arch/ive/ief (2000 - 2005)

Hoe kon de situatie op de VRT zo ontsporen ? De concurrent in Vilvoorde hangt in de touwen en de VTM- bevriende pers vraagt zich af: "Hoe VTM redden ?" Linkse omroepjournalisten - die à la De Wilde en Buyle met hun kritische aanpak de 'elite' verveelden - zijn in geen velden en wegen meer te bespeuren. De VRT-Top zou in de wolken moeten zijn; maar het tegendeel is waar. En daar heeft ook de Vlaamse Berlusconi een hand in.

* Spelersgroep 1: de VRT-elite-journalisten en hun politieke connecties

Beginnen we bij het ontslag van 'nieuwsbaas' Leo De Bock. Dat ontslag dankte de Leo aan Siegfried Bracke en diens companen Kris Hoflack, Ivo Belet, Ivan de Vadder en co. Niet aan Tony Mary. De gedelegeerd bestuurder van de VRT hield niet op met De Bock te loven voor de geweldige kijkcijfers van het Journaal én voor zijn strak beheer van het budget. Maar Siegfried Strikske wou De Bock weg en speelde het spel hard. Als we de reconstructie in Humo van 9 september mogen geloven ("Goede tijden, slechte tijden: de paleisrevolutie op de VRT-nieuwsdienst", J.A./P.V.), kwam het op maandag 1 september zelfs tot een handgemeen tussen VRT- journalisten. Daarbij ging "Bracke zo tekeer dat enkele redactrices huilend naar buiten liepen."

Humo schetst de groep rond Bracke als een aparte kaste. "Bovenaan staan de Wetstraat-journalisten die in het machtscentrum werken en ministers bij hun voornaam mogen aanpsreken. Verhofstadt interviewen is het summum van hun carrière."

Maar er was ook wel wat loos met De Bock zelf. Hem wordt verweten nooit een groot communicator te zijn geweest. Bovendien "schurkte hij zich te dicht tegen de directie aan". Humo citeert een anonieme VRT-redacteur volgens dewelke De Bock "ooit in overleg met de directie, politiek nieuws heeft achtergehouden". Welk nieuws ? Dat meldt Humo niet.

Anderzijds stelt het weekblad dat De Bock de "ons-kent-ons-mentaliteit van politieke journalisten een regelrechte gruwel vindt. Hij krimpt in elkaar als hij redacteurs politici amicaal op de schouder ziet kloppen. Tijdens een bezoek van de Vlaamse Mediacommissie aan de VRT stelt hij zich bijzonder defensief en bits op tegen de verbouwereerde parlementsleden."

Bracke pakt het anders aan: hij verzorgt zijn contacten in de politiek opperbest. Humo meldt dat "hij een rechtstreekse lijn naar Guy Peeters" heeft, de voorzitter van de VRT-Raad van Bestuur, logebroe der en SPA'er.

* Mag ik me voorstellen: Kris Hoflanck, tafelspringer van beroep

Een ander vriendje van Bracke is de heer Kris Hoflack. Een naam om te onthouden. Enkele jaren eerder was hij bij Humo één van de drijvende krachten, zo stelt Humo, achter het verzet tegen De Bock toen die er adjunct-hoofdredacteur was. Later bood De Bock Hoflack, die ook naar de VRT overstapte, het eindredacteurschap van Terzake aan en het adjunct-hoofdredacteurschap van de nieuwsdienst. Zaagde De Bock zo zelf de poten onder zijn stoel uit ?

Als Hoflack zijn opvolger wordt - momenteel vult oudgediende Leo Hellemans de leemte weer even op - dan zullen bepaalde politieke kringen en het netwerk van 'de loge' (waar ook Bracke toe behoort) - daar niet rouwig om zijn. Maar zal iedereen op de VRT- nieuwsredactie dat pikken ?

