arch/ive/ief (2000 - 2005)

Deze tekst verscheen oorspronkelijk op http://www.kifkif.be

Ten eerste, de ‘normalisering’ van het Blok neemt steeds grotere proporties aan. Steeds meer maatschappelijk actoren behandelen het Vlaams Blok als een ‘gewone’ partij. De meest opmerkelijke uiting hiervan was de gelijke behandeling waarop de openbare omroep VRT hen trakteerde. Plotseling mag het Blok haar top-10 van populaire songs insturen, mogen Dewinter & co gezellig over koetjes en kalfjes keuvelen met de reporters, ... Vanuit progressieve hoek kwamen hier terecht felle reacties op . Het kan niet genoeg herhaald worden: diegenen die het Blok als ‘normaal’ beschouwen, hebben het verkeerd voor. Het Vlaams Blok was vroeger geen ‘gewone’ partij, is het vandaag niet en zal het ook nooit worden.
Ten tweede, ook in Wallonië – dat lange tijd immuun leek – is het extreem-rechtse gedachtegoed in opmars. In twee Waalse provincies haalde het Front National de kiesdrempel van 5% en in de grootstad Charleroi stemden zelfs 13% van de kiezers op het FN. Dit is zondermeer zorgwekkend. Wacht er Wallonië bij de volgende verkiezingen ook een bruine vloedgolf?
Ten derde, in navolging van de ‘normalisering’ van het Blok, stellen steeds meer politici het cordon sanitaire in vraag. Dit is uiteraard geen nieuw fenomeen. De frustraties van de rechterzijde over het ‘ondemocratische’ cordon sanitaire zijn al langer bekend. Enige schroom weerhield er de meesten tot voor kort van om luidkeels tot het doorbreken van het cordon op te roepen. Die schroom smelt vandaag als sneeuw voor de zon. Het leidt weinig twijfel of Ward Beysen en André Denert van de scheurpartij Liberaal Appél stappen binnenkort naar het Blok over. Vormen zij een geïsoleerde groep, of zullen binnenkort nog meer (ex-)VLD’ers de overstap wagen? Ook CD&V-voorzitter Stefaan De Clerck liet zich voor de verkiezingen van 18 mei op een dubbelzinnige wijze over het cordon sanitaire uit. Nadien werd het ‘misverstand’ rechtgezet, maar toch. Het doet vermoeden dat er ook bij de CD&V steeds meer stemmen opgaan om het akkoord over het cordon sanitaire op te zeggen. Tenslotte meende ook Sven Gatz (VLD) – die zichzelf een progressieve links-liberaal noemt – zijn duit in het zakje te moeten doen. Hij pleit ervoor om het Blok ‘mee in het bad te trekken, niet om het te leren zwemmen, maar om het te laten verdrinken’ (De Morgen, 21 mei 2003). Sven Gatz dwaalt. Het Blok moet helemaal niet leren zwemmen. De manier waarop ze de laatste jaren de politieke agenda hebben bepaald, toont aan dat ze bij de betere (de beste?) zwemmers van de klas behoren. De kans dat het Blok zal verdrinken lijkt me eerder klein.

Het cordon sanitair moet mee dan ooit blijven bestaan. Hiervoor zijn drie goede argumenten:

1. Het eerste is de traditionele ethische beweegreden. Het Blok mag dan al bepaalde standpunten afgezwakt hebben, dit is niet meer dan een oppervlakkige schoonheidsoperatie. Er zijn voldoende redenen om aan te nemen dat het Blok haar standpunten niet ten gronde veranderd heeft. De boodschap van het Blok blijft er een van absolute negativiteit, virulent racisme en algemene onverdraagzaamheid.

