Geert Van Moorter op de lijst Resist: "Irak terug in de actualiteit."

Waarom heb je op de valreep nog beslist om aan de verkiezingen deel te nemen met de lijst Resist?

Op de luchthaven heeft Dirk Van Duppen, voorzitter van Geneeskunde voor de Derde Wereld mij aangesproken met die vraag. Dat overviel mij op dat moment. Je kan je voorstellen dat ik daar even wou over nadenken. Ik kwam net terug met al die emoties en die drama's van ginder. Maar toen we de media benaderden om over de oorlog te praten, hebben we vastgesteld dat Irak geen nieuws meer was. 'De Zevende Dag antwoordde letterlijk: dat is geen item meer, het gaat alleen nog over de verkiezingen'. Ik werd dus geconfronteerd met een electoraal klimaat. Terwijl de grootste miserie in Irak nu bezig is. Het beeld dat mensen hebben van een oorlog zijn de oorlogsverwondingen. Maar dat is op zich een klein onderdeel van de miserie die nu in Irak gaande is.

Niemand weet op dit moment hoe erg het humanitair drama is. Ik ken de verhalen op voorhand die waarschuwden dat miljoenen mensen compleet afhankelijk waren van voedselverdeling. Heel het distributiesysteem is in duigen gevallen. Wat de electriciteit betreft: we weten hoe het zit in het centrum van Bagdad, maar over de rest van het land is niks bekend. Zelfs het Rode Kruis moest toegeven dat wij meer wisten dan zij omdat zij zich omwille van de veiligheid niet altijd even ver waagden. In de andere steden die zonder electriciteit en drinkbaar water zitten, is één op vier kinderen ondervoed. Als die besmet putwater drinken... De Iraakse autoriteiten hadden ter preventie voor waterputten met technisch ater waarmee je bijvoorbeeld kunt wassen, gezorgd. Maar op het moment dat mensen geen leidingwater meer hebben, schakelen ze over op technisch water. Daar gaan nog dramatische dingen gebeuren. Maar we zullen het waarschijnlijk nooit te weten komen, want ze gaan het proberen wegsteken.

Voor mij is de oorlog een realiteit die nog bezig is. Dat moet in de actualiteit blijven. Het is het vuile gezicht van de oorlog. De meeste slachtoffers vallen niet door de bommen, maar wel onrechtstreeks. Dat is misschien minder spectaculair: een kind dat sterft van diarree en van ondervoeding, maar het is even reëel. Er zijn nu al verhoogde opnames van uitgedroogde kinderen in de ziekenhuizen. Op het moment dat we vertrokken was er al het bericht dat cholera zich aan het verspreiden was. Dat zijn dingen waar wij al lang op voorhand voor gewaarschuwd hadden. Peter Arnett (de journalist die door CBS ontslagen werd nadat hij een interview aan de Iraakse tv had gegeven, nvdr) zei me nog: "Doctor Gurt, ik dacht dat je overdreef, maar unfortunately moet ik nu toegeven dat je gelijk hebt."

Als dat geen thema kan zijn en als ik hoor dat de politieke partijen in hun programma met geen woord reppen over die oorlog, dan zeg ik: hei, wat is dat hier nu. België was toch wel een draaischijf van de wapentransporten. Dan moet toch een thema zijn. De regeringspartijen zullen daar over willen zwijgen omdat ze boter op hun hoofd hebben en de grootste oppositiepartij zwijgt ook omdat zij enkele zware haviken hebben die eigenlijk vóór de oorlog waren. Als de oorlog niet meer actueel is en als het thema nu nog enkel de verkiezingen zijn, dan moet ik eigenlijk laconiek besluiten dat ik aan de verkiezingen moet meedoen om nog over de oorlog in Irak te kunnen spreken.

Dus je voornaamste doel is om de oorlog in Irak terug op de agenda te zetten?

Het zou veel te eng zijn om het enkel vanuit die hoek te bekijken. Het ligt in de lijn van mijn engagement in de vredesbeweging. Ik zie dat er geen enkele partij meer is die opkomt voor de vrede. De mensen weten niet op wie te stemmen. Veel mensen zijn ontevreden over die oorlog. Door nu op te komen wil ik de mensen die gescandaliseerd zijn door de oorlog en door de wapentransporten de kans geven om ook tijdens de verkiezingen een vorm van protest te laten horen. Als je die stem wil laten horen tijdens de verkiezingen, heb je eigenlijk maar één keuze.

