arch/ive/ief (2000 - 2005)

dossier : A20030681 -  -

D A G V A A R D I N G   in   K O R T   G E D I N G

1. Aangezien het een zaak is met een spoedeisend karakter zodat de Voorzitter zetelend in kortgeding bevoegd is (artikel 584 Ger. Wetboek).

A. Feitelijke gegevens en belang

2.  Op dit ogenblik voeren de Verenigde Staten van Amerika (V.S.A.) en het Verenigd Koninkrijk (V.K.) met steun van enkele andere landen een oorlog tegen en in de republiek Irak.

Deze oorlog is volgens het internationaal recht een agressieoorlog en is een misdaad tegen de vrede.

De Belgische Staat bij monde van de Belgische regering laat inzonderheid de V.S.A. toe

om via België militair en ander personeel en materiaal te transporteren dat bestemd is voor het voeren van, minstens het ondersteunen van het voeren van de oorlog tegen Irak.

 

3. De Belgische Staat laat eveneens toe dat B-52 bommenwerpers en andere vliegtuigen van het V.K.en van de V.S.A.  van het Belgische luchtruim gebruikmaken om naar Irak te vliegen en dit land en inzonderheid de hoofdstad Bagdad te bombarderen of militairen en militaire goederen over te brengen naar de Golfregio.

De transporten geschieden over land via het Belgisch spoorwegnet, het wegennet en via de haven van Antwerpen met name via het Vrasenedok op de Antwerpse linkeroever en de kaaien 1217 en volgende.

De transporten geschieden eveneens via de luchthaven te Oostende waar vliegtuigen van het Amerikaanse leger of bestemd voor het vervoer van militair personeel of materiaal, landen om bij te tanken.

4.  De transporten gaan nog steeds verder; de pers en goedingelichte bronnen melden dat er nog steeds transporten geschieden via de luchthaven te Oostende en dat ondermeer op 17-18 april 2003 een nieuw transport voorzien wordt via het Vrasene-dok van de haven van Antwerpen.

De Belgische regering heeft nooit ontkend dat de transporten nog steeds gaande zijn.

De melding dat bijkomend 120.000 manschappen door de V.S.A.  naar het front zullen worden gezonden maakt het aannemelijk dat nieuwe transporten van militair materiaal en personeel via België zullen geschieden.

Ook het gebruik van het Belgische luchtruim door vliegtuigen van het V.K. bestemd voor bombardementen en voor het overvliegen van militair materiaal en personeel naar de Golfregio bestemd voor gebruik in en boven Irak gaat nog steeds door.

5.  De bombardementen richten grootschalige verwoestingen aan in diverse Iraakse steden en maken talloze slachtoffers niet het minst onder de burgerbevolking.

6.  De eerste en tweede verzoeker zijn respectievelijk urgentie-arts en kinderarts en verblijven op dit ogenblik als artsen in Bagdad met een missie van de VZW Geneeskunde voor de Derde Wereld,  waar zij de slachtoffers van de oorlog en inzonderheid van de bombardementen medische bijstand verlenen.

Zij maken ondermeer melding van zware luchtbombardementen op Irak door vliegtuigen van het leger van de V.S.A.  en van het V.K..

Zij maken melding van een groot aantal burgerslachtoffers dat door deze bombardementen reeds gesneuveld en gewond werd.

7.  In het dagboek uit Bagdad van dokter Van Moorter op 29 maart 2003 te 6h30 is te lezen:

Vannacht trok Dr. Geert Van Moorter naar een klein ziekenhuis aan de rand van Bagdad, twee uur nadat de plaatselijke al-Nasser markt geraakt was door een kruisraket. De markt ligt in de Shula-wijk, een van de armste wijken van de stad. Aan de telefoon met zijn zus Marijke is het eerste wat Geert zegt: "Het is afschuwelijk, het is gruwelijk wat er nu allemaal gebeurt. De ziekenhuizen zitten overvol, levenden en doden worden binnengebracht, dokters moeten over lijken stappen om de eventuele overlevenden er tussenuit te halen… Ze bombarderen nu dag en nacht, de smeerlappen, en doelbewust op burgers. Ze mikken op markten, zelfs een markt waar arme mensen langsgaan om een paar ajuinen te kopen. Ze bombarderen niet één keer maar verschillende keren op dezelfde plaats. `t Is een echte schande… Er is vast en zeker geen militair doelwit in de wijde omgeving. Er staan geeneens grote gebouwen in de wijk, alleen burgerwoningen."

