arch/ive/ief (2000 - 2005)

1) De kijk van enkele Arabische zenders (met oproep aan Martine Tanghe)

Uitgerekend op CNN kregen we donderdagavond een korte discussie over the "Arab media coverage of the War in Iraq". Het gesprek ging met Pierre El Daher (LBC International) en Ayman Safadi (directeur-generaal van Jordan TV).

Een eerste opmerking betrof het woordgebruik van de Westerse media die bijvoorbeeld (zoals Martine Tanghe donderdagavond op VRT) spreken over "coalitie-troepen". De term "coalitie" wekt echter de indruk dat er een "consensus" bestaat over het binnenvallen van Irak, daar waar die er absoluut niet is.

Vandaar bij deze een OPROEP aan Martine Tanghe: spreek alsjeblieft niet over "Coalitietroepen", maar bv. zoals uw collega Fabienne Vandermeersch van RTBF, over de Brits-Amerikaanse soldaten ("les soldats Anglo-Américains").

Een tweede punt betrof het feit dat de Westerse media (op enkele niet vermelde uitzonderingen na, zoals Arnold Karstens van het Nederlandse blad De Nieuwe Revu), niet aanwezig zijn in Irak. Een aantal Arabische media (de Iraakse televisie, Al Jazeera en Abu Dhabi TV) daarentegen wel. Dat alleen al maakt een groot verschil met de golfoorlog van 1991 die we gepresenteerd kregen via CNN dat er wel een heel "rozig" beeld van gaf.

"Wij hebben veel twijfels over hoe de Westerse media de huidige oorlog verslaan" stelde Pierre El Daher. "CNN is not on both sides. We have a lot of pictures from Irak but the Western media ignore it" of ze tonen er slechts heel korte stukjes uit. Zie de eerdere discussie over hoe de VRT in de eerste dagen van de overval, besloot om de Iraakse beelden van slachtoffers niet te tonen, met het argument dat "niet gecontroleerd kon worden wanneer die beelden gemaakt waren".

Wij brengen alles, stelde El Daher; inbegrepen zowel de Iraakse als de Amerikaanse persconferenties; we zoeken beiden actief op.

Op de vraag van CNN aan Ayman Safadi, of de Jordaanse TV ook "embedded journalists" bij de troepen heeft, antwoordde Safadi dat we geen geld hebben om overal aanwezig te zijn. "We kunnen niet wedijveren met de gespecialiseerde omroepen" (genre nieuwszender CNN).

Beide omroepvertegenwoordigers werden ook kort over het regime van Saddam ondervraagd waarbij het er snel over ging dat aan beide kanten de media misleid worden; zowel door de Irakezen als door de Amerikanen. "There is a lot of desinformation going on".

"We zouden in dit conflict ook eens de vergelijking met de Palestijnse situatie moeten maken" stelde El Daher. Inderdaad: de dictatuur van Israël over de Palestijnen kan wedijveren met de wreedheid van Saddam. Israël lapt bovendien ongegeneerd alle VN-resoluties aan zijn laars, maar krijgt daarvoor geen VS -troepen op zijn dak; integendeel; de V.S. financieren voor een deel de Israëlische bezetting.

Vraagje: hoe zou het komen dat journalisten van onze staats- en commerciële omroepen zelden of nooit de link met Israël leggen ? Verbod van hogerhand ?

Merk tot slot op dat CNN met de twee geïnterviewde Arabische mediabonzen, zeker niet de meest kritische vertegenwoordigers van de Arabische omroepen aan het woord liet. Zo is de Jordaanse TV de staatsomroep van een regime dat in het geniep de Amerikaanse overval op buurland Irak steunt.

In het verlengde hiervan melden we dat (zoals De Morgen van 27.03 liet weten), Al-Jazeera op 26.03 de 'anticensuurprijs' kreeg. De Britse organisatie Index on Censorship, die een aantal schrijvers en mediafiguren verzamelt, loofde Al-Jazeera voor zijn onafhankelijke berichtgeving 'in een regio waar heel wat media door de staat gecontroleerd worden'."

Tegelijkertijd werd - zoals we op Indymedia vernamen - op woensdag 26 maart de engelstalige Website van Al Jazeera "down gebracht" door een "Distributed Denial of Service attack". Dit betekent dat de site onbereikbaar wordt door een stormvloed van connecties die enkel de bedoeling hebben de site down te brengen. En een dag eerder, op 25 maart (zie ons bericht eerder hierover), bleek dat Al Jazeerah niet meer binnen mag op de beurs van Wallstreet ...

2) Het VRT-avondjournaal en de 400.000 dode kinderen van Tony Blair

Het VRT -journaal van donderdag 27/3 begon met de duizend Amerikaanse para's die in Noord-Irak gesprongen waren (met een correspondentie daarover met Johan Depoortere in Turkije). Dan volgden de bommen op de noordelijke stad Mossul en beelden van Al Jazeera van het verzet van de plaatselijke bevolking tegen de Amerikanen. Commentaar van VRT: "Al Jazeera toonde beelden van traditionele krijgers in de streek die voor Saddam willen sterven". "Traditionele krijgers" ...

