Tomsk : Mens, dier en verrechtsing.

0. Inleiding.
1. Erik Arckens en de anderen.
2. De verborgen agenda van Guy Verhofstadt.
3. Dallas aan de Schelde.
4. Ambiguities of Animal Rights.
5. Maatschappijkritische geschiedschrijving.
6. Athene en de Franse Revolutie.

Tekst en samenstelling door Raf Grinfeld.

Op de vorige Tomsk kreeg ik, zoals ik een beetje verwacht had, veel reacties. Daarbij viel op dat men niet begreep waar ik naar toe wou en dat men dingen verkeerd interpreteerde. Voor alle duidelijkheid, ik heb de mensen die men vanuit gerechtelijke kringen in verband heeft gebracht met de ALF-zaak niet willen zwart maken. Wie bijvoorbeeld goed leest, zal merken dat ik ondermeer A.H., G.W. en L.V.K. enkel beschrijf in de hoedanigheid van hoe ze enkele jaren geleden waren. Daarbij heb ik ook opgemerkt dat er intussen heel wat veranderd is. Zo is G.W. duidelijk maatschappijkritischer geworden. Wat ergens te verwachten was, want ik heb hem altijd ervaren als iemand die het hart op de goede plaats had, en geloof dan ook niet veel van de besmeurende verhalen die over hem in de pers zijn verschenen van mensen die ook met de ALF-zaak in verband zijn gebracht. Mensen met heel wat psychologische problemen of onder gerechtelijke vervolgingsdruk kan men veel laten verklaren. Zelf heb ik aardig wat ervaringen opgelopen met personen die enorme levensproblemen hebben. Ze verliezen soms elke zin voor realiteit en reageren dan als angstige blaffende honden. Ik was ook al van in het begin gekant tegen het feit dat G.W. achter tralies gezet werd, waar hij nu al jaren zit.

En toch komt de hele ALF-zaak in België me eerder over als een geval van 'centrum-links', apolitiek en weinig geïnformeerd anarchisme, dan van authentiek anarchisme. Als ik lees en hoor wat er in andere delen van de wereld allemaal voor ideëen opduiken binnen het anarchisme frons ik ook meermaals het voorhoofd. Wat moet ik bijvoorbeeld denken van de organisatie "EarthFirst!", in Nederland beter bekend als "GroenFront!"? In haar begindagen was EarthFirst! meer dan doordrongen van misantrope en zelfs racistische ideëen. Nu is deze ecologische actiebeweging een stuk linkser en minder autoritair maar daarom nog niet vrij van anti-technologische invloeden, tendenzen die centraal staan binnen het anarcho-primitivisme.
Of wat moet ik denken van de populariteit van postmodernistische denkers als Michel Foucault en Hakim Bey ? Veel van wat ze geschreven hebben is zo vaag geformuleerd dat je gewoon niet weet wat er mee aan te vangen. Het is een vaagheid die je al bij de jonge Proudhon terugvond, dus een nieuw fenomeen binnen het anarchisme is het niet. Maar wat er vooral waardevol is in het werk van de grondlegger van het anarchisme, Proudhon dus, daarover hebben Bey en Foucault niet veel te vertellen. Postmodernisten hebben de neiging allerlei filosofische ideëen op één hoop te gooien, waarna men er een weinig geslaagde mix van maakt. De mix die Foucault ons voorschotelde viel soms mee. Ik kan een aantal van zijn boeken zeker aanraden. Maar deze boeken hebben weinig te maken met die van Hakim Bey. En dus kunnen we ons beter niet al te veel concentreren op de aard van anarcho-postmodernisme als we niet veel over anarchisme weten. De beste werken van Foucault zijn slechts met wat goede wil als anarcho-postmodernistisch te omschrijven.

