arch/ive/ief (2000 - 2005)

1) "La Belgique: rouge, bleu ... noir"

De titels in de kranten van maandag spraken boekdelen: "Zwarte zondag op het platteland" (De Morgen), "Vlaams Blok wordt nu helemaal groot" en "Antwerpen wordt droomscenario" (De Standaard), "Légère poussée du Blok" (Le Soir) en "Le Blok progresse encore et toujours" (La Libre).

Zowel La Libre als Le Soir (met op de cover: "L'extrême droite francophone rebondit" en "La Belgique: rouge, bleu ...noir") hadden ook aandacht voor de opkomst van het extreem-rechtse Front National. "Attention à une prochaine gueule de bois" waarschuwde Jean-Paul Duchâteuau in zijn edito.

De Morgen legde in zijn titels wel de klemtoon op enkele tegenslagen voor het Blok: "Gent tegendraads: Blok met 2 % achteruit" prijkte er als enige titel over het Blok, op de cover. En binnenin volgde dit: "Visa-crisis levert Vlaams Blok helemaal niets op" (in Antwerpen).

Lijkt het Blok hier en daar al te worden afgeremd, toch boekte het zijn grootste verkiezingswinst sinds 24 november 1991, de eerste "zwarte zondag". De partij klimt naar 18 % en haalt drie kamerzetels meer. Bovendien lukte het nieuwkomer-concurrent NV-A niet om een 'democratisch' Vlaams- nationalistisch alternatief voor het Blok op de kaart te zetten. Het Blok kan door het voor zich winnen van de ongeveer 5 % kiezers van NV-A, nog sterk vooruitgaan, tot een eind boven de 20 % grens. "Het Blok heeft alle kansen om uit te groeien, tot een grote, rechtse en conservatieve volkspartij", schreef Bart Brinckman in DS van 19/5.

Vandaar dat op zondag en maandag opnieuw de vraag naar de zin van het Cordon Sanitair gesteld werd. Terwijl partijvoorzitters zoals De Gucht en De Cerck er aan vasthielden, trokken mindere goeden zoals Sven Gatz (VLD) en Carl Decaluwé (CD&V) het cordon in twijfel.

Vergeten we niet dat het Blok ook in Brussel een gevaarlijk spel speelt. De burgemeester van Schaarbeek waarschuwde er op zondag al voor dat het Blok in zijn gemeente (met 7,1 %) nu de grootste Vlaamse partij is (bijna zo groot als de andere Vlaamse partijen samen). Met nog wat extra groei kan het Blok het sluitstuk van het Belgisch model, Brussel dus, blokkeren. Maar door de desinteresse voor Brussel in de Vlaamse media, komt dat gevaar nauwelijks aan bod in de media.

2) Naar een Amerikaans tweepartijenmodel ?

"Het plezantste moet nog komen", titelde De Standaard van 19 mei. Het betrof een uitspraak van Steve Stevaert die nog meer "goede dingen voor de mensen" in het vooruitzicht stelt ...

Maar te vrezen valt dat het snel weer tijd zal worden voor de grauwe werkelijkheid van bedrijfssluitingen en massale afdankingen. Zal de 'Steve-factor' daartegen bestand blijken of wordt dan opnieuw de zwarte loper voor het Blok uitgerold ? Wat zullen al de kiezers doen die nu op sympathieke Steve stemden wanneer Stevaert straks niet opgewassen blijkt tegen het economisch onheil van het neoliberale Europa ? Zich gedegouteerd wenden tot het Blok ? Het Blok dat ondanks het Stevaert- effect ook in diens eigen provincie Limburg er weer op vooruit ging.

Ondertussen werkt de hervorming van de kieswetgeving (kiesdrempel, provinciale kieskringen ...) de tendens in de hand naar strategisch stemmen (op een grote partij) en naar een politiek tweestromenland. In Franstalig België - met de dominante PS en MR - is het al zover. In Nederlandstalig België zouden - tenzij CD&V hier een stokje voorsteekt - SPA-Spirit en VLD de twee grote stromingen worden, met het Blok als lastige derde. Wat dus een Vlaamse rechtse meerderheid betekent die het succes van de roze SPA zal intomen. Waardoor we een soort Amerikaanse toestand krijgen: twee grote centrum-partijen die nog nauwelijks van elkaar verschillen en waarbij de grootste populisten mede door de hulp van de media het volk achter hun beloftes weten te scharen.

In De Morgen van 19 mei merkte schrijfster Anne Provoost als enige op dat "zowel bij rechts als bij links de populisten gewonnen hebben. Politici met een complexere boodschap zijn afgestraft: politici die bijvoorbeeld zeiden dat aan belastingsverlagingen consequenties verbonden zijn. Een hoop kiezers heeft die nuances niet willen horen." De Morgen titelde overigens in het groot boven zijn cover: "Steve is God" !! Tja, bij De Morgen geloven ze weer.

DIOGENE(S) 54