Alarmkreet van Objectief: Rechtspositie van migranten bedreigd!

Verschillende kandidaten en partijen zijn bijzonder geïnteresseerd in de stemmen van Belgen van migrantenorigine. Daarom is het nodig aan de alarmbel te trekken: op basis van de verkiezingsprogramma’s kunnen we alleen vaststellen dat de rechtspositie van mensen van migrantenorigine er na 18 mei op achteruit zal gaan.
Hoog tijd dus voor democraten, antiracisten en migrantenvertegenwoordigers om hun stem te verheffen.

“Integratie” terug als criterium
De VLD wil een scherpere controle bij de nationaliteitsverwerving. Ook CD&V wil de zogenaamde “snel-Belg-wet” terugschroeven, en het zo verfoeide onderzoek naar de integratiewil terug invoeren. Dat is bekend.
Maar blijkbaar zitten de Vlaamse socialisten ook op deze piste.
Op hun website lezen we: “Het verwerven van de Belgische nationaliteit moet een keuze zijn die je op het einde van een sociaal-psychologisch integratieproces zelf neemt. Niet aan het begin ervan omdat het een voorwaarde is.”
De voorwaarde om de Belgische nationaliteit te verwerven is dus een geslaagd sociaal-psychologisch integratieproces. Kan iemand ons uitleggen wat dat is, en vooral hoe men dat gaat beoordelen? Kan dat hoe dan ook gemeten worden?
SP-fractieleider Dirk Van der Maelen bevestigde tegenover ons dat hij het partijstandpunt vertolkt als hij stelde: “De snel-Belg-wet was een vergissing. Wij vinden dus dat het moeilijker moet worden om Belg te worden dan nu het geval is.”

Kaarten op tafel
Ondertussen laten Franstalige liberalen en socialisten hun spierballen rollen als gaat het over het gemeentelijk stemrecht voor migranten. Ook voor de groenen is het een programmapunt.
Anderzijds lezen we in het MR-programma dat “het criterium van de integratie weer als eerste criterium moet gehanteerd worden voor het verwerven van de Belgische nationaliteit” En de groenen (zowel de Vlaamse als de Franstalige) vinden het niet de moeite om ook maar één woord aan de nationaliteitsverwerving te besteden.
Bovendien maakt PS-voorzitter Elio di Rupo zich al op voor een ruilhandel tussen het stemrecht en de verstrenging van de nationaliteitswet: “Het migrantenstemrecht blijft een prioriteit in het PS-programma. Wij zullen onze vragen stellen. De VLD heeft ook veel vragen...” Nochtans staat in het PS-verkiezingsprogramma: “Behoud van en garanties voor de huidige voorwaarden voor de toekenning van de Belgische nationaliteit. De administratieve formaliteiten voor het verwerven van de Belgische nationaliteit vergemakkelijken.”

Zoethoudertje
Het is dus bijna zeker dat na 18 mei de nationaliteitswet teruggeschroefd wordt, al dan niet met het gemeentelijk stemrecht als doekje voor het bloeden. Al zijn we van dat gemeentelijk stemrecht nog niet zo zeker. Al 30 jaar worden we bedrogen rond het stemrecht. Bovendien herinneren we ons nog de openhartige verklaring van minister Vande Lanotte (SP.A) net na het stemrechtdebat in de senaat, begin 2002. Weg van verkiezingspropaganda deed hij de volgende vaststelling: “Telkens zullen er excuses zijn. In 2003 zullen ze nee tegen ons zeggen omwille van de verkiezingen in 2004. In 2005 zal het nee zijn omdat we dan te dicht bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 zijn. Het migrantenstemrecht zal dan des temeer en verkiezingsthema worden: daarom hadden we het nu moeten stemmen.”

Stemrecht op alle niveaus
Het gemeentelijk stemrecht in ruil voor het bemoeilijken van de toegang tot de Belgische nationaliteit komt neer op een achteruitgang van de rechtspositie van de mensen van migrantenorigine. Het al dan niet hebben van de Belgische nationaliteit heeft rechtstreeks gevolgen op het vlak van tewerkstelling, verblijfszekerheid, sociale statuut, verplaatsingsmogelijkheden én de politieke rechten.
Een aandachtige lezer van de argumenten die aangedragen worden vóór het gemeentelijk stemrecht (volwaardig burgerschap, politieke participatie, integratie,…), zal opmerken dat deze argumenten des te meer gelden voor het stemrecht op federaal en gewestniveau. Want beslissingen die ook burgers van migrantenorigine nauw aan het hart liggen, zoals over tewerkstelling, onderwijs en huisvesting, worden in de eerste plaats op bovengemeentelijk niveau genomen. Waarom dan dit hele gedoe om een halve maatregel? Men kan toch niet een beetje democratisch kan zijn en halve rechten aan de medeburgers toekennen! Bovendien is in Nederland is de discussie over stemrecht op bovenlokaal niveau volledig geblokkeerd na het toekennen van het gemeentelijk stemrecht.

De huidige wet verdedigen?
Als we met Objectief nu aan de alarmbel hangen, is het vooral om te waarschuwen voor het terugschroeven van bepaalde verworvenheden van de huidige wet, zoals het wegvallen van het integratieonderzoek. En niet in de eerste plaats om een behoud van de huidige wet, want daar kunnen we niet echt tevreden over zijn.
Nochtans heeft de publieke opinie de indruk dat de verwerving van de Belgische nationaliteit een lachertje is. De praktijk is anders!
Dat blijkt tijdens de nationaliteitspermanenties van Objectief, waar jaarlijks zo’n 1.500 niet-Belgen een beroep op doen. Ook andere organisaties hebben gelijkaardige ervaringen. Daaruit blijkt dat zelfs met de zogenaamde ‘snel-Belg-wet’, die noch snel noch soepel is, de aanvragers van de Belgische nationaliteit steeds afhankelijk blijven van de willekeur en de goede wil van parketten en andere diensten.
Politici en parketmagistraten houden de sleutel in handen om al dan niet basisrechten toe te kennen aan mensen die hier wonen, belastingen betalen, wiens kinderen hier opgroeien en naar school gaan. Daarvan hebben we een hele reeks voorbeelden, die we in het korte bestek van deze tekst niet kunnen weergeven. Maar je kan ze gerust opvragen bij Objectief (02/512.67.27 of objectief@belgacom.net).

Nieuw wetsvoorstel
We willen met Objectief vermijden dat de rechtspositie van de mensen van migrantenorigine verslechtert na 18 mei. Maar we willen vooral dat er een stap vooruit gezet wordt. Daarom ook is het zo belangrijk dat Vincent Decroly een wetsvoorstel heeft ingediend voor de automatische dubbele nationaliteit na drie jaar, met recht op weigering. Dit vormt een tegengewicht tegen de huidige tendens, en geeft een concrete inzet aan de eis van volledig gelijke rechten. Niet dat de automatische dubbele nationaliteit meteen alle problemen zal oplossen, maar de wettelijke discriminaties zullen in ieder geval verdwijnen. Bovendien geeft het aan de bevolking een duidelijk signaal: we zijn allemaal burgers met dezelfde rechten.
Met Objectief proberen we zoveel mogelijk steun achter dit wetvoorstel te krijgen, en vragen we u met aandrang om de verklaring van het steuncomité te ondertekenen. Daarnaast willen we wel elk initiatief ondersteunen om te beletten dat de rechtspositie van de mensen van migrantenorigine er op achteruitgaat.

arch/ive/ief (2000 - 2005)