arch/ive/ief (2000 - 2005)

Woensdag 14 mei werd om tien uur in het KBC-auditorium in Antwerpen een politiek debat gehouden tussen de nationale partijen. De Boerentoren was twee uur lang het schouwtoneel van studenten Toegepaste Informatica en Milieubeheer van de Karel de Grote-Hogeschool. Zij hadden de respectievelijke programma’s overlopen en legden hun bemerkingen voor aan Agalev, CD&V, NVA, SPa, Spirit, Vlaams Blok en VLD. Het debat was van een ongezien beschaafd niveau, wat misschien te wijten was aan de onderwerpen die niet echt voor breuklijnen binnen de verschillende fracties zorgden. De studenten brachten achtereenvolgens gezondheidszorg, milieu en energie, mobiliteit en tewerkstelling naar voren. Twee kanttekeningen. Het ontbreken van kleinere partijen zorgde er misschien voor dat het debat minder geanimeerd verliep. Het had in iedere geval tot gevolg dat ook deze toeschouwers, voornamelijk studenten van KdG, onthouden werden van hun standpunten. Ten tweede, de beperkte tijdsduur (2 uur) had tot gevolg dat er niet bijster diep op de verschillende punten ingegaan kon worden.

Moderator Wim Verzelen bleef onpartijdig en probeerde om zoveel mogelijk alle politiekers aan het woord te laten. Hij drong er meermaals op aan bij de politici om hun antwoorden kort en bondig te houden. De vorm van het debat leende zich er ook uitstekend voor. Twee studenten legden per thema een vraag voor aan een meerderheids- en een oppositiepartij. Na de uiteenzetting, konden de andere partijen nog kort reageren. Vooraleer te beginnen wees hij de politici erop dat de studenten zich goed voorbereid hadden en zich zeker kritisch zouden opstellen, in eenzelfde ademstoot waarschuwde hij de studenten voor de politici die na een maand campagne voeren al geroutineerd in het spreken zijn.

Gezondheidszorg VLD en CD&V

Aan Patrick Van Krunkelsven werd gevraagd hoe zijn partij de overconsumptie van medicijnen wenst aan te pakken, waar ze de grens in het voorschrijven willen trekken en hoe het met het budget van de gezondheidszorg gesteld zal zijn in de komende vier jaar.

Van Krunkelsven wees er allereerst op dat het budget van de gezondheidszorg al met 30% gestegen is in de laatste legislatuur, wat niet wegneemt dat ook de VLD begrijpt dat het budgeet zal blijven stijgen omdat de bevolking vergrijst. Een beter gecontroleerde stijging menen zij te kunnen verwezenlijken door de pharmaceutische lobby aan te pakken en door meer aan preventie te gaan doen. Het Vlaamse geneeskundig korps is goed opgeleid en gemotiveerd, de klanten zijn overwegend tevreden en dat wil de VLD zo houden. Voor Van Krunkelsven is het dan ook belangrijk dat er in de toekomst minder geld van het budget naar de medicatie vloeit en meer naar de artsen en verzorgers. Als voorbeelden haalde hij de hormonenkuren aan die voorgeschreven worden aan vrouwen die hun menopuze hebben, antibiotica die ons resistenter maakt tegen ziekenhuiskiemen en cardiologen die hun patiënten enkel door een molentje testen halen en niets substantieel bijbrengen. Deze wanpraktijken moeten volgens hem aangepakt worden. Voor de VLD zou gezondheidszorg dan ook een Vlaamse bevoegdheid moeten worden, waarin de overheid richtlijnen kan geven aan de artsen en de ethische kwaliteit van hun opleiding.

De volgende partij die op het rooster gelegd werd was de CD&V. Cathy Berx werd geconfronteerd met de maximumfactuur en de stappen die de partij will ondernemen om de gezondheidszorg beter te kunnen financieren.

Voor de CD&V is de gezondheidszorg een zorg-waarborg-plan, iedereen moet kunnen genieten van deze polis. De heffingen voor gezondheidszorg mogen niet enkel ten laste zijn van de werknemers. Buiten heffingen op inkomen moeten er nog andere heffingen aangewend worden. Welke heffingen dat zijn liet Berx in het midden. Haar partij wil opkomen voor een grondige eerste lijnszorg, het raadplegen van huisartsen stimuleren. Door de contacten tussen patiënt en zorgverstgrekker te verbeteren, qua kwaliteit, niet qua kwantiteit, wil ze de gezondheidszorg dichter bij de mensen brengen. Verder wil CD&V ijveren voor een verplichte ziekteverzekering en het wegwerken van de wachtlijsten voor gehandicapten. Dit is al ten dele goedgekeurd en zou tegen het einde van dit jaar op kruissnelheid moeten zijn, als we Geerts van SPa mogen geloven. CD&V ziet de gezondheidszorg ook liever gesplitst, wat niet wegneemt dat we niet solidair mogen zijn met de Walen.

