arch/ive/ief (2000 - 2005)

Op 9 april 2003 verscheen in De Standaard een artikel waarin Europa brandhout maakte van dertien jaar Vlaams milieubeleid. Voor Europees commissaris voor Intern Marktbeleid Frits Bolkestein scoorden de Vlaamse milieu-instanties slecht zowel qua oprichting als qua werking. Opmerkelijk wasdat hij wees op een schending van de vrije concurrentie omdat andere Europese ondernemingen bij de toekenning van de overeenkomsten niet hadden kunnen meedingen. In Bolkestein's lijstje krijgt onder andere de structuur van Aquafin de volle lading. Kans bestaat dat Vlaanderen voor het Europees Hof van Justitie in Luxemburg een veroordeling en boetes riskeert.

Het Denderaktiekomitee (DAK) is altijd van mening geweest dat Aquafin inderdaad een zeer gesloten monpolieconstructie is die geen kansen biedt aan de vele kleinschalige waterzuiveraars die in Vlaanderen actief zijn. Toch wil het DAK waarschuwen voor de sluipende ondertoon van Bolkenstein's aanklacht. Die ruikt immers zeer sterk naar een pleidooi voor liberalisering.

Het DAK gelooft niet dat het openstellen van de markt voor buitenlandse waterreuzen als Suez het Vlaamse waterbeleid zou dienen. Er is een groot verschil tussen opkomen tegen de monopoliepositie met gegarandeerde winst die Aquafin is, en ervoor pleiten dat andere Europese waterbedrijven ook winst zouden mogen rapen met het zuiveren van het Vlaamse water.

Ook op andere vlakken neigt Vlaanderen stilletjes richting waterzuivering in privé-handen. Vaak wordt hier zo weinig ruchtbaarheid aan gegeven dat niemand het fijne ervan weet.

-Aquafin is al sinds 1991 een constructie waarin voornamelijk banken, verzekeringen en pensioenfondsen winst vergaren (11 miljoen euro in 2001), terwijl de kosten door de belastingbetaler worden gedragen en er vaak ongelooflijk dure projecten door de controle van de VMM ontsnappen.

-Sinds het najaar van 2002 is er in Vlaanderen sprake van de financiële constructie ‘Cross Border Leasing', waarbij gemeenten hun riolen aan buitenlandse investeerders leasen en terugleasen voor een eenmalige meeropbrengst. Een zéér schaduwachtige constructie zonder democratische controle (welke gemeente vroeg dit immers aan de burgers?) met heel wat risico's voor de toekomst.

-Onlangs kondigde het Vlaamse Gewest aan haar participatie in de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening (VMW) te willen verkopen om de 75 miljoen euro opbrengst ervan te investeren in rioleringsprojecten. Wie koopt de VMW? Bedrijven. Met welk doel? Geld verdienen.

Het DAK stelt dat de Vlaamse Regering de mededeling van Bolkestein niet mag misbruiken om haar sluipende privatiseringspolitiek door te voeren. Bolkestein heeft niet gezegd dat alles moet geprivatiseert worden, wel dat, als men naar de privé stapt, iedereen gelijke kansen moet krijgen. Wel dat gepriviligeerde vriendjesrelaties niet kunnen!

Als alternatief stelt het DAK voor dat de overheid Aquafin uitkoopt en daarna zowel Aquafin als de VMM samensmelt tot een Vlaams Waterbedrijf in overheidshanden, naar Nederlands voorbeeld. In dit bedrijf kunnen Aminal en de VMM samengesmolten worden. De werknemers van Aquafin kunnen er overgenomen worden. Dan komt men eindelijk tot de constructie die we moeten hebben: planning, initiatief, controle bij de overheid en uitvoering van werken door privé in een eerlijke concurrentieomgeving in plaats van via monopolies.

Onlangs was ik op een debat aanwezig dat handelde over de waterproblematiek georganiseerd door het Masereelfonds. Meer specifiek ging het debat over de waterpolitiek in Vlaanderen. Daar kwam ook de verkoop van de participatie in de VMM door de overheid ter sprake.

Patrick Van Bockstal (kabinetsmedewerker Vlaams Minister van Leefmilieu en Landbouw Dua) verklaarde dat het 30% belang, zeker niet in privéhanden terecht zal komen. Het is eerder de bedoeling het Vlaamse aspect af te bouwen en meer controle te geven aan de gemeentes. Natuurlijk is 18 mei niet veraf en beloftes zijn dan snel gemaakt.

Opvallend trouwens in het waterdebat, is de roep voor de bescherming van het van het Vlaamse intercommunale model. Een model dat kan dienen als volwaardig alternatief voor de oprukkende liberalisering, maar daarover binnenkort meer...