2. Velen wijzen naar de Nederlandse en Oostenrijkse voorbeelden om het doorbreken van het cordon sanitair te legitimeren. In die landen stuikten de extreem-rechtse partijen na hun deelname aan de macht in elkaar. Het is – mijns inziens – een grove fout om het Blok te vergelijken met de LPF van Pim Fortuyn of het FPÖ van Jörg Haider. Deze beide laatste partijen kenmerk(t)en zich door een overconcentratie van macht bij een enkel individu. In beide gevallen ging het om een charismatische populist van wie het staan of vallen van de partij afhing. Na de dood van Pim Fortuyn beleefde ook de LPF haar laatste stuiptrekkingen.
Het Blok beantwoordt in het geheel niet aan dit profiel. Integendeel, het Blok is zonder enige twijfel de best georganiseerde politieke partij van Vlaanderen. Op het vlak van de propaganda, de interne discipline en het mobilisatiepotentieel kent de partij haar gelijke niet. De slogan van het Blok luidt: ‘wij zeggen wat u denkt’. Die slogan klopt volledig, alleen niet in de betekenis waarin de meeste mensen hem begrijpen. We moeten die slogan niet letterlijk opnemen. Verander het ‘zeggen’ in ‘bepalen’, en het wordt meteen veel duidelijker hoe men die slogan moet interpreteren. Het Blok bepaalt wat aanzienlijke delen van de bevolking denken. En ze kan dit omdat ze over een perfect geoliede propagandamachine beschikt. De affiches van het Blok, de slogans van het Blok, de one-liners waarmee de Blok-politici voortdurende uitpakken, … Ze tonen allemaal aan dat we hier te maken hebben met professionals die de geavanceerde mediatechnieken perfect beheersen.
Ze hebben bovendien goede leermeesters: in de jaren ’30 waren de Nazi’s - en meer bepaald Goebbels – de grondleggers van de moderne propagandatechnieken. Volgens specialisten is de Nazi-documentaire “De Eeuwige Jood” (“Der Ewige Jude”, 1940) van de regisseur Fritz Hippler een tot op heden onovertroffen staaltje van haatpropaganda. Een aantal waanvoorstellingen worden dermate realistisch voorgesteld, dat de film zonder enige twijfel een belangrijke etappe in de totstandkoming van de Holocaust en de “Endlösung” vormde. Iedereen die vandaag deze documentaire bekijkt, kan niet onder de treffende gelijkenissen met de hedendaagse beeldvorming over de “allochtonen” en de vreemdelingen uit . Hoeft het gezegd dat het vooral het Blok is die deze beeldvorming bepaalt? Hiermee kom ik tot mijn punt: diegenen die denken dat we ons van het Blok kunnen bevrijden door hen aan de macht te laten deelnemen, getuigen van een onverantwoord en kortzichtig risicogedrag. Ze zijn naïef en onderschatten de slagkracht van het Blok.

3. Mijn derde punt is strategisch van aard. Het is precies nu dat we het cordon sanitair in stand moeten houden. Waarom? Omdat het hen pas nu écht pijn begint te doen. Door de opeenvolgende electorale successen heeft het Blok de laatste jaren een aantal ambitieuze partijleden aangetrokken. Zij willen niet eeuwig oppositie voeren, maar snakken ernaar om van de macht te proeven. Het is onder meer door hen dat het Blok de laatste jaren een meer “gematigde” toon is gaan aanslaan. Deze “matiging” is het beste bewijs dat deze strekking intern steeds machtiger wordt. Het is binnen deze groep dat de frustratie over het cordon sanitaire het grootst is en blijft groeien. Het is met andere woorden precies door hen van de macht af te houden dat men het Blok kan ontwrichten. Niet omgekeerd.

http://www.kifkif.be

hey dany,

de normalisering van het Blok is inderdaad zorgwekkend, maar nog meer beangstigend is het feit dat de ideeën waar het Blok voor staat al genormaliseerd zijn. De meeste andere partijen hebben die, al dan niet in een zachtere versie, overgenomen. Daar zit de macht van het Vlaams Blok.

Op de “Doe de stem”-test bleek dat een groot deel van de Vlaamse bevolking racistische ideeën heeft (verplichte inbugering, nationaliteit afnemen van criminele allochtonen). Terzelfdertijd was het boe-geroep niet van de lucht toen bleek dat de flikken in grote mate op het Vlaams Blok zouden moeten stemmen (“volgens het programma”). De normalisering van het Blok is dus nog niet voltooid, de normalisering van haar ideeën wel.

Verder denk ik dat, als bv. de VLD nu een bestuursakkoord zouden afsluiten met het Blok, ze meteen een groot deel van hun kiezers verliezen, idem voor CD&V en NVA. Vergeet niet dat een grote meerderheid in Vlaanderen (nog steeds) nooit op het Blok zou willen stemmen, en dat ze (nu nog) niet willen dat het Blok aan de macht komt. Ik weet het niet zeker, maar misschien is deze grote meerderheid nog sneller aan het afbrokkelen dan dat het Vlaams Blok aan kiezers wint. Daarom zijn teksten als die van jou meer dan nodig.

klaas

ps deze comment werd eerder al gepost op de hidden pagina's, hoe langer hoe meer het boeiendste hoekje op deze site...

Dag Dany,

Een zij-opmerking over de normalisering van het gedachtengoed van het Blok bij de bevolking. Er zijn al talloze artikels verschenen over de invloed van extreem-rechts op de bevolking, maar ik vraag me dikwijls af wat de rol is van het Vlaams nationalisme als staatsideologie in de houding van 'het volk' ten aanzien van 'Belgische allochtonen'.

Ik leg uit. De Vlaamse regeringen van Gaston Geens en Luc van den Brande waren sterk gericht op het institutionaliseren van Vlaanderen als een aparte en op zichzelf staande culturele en economische regio. In het kader daarvan zetten ze zich sterk af tegen 'Belgie' en Wallonie en werd een mild Vlaams-nationalisme gebruikt als staatsideologie. Deze Vlaams-nationalistische staatsideologie zorgde voor een essentialisering van de Vlaamse identiteit in de zin dat er meer aandacht besteedt werd aan het verschil tussen Vlaming/niet-Vlaming.

