Verkiezingen 18/05: (1)Vergeten verliezers: antiglobo's, Acv, Vivant, vrouwen, allochtonen

Behalve Agalev en Ecolo kennen de verkiezingen van 18 mei, nog tal van andere, vaak vergeten verliezers. Sommige overlopers van de VLD bijvoorbeeld. Dat het in het VLD-hoofdkwartier zondagavond niet echt tot een feestje kwam, was mede te wijten aan het in de media meestal verzwegen feit dat de VLD-fractie in de kamer nu kleiner is dan ze was - met al de overlopers er bij - aan het eind van de vorige regering. Maar over die overlopers gaan we hier niet treuren.

1) Ideëengoed andersglobalisten onzichtbaar

De andersglobalisten - wie spreekt er nog over in de media ? - hebben verloren op 18 mei.

De groene partijen die ondanks al de terechte kritiek op hun regeringsdeelname, toch het dichtst bij de andersglobalisten stonden, lijden een historische nederlaag. Agalev verdwijnt uit de Kamer, Ecolo wordt gehalveerd. Verwonderlijk is dit niet. Met name Agalev heeft haar eigen (pacifistische) achterban net iets te veel gechokkeerd (Doel, wapenleveranties Nepal, wapentransporten naar Irak ...). Bovendien was het 'discours' van Agalev meer en meer dat van de dagjespolitiek geworden. Geen bevlogen inzichten meer over 'anders gaan leven'. De groene droom verdampt. Verder veroorzaakte de 'regelzucht' van de groenen met name op het platteland een regelrechte haat tegen Agalev ... Als het politieke personeel (ik denk aan de opportunist die Agalev naar voren schoof als Vlaams filmintendant) het dan ook nog laat afweten, is het helemaal om zeep.

Dat de andersglobalistische beweging de verkiezingen verloor, blijkt ook uit de verschuiving van 'linkse' (Agalev-)stemmen naar SP.A-Spirit. Andersglobalisten die de ontwikkelingen in de wereld bestuderen, stellen al jaren dat het feit dat de Europese 'linkerzijde' mee een neoliberaal beleid voert en zo bijdraagt tot tal van problemen. Iets wat voor een stuk ook aangetoond wordt door de groeiende aanhang van extreem-rechts (Blok en nu ook FN). Toch was dit inzicht op 18 en 19 mei haast nergens in de media te bespeuren, laat staan in de verkiezingsuitslagen.

De hele sliert van kleinlinkse partijen en kiesinititiatieven (LSP, Maria, Resist, PVDA, PC ...) haalt nauwelijks stemmen. Blijkbaar weet geen van allen echt aan te spreken bij de anti/andersglobalistische beweging waarvan het kiespotentieel in Vlaanderen op 100.000 tot 200.000 mensen geschat wordt.
Alleen Resist wist dankzij boegbeeld Abou Jahjah in Antwerpen aan te slaan (zie verder).

* Radicaal-linkse mekweg gehuld in duisternis

In een commentaar op Indymedia was op 19 mei deze analyse te vinden:

"De cijfers van de senaat zijn het eenvoudigst te analyseren omdat dit voor heel Vlaanderen geldt. De resultaten van de Kamer in elk kanton geven nochtans bijna overal dezelfde trend weer, met uitzondering dan van (een paar wijken van) Antwerpen waar Resist wel meer scoort dan de PvdA.

- op de senaatslijst haalt Resist ongeveer een vierde minder stemmen (nog geen exact cijfer gegeven, maar 0,27%) dan de PvdA in 1999 (24 150 of 0,38%)

- de LSP is nog marginaler en haalt 0,13% (waarmee ze een deel van de PvdA-stemmers die niet op Resist wilden stemmen, recupereren)

- Maria, gesteund door de PvdA dat er haar eigen lijst voor terugtrok en kandidaten verschafte, doet het in Leuven voor de Kamer maar 0,2% beter dan de PvdA in 1999.

Besluit: In Vlaanderen heeft 'klein-links' zo'n 25 000 kiezers gehaald, die soms wat uitsplitsten (bv. kamer PvdA, senaat LSP of kamer LSP, senaat Resist in Gent, of kamer Maria, senaat Resist etc.)"