De andere partijen reageerden kort en waren het er allemaal over eens dat gezondheidszorg iedereen na aan het hart ligt. Voor de VLD moet vooral de besteding per hoofd gelijkgesteld worden, Van Krunkelsven ziet niet in waarom de Walen meer zouden uitgeven aan gezondheidszorg dan de Vlamingen. Iedereen zou, om de geondheidszorg te laten draaien, moeten bijdragen in functie van zijn draagkracht. SPa duidt erop dat dezelfde ingrepen in verschillende provincies ook niet hetzelfde prijskaartje hebben, om de splitsing van de gezondheidszorg te ontmoedigen. Voor hen is vooral de responsabilisering van de zorgwerkers van groot belang. Ook Agalev volgt de uitbreiding van de eerste lijnszorg en de nood aan meer menselijk contact binnen de verpleging. Zij eisen toegankelijkheid, kwaliteit en geen onderhandelingen met de lobby. Het Vlaams Blok is voorstander van een splitsing, waardoor de Vlaamse gezondheidszorg beter zal worden. Voor Gerolf Annemans kunnen we net zo goed solidair zijn met alle andere Europeanen als met de Walen. Zij hopen dan ook op Europese richtlijnen wat betreft de gezondheidszorg. De nodige gelden om de gezondheidszorg op dit niveau te houden, moeten volgens Spirit gehaald worden bij de grootkapitalen en een reorganisatie in het budget. Voor de NVA zorgt de gezondheidszorg duidelijk voor weinig controverse binnen de partijen. Zij zijn ervan overtuigd dat in deze sector geen liberalisering doorgevoerd mag worden, ook al erkennen zij het probleem van de vergrijzing, waar niet meteen een antwoord op gevonden werd. De huisarts moet centraal staan in de zorgverlening en het terugschroeven van de consumptie van medicijnen kan misschien bereikt worden door het invoeren van de vestigingswet, zoals die in Nederland al bestaat. Dat wil zeggen dat iedere huisarts een vast clienteel heeft uit de omgeving.

Milieu en energie Agalev en Spirit

Agalev zou verweten kunnen worden dat het de bio-boeren te veel steunt, dat de partij niet altijd wacht op wetenschappelijke bewijzen voor ze vernieuwingen in de ban slaan en vooral dat het er niet in geslaagd is de industrie te stimuleren om energie te besparen.

Jos Geysels stelde om te beginnen dat de landbouw zeer grootschalig is en niet enkel gezien mag worden als bio-boeren. Er blijft nog altijd een zeer grote vlees-industrie bestaan, dat zullen we nooit allemaal kunnen vervangen. De regering is er wel in geslaagd om de landbouwers een eerlijke prijs te bieden voor hun produkten. Dat die subsidies derde wereldlanden treffen, daar wou Geysels niets over kwijt. Zijn partij gaat uit van de wet wat betreft het toelaten van eventuele milieuonvriendelijke stoffen, toch waarschuwt hijzelf met een oude leuze: “bezint eer ge begint”. Ook het rechtvaardigheidsprincipe wordt hoog in het vaandel geschreven bij Agalev. Het Westen mag evenveel bezitten als de rest van de wereld. De gelijkstelling tussen Noord en Zuid moet er dringend komen. Zodat iedereen op de wereld over dezelfde basisvoorzieningen kan beschikken. Verder stellen ze premies voor de industrie voor. Incentives voor wie het goed gedaan heeft, in casu milieuvriendelijk geproduceerd heeft. Sancties voor wie niet voldoet aan de wettelijke normen die de partij wil invoeren.

Herman Lauwers van Spirit werd op de rooster gelegd over de terugnameplicht en het feit dat zij graag de consument zien opdraaien voor de afvalverwerking.

