Weet onze regering deze winter nog wat ozon is?

Want met het nemen van preventieve maatregelen alleen kom je er ook niet. Luchtvervuiling vraagt een algemene en structurele aanpak, het geheel jaar door. Alleen zo kan het zomerse ozonprobleem worden aangepakt, zegt Bond Beter Leefmilieu.

Bond Beter Leefmilieu luistert met u mee naar de komkommertijd-verhaaltjes van de opeenvolgende ministers over ozon die we al tien jaar na elkaar te horen krijgen. Het lijkt wel of de geluidsbandjes al worden klaargelegd telkens wanneer zomerse toptemperaturen in het vooruitzicht worden gesteld. Bond Beter Leefmilieu vindt het echter ontstellend te moeten horen dat er nog steeds geen enkel plan is om ozonvorming op leefniveau te bestrijden. Daarom eist Bond Beter Leefmilieu een structurele aanpak van het probleem – de enige manier om van de ozon af te raken.

Maar hoe zit het dan met dat gat in de ozonlaag, hebben we die ozon dan niet hard nodig? Jawel, maar dan alleen op grote hoogte. Want de ozonlaag op grote hoogte in de atmosfeer beschermt ons tegen UV-straling van de zon. Zonder deze zouden we verschroeien. Door allerlei stoffen die we lozen in het milieu breekt de ozon daar af, en kregen we het zogenaamde ozongat. Door maatregelen wereldwijd, vooral op het gebied van CFK’s, boekten we met zijn allen succes om dat probleem alvast niet groter te laten worden.

Maar ozon op leefniveau is een ander paar mouwen. Het hele jaar door stoten we via het verkeer en de industrie allerlei stoffen uit, waardoor ozon wordt gevormd. Tegelijk produceren we stikstofmonoxide, en dat breekt de ozon af. Het probleem stelt zich bijgevolg vooral tijdens een hittegolf, omdat dat afbraakproces dan wordt vertraagd of gestopt.

Ozon irriteert de ogen en de ademhaling. Astmapatiënten, ouderen en kinderen krijgen er sneller last van. Maar ozon vertraagt ook de groei van planten, wat o.a. de landbouw schade toebrengt. Dat gebeurt overigens niet alleen bij ozonpieken, maar reeds bij relatief lage ozongehaltes inde lucht.

Wanneer we met ozonpieken zitten, heeft het inderdaad geen zin meer om het autoverkeer stil te leggen. In tegendeel zelfs: auto’s stoten stikstofmonoxide uit, wat de ozon afbreekt. Vandaar dat op plaatsen waar veel autoverkeer is, deze dagen de ozonconcentratie lager is dan op plaatsen met weinig autoverkeer.
Willen we van de gevaarlijke ozon in de zomer verlost worden, dan dienen we het ganse jaar door te zorgen voor minder uitstoot van het verkeer in zijn geheel. Hoewel dit best op Europees vlak gebeurt (we krijgen evengoed de vuile lucht van onze buren over ons heen, als dat wij de onze over hen blazen) kunnen we op Vlaams en federaal niveau alvast het goede voorbeeld geven.
Een duurzaam mobiliteitsysteem ontwikkelen verlost ons vanzelf van de ozon. Maar tegelijk ook van files, ongevallen, geluidsoverlast, ruimtelijke wanorde en andere luchtvervuiling.
Daarom moeten we

# fiets- en voetgangersverkeer stimuleren, meer openbaar vervoer, carpooling, autodelen

# nieuwe technologieën ontwikkelen voor de aandrijving van voertuigen, nieuwe brandstoffen, minder krachtige motoren

# een ander, rustig rijgedrag ontwikkelen, het hele jaar door

Vergeten we ten slotte niet dat overdadig vliegverkeer ook wat te maken heeft met de ozonvervuiling. Goedkoper vliegen dan treinen levert misschien tijdwinst op, maar de rekening krijgen we o.a. deze dagen gepresenteerd onder de vorm van ozon.

arch/ive/ief (2000 - 2005)