arch/ive/ief (2000 - 2005)

De situatie in Bagdad is ronduit catastrofaal, melden de artsen van Geneeskunde voor de Derde Wereld. Tijdens een rondrit in de stad zagen ze afschuwelijke, hallucinante beelden van plunderingen. Privéwoningen of regeringsgebouwen, het maakt niet uit. Gazwan, een Iraakse vriend, jammerde: "Het plunderen van regeringsgebouwen, waar kan dat goed voor zijn? Die dienen toch om het land te besturen! En dit gebeurt allemaal onder het oog van de Amerikanen!" Dr. Geert Van Moorter sprak de Amerikaanse GI's hierop aan: "Op één dag tijd laten jullie kapotgaan wat hier in dertig jaar is opgebouwd!" Het antwoord: "Wij hebben alleen oorlogstaken, geen politietaken. Nobody is perfect!"

Het Medical Team bezocht drie hospitalen, of wat ervan overblijft. Het Yarmouk-hospitaal, waar Geert en Dr. Colette Moulaert verschillende keren waren geweest, is compleet geplunderd. "We zagen er een vuilniswagen die men had leeggekieperd om hem te kunnen volladen met ziekenhuismeubelen", vertelt Geert. "Geneesmiddelen lagen uitgestrooid en vertrappeld over de grond. In het Fertility Center zagen we jonge gasten spelen met echografie- en Doppler-apparaten. De lokalen van Unicef en de UNDP, een paar honderd meter van ons hotel vandaan: compleet leeggeroofd. Het National Health Laboratory: idem."

Alleen het Saddam Center for Plastic Surgery werkt nog, omdat daar de Britse cameraman Paul Pasquale verzorgd wordt, aan wie Dr. Van Moorter de eerste zorgen toediende na de Amerikaanse beschieting van het Hotel Palestine. Geert wilde er vooral het verhaal reconstrueren van de door de VS-militairen beschoten ziekenwagen. "Op 1 km voor een grote Amerikaanse tank begon de ambulance te vertragen", tekende Geert op. "Hij reed misschien 60 km/u toen hij plots van opzij beschoten werd door 4 of 5 VS-soldaten. De chauffeur, Omran Shahad, voelde een pijnscheut in zijn rug, en hij voelde zijn linkerbeen niet meer. Hij probeerde de wagen tot staan te brengen, maar botste tegen een boom. Er volgde nog een mitrailleursalvo naar de ambulance. De ambulancier, Rahim Abbas, kreeg een kogel in de voet. In een uiterste inspanning kon de gewonde chauffeur de wagen nog draaien en, als bij wonder, terugrijden naar het ziekenhuis. Van de drie zwaargewonde patiënten die achterin de ziekenwagen lagen, zijn er waarschijnlijk twee overleden. De chauffeur en de ambulancier willen nu met onze hulp van de VS schadevergoeding eisen voor de opgelopen fysische letsels. De directeur van het hospitaal, Dr. Walid Abdul Majid, wil ook naar de rechtbank stappen en zich burgerlijke partij stellen voor de materiële schade aan zijn ziekenwagen. Het beschieten van een ziekenwagen is een zware schending van Artikels 12 en 21 van Protocol I van de Conventies van Genève, over het oorlogsrecht. Telkens ik met VS-militairen moet onderhandelen, wrijf ik hen dit schandalig feit onder de neus."

De werkdag van het Medical Team zat er nog niet op. "Met een ziekenwagen, met een gewonde erin, reden we tenslotte naar het Nafez-hospitaal", vervolgt Geert. "We vonden er nog welgeteld één dokter, die een heel aantal gewonden onder zijn hoede had. Onbegonnen werk, de complete anarchie. De dokters durven niet meer naar hun werk gaan, de sfeer is overal gespannen en chaotisch. Colette wou absoluut blijven om de arme dokter bij te staan, maar dat was veel te gevaarlijk: er liepen een paar jonge gasten met Kalashnikov's rond. We geraakten daarna bijna niet meer in ons hotel, de GI's wilden ons niet doorlaten. 500 m van hun tanks stopten we met de wagen en ging ik in mijn witte doktersjas onderhandelen. Anderhalf uur tijdverlies heeft ons dat gekost…"

Ook over de sfeer in Bagdad, na de klaarblijkelijke verdwijning van het regime van Saddam Hussein, konden de artsen wat vernemen. Geert: "De vorige nacht heb ik gepraat met verschillende gewone Irakezen in het hotel, en dat geeft zeker geen eenduidig beeld. Toen de Amerikaanse militairen gisteren het hotel binnentrokken, was hun eerste bevel om alle symbolen en portretten van Saddam te verwijderen. Dat geeft bij velen een dubbel gevoel. Feestvieren is er voor de meesten niet bij. Iemand zei het zo: ‘Ik ben gelukkig dat de tiran weg is, maar ik heb vooral schrik. We komen nu in een donkere kamer terecht, we zitten in troebel water.' Een personeelslid van het hotel stelde: ‘Ze zullen ons als beesten behandelen. Ze gaan ons juist genoeg te eten geven om niet om te komen, maar vooruitgang zal er niet zijn.' Onze vriend Gazwan was cynischer: ‘De ‘dictator' gaf ons alleen maar een waterleiding, elektriciteit, telefoon. De ‘bevrijder' is dat allemaal komen kapotmaken. Maar die zal ons nu wel een gsm geven zeker, en flessenwater, waarvoor we dan braaf mogen aanschuiven en ‘thank you, Sir' zeggen…'"