arch/ive/ief (2000 - 2005)

In november 2001, op de vorige topontmoeting van de WTO in Doha (Qatar) werd besloten om de vijf komende jaren bijkomende onderhandelingen te starten over de vrijmaking van de handel in nog meer goederen en diensten. Toen de arme landen tegenpruttelden, beloofden de rijke landen hen een 'bijzondere en gedifferentieerde behandeling'. Deze zou hen in staat stellen om zich te ontwikkelen en net als de rijke landen te profiteren van de WTO-akkoorden. De nieuwe onderhandelingsronde werd met veel poeha de 'Doha ontwikkelingsronde' gedoopt. De rijke landen kregen de ontwikkelingslanden in Doha zover dat ze akkoord gingen om nieuwe onderhandelingen te starten over de zogenaamde 'Singapore issues' : de liberalisering van investeringen, openbare diensten, concurrentie en een soepeler handelsverkeer.

Twee jaar later is er van de mooie (maar erg vage) beloftes van de rijke landen niet veel in huis gekomen. Geen enkele afgesproken deadline werd gehaald. Handelsverstorende (export)subsidies aan de landbouwers in rijke landen gaan onverminderd door en de arme landen worden nog steeds overspoeld met gesubsidieerde landbouwoverschotten. Het is nog steeds niet duidelijk welke uitzonderingsmaatregelen gelden voor welke landen en voor welke produkten. De ontwikkelingslanden staan dus niet te springen om de bevoegdheden van de WTO nog verder uit te breiden, en dat staat nu juist op de agenda van de top in de Cancún.

Vooral de rijke landen zijn erop gebrand in Cancún een akkoord te bekomen waardoor de onderhandelingen over de vrijmaking van investeringen zo snel mogelijk kunnen worden opgestart, zodat het voor de multinationale bedrijven gunstiger wordt hun produktie te verplaatsen naar ontwikkelingslanden, waar lonen en bedrijfsbelastingen vaak laag zijn en vakbonden zwak of onbestaande. De arme landen vrezen echter via zo'n internationaal investeringsverdrag elke controle op de regelgeving van buitenlandse bedrijven te verliezen en multinationals niet te kunnen verplichten lokaal personeel aan te werven of hun technologie beschikbaar te stellen.

Om het verzet van de ontwikkelingslanden tegen een investeringsverdrag te breken wordt verwacht dat de rijke landen enkele 'bescheiden toegevingen' zullen doen. Van de EU wordt verwacht dat ze bereid is een deel van haar exportsubsidies af te bouwen en de VS zou de arme landen kunnen toelaten een klein lijstje van belangrijke geneesmiddelen goedkoper na te maken. Voorbereidende onderhandelingen in de aanloop naar de top in Cancún hebben echter nog niets opgebracht. Verwacht wordt dat in Cancún niet meer dan een balans van de onderhandelingen zal worden opgemaakt en dat de 'Doha-onderhandelingsronde' met twee jaar zal worden verlengd.

[Lees meer>]

WTO in Cancun: wat staat er op het spel ? door Oneworld.nl
De WTO-top in Mexico bij voorbaat in een impasse.Wie krijgt de zwarte piet ? [pdf] door Marcel Ham
Rijke landen willen vrijer investeren, arme landen willen goedkoop geneesmiddelen produceren en willen dat EU en VS snoeien in hun landbouwsubsidies.
Wat is de inzet van Cancún ? door Oxfam Wereldwinkels
Twee jaar na de 'ontwikkelingstop' in Doha is nog geen enkele belofte aan de arme landen vervuld en blijft de agenda van de rijke landen de onderhandelingen bepalen.
Globaliseringscircus doet Cancún aan door Kees Hudig
Geschiedenis van de WTO onderhandelingen en overzicht van het verzet in Latijns Amerika
Slechte vooruitzichten voor WTO-Ministertop in Cancun door Rob Bleijerveld
"Stelselmatig wordt de interpretatie van gedane toezeggingen door de rijkste staten ter diskussie gesteld en worden nieuwe voorwaarden opgelegd voor het nakomen van die toezeggingen."
Bijzondere en gedifferentieerde behandeling uit : WTO . ZIP bulletin nr. 23