Aan het woord is de keizer van Rome.

Aan het woord is de keizer van Rome: ‘…Vinden jullie ook niet dat mijn regering tot nu toe eigenlijk te gelukkig is geweest? Geen pestepidemie, geen religieuze wreedheden, zelfs geen staatsgreep, kortom, niets dat jullie onsterfelijk zal maken. Misschien is het een beetje daarom dat ik de balans van het lot een duwtje wil geven. Ik bedoel maar…ik weet niet of jullie me begrijpen…kortom, ik vervang zo'n beetje de pest.'

Op 11 september 2001 wordt de president onsterfelijk. Zijn ministers, adviseurs en generaals met hem. Het lot een duwtje in de rug, speling van het lot, fortuinlijk toeval? Op het juiste moment de andere kant opkijken, dat volstaat. ‘Maak de troepen klaar, onze tijd is gekomen', zegt de president. Het bevel tot de aanval wordt gegeven. God is van en met ons. De oorlogsdoctrine draagt de signatuur van de hoogste wereldleider. Geen weg terug. Waarheid en vrede zijn de onze (alsook de olie en zo, niet te vergeten, dat spreekt vanzelf). Collatoral damage? Het zij ons vergeven. ‘I will never apologize for the United States of America, I don't care what the facts are', heeft zijn vader ooit gezegd. ‘Nooit laten merken dat je zweet' is het devies van de minister.

Aan het woord is de keizer van Rome: ‘…Intendant, je laat meteen de openbare graanschuren sluiten, het decreet is al getekend in de kamer hiernaast…Morgen zal er hongersnood zijn…Ik zeg dat er morgen hongersnood zal zijn. Iedereen weet wat hongersnood is, het is een ramp. Morgen zal er een ramp zijn…en ik zal de ramp laten ophouden als ik er zin in heb.'

Oktober 2001. Het Afghaanse braakland wordt bezaaid met oorlogstuig. Voedselpakketten lijken verdacht veel op bommen. Kinderhandjes worden erdoor afgerukt. Bevrijding. Hongersnood. De nieuwe Afghaanse leider is onze vriend (en ook die van de oliemaatschappijen, niet te vergeten, dat spreekt vanzelf). Collatoral damage? Betreurenswaardig, niet te vermijden. Voor een democratische toekomst, de wederopbouw. Nooit laten merken dat je zweet.

Aan het woord is de keizer van Rome: ‘…Te veel doden, te veel doden, dat schept leegte. Zelfs als ze me de maan brachten, kon ik niet meer terug. Zelfs als het aaiende zonlicht de doden weer liet trillen, daarom zouden de moorden nog niet onder de grond verdwijnen. De logica, Caligula, volg de logica. De macht tot het uiterste, de overgave tot het uiterste. Nee, er is geen weg terug en we gaan door tot alles is volbracht.'

Maart 2003. Het bevel tot de aanval wordt gegeven. Irak. Pre-emptive strike. Slaan voor de ander nog maar kan denken aan het ballen van een vuist. Logisch. Axis of Evil. Geen plaats meer voor politieke watjes. De wereld wordt georganiseerd (in ons voordeel, niet te vergeten, dat spreekt vanzelf). Collatoral damage? Onvermijdelijke fout. Oorlog is wreed, maar hij brengt altijd vrede. Dat klinkt onprettig, maar het is waar. Boze dictators, tja, wat moeten we anders. Nooit laten merken dat je zweet.

Aan het woord is de keizer van Rome: ‘…Noteer terloops dat het niet immoreler is de burgers regelrecht te bestelen dan via indirecte belastingen op de prijzen van het broodnodige. Regeren is stelen, dat weet iedereen. Maar het kan op verschillende manieren. Ik heb besloten vrijuit te stelen. Het wordt wel even wennen…Als de schatkist belangrijk is, dan is een mensenleven dat niet. Zoveel is duidelijk…Overigens heb ik beslist logisch te zijn, en vermits ik over de macht beschik, zul je zien wat de logica jullie zal kosten. Tegensprekers en tegenstellingen worden uitgeroeid…'

De wereld van de president loopt vol duivels. Axis of Evil. Nee, geen slapeloze nachten, gewoon logica. Dansende Irakezen zijn overtuigend bewijs. Niet denken aan dansende Afghanen, voor wie The American Dream al lang bekeken is. Bevrijding. Het is eenvoudig, wij dicteren de manier waarop zij leven en praten. Dat is zo schitterend. Het is een goede zaak (vooral omdat daar zoveel olie is en zo, niet te vergeten, dat spreekt vanzelf). Collatoral damage? Ach. ‘Het eerste wat je in de oorlog doet, is de waarheid verzwijgen', zegt de minister van Defensie. Nooit laten merken dat je zweet.

Tot slot is Toni Morrison aan het woord, geciteerd door Edward Saïd: ‘Zwijgen van de kant van en over de ondergeschikte was aan de orde van de dag. Sommige stiltes werden verbroken, andere gehandhaafd door auteurs die leefden met en binnen de strategieën die het gezag handhaafde. Mijn belangstelling gaat uit naar strategieën om ze te verbreken.'

(Stukken tekst zijn afkomstig uit het toneelstuk ‘Caligula' van Albert Camus).

arch/ive/ief (2000 - 2005)