Geef mij eens een partij die dat anti-oorlogsengagement echt weerspiegelt. Agalev en SP.a hebben de oorlog in Afganistan goedgekeurd. Spirit? Sorry, dan vraag ik naar de daden: Wat hebben die gedaan? Je zit samen met de SP.a in een cartel. Dan kun je zeggen: 'kijk, verdomme, als die transporten niet tegenhouden worden, blaas ik die coalitie op.' Ok, dan is zijn of haar carrière er misschien aan. Maar gaat het over je carrière of over het doel?
Als iemand mij vraagt: "Gaat Abou Jahjah dat wel doen?", dan antwoord ik: "Sorry, ik weet van de anderen alvast dat ze het niet gaan doen." Ik heb voldoende ervaring met mijn zaak tegen de Orde van Geneesheren. Wij hebben toen actiegevoerd omdat de Orde mij en enkele artsen van Geneeskunde voor het Volk geschorst had omdat we opkwamen voor gratis geneeskunde. Op TV was te zien hoe Bekende Vlamingen als Lucien Van Impe en Johan Verminnen uit steun bij mij kwamen op 'publieke consultatie' op de markt in Aalst. Meteen waren er toen parlementairen die zeiden: "Voor u wil ik wel een parlementaire vraag stellen, maar voor die van Geneeskunde voor het Volk niet." Ik heb hen geantwoord dat ik hun steun niet nodig heb. Ik probeer intellectueel eerlijk te zijn. Ere wie ere toekomt. Wie met een problematiek bezig is, mag voor mij pluimen op zijn hoed steken van gelijk welke kleur hij is.

Er is mij toen van alles beloofd geweest. Ik heb onderhoud gehad met twee ministers, Aelvoet en Colla. Men heeft mij beloofd dat ik in de parlementaire commissie volksgezondheid mijn uitleg zou mogen komen doen. Maar dat is altijd uitgesteld geweest. SP.a en Agalev hebben mij tijdens O19 beloofd dat ze het als prioritair punt op de agenda zouden brengen. Waarom gebeurt dat dan niet? Zelfs als het geblokkeerd wordt, bonk dan op tafel en trap het af als het punt niet besproken wordt.
Heel de top van Agalev zat in het beschermcomité van de dokters die geschorst werden door de Orde van Geneesheren, ook Tavernier, Geysels, Vogels,... Vijf ministers en 2 staatssecretarissen. Hoe kan je nog beter beschermd zitten. Maar er is niets gebeurd? Het werd weer zo stil rond Van Moorter, dat de Orde blijkbaar vindt dat het tijd is om mij opnieuw aan te pakken. Eind juni moet ik opnieuw voorkomen. Ik heb dat drie jaar geleden voorspeld. Agalev en SP.a hebben ondertekend dat ze voor de afschaffing van de Orde zijn. Nul komma nul hebben ze daarvoor gedaan.

Maar de indruk leeft toch dat de regeringspartijen tijdens de oorlog in Irak wel hun best gedaan hebben?

In Irak heb ik ondervonden dat de mensen positief stonden tegenover 'Belgiki'. Daar had ik niet de behoefte om aan de mensen te zeggen dat hun beeld verkeerd was. Ik wilde niet hun laatste beetje hoop in de buitenwereld afpakken. Ik zat daar in een situatie van bombardementen, van schoten, van stuiptrekkende lichamen, van kapotgeschoten lijken, van kinderen,... In die context stond ik dag in dag uit. En dan heb je contact met België en dan vraag je: "Hoe zit het nu?". Dan hoor je: "Nee, we kunnen niets." Dan later: "We kunnen toch iets, maar we gaan er eerst eens over babbelen." Dan hoorde ik dat het zes maand zou uitgesteld worden. Dat was zo absurdistan. Als je in de concrete feiten iemand ziet vermoord worden en diegene die hem aan het vermoorden is, is zijn wapens aan het samen rapen. En je laat hem die wapens rustig pakken. Dan ga je daar toch niet over praten? Dan zeg je: 'houdt hem tegen, doe de deur toe, sluit hem op'. Dat is misschien demagogie om dat met een moord te vergelijken, maar het is wel de realiteit. Het zit misschien mooier verpakt in containers, maar het zijn wel moordwapens. In België zie je niet de bommen op de markt, maar ik heb ze wel gezien. Niet op foto of op video, maar de concrete realiteit: het beleven van de angst van de mensen, het verdriet, de miserie. De ziekenhuizen waar er geen plaats meer is voor de lijken en waar ze dan maar greppels graven om de doden in te dumpen en waar dagen later familieleden komen krabben in de grond op zoek naar hun zoon of hun kind. In die context heb je contact met België en ja, ze zijn er over aan het praten en aan het discussiëren. Je kan het blokkeren en je doet het niet. In die context was dat voor mij heel scherp en heel bitter. Dat is schijnheilig en medeplichtig. Ik heb aan Bert (De Belder van Geneeskunde voor de Derde Wereld, nvdr) gevraagd om een noodkreet te sturen naar de parlementsleden die in mijn adressenbestand zitten. Ik heb een paar antwoorden gekregen dat 'het heel goed is wat ik daar doe' en 'proficiat voor mijn werk'. Maar dat had ik niet nodig. Ik had wel nodig dat iemand iets deed tegen die oorlog al kostte het zijn politieke carrière. En daar zie je dat niemand daar toe bereid is. Boutmans antwoordt: "Ik weet niet wat ik nog meer zou kunnen doen." Dan val ik achterover. Hij is staatssecretaris. Alle proffen in het internationaal recht zijn akkoord dat België niet verplicht is om die transporten toe te laten. En dan nog, zelfs als dat akkoord ze wel toelaat, dan blaas je dat akkoord op. Als Bush vindt dat het Kyoto-akkoord hem niet goed uitkomt, blaast hij het ook op. Dat was een paraplureactie, naar excuses zoeken op het moment dat ik daar al die moorden zag gebeuren. We hebben kunnen vaststellen dat er tijdens de 'bevrijdingsdagen' geschoten werd op alles wat bewoog. Als je principes hebt, wil je alles doen om die oorlog tegen te houden. Eigenlijk zou België een klacht moeten indienen tegen de VS. Nu moeten wij een klacht indienen tegen de Belgische regering.