Ik vraag me af welke invloed die sterkere nadruk op de essentie van het Vlaming zijn heeft op de manier waarop Vlaanderen bepaalde allochtone groepen als 'vreemdelingen' bekijkt en behandelt?

Ik denk dat het Vlaams-nationalisme één van de mogelijke verklaringen zijn voor de de aanvaarding van het gedachtengoed van het Blok.
In die zin dat het Vlaams-nationalisme een op zichzelf staand Zelf propageert, waar automatisch een "volksvreemde" Ander tegenover staat. Zolang men niet bereid is om dat zogenaamde Zelf in vraag te stellen, zal er nooit echt ruimte voor een Ander zijn. In die zin houden nationalisme en xenofobie elkaar in stand. Al hoeven de twee niet noodzakelijk samen te gaan. Ook het Vlaams volksnationalisme was in het begin een progressieve en ontvoogdenden beweging, én ook vandaag bestaan er nog progressieve vlaamsnationalisen (al zijn die wel marginaal in aantal, natuurlijk).
Wat mij vooral interesseert is hoe het zover is kunnen komen dat het "Vlaams-zijn" een dermate verbrande term is geworden, dat de meeste progressieven zich er danig ongemakkelijk mee voelen. Ik denk dat die evolutie niet noodzakelijk was en dat het ook anders had kunnen verlopen.

Die discussie is vandaag zeker relevant omdat de "allochtone" emancipatiebeweging een aantal opvallende gelijkenissen vertoond met de vroegere Vlaamse beweging (vooral inzake de eisen voor culturele ontvoogding).
Een analyse van de Vlaamse beweging zou ons dus kunnen leren welke paden de "allochtone" emancipatiebeweging beter niet kan betreden. Al kan de maatschappij waarin de eerste flaminganten zich bevonden, nog maar moeilijk met onze huidige maatschappij vergeleken worden.

Groeten,
Dany

wat ik opvallend vind in heel het debat over de AEL is dat geen enkele (?) vlaams-nationalist, vlaamsgezinde of whatever recht staat en zegt: aha, die eisen van de AEL komen mij bekend voor. uiteindelijk was ook het bv. daensisme een sociale, religieuze en nationale beweging, een mix die je ook bij de AEL vindt. de criminalisering van de AEL doet ook denken aan die van priester daens en zijn beweging. (ik las "pieter daens" van Louis Paul Boon ergens vorig najaar).

toch is de overgrote meerderheid van vlaamsgezinden tegen een beweging onder de allochtonen die heel vergelijkbaar is met wat de vlaamse beweging ooit geweest is. reden? volgens mij moet je het zoeken in de "bloed en bodem"-gedachte die inherent is aan het nationalisme (of nu: "cultuur en bodem"). in '68 riep men niet alleen "Leuven Vlaams!" maar ook "Walen Buiten!". rechten op culturele, politieke en sociaal-economische emancipatie: ja, maar op "ons" territorium enkel voor "ons volk". in vlaanderen vlaams, in vlaanderen een vlaamse beweging, geen arabisch-europese liga.

misschien een aanzet tot verklaring. de vlaamse beweging heeft haar oorspronkelijk doel al lang bereikt en voorbijgeschoten. in de loop van de geschiedenis is de vlaamse beweging zo van een emancipatorische naar een behoudsgezinde en zelfs imperialistische beweging geëvolueerd. (imperialistisch in de zin van een binnenlandse kolonisatie: van "plaats voor het nederlands in vlaanderen" naar "geen plaats voor het frans in vlaanderen"). vanaf dat deze wending genomen is zit het volgens mij fout met de vlaamse beweging. misschien herkennen de vlaamsgezinden nu dus wel de AEL, maar redeneren ze dat de AEL in dezelfde zin zal evolueren als de vlaamse beweging?

een les uit de geschiedenis: vlaamsgezinde eisen (bv taalrechten) zijn in het verleden tegengehouden met argumenten die achteraf gezien belachelijk tot crimineel zijn. zo is men nu bekommernissen van allochtonen aan het behandelen. op die manier is de vlaamse beweging geradicaliseerd, tot extremistisch geworden. trek zelf uw conclusies.

Er is geen enkel probleem met iemand die arabisch wenst te leren spreken.

Er is wel een probleem met mensen die vlaanderen tweetalig (Frans/arabisch) willen maken. De enige reden dat het Vlaams nog bestaat als actieve taal en geen folklore taal is zoals het bretoens is dat de Vlamingen hard hebben gevochten voor hun rechten, en ze zijn niet van plan hun rechten op te geven.