arch/ive/ief (2000 - 2005)

Op pagina 35 stelde Paul Beliën, publicist en echtgenoot van Blok-politica Alexandra Coolen dat "rechts in Vlaanderen zo'n 60 % van de stemmen haalt"; Frank Vanhecke (voorzitter Blok) beweerde eerder dat het om 80 % gaat ... Beliën heeft oog voor de dualiteit van CD&V, de partij die op het eerste zicht de rol op zich zou kunnen nemen om één grote rechtse partij te worden. "Maar CD&V zit vast aan haar ACW-vleugel, die meer thuishoort bij de progressieve linkerzijde." Dus moet volgens Beliën het Blok "die brede, rechtse Vlaamse partij worden." Noteer dat via het interview met Beliën, "extreem- rechts" - zonder foto deze keer - weer een podium kreeg in Knack, daar waar het weekblad aan NVA, Vivant en radikaal-links - electoraal te onbetekenend ? - geen bijdrage wijdde.

In een tweede artikel - over de verkiezingsnederlaag van CD&V - luidde een vraag van Patrick Martens aan CD&V-boegbeeld Yves Leterme: "Bewijst de uitslag van CD&V niet dat de partij zonder steun van het ACW haar ruggengraat helemaal kwijt zou zijn ?" Leterme antwoordt dat "de christelijke arbeidersbeweging een heel belangrijk draagvlak voor CD&V is en blijft" en dat CD&V met organisaties in het middenveld nog intensiever de dialoog moet voeren; met ACW in het bijzonder, "want met die beweging delen we een christen-democratische visie op de samenleving." Even later verklaart Leterme dat hij "nooit een militant zal zijn van een rechtse en behoudsgezinde partij."

Met zijn pleidooi voor de dialoog met het middenveld sluit Leterme aan bij wat we elders lezen in Knack: "Politiek is veel meer dan verkiezingen en deelnemen aan het beleid, de macht. Tijdens de verkiezingscampagnes zetten de media veel shows op, maar daarna is politiek nauwelijks nieuws. Gevaarlijke ontwikkeling. Als de linkerkzijde een rol van betekenis wil bijven spelen, moet ze weigeren om daarin mee te draaien. Ze moet terug naar haar basis. Dat zijn niet alleen de vakbonden, maar ook de fietsersbond, GAIA, de allochtone emancipatiebewegingen. Ze moet weer voeling krijgen met het middenveld. Zonder wortels in de basis wordt elke partij afhankelijk van andere kanalen, zoals de media, die je veel minder in de hand hebt."

Die uitspraak is van Tarik Fraihi (coördinator Federatie Marokkaanse Democratische Verenigingen, SPA-stafmedewerker). Fraihi is één van de "vier vooraanstaande waarnemers van het Vlaamse politieke leven" die aan bod komen in een derde Knack-artikel waarin het - nu uitvoerig - ook over het ACW gaat. De andere drie waarmee de Knack-redactie sprak: Ann Demeulemeester (algemeen secretaris van ACW), socioloog Koen Pelleriaux en journalist Walter Zinzen.

* Als dat de Vlaamse rechterzijde is ...

In het Knack-gesprek kwam een paar keer tot uiting dat "de verrechtsing dieper in de samenleving is gekropen dan we geneigd zijn te denken" (dixit Ann Demeulemeester). Dan is het logisch, werd er gedacht, dat je dat ook in de media ziet want die heten "een weerspiegeling te zijn van wat leeft in de samenleving" (dixit Walter Zinzen). Nu is dat wel waar, maar vergeet niet dat de media in handen zijn van een "elite" die ook zo haar eigen agenda heeft ... Maar soit ... we gaan niet moeilijk doen.

Tenzij over dat beeld van het rechtse Vlaanderen. Tarik Fraihi stelde: "als je links nu optelt - Agalev, SPA en Spirit - en vergelijkt met de som van rechts - CD&V, VLD en de anderen tot en met extreem- rechts - dan is duidelijk dat Vlaanderen een rechtse samenleving is."

Dus de CD&V is rechts ? Tiens tiens. Een persoonlijke noot. Ik kom uit een katholiek nest en heb het in mijn jeugd wel anders ervaren. De SP(a) was de partij waar onze buren - bouwaannemers - lid van waren (dat een cafébaas voorzitter van de 'socialisten' werd, heeft me niet verbaasd). Bij ons thuis - metsersgezin - zaten we bij de katholieken. Nu nog ben ik lid van het ACV en ondanks al mijn sympathie voor radicaal-links (of liever: voor 'consequent links'), hou ik goede contacten met CD&V. Wat niet zou kunnen moest die partij eenduidig rechts zijn. Dat er een rechterzijde is die ik vaak bekritiseerd heb - met name ex-mediaminister Van Rompuy - is een feit, maar er is ook dat ACW.