Dan beschrijft Geert de situatie in het hospitaal: "Het ziekenhuis bood een aanblik als was het de hel. Complete chaos. Overal bloed. Patiënten aan het roepen en schreeuwen. Dokters die al het mogelijke deden om hun patiënten te redden. Een arts probeerde een kind van twee jaar te reanimeren dat nog naar adem hapte, maar tevergeefs… Het gezondheidspersoneel liep wenend rond. Een verpleegster zag een eigen familielid onder de slachtoffers… Dat kleine ziekenhuis telde vannacht 55 doden, waaronder 15 kinderen."

"Stel je eens voor", zei Geert tegen zijn zus, "jij die ook moeder bent: een moeder zit in het ziekenhuis, haar huis werd getroffen, één van haar kinderen is dood en de twee andere liggen hier, zwaar gewond. Ze kijkt wezenloos voor zich uit… Ik heb foto's gemaakt, maar ze zijn té gruwelijk, ik kan die niet doorsturen…" (wordt emotioneel). "Het is verschrikkelijk… Die oorlog moet stoppen!"

"Wat hiert gebeurt, toont eens te meer dat alle beweringen over een ‘chirurgische oorlog' grove leugens zijn", vervolgt Geert. "Het is een vuile oorlog waarin de burgerbevolking sterft. De meeste slachtoffers zijn vrouwen en kinderen. Dit is een misdaad tegen de menselijkheid. Hopelijk zullen Bush en Blair het ooit voor een rechtbank moeten komen uitleggen."

De geest van verzet wordt er niet minder om bij de Iraki's. "De mensen die we in het hospitaal zagen, waren woedend", meldt Geert. "`Lafaards', riepen ze, `ze vechten niet met onze troepen, maar mikken in de plaats op burgers!' De mensen zijn nu heel bedroefd, maar ook heel strijdbaar. Ze zijn woest op de V.S.A. en Groot-Brittannië, en zullen zich niet zo gauw overgeven." 

Geert wijst nog eens op de rol van België. "Jullie moeten alles doen om die wapentransporten te stoppen", vraagt hij. "Leg je voor de treinen, keten je eraan vast. Als ik bedenk dat de bommen die wij op onze kop krijgen, mogelijk door het Belgische luchtruim zijn gepasseerd …"

8.  Eerste en tweede verzoeker maken tot op vandaag melding van minstens twee ernstige bominslagen op burgerdoelwitten in Bagdad: op 25 maart 2003 op het middaguur op de snelweg in Sha'ab 20 doden en tientallen gewonden, en op 29 maart 2003 door een kruisraket op de Al-Nasser markt in de Shu' ala-wijk waarbij minstens 55 doden en tientallen gewonden vielen.

Zij delen mee dat er dagelijks burgerslachtoffers vallen door de bombardementen.

Zij maken melding van bominslagen op zeer korte afstand van het hotel Palestine waar zij overnachten.

9.  Het leven en de fysische integriteit van de Iraakse burgers aan wie zij medische hulp verlenen, aan de familieleden ervan en van eerste en tweede verzoeker zelf zijn dagelijks in gevaar door de oorlog en inzonderheid door de dagelijkse nietsontziende bombardementen door de V.S.A. en door het V.K. op Bagdad.

10. Eerste en tweede verzoekers wijzen verder op de ernstige aantasting van het voedseldistributiesysteem, van de drinkwatervoorziening en het rioolsysteem en van de medische infrastructuur in Bagdad en andere Irakese steden als gevolg van de oorlog.

11. Derde verzoeker is algemeen chirurg in het Al Anour ziekenhuis in de wijk Shu'ala te Bagdad, Irak. Hij doet een dringende oproep om de barbarij en alles wat ertoe bijdraagt te stoppen. Hij werd als arts geconfronteerd met de doden en gewonden van de raketinslag van 29 maart 2003 in de wijk waar zijn ziekenhuis is gevestigd. Als burger van Irak klaagt hij de onwettigheid van de oorlog en de schending van de soevereiniteit van zijn land aan.