De Morgen van 13/09 schreef dat als Hoflack de nieuwe hoofdredacteur van de VRT-Nieuwsdienst wordt, "hij de kroon zet op één van de merkwaardigste journalistieke carrières ooit. Twee jaar geleden zat hij nog bij Humo, waar men hem zich vooral herinnert als de mol die in opdracht van productiehuis Woestijnvis de halve redactie moest doen overstappen naar het weekblad Bonanza, dat hij mee ging leiden maar dat na zeven maanden de boeken sloot. Hoflack sloop vervolgens bij de VRT binnen, ging aan de slag bij Villa Politica, en werd even later redactiechef bij Terzake. De titel van adjunct-hoofdre dacteur (gekregen van De Bock) staat pas sinds deze zomer op zijn visitekaartje. Dat gaat misschien toch wel een beetje erg snel" lazen we in het niet ondertekende artikeltje 'Bij de kapper' . Even verder op vernamen we dat ook Peter Verlinden kandidaat zou zijn om De Bock op te volgen. "Verlinden was in een vorig leven woordvoerder van minister van Ontwikkelingssamenwerking André Geens. Wat een beetje zou kunnen doen denken aan de buren van de RTBF, waar tegenwoordig de complete leiding van de nieuwsredactie onder politieke voogdij staat." En bij de VRT niet ?

* Player 2: 'Baarlijke duivel' Aimé Van Hecke

"Wordt hij het of wordt hij het niet ?" titelde De Morgen van 13 september. Het gaat om de heer Aimé Van Hecke, de man die achter de schermen al jaren als "de strateeg" de marsrichting voor de openba re omroep uitzet.

Nu treedt Van Hecke op de voorgrond om de job van VRT-TV-Directeur uit te oefenen. Na het vertrek van Christina Von Wackerbarth die door de toezichthoudende politici de post van afscheidnemend VRT- baas Bert De Graeve niet gegund werd, stelde De Graeve's opvolger, Tony Mary, Van Hecke aan als interim-TV-'baas'. Mary deed dat echter zonder daarin de Raad van Bestuur te kennen en bovendien bleek er een probleem van belangenvermenging.

Van Hecke werkte zes jaar als zelfstandige voor de VRT. Het bedrijfje van zijn echtgenote - Mergits- Van Hecke & Partners (MVP) - werkt (volgens De Morgen) voor de VRT mee aan evenementen zoals Ketnet Splash, Feeling the World, Het Swingpaleis en de Sportpersoonlijkheid van het jaar. Daardoor kan, zo schreef De Morgen-journalist Kristof Demasure, "een eventueel misbruik nooit uitgesloten worden." "Vooral omdat Aimé Van Hecke een essentiële schakel in het bedrijf van zijn vrouw blijft, zelfs al heeft hij er juridisch niets mee te maken", zo klinkt het in de VRT-raad van bestuur.

Nog volgens De Morgen wordt er al aan een nieuwe organisatiestructuur voor de VRT gesleuteld en wordt daar via het invoeren van de functie van "manager strategie en marketing" misschien een uitweg geschapen voor het geval de Raad van Bestuur Van Hecke niet zou toelaten om TV-Directeur te worden.

Van de kant van de VRT- journalisten moet Van Hecke geen steun verwachten. Humo: "Aimé Van Hecke wordt op de werkvloer van de nieuwsdienst gezien als de baarlijke duivel, de man die met zijn 'verbredingsplannen' een constant gevaar vormt voor de journalistieke onafhankelijkheid."

* Player 3: Marino Keulen, mediaminister én acteur

Tony Mary heeft nog een probleem: sinds kort pleit hij ervoor om op de VRT-TV reclame toe te laten. Maar de nieuwe minister van Media, Marino Keulen (VLD), wil daar niet van weten. Volgens De Standaard van 13 september sprak Keulen op het openingsfeest van 50 jaar televisie in het Flageyge bouw zelfs "dreigende taal": "Als de kloof tussen de openbare en de grootste commerciële omroep VTM onoverbrugbaar wordt, dan zou de interesse van de politiek voor de VRT flink kunnen afnemen." Versta: dan krijgt de VRT minder overheidsgeld.

In Terzake van 13 september was Keulen ook aanwezig en werd er kort over de VRT gesproken. Keulen speelde de vermoorde onschuld die de politieke inmenging in het VRT-beleid ontkende, want de VRT is nu een 'autonoom bedrijf' ! Aan de andere kant van de tafel zal Mieke Vogels instemmend te knikken. Van een mediagroentje gesproken.

