in Europa) stuurde naar verschillende parlementsleden waarin ze oproepen om tegen de amendementen te stemmen.

Zijn er nog acties gepland?

Een petitie tegen softwarepatenten werd door meer dan 270.000 mensen ondertekend. Die handtekeningen worden volgende week bezorgd aan het de Europese Commissie in Brussel. Wellicht zullen er wel nog initiatieven volgen, maar eerst zullen we wat moeten uitblazen. We zijn echt tot het uiterste gegaan om dit resultaat te behalen. Ik zou trouwens ook nog een bedankwoordje willen richten aan alle mensen die gemaild en gebeld hebben, die de petitie ondertekend hebben, zijn komen demonstreren. Zij hebben ervoor gezorgd dat het onderwerp echt in de belangstelling gekomen is én op de politieke agenda geraakt is. Ook dank aan de groene fractie in het Europees parlement voor het organiseren van 3 conferenties met grote namen uit de wetenschappelijke wereld e.a. die tegen swpat kwamen getuigen.