* "Het leukste jongetje in de show"

Als beweging moeten de anders/anti-globalisten ernstig gaan nadenken over hun politieke vertegenwoordiging én over de rol die haar 'historische leiders" (waaronder het duo Kruithof - Goeman) terzake gespeeld hebben. Jaap Kruithof mocht in De Morgen van 19 mei overigens zijn visie op de verkiezingen geven. Het "drama" van Agalev is volgens hem dat ze "vrolijk in een regering met neoliberale doelstellingen zijn gestapt." Dat de SPA dan geen last heeft van "deelname aan die neoliberale regering" ? "Ik snap het: het is dat fenomeen Stevaert, en dat vind ik wel positief. Hij is het leukste jongetje in de show. En met haar overwinning denk ik dat SPA ook profiteert van mensen als Frank Vandenbroucke. Dat was een klasseminister." Een 'klasse'-minister ... Heeft Kruithof er dan geen flauw benul van, van wat deze leuke klasse-jongens aan nieuwe antisociale maatregelen voorbereiden ? Bij de openbare diensten bv. ?

2) Tot spijt van het Blok: het ACV is er ook nog

Samen met de CD&V leidt het ACW/ACV een lichte nederlaag. Frappant was wel dat de christelijke arbeidersvleugel de voorbije weken in de media haast onzichtbaar was. En dat geldt ook nu nog. Zo wordt er bv. weinig gesproken over de sterke prestatie van Inge Vervotte die in de kieskring Antwerpen voor de Kamer een score van 93.030 stemmen neerzette. Zo vinden we in De Morgen van 19 mei wel een interview met Mia De Vits van ABVV, maar geen gesprek met iemand van ACV. De Vits viel overigens scherp uit naar het ACV: "Het ACV heeft tijdens de campagne niets gedaan om de groenen te steunen. Ze bleven vasthouden aan CD&V en dat terwilj hun basis veel breder is dan CD&V alleen."

Het negeren van het ACV (goed voor een derde tot de helft van de stemmen van CD&V) en het vaak simplistisch bij de rechterzijde plaatsen van CD&V, leidt er toe dat in de media de Vlaamse linkerzijde stelselmatig zwakker wordt voorgesteld dan ze is. Vlaams Blok-voorzitter Frank Van Hecke maakt daar handig gebruik van. Zowel op televisie als op radio en in de kranten kon hij de jongste dagen de leugen opdienen "dat 80 % van Vlaanderen rechts en centrumrechts gestemd heeft". Aldus Van Hecke maandagochtend 19/05 op Radio 1. Hij werd niet tegengesproken.

* Van Hecke kan niet tellen en sommige journalisten al evenmin

In De Morgen van 19 mei mocht Van Hecke op pagina 9 nog eens twee keer zijn rekenfout maken (en hier stelt hij het nog 'cruer'): "80 % van de Vlamingen stemt rechts". Zijn besluit: "er moet bijgevolg een rechtse regering komen en het cordon sanitaire is meer dan ooit ondemocratisch". Van Hecke wordt niet tegengesproken door Koen Vidal en Caspar Naber. Moesten ze daarvoor met zijn tweeën zijn ? De leugen regeert, ook in De Morgen.

3) Het einde van Vivant ?

Een andere verliezer waar merkwaardig bijna niemand in de media over praat, is Vivant. Het verlies in zowat heel het land (vaak min 1 %, tegenover de vroegere 2 à 2,5 %) was zondagavond steeds weer te zien in de uitslagen-grafieken maar niet één keer heb ik een VRT-journalist het horen vermelden. Ook op maandag op radio en in kranten werd er geen aandacht aan besteed: geen enkel artikel over Vivant in De Morgen, geen enkel in De Standaard (wel 2 over Resist). Moet Roland Duchatelet zoals publicist Eddy Daniëls hem aanraadde, zijn partij dan maar opdoeken en proberen zijn ideeën (met name het basisinkomen voor iedereen) in ander partijen te doen doordringen ?

4) 'Zwakke' vrouwen: grote verliezers

Als er één politieke stroming als vrouwelijk gezien werd, dan Agalev/Ecolo wel. Bij het aantreden van Verhofstadt I leverden Agalev/Ecolo twee van de drie vrouwen in de regering. Met het verdwijnen van Agalev uit de Kamer, verdwijnen zowel vrouwelijke kopstukken als vrouwelijke waarden uit het parlement.

Heeft het feit dat de vrouwen bij Agalev de toon aangaven, mee het verlies van de partij in de hand gewerkt ?

Feit is dat tijdens de verkiezingsmarathons op zondag en maandag op televisie, de vrouwen er nagenoeg niet aan te pas kwamen en dat ondanks de nieuwe regeling die voor een grotere vrouwelijke vertegenwoordiging op de kieslijsten zorgde. De enige 'leading lady' die echt meetelt, die we zondagavond op het scherm kregen, was Laurette Onckelinckx (PS). Voor de rest waren het overal de mannen die de toon aangaven, met als meest sprekende beeld de zegedronken jongensbende van SPA-Spirit. Freya Van den Bossche liep er bij als versiering, net als blonde Anke bij het Blok.