Ik strijd al jaren tegen de verrechtsing van het anarchisme, waarin postmodernistische en primitivistische tendenzen tijdens de laatste tien jaar aan populariteit hebben gewonnen. En vanuit deze optiek moet men veel van mijn schrijfsels bekijken. Dat ik mezelf ook liever libertaire socialist dan anarchist of marxist noem heeft daar veel mee te maken, want het is juist authentiek links dat graag door veel postmodernisten en primitivisten verworpen wordt. Wie gelooft dat er aan de sociale kern van het anarchisme moet geknabbeld worden, kan niet op mijn steun rekenen. Wie denkt dat men meer op marxisten dan op anarchisten kan vertrouwen ook niet. Wie het socialisme wil verdedigen, zoals ik.. Wie het bekijkt als een stroming die opkomt voor minder begoeden en een streven naar nationale eenheid meer dan wantrouwt, wie opkomt voor klassenstrijd maar niet teveel denkt in termen van de klassieke arbeid versus kapitaal tegenstelling (ook al werken mensen met het laagste loon vaak het hardst), en wie gelooft dat een socialistische samenleving libertair zal zijn of niet zal zijn, kan op mijn steun rekenen. Maar over hoeveel mensen spreken we dan nog eigenlijk?

1. Erik Arckens en de anderen.

We spraken in de vorige Tomsk over enkele figuren die belangrijk zijn voor het nieuw-rechtse tijdschrift TeKos. We hadden het daarbij nog niet over Luc Pauwels, de hoofdredacteur van het tijdschrift en ook genoemd als directeur van het gezondheidsbedrijf Svensson (zie ook http://www.svensson.be). We vermeldden ook niet dat Erik Arckens wegging van de studiedienst van het Vlaams Blok en parlementair voor de partij werd. En we hadden ook de volgende uitspraak van Vrijbuiter Dirk Bollen uit 2002 kunnen meegeven : "En wat dan met het nationalisme? Gaat dat wel samen met anarchisme? Neen, zeggen de anarchisten. Neen, zeggen de nationalisten. De boom in, zeggen wij."

Uit onverdachte bron kregen we het volgende bericht binnen:

Erik Arckens en Dirk Bollen waren in de tweede helft van de jaren tachtig actieve NSV-leden in Leuven; we spreken over de tijd dat het NSV-Leuven geleid werd door de huidige Vlaams Blok parlementair Ceder en iemand van wie de naam me nu ontsnapt (een Brussselse parlementair) en toen het NSV openlijk de lofzang maakte van het solidarisme; de tijd ook dat een NVS-commando, o.l.v. De Winter (met gesluierd
gezicht) en Ceder, een raid uitvoerde op de lokalen van het toenmalige 't Stuc-Sociale raad en een progressieve student een gebroken been stampten (met levenslange handicap tot gevolg).
Dirk Bollen is filosoof van opleiding en maakte zijn thesis over ... Nietzsche. En stond als vanouds gekend als vertegenwoordiger van die stroming binnen extreem-rechts die aanpapt met ecologische ideeën en nationalistische bewegingen die door sommige progressieven wel eens kritiekloos op handen gedragen worden, o.m. de Palestijnse strijd. Men kan zich afvragen in hoeverre hier geen onderhuidse jodenhaat blijft doorspelen.

2. De verborgen agenda van Guy Verhofstadt.

"Wie niet over het kapitalisme spreekt, moet over het fascisme zwijgen." Max Horkheimer