12. Vierde verzoeker is woordvoerder van de vredesbeweging Stop.USA (Stop United States of Agression) en is als dusdanig een belangrijke spreekbuis van de Belgische publieke opinie die in grote meerderheid gekant is tegen de agressieoorlog tegen Irak en tegen de oorlogstransporten die door de Belgische regering worden toegelaten. Hij wijst erop dat de brede publieke opinie in dit land, gaande tot en met oppositiepartij CD&V de regering aanklaagt omdat zij de transporten toelaat. Als woordvoerder van een belangrijk deel van de Belgische publieke opinie en in persoonlijke naam heeft hij belang bij het stopzetten van de transporten.

13. Vijfde verzoeker is voorzitter van de vereniging SOS-Irak die na de eerste golfoorlog werd opgericht ter ondersteuning van de Irakese bevolking die slachtoffer was van het handelsembargo. Op dit ogenblik organiseert de vereniging materiële, morele en politieke ondersteuning van en solidariteit met het Irakese volk dat gebukt gaat onder de oorlog.

14. Zesde verzoeker is als journalist herhaaldelijk op onderzoek geweest naar Irak en stelt dat hij als onderdaan van België vanuit het internationaal recht en het volkenrecht niet kan aanvaarden, noch moreel, noch juridisch, noch politiek dat België medeplichtig is aan de oorlog tegen Irak.

B. De oorlog tegen Irak schendt het internationaal recht

15.  De oorlog van de V.S.A. en van het V.K. tegen Irak vindt geen enkele legitimatie in het internationaal recht en is bovendien fundamenteel in strijd met het internationaal verdragsrecht en internationaal gewoonterecht.

Op 7 maart 2003 publiceren zestien professoren van enkele van de meest prestigieuze Britse universiteiten zoals Oxford, Cambridge, London College en London School of Economics in The Guardian een brief waarin zij schrijven dat er ‘op basis van de openbaar gemaakte informatie in het internationaal recht geen rechtvaardiging bestaat voor het gebruik van geweld tegen Irak".

Diverse juristen delen dit standpunt. (O. Corten e.a. Lettre ouverte aan Eerste Minister, Minister van Buitenlandse Zaken en Minister van Defentie, maart 2003; Jean Flamme, Bush en Blair voor het internationaal strafhof?, De Standaard, 11 maart 2003).

Noch het internationale, noch het nationale recht geven een wettelijke grondslag voor de transporten van militair materiaal of personen of van voor militair gebruik bestemd materiaal of personen, over het Belgisch grondgebied of door het Belgische luchtruim.

16.  De grootschalige verwoestingen van infrastructuur door de bombardementen en het op grote schaal doden en verwonden van Irakese burgers door de oorlog vindt geen enkele legimiteit in  het internationaal recht.

17.  De Belgische Staat en met name de Belgische regering maakt zich door het toelaten van de transporten medeplichtig aan agressie, aan misdaden tegen de vrede, aan inbreuken op het Europees Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens en op het Internationaal verdrag van de Verenigde Naties van 19 december 1966 inzake burgerrechten en politieke rechten (BUPO), en aan inbreuken op de Belgische genocidewet en de Belgische strafwet.

 

18.  De Belgische Staat en de Belgische federale Eerste Minister als persoon begaan een onrechtmatige daad door de transporten te laten plaatsvinden.

Verzoekers lichten deze stellingen toe.

B.1. Geen legitimatie voor de oorlog van de V.S.A. en het V.K. tegen de republiek Irak. Geweldverbod als pijler van de internationale rechtsorde.

 

19.  Zowel België als de V.S.A. en het V.K. (en Irak) zijn lid van de Verenigde Naties en hebben bijgevolg de verplichtingen onder het Handvest van de Verenigde Naties van 26 juni 1945 onderschreven.

Deze verplichtingen gaan voor op enig  ander verdrag (art. 103 Handvest) en hebben derhalve  een constitutionele draagwijdte voor de internationale gemeenschap ( Jan Wouters, hoogleraar internationaal recht aan de KU Leuven, Juridische argumentatie Irak-oorlog in strijd met het internationaal recht, Juristenkrant 26 maart 2003, p. 11).

De internationale rechtsorde zoals neergelegd in het Handvest is gebaseerd op de soevereiniteit van de staten (artikel 1 BUPO).