Vanwaar die blijvende mannelijke dominantie ? Kan de roep om "sterke leiders" (zoals gepromoot door een professor Walgraeve bv.) daar toe bijgedragen hebben ? Denk ook aan wat er onlangs in Antwerpen gebeurde met de vrouwelijke schepenen die er het gelag betaalden van de commotie rond Visa-kaarten en aanverwante.

Zie ook hoe de twee groene vrouwelijke ministers (Aelvoet en Durant) voor het eind van de legislatuur uit de regering verdwenen. Beiden werden in de pers als zwak bestempeld; de laatste werd afgedaan als "die verpleegster" ...

* "Zeg nooit dat vrouwen geen rol spelen in de politiek"

Ook de vrouwenbeweging mag zich dus het hoofd breken over haar politieke vertegenwoordiging.

Dat ze met de pers nog veel werk heeft, mag blijken uit de volgende uitval waarmee Yves Desmet zijn edito in De Morgen van 19 mei opent: "Zeg nooit meer dat vrouwen geen rol spelen in de politiek. Eén van hen, Isabelle Durant, heeft er als person, en vooral als symbool voor de 'groene regelneverij', voor gezorgd dat twintig jaar ecologische beweging zowat met de grond gelijk is gemaakt. Nooit eerder heeft een politieke familie zo'n zwaar offer moeten brengen op het altaar van het persoonlijk opportunisme van één van haar verkozenen."

Van een negatief en simplistisch gedachtenspinsel gesproken.

* "Contingentering van de kieslijsten" weer ter discussie

Op de website van 'Vrouw en Maatschappij' (CD&V) is volgend citaat van Marleen Teugels uit De Standaard van vorige week te lezen: "Voor het eerst staan evenveel vrouwen als mannen op de kieslijsten. Maar dat garandeert niet dat er ook evenveel vrouwen verkozen worden. ,,Meer dan ooit maakt de kiezer het verschil'', beklemtonen de onderzoekster Petra Meier en de CD&V-senator Sabine de Bethune. ,,Pas als mannen en vrouwen echt samen besturen, krijg je een beter beleid.''

Maar lang niet alle mannen zijn daar van overtuigd. In zijn tweewekelijkse publicatie 'Perceptie en Realiteit' die op maandag 19/5 in de bus viel, zoomt Eddy Daniëls in op hoe "Antwerpen heeft bewezen dat vrouwen niet beter zijn". Daniëls is niet te spreken over de rol van de vrouwen in de jongste Antwerpse stadhuis-vaudeville. "Ze zijn niet beter" zegt hij, de vrouwelijke politici, ze brengen geen beter beleid en "meteen verdwijnt het voornaamste argument voor de ergerlijke positieve discriminatie waar ons politiek leven vandaag onder lijdt.." Daniëls vindt "de contingentering op onze kieslijsten - één derde vrouwen - een schande en de trieste klucht in Antwerpen bewijst dan nog dat het niets uithaalt."

Daniëls stelt zich ook de vraag "waarom welke groep dan ook in onze politiek van contingentering moet genieten." Kijk hoeveel juristen, leraren en sociaal assistenten er in de politiek gaan. "Er zijn blijkbaar beroepsgroepen die zich sterker dan andere aangetrokken voelen tot de politiek."

Juist, maar Daniëls vergeet dat een democratisch systeem alle burgers bij het beleid moet betrekken en met alle burgers rekening moet houden. Om dat te kunnen moeten in het systeem mensen actief zijn die de verscheidenheid van de samenleving weerspiegelen. Dus moeten in dat beleid vertegenwoordigd zijn: zowel jong als oud, rijk als arm (denk aan het gezegde: "een vet varken weet niet wat een arm mankeert"), man als vrouw. Om dat te bekomen heb je regels nodig. Als je daar niet wil van weten, dan moet je de poltiek overlaten aan mensen die rijk genoeg zijn om er zich onbezoldigd mee bezig te houden. Dan geldt weer fijn het recht van de rijkste.

* 5) Politiek grijzer dan ooit

Groenen uit regering, Agalev uit parlement: het maakt het politieke landschap er niet veekleuriger op. De ecologisten stonden immers als geen ander open voor vervrouwelijking en voor autochtone kandidaten ... Fauzaya Talhaoui verenigde beide elementen in haar eentje. We zullen haar missen.

Wie zie je nu op televisie de partij-debatten voeren ? De Vlaamse partijvoorzitters zijn allemaal blanke mannen, van middelbare leeftijd, hoog opgeleid, niet bebaard ... En zo zal ook de regeringsfoto er uit zien, met daartussen, voor de volledigheid' een in een rood mantelpakje geklede Laurette Onckelinckx. Louter voor de symboliek.

arch/ive/ief (2000 - 2005)