De mensheid, 'une catastrophe sympa' / edito DIOGENE(S) 57

Hopelijk voor zijn hitte. 'Hopelijk' want als dit jaarlijkse kost wordt dan ziet het er op veel gebieden niet goed uit. Denk maar aan de duizenden (al dan niet door god en klein pierke verlaten) Fransen die deze zomer de lijkenhuisjes overspoelden. Of aan de milieu-gevolgen, waar Peter Tom Jones u meteen meer over vertelt.

De zomer van 2003 was ook die van de gebroken beloften van de Belgische en Vlaamse politiek. Tijdens de verkiezingen zagen we even de (televisie-)hemel op aarde maar nog geen week later volgden de eerste massale overheids-afdankingen (- 10.000 bij spoor; post en andere diensten volgen) plus nieuwe (Belgische) belastingen én (Vlaamse) bezuinigingen ... En Steve Stevaert maar blijven beweren dat hij - de SPA-dictator die met 'partijmensen' jongleert zoals met schaakstukken - alleen maar doet "wat goed is voor dé mensen". Straks kunnen we dankzij Steve Stunt & Co met ons buitenlands zwart geld de Belgische hoerenkoten-industrie een legale stimulans geven. Als dat - zie de kritiek op de De Morgen-berichtgeving hierover - geen vooruitgang is.

Hét media-evenement van de zomer was natuurlijk - zoals Bert Claerhout in zijn column toelicht - de overstap naar VTM van Golden Boy Stef Wouters, compleet met de strategische VRT -plannen in zijn zakl. VTM wist bovendien ook Jan - Nacht van de Wansmaak - Verheyen aan te trekken.

Ondertussen moest bij de RTBF een kwaliteitsjournalist zoals er geen tien in België rondlopen zijn conclusies trekken uit het nieuwe 'beleid' dat de neoliberale manager Philippot er invoert: begin 2004 verlaat Hugues Lepaige de RTBF. Voor de kritiek van Hugues: zie het onthullende Le Vif-artikel "La RTBF sous contrôle politique". De kritische ruimte weer wat verder vernietigd.

* Amerikanen moeten én kunnen weg uit Irak

Internationaal waren er de Afghaanse vluchtelingen die met hun hongerstaking het Belgische geweten testten. Het meest heuglijke nieuws van de zomer kwam ongetwijfeld uit Irak: de Amerikaans-Britse verliezen worden er almaar groter. De bezetters moeten er tot tien en meer aanslagen per dag incasseren. Sneu voor de sneuvelende jonge Amerikanen en Britten natuurlijk, zeker ook omdat zij vooral onder de armste Amerikanen en Britten gerecruteerd werden.

Tot het Iraaks verzet behoort heel uiteenlopend volk: naast vrijheidsstrijders ook pure terroristen. Dat Iraaks verzet verhindert wel alvast dat de radikaal-rechtse Amerikaanse 'haviken' - genre Donald Rumsfeld en Paul Wolfowitz - er nog van dromen om - nu ze toch ginder zijn - ook Syrië en Iran aan te vallen. Als het Iraaks verzet nog een extra tandje bij steekt, kan 'Irakgate' in 2004 de herverkiezing van Bush verhinderen. Dan krijgen in de V.S. ernstiger beleidsmensen weer de kans om zowel voor de Amerikanen te zorgen - herinner je het plan van Hilary Rodham-Clinton voor een sociale zekerheid voor alle Amerikanen - als om de geldverslindende bewapeningswedloop die de 'haviken' ook in de ruimte voeren, stop te zetten. Dan kunnen de V.S. ook weer weg uit Irak en het land overlaten aan de Irakezen, bijgestaan door de V.N. want dat alternatief bestaat dus ! De Irakezen zijn er vragende partij voor. Ze willen de Amerikaans/Britse troepen zo snel mogelijk vervangen zien worden door Arabische blauwhelmen die de orde handhaven terwijl de Irakezen hun land herorganiseren. Waarom gaat de huidige V.S.- regering op die vraag niet in ?

* Ondertussen bij ons 'in Vlaanderen'

Voor de meeste Belgen is de bezetting van Irak al lang geen kopzorg meer, alhoewel de verder geciteerde enquête van MO* over de impact van '11 september' op de 'Vlamingen', leert hoe de internationale ontwikkelingen wel degelijk op ons 'gemoed' wegen.