Ik kwam net terug van een missie naar de Filipijnen toen ik de platformtekst van het Anti-oorlogs Platform onder de neus geduwd kreeg. Ik heb op een vergadering in de lokalen van 11.11.11 gezegd dat ik achterover viel van zo'n tekst. Ik heb geen zin om op die polemiek terug te komen, maar voor mij is het zo dat ik mij maximaal en consequent wil inzetten tegen de oorlog. Twaalf jaar geleden stond ik standby om naar Irak te gaan. Toen al heb ik de polemiek gevolgd tussen "Oorlog, nee. Embargo, ja" en "Oorlog, nee. Embargo, nee." Toen al was ik ongerust omdat dat embargo gewone mensen zou raken. De geschiedenis heeft die thesis jammer genoeg gelijk gegeven. Ik moet nog altijd de eerste verontschuldiging horen van het deel van de vredesbeweging die toen opriep voor het embargo.

Mijn reactie op het platform was: "Laat ons een kat een kat noemen." Een tekst die met geen woord rept over de hegemonistische plannen van de VS. Een tekst die zegt dat de massavernietigingswapens en Saddam Hoessein het hoofdprobleem zijn. Dat liep achter op wat de publieke opinie daar over denkt. Die oorlog heeft geen fluit te maken met de argumenten waarmee hij verkocht werd. Het was een ordinaire bankoverval.
Na met vrienden en kennissen in Aalst de twee platformen bestudeerd te hebben, hebben we op democratische manier beslist om STOPUSA te onderschrijven. Wij maken niet de fout om direct te beginnen vragen: 'ja maar, wie zit er achter dat initiatief?' Als ik mij niet vergis zaten daar toen ook AEL en PVDA achter. Voor een aantal mensen is dat al voldoende om te zeggen: 'daar doen we niet aan mee'. Dat vind ik intellectueel oneerlijk. Zij kijken niet eerst naar de inhoud, maar wel wie er achter zit. Ik behoor niet tot die groep.

Vier jaar geleden heb ik van verschillende politieke partijen voorstellen gekregen. Wat opviel was dat er bijna niemand inhoudelijk met mij discussieerde. Ik genoot enige populariteit omdat ik met de zaak van de Orde van Geneesheren in het nieuws was geweest en dat was blijkbaar de motivatie om mij te vragen. Ik heb voorbeelden gezien van mensen die lid worden van klassieke partijen met de bedoeling om die partijen te veranderen maar waarvan we in de praktijk zien dat die partijen hen veranderen. Als die bleven zeggen wat ze dachten, dreigden ze bij de volgende verkiezingen op een niet-verkiesbare plaats terecht te komen. Ik wil niet de vrijheid verliezen om te kunnen zeggen wat ik wil zeggen. In de klassieke partijen is dat niet het geval. Ofwel word je daar vermalen ofwel word je buitengesmeten ofwel word je gekneed.

Ik wil onafhankelijk blijven. Dat is voor mij belangrijk. Ik kom op als onafhankelijke kandidaat. Ik ben niet bij AEL en niet bij de PVDA. Ik wil mijn autonomie behouden. In Resist zie ik nu een openheid omdat het geen partijlabel heeft waardoor ik mijn onafhankelijkheid behoud. Ik zeg nog altijd wat ik wil. Het gemeenschappelijke zijn die tien punten. Ik zie ook dat mensen niet meer weten op wie ze moeten stemmen. Ik wil van mijn relatieve bekendheid gebruik maken om die mensen de kans te geven om toch een stem uit te brengen op een consequent anti-oorlogsinitiatief.

arch/ive/ief (2000 - 2005)