Lauwers reageerde met allereerst te stellen dat het tijd wordt dat de bedrijven inzien dat duurzaam ondernemen de toekomst is. De intercommunales zijn een middeleeuws systeem dat ervoor zorgt dat de overheid, of de bedrijven het afval niet op een geschikte manier kunnen verwerken. Voor zijn partij komt het erop neer dat de verwerkingsprijs van afval mee in de verkoopprijs ingerekend zit. Zo zou het er voor Spirit niet op neer komen dat de afvalbelasting een laatste lijnsbelasting is, zoals nu het geval bij het aankopen van vuilniszakken. Voor Spirit komt het erop neer dat de vervuiler betaalt. Bedrijven zouden ook verplicht moeten worden om tot 90% van het afval, verpakkingsmateriaal, ... dat zij produceren, terug te nemen. Lauwers verkondigde hier dat zijn partij niet principieel tegen het privatiseren van de afvalverwerking is.

Voor de NVA is het leefmilieu belangrijk, al moeten we zoeken naar een aanvaardbaar evenwicht tussen het menselijk belang en het ecologisch denken. Voor Bart de Wever zijn er ook hier weer geen grote breuklijnen in de Vlaamse fracties, ze wensen allemaal het duurzaam ondernemen naar voren te schuiven. Een splitsing in afvalverwerking is noodzakelijk, alhoewel we voor uitstoten van bijvoorbeeld CO2 beter een geglobaliseerde strategie zouden ontwikkelen. De SPa beseft dat de mensen graag tastbare maatregelen wil zien en gaat uit van het vervuiler-betaalt-principe, dat ze graag zo ver mogelijk willen doorvoeren. De CD&V van haar kant, wil geen eco-fundamentalisme gaan voeren. Zij zijn ervan overtuigd dat iedereen veilig voedsel wil en betrouwbare energie. Ook zij zien het nut van de Kyoto-drempel, maar enkel indien de ganse wereld daar aan meedoet. Verder is de uitstap uit de kernenergie rommelig verlopen volgens Berx, alvorens er een valabel alternatief werd ontwikkeld. De uitstap uit de kernenergie brengt ons, volgens Van Krunkelsven bij de enige breuklijn binnen de regering. Als we de problemen van kernenergie hadden willen vermijden, hadden we er nooit mee mogen beginnen. Het probleem is er nu toch en Agalev stelt zich volgens de VLD te conservatief op wat dat probleem betreft. Ook voor het Vlaams Blok is de uitstap er veel te vroeg gekomen, Vlaanderen doet het wat betreft vervuiling niet beter dan de rest van de wereld, dus heeft nog heel wat werk voor de boeg. Ook met het ontwikkelen van hernieuwbare energiebronnen zoals wind, zon en water. Jos Geyssels kwam nog even tussen beide om te stellen dat Agalev wel degelijk bezig is met dat probleem en dat de mensen maar zouden moeten verwarmen met de energie die energetisch het meest interessant is. Het kan voor hem niet dat we warmte energie omzetten in elekticiteit, om die dan weer om te zetten in warmte. Gasverwarming en Hoog Rendement toestellen moeten, net als isolatie, gepromoot enn eventueel gesubsidieerd worden. Voor de NVA komt het er echter op neer dat door de stijgende bevolkingsaantallen we nu eenmaal met een hoger energieverbruik te kampen hebben. De Wever stelt dat Geysels teert op een cultuur van angst die hij zaait als het om de toekomst van de enrgie gaat. Voor hem komen de woorden van Agalev neer op een aanslag op welvaart, alleen durft Geysels dat, volgens hem, zo niet te verwoorden.

Mobiliteit SPa en Vlaams Blok

Aan de SPa, hoe kan het ook anders, om te antwoorden op de toekomstperspectieven voor een goed en veilig openbaar vervoer. Waar gaan ze het geld halen om gratis woon-werkverkeer te voorzien? En waarom moet de maximumsnelheid verlaagd worden en moet tegelijkertijd de pakkans vergroot worden? Zouden de mensen al niet trager gaan rijden als de pakkans verhoogd werd?

Volgens David Geerts is het verlagen van de maximumsnelheid uit de context getrokken. In risico-zones, bijvoorbeeld rond scholen, waar er nu nog 50 gereden mag worden, zou de snelheid naar 30 kilometer per uur moeten. Dit alles dient uitsluitend ter bescherming van de zwakke weggebruiker. De impactsnelheid verlagen zal de ongevallen verminderen en vooral de letsels, waardoor er minder geld van de gezondheidszorg aan ongevallen besteed moet worden. Om de mobiliteit te bevorderen is het voor de SPa belangrijk dat er een nieuwe CAO komt dei de files zal vermijden. In samnewerking met de bedrijven moet het woon-werkverkeer geregeld worden. Ook het verlagen van de snelheid zal volgens Geerts een hogere mobilitiet tot gevolg hebben.