Verder gaat het leven hier zo zijn gangetje. Weliswaar nu met extra veel volk in de werkloosheid want de Belgische economie is voor het eerst sinds lang aan het 'krimpen'. Met extra hoge kosten ook voor wie in de ziekenboeg belandt en voor wie schoolgaande kinderen heeft. Op zulke cruciale domeinen blijft de ongelijkheid groeien maar je moet wel al in de schaarse linkse pers (genre Solidair) terecht om daar nog fundamentele kritiek op te lezen. In de commerciële en staatsmedia (zie het stukje over TV1- Stalina Geysen) worden dat soort evoluties met heelder ladingen tv-amusement toegedekt.

Maar niet alleen het 'systeem' faalt. Wie even om zich heen kijkt ziet hoe mensen vaak elkaars leven tot een hel maken. Mannen die hun kinderen in de steek laten. Vrouwen die mannen manipuleren en omgekeerd. Kids die zich van jongsaf tot (door de commercie aangejaagde) dictatortjes ontpoppen ... 'Gefundeness fressen' is het voor media-hoeren à la Jambers die van het leed van de "de gewone man" hun business maakten (zie de kritiek op het Knack'-interview' met Jambers).

* Overleeft de mens de 21ste eeuw ?

Ondertussen groeien onze technologische en emotionele capaciteiten steeds verder uit elkaar. We kunnen raketten naar maan, Mars en Zon zenden, maar op vreedzame wijze een dictatuur (Saddam, Taylor ...) vervangen door een democratie, dat lukt niet. Met zijn bewapeningswedloop dwong Reagan wel de Sovjet-Unie op de knieën maar Oost-Europa betaalt daar een hoge prijs voor; al was het maar omdat vrouwen er nu voor minder dan 40.000 frank verkocht worden. In eigen land wordt straks de prostitutie gelegaliseerd, geheel conform het neoliberale credo dat alles en iedereen te koop is.

In Knack van 13 augustus stelde Dirk Draulans de vraag of de mensheid 2100 zal halen. Is dat nog mogelijk met als ons vernietigingpotentieel ? Terwijl sommigen met een beschuldigende vinger wijzen naar het zelfmoord-gedachtengoed dat de islam-landen zou aangetast hebben (zie de zogenaamd 'linkse' Paul Berman in Humo van 26/08), vergeten ze dat geen andere 'cultuur' zo massaal veel massavernietigingswapens produceert als de Westerse (met de V.S. op kop). Ondertussen reikt het westerse Internet wereldwijd alle kennis aan voor het maken van de meest verschrikkelijke bommen.

Hou je met zo'n zaken rekening, dan zou je de door Gie Goris in MO* van september, geciteerde Iraniër gaan gelijkgeven dat pessimisme troostender is dan het schelle optimisme van politieke activisten of officiële woordvoerders. "Je kan maar beter onder ogen zien dat de wereld meer droefheid dan vreugde biedt, dat alle revoluties die Iran gekend heeft, meer bloed en dood brachten dan bevrijding."

Daar tegenover staat dat niemand ooit genoeg kennis bezit om gefundeerd pessimist te kunnen zijn. Wie van de gevangenen in de nazi-kampen kon voorzien dat op de asse van het Derde Rijk, een nieuw en veel socialer Duitsland zou opgebouwd worden ?

Tegenover het 'verstandige' pessimisme lijkt me een tegelijk voorzichtige én energieke combinatie van pessimisme en optimisme een stuk bruikbaarder. Droefheid én vreugde, ongeluk en geluk: het is nog niet zo slecht dat ze er beiden zijn. Altijd gelukkig, gaat op den duur ook vervelen. Altijd gelukkig, je verliest er je scherpte door. De afwisseling maakt het leven het leven waard. De afwisseling van liefde voor al wat het leven aan goeds brengt én van strijd tegen al de mankementen van 'de Schepping', tegen de systeem-miserie, tegen de menselijke bazerij ook. 'In the name of love' biedt ik u de 57ste DIOGENE(S) aan.

arch/ive/ief (2000 - 2005)