arch/ive/ief (2000 - 2005)

Op de avond van dag 9 van de Amerikaanse overval op Irak, begon het VRT-avondjournaal met de melding dat de Arabische zender Al Jazeera zonet berichtte dat er weer 51 doden vielen bij de inslag van een Amerikaanse kruisraket op een markt in Bagdad.

Daarna ging Martine Tanghe over naar de vrees voor een humanitaire ramp in het land, waar in het Zuiden vooral gebrek aan water is. We krijgen een verslag van Rudi Vranckx die naar Umm Qasr reed en er los van de militairen, op onderzoek trok. Hij ging naar een ziekenhuis waar de dokter hem vertelde hoe er bij de inval van de Britten en Amerikanen doden en gewonden vielen maar de soldaten daar niet naar omkeken; ze wilden zo snel mogelijk oprukken.

De dokter stelt ook dat "de meeste mensen blij zijn dat het regime" (van Saddam) "weg is" maar ... "Iraq is for the Iraqi's. Not for Americans, not for Saddam, not for anyone." En de Irakezen zullen iedereen bestrijden, ook Amerikanen en Britten.

* De situatie in de twee belangrijkste steden, Basra en Bagdad

De VRT ging dan door met de chaotische noodhulp, met daarbij o.a. beelden van Abu Dhabi TV.

Martine Tanghe vermeldde ook dat "de opperbevelhebber van de grondtroepen in Irak, Generaal Wallis, zegt dat de oorlog langer zal duren dan de strategen voorzagen." Zowat overal in Irak wordt er nog altijd gevochten en de opmars van Britten en Amerikanen ligt op veel plaatsen stil.

Dan gaat het naar Basra. De stad is nog altijd niet in handen van de Britten. Het verslag dat we dan krijgen getuigt van weinig samenhang in de beweringen die de Britten de wereld inzenden. De ene keer krijgen we te horen en een soldaat te zien die dat komt vertellen, dat Saddam-troepen de burgers van Basra beschoten hebben toen die de stad wilden verlaten. Even later horen we dat de Saddam- milities de burgers zelf de stad uitdrijven, "als een menselijk schild" wordt er aan toegevoegd.

Er volgen beelden die een overzicht geven van de situatie in andere delen van Irak. Martine Tanghe meldt dat de bombardementen op Bagdad verder gaan. Met beelden daarvan en een gesprek met Arnold Karstens in de Iraakse hoofdstad, o.a. over het bombarderen van telefooncentrales. Er vallen veel slachtoffers maar toch houden de mensen er de moed in en wordt er nog een voetbalwedstrijd georganiseerd. Voor het eerst in dagen krijgen we dokter Geert Van Moorter te zien die ook vertelt dat de mensen er zo normaal mogelijk proberen te leven.

In de moskeeën wordt ondertussen tot de heilige oorlog opgeroepen. Te zien aan de vastberadenheid van een groep betogende mannen, wacht de Amerikanen nog veel verzet in Bagdad.

* "Aan de andere kant is men toch opgelucht dat het regime weg is"

Daarna volgt een gesprek met Rudi Vranckx in Umm Qasr (via videofoon). Vranckx informeert over de noodhulp in het Zuiden, over de vijandigheid van de mensen er ook, wat o.a. te wijten is aan een reeks 'missers' en het leger dat geen tijd maakte om voor gewonde en dode burgers te zorgen.

"Aan de andere kant is men toch opgelucht dat het regime weg is, dat moeten we toch ook toegeven en dat de oorlog voor hen hopelijk voorbij is" stelt Vranckx. Maar veel mensen zijn er nu wel in paniek op zoek naar water en de aanvoer van hulpgoederen komt nauwelijks op gang.

Op de 15de minuut informeert Martine Tanghe over hoe de V.S. nog eens 100.000 soldaten sturen (bovenop de 30.000 die eerder deze week gezonden werden). Tanghe praat met Greet De Keyser over volgende controverse in de V.S.: hebben de strategen het verzet van de Irakezen niet onderschat en is het daarom dat er nu zoveel meer militairen nodig zijn ?

De Keyser heeft het ook over de VN-Veiligheidsraad die na lange discussies, het herstarten van het "Olie voor Voedsel"-programma goedkeurde. Tegenstanders van de hervatting redeneerden dat de bezetters van Irak maar voor de bevolking moesten zorgen. Nota bene: het Olie voor Voedsel- programma's is geen schenking; het wordt door Irak (met inkomsten uit olie) zelf betaald.

Nog volgens De Keyser staat het Amerikaanse publiek in meerderheid achter de oorlog maar de vrees neemt toe. En er groeit wantrouwen tegen de 300.000 Irakezen in de V.S. Zij worden nu ondervraagd door de autoriteiten en voelen zich in een ongemakkelijke situatie; van één van hen krijgen we een portretje.

* Blijvend protest

Dan gaat het naar Aman (Jordanië) waar enkele duizenden mensen tegen de Amerikaanse inval in Irak betoogden. Stefan Blommaert is in Aman en brengt er verslag uit van een betoging die door de politie uiteengejaagd werd. Hij interviewde ook enkele Jordaniërs en het lijdt geen twijfel dat ze niet aan de kant van de V.S. staan. "Het medeleven met Irak is hier heel groot" stelt Blommaert.

Van de protestacties in België toont de VRT er twee: een scholierenactie in Mol en Manneken Pis dat Manneken Peace werd.

De Irak-berichtgeving eindigt met een nieuwe ontwikkeling in de discussies over de Amerikaanse wapentransporten via België. Pieter De Crem (CD&V) pakte op vrijdag uit met een geheim akkoord daarover. De VRT toonde er even beelden van en het akkoord werd op vrijdag ook volledig op de website van Indymedia gezet. Zowel op Indymedia als door De Crem werden de groenen bekritiseerd omwille van hun houding in het dossier. En Verhofstadt: die maakte er zich van af met een kwinkslag. Hij suggereerde De Crem tot ambassadeur bij de Navo te benoemen.

Opmerkelijk: geen militaire deskundige meer in het vrijdagavondjournaal van de VRT én Martine Tanghe repte niet meer over "coalitietroepen", een term die op de BBC wel nog de hele tijd gebruikt wordt. Zullen we de BBC ook eens een briefje zenden ?