* Player 4: De VRT-vijandige pers en de 'sinistere strategie' van Christian VT

Toen Cas Vander Taelen nog Cas Vander Taelen was en niet de Vlaamse filmintendant die zich laat 'smeren' met een megawedde, stelde hij ooit dat de waarheid over het reilen en zeilen van de media niet meer geuit kan worden omdat de media veel te veel met elkaar verweven zijn geworden en dus elkaar toedekken.

Toegepast op de recente strubbelingen op de VRT is het merkwaardig hoe bv. De Morgen en de Humo van 10 september, niets melden over de rol van andere mediaspelers in de VRT-problemen. De Standaard, een krant die dan weer nauw aan de VRT gelinkt is, deed op zaterdag 13 september wel een boekje open over de rol van de pers.

Frank De Graeve zette uiteen hoe volgens een aantal VRT-toplui de kranten De Morgen en Gazet van Antwerpen de voorbije weken opzettelijk de reputatie van Van Hecke beschadigden. Door onder andere de naam van Van Hecke te linken aan de problemen bij de nieuwsdienst en bij de sportredac tie.

De Graeve gaat verder: "Maar achter de artikels in De Morgen ziet men aan de Reyerslaan een meer sinistere strategie. Die zouden zijn gestuurd door niemand minder dan Christian Van Thillo, de topman van de Persgroep, de uitgeverij van onder andere De Morgen en één van de twee aandeelhouders van de VMMa, het moederhuis van VTM. VTM is uiteraard gebaat bij zo'n beschadigingsoperatie." Want volgens De Graeve wordt "Van Hecke namelijk alom gezien als een erg bekwaam televisidirecteur die als adviseur al een groot aandeel heeft in het recente succes van de openbare omroep." En er zou nog een reden zijn, stelt De Graeve waarom Vilvoorde Van Hecke geen zitje in het directiecomité van de VRT gunt: het risico dat Van Hecke er zou in slagen om het exclusiviteitscontract met Woestijnvis (aflopend in 2005) te verlengen. Dan zou Woestijnvis niet (ook) voor VTM kunnen werken.

Frank De Graeve plaatst bij één en ander vraagtekens. "Het is een straffe complottheorie, met enkele zwakke punten. Laat de redactie van De Morgen zich bijvoorbeeld zomaar sturen door Van Thillo ?" Maar allé Frankske. Wie ooit - zoals ondergetekende - van dichtbij heeft kunnen meemaken hoe De Morgen-chef Rudy Collier zijn patron aanbidt, weet wel beter.

* Waar blijft de democratishe controle en het debat over de VRT-verwoestijning ?

In het laatste deel van zijn artikel heeft De Graeve het over de banden van Van Hecke met het bedrijf van zijn vrouw ("doorgeknipt"), over hoe Tony Mary zijn lot verbonden heeft aan de aanstelling van Van Hecke en hoe een deel van de VRT-Top daar achter staat. De Graeve die tussendoor ook wel vraagte kens plaatst bij de "leidinggevende capaciteiten" van Van Hecke, eindigt met te stellen dat "Van Hecke op dit moment een rots in de branding is, de enige die al langer dan twee jaar aan het succes van de VRT sleutelt, zij het achter de schermen." Het succes van de VRT ...

Een vraag die nergens in onze 'kwaliteits'pers gesteld wordt is deze: waar blijft de democratische controle op dit alles ? Kan het dat over de aanstelling van één van de belangrijkste cultuurfunctionaris sen van dit land - de VRT is immers nog altijd het belangrijkste cultuurinstrument, ook al brengt de zender vaak eerder non-cultuur - wordt beslist in de achterkamertjes van de macht ? Of gelooft er nog iemand dat de democratische controle wel zal verlopen via de verkozen politici ?
Via een toneelacteur zoals Marino Keulen bv. En wie voert nog het debat over de inhoudelijke ver woestijning die Van Hecke doorvoerde ?

P.S. Ook opgemerkt dat er behalve toeschouwster Mieke Vogels en de echtgenote van Van Hecke geen vrouwen in het verhaal voorkwamen ?