Met de oorlog tegen het regime van Saddam en, minder rechtstreeks, de Irakese bevolking, schuift er veel in de wereld. Ook in België, waar premier Verhofstadt onlangs op televisie verklaarde dat hij er moedeloos van wordt, maar tegelijkertijd pleitte voor een grotere Europese defensiemacht.
Daarmee nam de eerste minister meteen de wind uit de zeilen van het Forum voor Vredesactie, die een tijd terug een uitgebreide campagne vormde tegen de verdere militarisering van de Europese Unie, en nu één van de belangrijkste actoren lijkt achter de acties van burgerlijke ongehoorzaamheid in dit land tegen de oorlog. De proceskosten van de actievoerders die het transport per trein van militair materieel richting Golf hebben geblokkeerd zullen intussen hoog oplopen.
Niet lang daarvoor had Verhofstadt op televisie gezegd dat betogen helpt, niet acties waarbij men volgens de premier het eigen leven in gevaar brengt. Alsof de activisten niet voorzichtig genoeg zouden zijn en zekerheid willen scheppen in het feit dat de trein stopt in plaats van de treinstoppers van het spoor te maaien. Intussen leunen progressieven zo dicht aan bij het staatkundig centrum van "links-liberalen" en "sociaal-democraten" dat er geen regering valt. Ons land zorgt voor de doorvoer van heel wat militair materiaal en steunt daarmee onrechtstreeks deze oorlog.
Op het moment dat ik dit schrijf lijken trouwens enorm veel Amerikanen uit de VS voor oorlogsvoering te zijn. Het bewijs dat de stimulering van Amerikaans nationalisme werkt, velen scharen zich achter de leiders van de natie en nationale eenheid is de boodschap.
Nu, wat deed Verhofstadt nog meer? Achter de schermen druk uitoefenen op het Antwerpse 'stadsbestuur' om een overduidelijk rechtse liberaal burgemeester te laten worden. Als een derde hond met het been gaat lopen in de strijd tussen biefstuksocialisten en neoliberalen in de agglomeratie Antwerpen, dan is die hond negen kansen op tien extreem-rechts. Want het Vlaams Blok is een kampioen van de strijd om proteststemmen. Dat is de enige reden waarom de VLD momenteel bakzeil haalt en Patrick Janssens waarschijnlijk burgemeester van Antwerpen wordt.

4. Ambiguities of Animal Rights.

Is animal liberation an integral part of revolutionary politics? Despite the fact that this view is currently popular in radical circles, Peter Staudenmaier has taken a closer look at The Ambiguities of Animal Rights. He critically examines the philosophical and political presuppositions that underlie the notions of animal rights, and seeks to show "why much of the ideology of animal rights is both anti-humanist and anti-ecological, and why its reasoning is frequently at odds with the project of creating a free world".
You can find this text at http://communalism.net in the recent issue of the periodical Communalism.

5. Maatschappijkritische geschiedschrijving.

Experimentele bibliotheek stelt voor... Elke maandag en dinsdag van april om 20u : twintig minuten ruimte voor een uitleg over maatschappijkritische geschiedschrijving aan de hand van boeken en teksten. Daarnaast beschikken we nu ook over een lijst met een uitgebreide selectie van maatschappijkritische geschiedeniswerken in de Centrale Openbare Bibliotheek van Antwerpen.
'Experimentele bibliotheek'?
Onze uitvalsbasis is 'Den Hopsack', vlakbij de Grote Markt in de stad Antwerpen.
Den Hopsack is gelegen in de Grote Pieter Potstraat nr. 24 te Antwerpen.
In de 'Experimentele bibliotheek' kun je niet alleen een kijkje nemen maar ook honderden boeken, tijdschriften of teksten ontlenen. Elke maandag tussen 19u en 20u30, elke dinsdag tussen 20 en 22u. Je vindt er boeken, tijdschriften van binnen en buiten de landsgrenzen, teksten, ...
En we krijgen regelmatig nieuwe dingen binnen. Ons aanbod cultuurfolders is nu ook uitgebreider.

6. Athene en de Franse Revolutie.

Het nieuwe nummer van Athene is klaar :
De Wijken van Parijs
jg.2 - nr. 1 - februari 2002 [3]

"In deze aflevering staan we stil bij een uniek historisch experiment met directe democratie in het Parijs tijdens de Franse Revolutie. Albert Soboul die als geen ander deze gebeurtenissen in kaart heeft gebracht zegt daar treffend over:"

DE SANS-CULOTTEN EN HUN WIJKORGANEN IN REVOLUTIONAIR PARIJS
door Ronald de Vries

"Eind 1793 wordt de macht van de wijken en de Commune aan banden gelegd en vallen de militante sans-culottenleiders wederom terug op een beproefd recept: volksgenootschappen ditmaal per wijk georganiseerd. Maar ook zij werden door de Comissie van Openbaar Welzijn (Comité du Salut Public, een uitvoerende landelijke commissie met vergaande bevoegdheden) onderdrukt. Middels deze organen voeren de militante sansculotten wijkpolitiek, besturen ze de commissies en zetten ze de gemeentelijke en landelijke autoriteiten onder druk."