De VN werden na de tweede wereldoorlog opgericht vanuit een vastberadenheid om "komende geslachten te behoeden voor de gesel van de oorlog ".

 

20.  Eén van de hoofdbeginselen die de leden van de VN moeten respecteren, is dat zij zich "in hun internationale betrekkingen onthouden … van bedreiging met of het gebruik van geweld tegen de territoriale integriteit of de politieke onafhankelijkheid van een Staat" (art. 2, lid 4, VN Handvest). VN-leden dienen hun conflicten vreedzaam op te lossen (art. 2, lid 3 VN Handvest).

Het geweldverbod is een pijler van de internationale rechtsorde.

Het VN-Handvest kent op dit geweldverbod slechts twee uitzonderingen :

1. geweldgebruik toegestaan door de Veiligheidsraad, die de primaire verantwoordelijkheid draagt voor de handhaving van de internationale vrede en veiligheid.

2. het inherente recht tot individuele of collectieve zelfverdediging in geval van een gewapende aanval, totdat de Veiligheidsraad de noodzakelijke maatregelen ter handhaving van de internationale vrede en veiligheid heeft genomen (artikel 51 VN Handvest).

 

21.  Het verbod  van interstatelijk geweldgebruik vormt voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag daarenboven een regel van internationaal gewoonterecht (Nicaragua-arrest 1986).

De International Law Commission van de Verenigde Naties acht dit zelfs een norm van dwingend volkerenrecht (ius cogens) .

 

22. Geen enkele resolutie van de VN-veiligheidsraad legitimeert het oorlogsgeweld in Irak.

Op geen enkele wijze kan resolutie 1441 gezien worden als een bevestiging dat er geen bijkomende resolutie nodig is (Jan Wouters, op. cit., p. 11).

In punt 14 van de resolutie wordt trouwens uitdrukkelijk gesteld: "Decides to remain seized of the matter".

Bovendien blijkt dit uit het feit dat drie permanente leden van de Veiligheidsraad (Frankrijk, China, Rusland) op de dag van de stemming van resolutie 1441 een gezamenlijke verklaring aflegden waarin zij stelden dat de  resolutie elk automatisch geweldgebruik uitsluit en dat het aan de Veiligheidsraad toekomt hierover een Besluit te nemen.

Het gegeven dat de V.S.A. en het V.K. nog in laatste instantie zelf een nieuwe resolutie hebben willen laten stemmen die geweld zou toelaten bevestigt vermelde stelling.

De Belgische Staat zelf heeft steeds het standpunt verdedigd dat resolutie 1441 geen toelating inhield tot oorlogsgeweld.

23.  Ten overvloede wordt er op gewezen dat de Veiligheidsraad geen « impliciete » machtiging heeft gegeven tot geweldgebruik en dit gelet op het fundamenteel karakter van het geweldverbod.

 

24.  Artikel 51 van het VN-Handvest stelt dat er enkel sprake is van een zelfverdediging « in geval van gewapende aanval ». Er is geen sprake van een aanval van Irak. De oorlog wordt bijgevolg evenmin gelegitimeerd door het recht op zelfverdediging in hoofde van de V.S.A. of het V.K..

B.2. De oorlog van de V.S.A. en het V.K. tegen de republiek Irak is een schending van het agressieverbod (misdaad van agressieve oorlogsvoering).

 

25.  Gezien het Handvest van de Verenigde Naties aan de Veiligheidsraad de exclusieve bevoegdheid toewijst om op te treden met betrekking tot de bedreiging van de vrede, verbreking van de vrede en daden van agressie (Hoofdstuk VII Handvest) dient hieruit a contrario te worden afgeleid dat geen andere internationale instantie dan de Verenigde Naties hiertoe bevoegd is en dus zeker geen ander land.

De V.S.A.  en het V.K. zijn op eigen houtje een oorlog  begonnen zonder instemming van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.

26.  Het Handvest van de Verenigde Naties definieert agressie – de misdaad van agressieve oorlogsvoering – niet rechtstreeks. In resolutie 3314 van de Algemene Vergadering aangenomen op 14 december 1974 wordt volgende definitie geformuleerd.