Thuiswerken of dichter bij huis werken, dat waren de voorstellen die het Vlaams Blok mocht vernatwoorden. Aan Annemans werd ook gevraagd hoe hij de toekomst van het goederenvervoer zag, spoor en binnenscheepvaart indachtig.

Op het laatste deel van de vraag had Annemans niet echt een antwoord klaar. Voor hem kwam het erop neer dat mobiliteit een gewestaangelegenheid is die nu nog steeds nationaal geregeld wordt, met alle problemen vandien. Het verhogen van de pakkans is een geode zaak, al is justitie het daar niet mee eens. Zij vrezen helemaal bedolven te worden onder veroordelingen van de politie, indien men de pakkans wil verhogen, zal men eerst de verwerking van overtredingen eenvoudiger moeten maken. Twee hete hangijzers voor het Vlaams Blok blijven de NMBS, die beter NMVS zou worden en het blokkeren van de ontsluiting van de Antwerpse haven. Alle schuld moet volgens hen gezocht worden bij Isabelle Durant die al deze processen op federaal vlak tegenhoudt. Vanwege het gelijkheidsprincipe moet er voor elke investering in Vlaanderen een zelfde investering volgen in Wallonië, wat volgens Annemans onhaalbaar is. Dat Durant de ontsluiting van de haven naar Nederland blijft blokkeren duidt volgens het Vlaams Blok op de politiek onwil om de economie van het land te ontwikkelen. De echte breuklijn in het parlement ligt dan ook bij de splitsing, niet bij de fictieve debatten omtrent de zone-30 rond scholen.

Voor Agalev komt het erop neer dat de verlaging van de snelheid ook al bereikt kan worden door de wegen anders in te richten. Er volgde enige commotie rond het leggen van verkeersdrempels en chicanes op de snelwegen. Verder moet mobiliteit altijd betaald worden, daarom verwerpt Jos Geysels het gratis-verhaaltje van de SPa. Indien ze meer willen geven, zullen ze geen belastingsverlaging kunnen doorvoeren. Vlaanderen moet meer te zeggen krijgen over de eigen mobiliteit en inrichting, maar dat neemt niet weg, volgens Geysels dat ook de Nederlanders de ontsluiting van het havengebied tegenwerken. Gerolf Annemans repliceerde dat dat enkel te wijten was aan de onstandvastigheid van Isabelle Durant. Voor Cathy Berx, moet de regering maatregelen opleggen die inwerken op het voertuig zelf, zoals een snelheidsbegrenzer, die verplicht door de producent wordt geplaatst. Indien de pakkans fundamenteel verhoogd wordt, zonder gebruik te hoeven maken van super-boetes, zal de bevolking zich ook naar de strengere richtlijnen schikken. Wanneer men weet dat men geflitst zal worden als men te snel rijd, zoals in Nederland, dan zullen de chauffeurs daar rekening mee houden. De kosten van de NMBS zijn te sterk toegenomen er moet dan ook een splitsing volgen. Voor de VLD moet er vooral eens iets gedaan worden aan het woud van borden dat onze wegen ontsiert en de chauffeur gek maakt. Eenvoud moet het nieuwe codewoord in het verkeersreglement worden. Zo zouden we kunnen stellen dat er niets mis is met het rijden van 90 kilometer per uur op verbindingswegen die veilig bevonden zijn, aldus Van Krunkelsven. Aan het adres van Agalev en de SPa verweet hij dat politiek bedrijven keuzes maken betekent, iets waar ze beiden nog op moesten oefenen. De Lijn is een successtory, dat best met de NMBS herhaald zou worden. Van Krunkelsven voegde daaraan toe dat ook de Walen, in persoon van Isabelle Durant, al te vaak de slogan ‘eigen volk eerst’ trachtten toe te passen. Voor de NVA is het simpel, zolang de materie op federaal niveau berust, kan de Vlaamse regering geen goed beleid voeren. De ontsluiting van de haven en het goederenvervoer moeten Vlaamse aangelegenheden worden, binnen een Europees karakter. Jos Geysels meldde aan Bart De Wever wel dat het kruispunt van de Belgische spoorwegen zich in Brussel Hoofdstedelijk Gewest bevindt. Voor Spirit is de regionalisering van de spoorwegen geen breuklijn binnen deze regering. Zij gaan ervan uit dat voor het grootste deel van het goederenvervoer Brussel niet nodig is. De Ijzeren Rijn ontsluit perfect naar het Noorden en eventueel Duitsland. Voor het personenvervoer moeten er eenvoudig afspraken gemaakt worden met de Walen, net zoals we nu al afspraken hebben wat betreft het internationale treinverkeer met de buurlanden.