Nu heb ik even laten opzoeken wat het ACW electoraal voor CD&V voorstelt. Navraag bij CD&V leerde vooreerst dat dat niet zo makkelijk aan te duiden is, want bij de nieuwe generatie zijn er veel mensen 'zonder strekking', zonder 'stand'. En met enkele nieuwkomers wordt er nog 'gepraat'. Maar al met al kan men stellen dat de ACW-fractie 13 van de 28 CD&V-parlementsleden levert. Onder die 13 zijn dan mensen zoals Yves Leterme, Greta D'hondt, Jos Ansoms, Jo Vandeurzen ... Als dat de Vlaamse rechterzijde is ... Misschien wel in de ogen van extreem-links maar daar vindt men (niet geheel ten onrechte) de SPA van Fraihi ook maar een zootje rechtse volksbedriegers.

* Vanwaar de tegengestelde visie bij ACW op eigen impact op CD&V ?

Geen zinnig mens kan het ACW en dus de helft van CD&V bij rechts rekenen, maar heeft het ACW wel iets te zeggen bij de CD&V ? In Knack stelde Koen Pelleriaux dat hij "niet de indruk had dat het ACW de voorbije jaren erg meegespeeld heeft in de partij". Ann Demeulemeester van ACW beaamde dat min of meer: "de periode dat het ACW mee aan het programma van de partij schreef, is voorbij."

Andere ACW-ers lieten me van de week echter een tegenovergesteld geluid horen. Iemand stelde het zo: "ACW-mandatarissen wegen heel sterk op het parlementaire werk én op het schrijven van de verkiezingsprogramma's."

Vanwaar die tegengestelde visie binnen ACW op de eigen impact op CD&V ? Kan het er mee te maken hebben dat een deel van ACW zich richtte naar regeringspartij Agalev ? Dat men meer en meer "ging shoppen" (zoals een ACW'ster het omschreef) "bij die partij die het best geplaatst is om een programma-punt te realiseren" ...

Men kan de contacten met verschillende partijen overigens ook positiever omschrijven. François Martou, voorzitter van de MOC (Mouvement ouvrier chrétien, Franstalige evenknie van het ACW) stelde in La Libre van 23 mei dat zijn beweging "en relation" is met drie partijen: PS, Ecolo en CDH. "Ce n'est pas parce qu'Ecolo est groggy qu'on ne va plus continuer à leur demander de parler aux socialistes. Ce n'est pas parce que le CDH s'est clairement positioné au centre qu'on ne va plus encourager les convergences de gauche." Martou droomt al jaren van een centrum-linkse regering met socialisten, ecologisten en CDH. Iets waarover in Vlaanderen nauwelijks gepraat wordt.

* Linkse top, rechtse basis ?

Een ander probleem, dit keer aangesneden door Walter Zinzen: "Is het probleem van het ACW niet dat de top linkser is dan de basis ?"

Demeulemeester: "Onderzoek heeft dat ook uitgewezen. Maar onze basis dat zijn 2 miljoen mensen. Daar zitten zeker mensen tussen die rechts stemmen. Ik heb het al gezegd: de verrechtsing van de samenleving is reëel. Dat moeten alle organisaties zich aantrekken."

Waarop Koen Pelleriaux: "Er stemmen in het ACW minder mensen voor het Blok dan je zou verwachten. Precies door de werking van die organisaties."

Verder in het debat ging het over de "verrechtsing van het discours", ook van de SPA die nu veel over belastingsverlagingen praat maar niet uitlegt wat solidariteit is. Die inspeelt op het egoïsme van de mensen; iets waar de rattenvanger uit Hasselt een kei in is.

Maar terug naar de zogezegd "linkse top van het ACW" en de "rechtse basis". Haalt men hier niet twee tegenstellingen door elkaar ?

Enerzijds de sociaal-economische waarin de basis van ACW zeker links is én de top vaak afremt (zie de rol van de ACV-leiding bij tal van stakingen en betogingen, bv. die van de andersglobalisten).

Anderzijds de ethische tegenstelling waarin - ik moet maar naar mijn ouders kijken - de basis vaak conservatief is en bv. niet moet weten van de 'groene liberale' 'nieuwlichterij' inzake bv. de drugswetgeving, homo's die kinderen adopteren (waar ze - al dan niet terecht, daar gaat het hier niet over - de rechten van het kind op een 'volledig' gezin tegenover stellen), enzoverder. Maar zijn conservatief denkende mensen ook rechtse mensen ? Ik denk het niet. Men moet de twee tegenstellingen scheiden, zoals dat overigens uit wetenschappelijk onderzoek ook al gebleken is. En conservatief zijn (zie bv. inzake milieu) is lang niet altijd slecht. Het "progressieve" vooruitgangsoptimisme van de neoliberaal Verhofstadt is veel schadelijker dan het gezonde besef dat niet alles (brutaal) moet veranderen, dat je niet uit alles winst moet slaan, dat er nog iets 'bewaard' mag worden voor de volgende generaties.

DIOGENE(S) 55