Artikel 1: « Agressie is het gebruik van de gewapende macht door een Staat tegen de soevereiniteit, territoriale integriteit of politieke onafhankelijkheid van een andere Staat of op enige andere manier die niet strookt met het Handvest van de Verenigde Naties zoals uiteengezet in deze definitie. »

27.  Het plegen van oorlogsgeweld tegen de republiek Irak zonder dat daarvoor door de Veiligheidsraad een uitdrukkelijke machtiging is verstrekt moet dan ook gekwalificeerd worden als agressie (in de zin van resolutie 3314) die niet enkel juridisch als volkenrechtelijke onrechtmatig is, maar een ernstig misdrijf vormt naar internationaal recht.

B.3. De oorlog van de V.S.A. en het V.K. tegen de republiek Irak is een misdaad tegen de vrede, een oorlogsmisdaad en een misdaad tegen de mensheid.

28.  Het handvest van het Internationaal militair tribunaal van Neurenberg van 8 augustus 1945 kwalificeert als een misdrijf tegen de vrede:

"Het maken van plannen voor, het voorbereiden van, het nemen van initiatieven tot, of het voeren van een aanvalsoorlog of een oorlog in strijd met internationale verdragen, overeenkomsten of verzekeringen, of deelneming aan een gemeenschappelijk plan of samenzwering voor het verrichten van bovengenoemde handelingen".

Hetzelfde handvest kwalificeert in hetzelfde artikel 6 oorlogsmisdaden:

"Schendingen van de oorlogswetten of oorlogsgebruiken. Zulke schendingen zullen inhouden, maar zijn er niet toe beperkt, moord, slechte behandeling of deportatie voor slavenarbeid of voor elk ander doel van de burgerbevolking of in bezet gebied, moord of slechte behandeling van oorlogsgevangenen of van personen onder toezicht, doden van gijzelaars, het plunderen van publiek eigendom, bewuste vernieling van steden of dorpen, of verwoestingen die niet om militaire redenen gerechtvaardigd zijn."

Artikel 6 kwalificeert alsvolgt misdaden tegen de menselijkheid:

"Moord, uitroeing, enslavement, deportatie en andere onmenselijke daden tegen de burgerbevolking, voor of tijdens de oorlog…".

Artikel 6 bepaalt voorts:

"Leiders, organisatoren, zij die hebben uitgelokt en medeplichtigen, die hebben deelgenomen aan het opstellen of uitvoeren van een gemeenschappelijk plan of samenzwering om een van de bovengenoemde misdrijven te begaan, zijn aansprakelijk voor alle daden die door personen ter uitvoering van dit plan zijn verricht."

29.  Het handvest van Neurenberg is volkenrechtelijk gewoonterecht en is als dusdanig van toepassing. Nog recente­lijk, bij het totstandbrengen het Sta­tuut van het Joegosla­vië Tribu­naal, werd door de Secretaris-Gene­raal van de Verenigde Na­ties tot uit­drukking gebracht dat het Joegoslavië Tribunaal in geen enkel opzicht nieuw recht zou gaan toepassen, doch uitsluitend dat recht dat als vol­ken­rechtelijk gewoonterecht algemeen is gevestigd. Waarbij door hem dan in zijn begeleidend rapport bij het publi­ceren van de bepalingen van dit Statuut van het

Joegoslavië Tribu­naal op dit stuk wordt gesteld:

"34. In the view of the secretary-General, the ap­pli­ca­tion of the principle nullum crimen sine lege requi­res that the international tribunal should apply rules of international humanitarian law which are beyond any doubt part of custo­mary law so that the problem of adherence of some but not all States to specific con­ventions does not arise. This would appear to be par­ticularly important in the context of an international tribunal prosecuting persons responsi­ble for serious violations of international humanitairian law.

35. The part of conventional international humanita­ri­an law which has beyond doubt become part of in­terna­tional customary law is the law appliclable in armed conflict as embodied in: the Geneva Conventi­ons of 12 August 1949 for the Protection of War Victims; 3/ the Hague Convention (IV) Respecting the Laws and Customs of War on Land and the Regulations annexed thereto of 18 October 1097 ; 4/ the Conven­tion on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide of 9 december 1948; 5/ and the Charter of the International Military Tribunal of 8 August 1945."

(Report of the Secretary-General pursuant to Para­graph 2 of the Security Council Resolution 808 (199­3), dated 3 may 1993, S/2507).