Op dit moment kwam uit de zaal een vraag omtrent de wachtlijsten voor gehandicapten. Iemand vroeg de verzamelde politici of ze de affiches van http://www.tekort.be kenden en wat ze daaraan wilden veranderen.

Gerolf Annemans vindt het onaanvaardbaar dat er wachtlijsten bestaan voor gehandicapten en ook de VLD stemde daarmee in. Van Krunkelsven verwoordde het kort, “als er middelen zijn zullen we die ook gebruiken.”. Volgens CD&V zijn er tijdens deze legislatuur verkeerde politieke keuzes gemaakt, waardoor de wachtlijsten zo zijn kunnen oplopen. SPa en Spirit hielden het erop dat de beslissingen omtrent de wachtlijsten al genomen werden dor minister Vogels en dat de uitvoering weldra op snelheid zal komen.

Tewerkstelling NVA en VLD

Het laatste thema, dat volgens velen de inzet van de verkiezingen blijkt te worden, kwam, wegens tijdsgebrek, maar kort aan bod. Hoofdvraag voor alle partijen: “Hoe kunnen we jobs creëren als de internationale conjunctuur laag staat?”

Volgens Bart De Wever is de conjunctuur inderdaad geglobaliseerd, wat tot gevolg heeft dat een splitsing van het tewerkstellingsbeleid ons een aantal hefbomen moet geven om de conjunctuur op lokaal niveau te kunnen stimuleren. Op vlak van de fiscaliteit had de lastenverlaging er al lang moeten zijn, zodat onze bedrijven hun concurrentiepositie behouden tegenover onze voornaamste handelspartners. Studies van de OESO en het IMF wijzen uit dat het aanbevolen is om de lonen te splitsen, dat heeft voor beide gewesten een stijging van het niveau tot gevolg. Schaalverkleinen past volgens de NVA perfekt binnen de schaalvergroting. Een lokale economie stimuleren binnen een globale samenwerking.

Ook voor de VLD kan globalisering, zolang er voorzichtig mee om gesprongen wordt. De Vlaamse regering moet haar eigen accenten kunnen blijven leggen op de tewerkstelling en de economie. Van Krunkelsven waarschuwde ervoor dat de werkloosheidsval nog steeds bestaat.

Voor het Vlaams Blok is het eenvoudig: de bedrijven creëren de jobs, niet de politiek. De politiek moet ervoor zorgen dat het klimaat in België zo is dat investeerders hier willen werken, dat de structuur in ons land de economie doet bloeien. Volgens CD&V moet er vooral werk gemaakt worden van jobcreatie voor de laagstgeschoolden. Ook SPa pleit voor loonlastenverlaging in samenspraak met meer onderwijs en eenvoudige bijscholing voor laaggeschoolden. Spirit wil voorwaarden koppelen aan de lastenverlaging. Meer return op de lage lonen is het sleutelwoord volgens Lauwers. Agalev eindigt misschien met een negatieve noot, de regering staat inderdaad soms machteloos tegenover grote sluitingen, zoals die van Renault. Het probleem stelt zich dat de bevolking niet gelijk aan het werk is. Een deel van de bevolking werkt zich te pletter, terwijl een ander deel geen job vindt. In hoeverre dit de wil van de werkwilligen is, moet wel bestudeerd worden.

Besluiten kunnnen we eenvoudig dat dit debat rustig is gebleven, maar ook geen kannen heeft willen breken. De politici konden rustig hun programma’s naar voren halen zonder dat er door iemand onderbroken werd, al moet gezegd dat de kans daartoe niet altijd was. De studenten die de vragen voorschotelden vroegen af en toe om extra uitleg, wat door de zaal wel geapprecieerd werd. Bij het buitengaan kregen de aanwezigen nog de gelegenheid om wat meer te leren over het LSP van een welwillende militant die teovallig op KdG les volgt.