JEAN VARLET ALS VERDEDIGER VAN DIRECTE DEMOCRATIE
door Morris Slavin

"Omdat Varlet toch meer een sans-culotte dan een philosophe was, blijft hij vandaag de dag van belang. Actieve revolutionairen laten, wegens hun alles-opslorpende activiteit, weinig documenten na. Dit geldt vooral voor de lagere rangen. Nog minder onder hen laten een systematisch gedachtegoed na. Varlet is in dit opzicht uniek; want in hem zijn zowel woord en daad verenigd. Terwijl hij de politieke daad aanwakkerde, analyseerde hij die tegelijkertijd. Zo'n combinatie is zeldzaam in de geschiedenis van een revolutie."

SCHETS VOOR EEN BIJZONDER EN BINDEND MANDAAT
door Jean Varlet

"Gemandateerden van het Volk,
Jullie hebben verklaard, dat jullie afzetbaar zijn; wij zullen heel gemakkelijk kunnen vaststellen wanneer dat inderdaad dient te gebeuren. De uitdrukking van onze wil bepaalt het kader van jullie taken; denk er constant aan, dat jullie in de tempel der wet slechts onze gevolmachtigden zijn die onze ideeën met verve naar voren moeten brengen."

JOHN OSWALD: DE EERSTE THEORETICUS VAN DE DIRECTE DEMOCRATIE?
door Roger Jacobs

"In januari 1793 hielp Oswald de Britse Club oprichten in Parijs. De club bracht echter vooral gematigde republikeinen samen, mensen als Thomas Paine die als nationale afgevaardigde de fractie der Girondijnen vertegenwoordigde in de Nationale Conventie. Oswald kon niet op veel sympathie rekenen in deze kringen. Toen hij eens een pleidooi hield voor preventieve maatregelen tegen mogelijke contrarevolutionairen, antwoordde Paine hem (daarbij zinspelend op zijn vegetarische overtuiging): Je hebt zo lang de smaak van bloed gemist, dat je nu dorst naar bloed!"

DE VOLKSREGERING OF OPRICHTINGSPLAN VOOR DE UNIVERSELE REPUBLIEK
door John Oswald

"De natie komt in districten, territoriaal verbonden wijken ('cantons') of buurten, bijeen om besluiten te nemen; elk district heeft zijn marsveld waar het zich zal verzamelen, uitgerust met haar wapens. De kwesties die bediscussieerd werden in de districtsvergaderingen ('assemblées primaires') zullen dan door de nationale vergadering voorgelegd worden aan het oordeel van het volk dat zich diezelfde dag verzameld heeft in haar districten. Een algemene kreet van goedkeuring zal de besluiten goedkeuren; een gemor van afkeuring volstaat om de besluiten te verwerpen."

SIMON SCHAMA'S KRONIEK VAN DE FRANSE REVOLUTIE, een kritische boekbespreking
door Morris Slavin

"Ook is Schama niet tegen geweld op zich. Hij vindt Charlotte Corday bewonderenswaardig, een heldin in alle betekenissen van het woord en hij schept genoegen in de manier waarop ze haar moord op Marat uitvoerde. Wat Marat betreft, die wordt door Schama verafschuwd vanwege van zijn sanguinische hysterie, zijn ophemeling van onbeschoftheid en zijn poging om zoveel mogelijk mensen te mishagen om aldus zijn integriteit te bewijzen."

arch/ive/ief (2000 - 2005)