B.4. Schending van de Internationale Verdragen van Genève van 12 augustus 1949 en van de Aanvullende Protocols I en II bij die Verdragen en van de Belgische wet van 16 juni 1993 betreffende de bestraffing van de ernstige inbreuken op (Belgische genocidewet) die bepalingen van vermelde bedragen in de Belgische strafrechtsorde invoegt.

30.  De Belgische genocidewet is niet alleen van toepassing op Belgen maar ook onder specifieke voorwaarden op vreemdelingen.

De wet straft personen, individuen en geen staten. De persoonlijke stafbaarstelling van personen die de in vermelde wet omschreven misdrijven uitvoeren en van de aanzetters tot , van de deelnemers (de wet stelt artikelen 66 en 67 van het Stafwetboek toepasselijk) en van hen die verzuimd hebben gebruik te maken van de mogelijkheid tot handelen om de voltooing ervan te verhinderen of te doen ophouden, maakt dat de Belgische regering, alleszins de verantwoordelijke ministers, als persoon strafbaar kunnen gesteld worden wanneer zij niet het nodige doen om de vermelde misdrijven te voorkomen.

Dit houdt ook in dat zij gehouden zijn al het mogelijke te doen om minstens in het kader van hun bevoegdheid op het Belgische grondgebied de misdrijven te voorkomen.

31.  Verzoekers zijn van mening dat de oorlog die zich thans afspeelt in Irak ernstige inbreuken uitmaakt op volgende artikels van de genocidewet:

Artikel 1, &1: genocide als internationaalrechtelijke misdaad waaronder wordt verstaan de handelingen gepleegd met de bedoeling om geheel of gedeeltelijk … een nationale groep met name delen van de Irakese bevolking, uit te roeien, door het doden van leden van de groep, het toebrengen van ernstig lichamelijk of geestelijk letsel aan leden van de groep…

Artikel 1, &2: misdaad tegen de mensheid waaronder wordt verstaan de volgende handelingen in het kader van een veralgemeende of stelselmatige aanval op de burgerbevolking, door moord, beroving van de lichamelijke vrijheid…

Artikel 1,&3: internationaal rechtelijke misdaden bestaande uit handelingen of nalatigheden die schade toebrengen aan personen beschermd door het verdrag van Genève van 12 augustus 1949 en het eerste en tweede aanvullend protocol, door opzettelijke doodslag, moedwillig veroorzaken van hevig lijden, toebrengen van ernstig lichamelijk letsel dan wel ernstige schade aan de gezondheid, het uitvoeren van een niet-onderscheidende aanval waardoor burgerbevolking getroffen wordt…

B.5. Schending van de bepalingen van het Internationaal verdrag van de Verenigde Naties inzake burgerrechten en politieke rechten (BUPO) van 19 december 1966, B.S. 6 juli 1983 en van het Europees verdrag van 4 november 1950 tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM).

32.  Verzoekers stellen dat volgende artikels van het BUPO overtreden worden door het toelaten van transporten van materiaal bestemd voor de oorlog in Irak over het Belgische grondgebied en door het Belgische luchtruim.

De oorlog en de transporten schenden de volgende basisrechten van verzoekers.

BUPO:

Artikel 1.1: Alle volken bezitten het zelfbeschikingsrecht. Uit hoofde van dit recht bepalen zij in alle vrijheid hun politieke status en streven zij vrijelijk hun economische, sociale en culturele ontwikkeling na.

Artikel 1.3. De Staten die partij zijn bij dit Verdrag … bevorderen de verwezenlijking van het zelfbeschikkingsrecht en eerbiedigen dit recht overeenkomstig de bepalingen van het Handvest der Verenigde Naties.

Artikel 6.1.: Een ieder bezit een inherent recht op het leven. …

Artikel 6.3: Wanneer de beroving van het leven het misdrijf genocide inhoudt is het wel te verstaan dat geen enkele bepaling van dit artikel een Staat die partij is bij dit Verdrag de bevoegdheid geeft af te wijken van enigerlei verplichting die is aanvaard krachtens de bepalingen van het Verdrag inzake de voorkoming en bestraffing van genocide.

Artikel 7: Niemand mag worden onderworpen aan folteringen, noch aan wrede, onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing. …

Artikel 20.1: Alle oorlogspropaganda is bij wet verboden.

