arch/ive/ief (2000 - 2005)

De gevangenen van de televisiemonarchie.
by Raf Grinfeld Thursday April 24, 2003 at 12:09 PM

De parlementsverkiezingen van 18 mei komen steeds dichterbij, en nu is het al duidelijk dat de televisie een belangrijke rol zal spelen bij de keuze van de stemmers. Na Nederland lijkt ook Belgiƫ dus goed op weg om een "televisiedemocratie" te worden.

Moderne staatkunde is in grote mate infotainment : de koppeling van publieksinformering, en desinformering, aan entertainment. Het is niet helemaal duidelijk wat de gevolgen zullen zijn van de evolutie naar een Belgische televisiemonarchie. Zonder twijfel zal het een aansporing betekenen voor rijke belangengroepen om hun greep op de mainstream media nog maar eens te versterken. Wat onafhankelijke nieuwsgaring bij de televisiezenders zal marginaliseren en de grote afhankelijkheid van persagentschappen uit de Verenigde Staten in stand zal houden.
Ook de kloof tussen politici en burgers zou kleiner kunnen worden. Zondag bracht TV1 het programma "Doe de stemtest". Aan de hand van de antwoorden op tientallen vragen, kon men via GSM of internet een stemprofiel voor zichzelf opstellen. Caroline Gennez, voorzitster van de SP.A jongeren, deed samen met honderdduizenden anderen deze stemtest. Wat was het resultaat? Gennez paste het best bij Agalev, de SP.A kwam op de tweede plaats. Ook Johan Sauwens van de CD&V deed mee aan de test. Niet lang geleden moest Sauwens nog ontslag nemen als minister, wegens vermeende nauwe banden met extreem-rechts. Sauwens zijn voorkeur ging, volgens de kompjoeter, in eerste instantie uit naar het Vlaams Blok.
De voorzitter van het Blok, Frank Vanhecke, kwam regelmatig aan het woord in een programma dat vol met grappen en grollen van Urbanus zat. Alle politici deden hun best om vriendelijk en ontspannen over te komen. Allerlei beroepsgroepen werden naar de studio gehaald om mee te doen aan de stemtest. Politiemensen bleken vaak een voorkeur te hebben voor het Vlaams Blok. Betty Mellaerts, journaliste bij De Morgen, verklaarde "links" te zullen stemmen, en waarschijnlijk zou dat voor de in het centrum opererende SP.A worden. En "Vlaanderen" vond het allemaal leuk om naar te kijken.

Een paar dagen later kwamen kopstukken van het Blok uitgebreid aan het woord in het duidingsprogramma Terzake van de cultuurzender Canvas, waar er toen niet veel andere cultuur te beleven was dan voetbalwedstrijden, met multimiljonairs als vedetten.
In een Terzake televisiespotje van 20 seconden mocht een rijzende ster van het Vlaams Blok verkondigen dat ze een samenleving zonder drugs en cannabis wilt. Waarbij ik me afvroeg of ze ook alle pijnstillers die voor medische doeleinden worden gebruikt uit de maatschappij wilt zien verdwijnen. En of ze sancties wilt bij het snuiven van een kort lijntje speed, wat ongeveer hetzelfde effect geeft als twee of drie tassen koffie vlak na elkaar drinken.
We kregen ook nog eens twee van de populairste politici in dit land aan het woord, namelijk Marc Verwilghen en Steve Stevaert. Ze namen helemaal geen maatschappijkritische positie in bij hun criminologische analyses, maar mochten wel uitgebreid hun zegje doen over de situatie van gevangenen. Verwilghen wil o.a. meer electronisch toezicht om het probleem van de overbevolking in gevangenissen tegen te gaan. Een andere dure maatregel, het bijbouwen van gevangenissen, daar ziet Verwilghen ook wel wat in. Nochtans is de gerechtelijke macht momenteel zo rechts in dit land, dat we ons er bij het nemen van zo'n maatregelen aan kunnen verwachten dat er enkel maar meer zware straffen zullen uitgedeeld worden. En dat er binnen de kortste keren opnieuw overbevolking in de gevangenissen is. Verwilghen liet het ook niet na om te waarschuwen voor diegenen die gevangenisstraffen willen afgeschaft zien, zonder daarbij duidelijk te maken waarom die pleidooien er zijn, integendeel.
Ook Steve Stevaert werkte een contraproductieve stigmatisering van criminelen in de hand. Vervroegde vrijlating van gevangenen vindt Stevaert, op termijn, niet meer kunnen. Hij wil zelfs een extra straf wanneer de gevangene zich slecht gedraagt. Stevaert bracht op televisie zo'n onduidelijk verhaal, dat men hem gemakkelijk zou kunnen verwijten lippendienst aan de propaganda van het Vlaams Blok te hebben bewezen. Zou Stevaert al eens gehoord hebben van de stelling van, de libertaire filosoof en wetenschapper, Peter Kropotkin dat we van geluk mogen spreken wanneer een gestrafte beter uit de gevangenis komt dan hoe hij/zij was toen hij/zij er in ging? Zijn gevangenissen niet voor een stuk kweekvijvers voor de misdaad? Plekken waar lichte met zware misdadigers in contact worden gebracht bijvoorbeeld, of waar ze gemakkelijk aan drugs verslaafd kunnen worden (een vaak voorkomend probleem in gevangenissen, waar de scheidingslijn tusen druggebruik en drugshandel nog dunner is dan buiten de gevangenismuren) ? Mogen we ook niet van geluk spreken wanneer een gevangene moreler uit de gesloten strafinstelling komt, dan toen hij/zij er in opgesloten werd? En tenslotte, met welk recht straffen wij kleine misdadigers en laten we extreem-rechtse mensen vrij rondlopen? Waarom geven we een podium en overheidsubsidies aan het Vlaams Blok, maar schreeuwen we moord en brand bij de kleinste diefstal? Ik doe alvast niet mee aan zo'n absurd en hypocriet gedoe.