EVRM:

Artikel 2.1: Het recht van eenieder op het leven wordt beschermd door de wet.

Artikel 3: Niemand mag worden onderworpen aan folteringen noch aan onmenselijke of vernederende behandelingen of straffen.

Artikel 5: Eenieder heeft recht op persoonlijke vrijheid en veiligheid.

B.6. geen wettelijke grondslag in de Belgische wet voor de militaire transporten over het Belgische grondgebied

33.  Art 185 van de Grondwet stelt :

"Vreemde troepen mogen niet dan krachtens een wet tot de dienst van de Staat worden toegelaten, het grondgebied bezetten of er doorheen trekken."

Hieruit dient afgeleid te worden dat de Koning zelf geen toelating kan geven om vreemde troepen of in casu militaire transporten toe te laten.

 

34.  De Belgische wet die "de doortocht en het verblijf in België toelaat van de troepen van de met België door het Noord-Atlantisch Verdrag verbonden landen" van 11 april 1962, B.S. 20 april 1962, bepaalt in zijn enig artikel:

"De troepen van Staten met België door het Noord Atlantisch Verdrag verbonden mogen het nationaal grondgebied doortrekken of er gestationeerd zijn binnen de grenzen en onder de voorwaarden voor elk geval vastgesteld in met de betrokken regeringen te sluiten uitvoeringsakkoorden".

 

35.  De wet van 11.04.1962 laat de regering niet toe uitvoeringsakkoorden te sluiten en uit te voeren anders dan in het kader van het NAVO-Verdrag van 4 april 1949.

De Belgische eerste minister verklaarde op 17 januari 2003 tijdens het actualiteitsdebat in de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers dat de transporten plaatsvonden in het kader van een bilateraal akkoord (Host Nation Support Agreement), dat op 19 juli  1971 tussen België en de V.S.A. werd gesloten op basis van de wet van 11 april 1962.

In de memorie van toelichting bij deze wet (Parlementaire stukken, 646, 1959-1960) verwijzen de destijds bevoegde ministers uitdrukkelijk naar artikel 3 van het NAVO-Verdrag. In dit artikel 3 (dat letterlijk in de memorie van toelichting wordt overgenomen) wordt gesteld dat "de Verdragsluitende Partijen, ieder voor zich en tezamen, haar inividueel en collectief vermogen om een gewapende aanval te weerstaan zullen handhaven en ontwikkelen, door voortdurend en op doelmatige wijze zich zelf te versterken en elkander hulp te verlenen."

Uit het bovenstaand dient dan ook afgeleid worden dat het uitvoeringsakkoord dat afgesloten werd (Host Nation Support Agreement) gezien dient te worden ter uitvoering van art. 3 van het NAVO-Verdrag.

36. Verzoekers verwijzen naar en sluiten zich aan bij "Note sur le Traité secret conclu entre la Belgique et les Etats-Unis en 1971" opgesteld door drie professoren internationaal recht aan de ULB met name Olivier Corten, Eric David en Pierre Klein. Deze nota stelt op basis van een uitvoerige juridische argumentatie dat de keuze van de Belgische regering om de transporten toe te laten een politieke keuze is, en in geen enkele mate een juridische verplichting. Zij hebben de nota gemaakt na het publiek worden van het ‘geheim' akkoord van 1971. Ook het feit dat de ministers Michel en Flahaut op de RTBF verklaarden dat er geen transporten meer zouden plaatsvinden via België, maar enkele dagen later na tussenkomst van de Eerste Minister op dit standpunt terugkwamen, bevestigt dat het om een politieke keuze gaat.

37. Het akkoord van 1971 kan niet geinterpreteerd worden als een toelating om het Handvest van de VN te schenden. Zoals hoger gesteld is de oorlog van de V.S.A. en het V.K. een agressie die niet verenigbaar is met artikels 2&3 en 2&4 van het VN-handvest. Het is dan ook voor de hand liggend dat België de verplichting heeft geen hulp of bijstand te verlenen aan een land dat een agressie pleegt. Het Handvest heeft conform haar artikel 103 voorrang op ieder ander internationaal akkoord. De hogere rechtsnorm mag niet geschonden worden in naam van een lagere rechtsnorm.

De eerste inleidende zin van het NAVO-verdrag bepaalt immers:

"De partijen bij dit Verdrag bevestigen opnieuw hun vertrouwen in de doeleinden en beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties en hun wens om in vrede te leven met alle volkeren en alle regeringen".

Artikel 1 van het NAVO-verdrag bepaalt:

"De partijen verbinden zich ertoe om, zoals uiteengezet in het Handvest van de Verenigde Naties, alle internationale geschillen waarin zij mochten worden gewikkeld met vreedzame middelen te beslechten op zodanige wijze dat de internationale vrede en veiligheid en gerechtigeheid niet in gevaar worden gebracht, en zich in hun internationale betrekkingen te onthouden van bedreiging met of gebruik van geweld op enige wijze die onverenigbaar is met de doelstellingen van de Verenigde Naties".

Artikel 7 van het NAVO-verdrag bepaalt:

"Dit verdrag heeft geen invloed, en mag niet worden uitgelegd als hebbende enige invloed op de rechten en verplichtingen ingevolge het Handvest van partijen die lid zijn van de Verenigde Naties, noch op de primaire verantwoordelijkheid van de Veiligheidsraad voor de handhaving van internationale vrede en veiligheid."

Artikel 8 van het NAVO-verdrag stelt tenslotte:

"Elk der partijen … verplicht zich geen enkele internationale verbintenis aan te gaan die strijdig is met dit Verdrag."

Het NAVO-verdrag verklaart zich ondergeschikt aan het Handvest van de Verenigde Naties.

38. Het akkoord is enkel van toepassing op NAVO-operaties.  In de preambule wordt gesteld: "… which is te ensure logistic support of the American forces stationed in the central region of the Allied Command in Europe … for the purpose of achieving the objectives of the North Altlantic Treaty." De oorlog in Irak is geen NAVO-objectief. Diverse NAVO-landen waaronder België zijn er zelfs duidelijk tegenstander van.

Reeds om die reden kan dan ook geen toepassing gemaakt worden van het uitvoeringsakkoord van 19 juli 1971, daar de Belgische wet van 11 april 1962, die de basis is voor het uitvoeringsakkoord, werd gestemd in het kader van het NAVO-verdrag. Vermelde oorlog gaat bijgevolg het kader van het akkoord te buiten.

39.  Artikel 3 van het NAVO-verdrag plaatst bovendien de wederzijdse hulpverlening (in casu de transporten) in het kader van het "handhaven van het vermogen om een gewapende aanval te weerstaan". Er is geen sprake van een gewapende aanval tegen de V.S.A. of tegen het V.K..

Het NAVO-verdrag zelf maakt duidelijk dat de Belgische wet van 11 april 1962, en bijgevolg ook het uitvoeringsakkoord van 19 juli 1971 niet van toepassing zijn in de huidige situatie. Wat meer is: in de actuele situatie zou de toepassing ervan precies betekenen dat het NAVO-verdrag zelf waaruit de wet en het akkoord voortvloeien geschonden wordt.

40.  In het actualiteitsdebat in de Kamer van Volksvertegenwoordigers stelt de Belgische eerste Minister dat "volgens het akkoord van 19 juli 1971 de VS in tijden van spanning gemachtigd zijn om een communicatielijn te activeren om materiaal te transporteren, zoals zij op 29 januari 2003 hebben gedaan." Het begrip "tijden van spanning" vindt geen enkele grondslag in het NAVO-verdrag en bijgevolg evenmin in de wet van 11 april 1962, die een uitvloeisel is van het NAVO-verdrag.

Voor zover de Belgische regering refereert naar "de periode van spanning waarin wij ons, aldus de NAVO, bevinden sinds 12 september 2001" (premier Verhofstadt tijdens kamerdebat van 17 maart 2003) blijkbaar met verwijzing naar artikel 5 van het NAVO-verdrag, wordt opgemerkt dat dit in casu evenmin van toepassing is. De op zich reeds zeer betwistbare toepassing van artikel 5 van het NAVO-verdrag (het is betwistbaar dat de aanslagen op het WTC en Pentagon van 11 september 2001 te kwalificeren zijn als een gewapende aanval tegen een land dat lid is van de NAVO), kan niet uitgebreid worden tot de oorlog van twee NAVO-landen tegen Irak, waar er geen band tussen Al Quada en Irak is aangetoond. Er is geen aanval van Irak tegen een land dat lid is van de NAVO.