Martine Tanghe ging dan verder met de "coalitie-troepen" die Bagdad blijven bombarderen. Het Iraakse ministerie van informatie beschuldigt hen ervan dat ze burgers bombarderen (met beelden van slachtoffers). "Volgens Irak werden al 3.600 burgers gewond en 350 burgers gedood, waarvan 36 gisteren." Dat dan op een markt in Bagdad. De commentaar gaat verder: "Amerika heeft daar twijfels bij en zegt dat de kans bestaat dat de Iraki hun eigen markt bestookten" ... Daarop volgt een gesprek met Arnold Karstens over het leven in Bagdad.

Rond de steden Najaf en Nasarijia wordt nog altijd gevochten; 14 Iraakse tanks die uit Basra uitbraken, werden vernietigd. Burgers ontvluchten Basra.

We krijgen ook een paar gevallen van hoe de Amerikanen soms zichzelf beschieten, waarna de onthulling volgt dat op het schiereiland Al Fao Iraakse chemische wapens gevonden zouden zijn.

Vervolgens krijgen we bijna een minuut lang een erg traag sprekende Tony Blair die Irak ervan beschuldigt dat het twee krijgsgevangenen zou hebben doodgeschoten.

VRT-journalist Rudi Vranckx (Koeweit) relativeert Blairs uitspraak als mogelijke propaganda; bedoeld om de moraal van de eigen troepen hoog te houden door de vijand als duivels voor te stellen. Vranckx voegt er nog aan toe: "Overigens had Blair het in zijn speech ook over de 400.000 Iraakse kinderen die het regime liet sterven de voorbije jaar. Als ik mij de geschiedenis goed herinner, heeft hij het over het embargo en dat embargo tegen Irak was toch een gedeelde verantwoordelijkheid van het Westen."

Daarna gaat het over de initiatieven die het Iraakse leger neemt; waarna de "hulp aan de bevolking" door de "coalitietroepen" aan bod komt. Maar opnieuw moet gemeld worden dat een hulpconvooi dat naar Umm Qasr trok er "op ongeveer gelijkaardige reacties als in Safwan onthaald werd: een zekere vijandigheid van de bevolking. Uiteindelijk heeft men de hulpverlening moeten onderbreken omdat er wat schoten afgevuurd werden. En dat terwijl de hulp wel nodig is."

Ondertussen praatten Blair en Bush op donderdag over het Irak van na Saddam. Blair wil er de VN bij halen; Bush wil een ex-generaal aanstellen als gouverneur van Irak.

België heeft ondertussen besloten om 4 miljoen euro noodhulp te geven aan de slachtoffers van het conflict. We krijgen kort Eddy Boutmans (staatssecretaris ontwikkelingshulp) en Carel De Rooy (Unicef) te horen.

Daarna begint Martine Tanghe in de studio een gesprek met Belgisch kolonel en ex-para Roland Reynaers; een gesprek over de para's die in Noord-Irak landden; een gesprek dat maar liefst drie minuten duurt.

Tot slot volgt nog een positief beeldverslag van het lawaai-protest aan de Amerikaanse ambassade (inbegrepen interview met Stefan Declercq, Oxfam).

3) De RTBF over 'friendly fire', medialeugens en de "no ambitions in Irak" van Bush

Het RTBF -journaal bracht de getuigenissen van een handvol in Irak gewond geraakte Amerikaanse soldaten. Volgens eentje was het "net als in een film". Een andere stelde dat je je er niet kan op voorbereiden. Dat het in het echt toch helemaal anders is.

Dan volgde een overzicht van de krijgsverrichtingen in Irak. Opmerkelijk was het dreigement van de Sjiïeten dat "aanvallen op hun heilige steden Najaf en Kerbala als 'insults à toutes les croyantes" zullen beschouwd worden. De Amerikanen zijn nog niet terug thuis uit Irak ...

"Overal worden de V.S. gehinderd door verzetshaarden" stelde ankerjournaliste Fabienne Vandermeersch. "Er zijn zelfs tegenaanvallen van de Irakezen". "Basra, de tweede stad van het land, is nog altijd niet onder controle van 'des forces anglo-américaines'".

Na een bericht over de para's in Noord-Irak, volgde een gesprek over het oorlogsgebeuren met de zich in Parijs bevindende kolonel Dufour.

Na een paar voorbeelden van hoe "friendly fire" (het beschieten per vergissing van de eigen soldaten) al 28 doden maakte aan de kant van Amerikanen en Britten, volgde een kritisch stuk over de media. "De pers moet 2 keer 'reflechir' voor ze berichten brengt" stelde Vandermeersch.

Ziehier het (onvolledig) overzicht:

(1) In het begin van de oorlog meldden de V.S. dat Irak Scud-raketten afvuurde op Koeweit. Nog dezelfde dag moesten ze dat bericht terugtrekken.

(2) Op 22 maart kondigde de Amerikaanse zender Fox News aan dat "8.000 Irakezen zich overgaven". Later op de dag moest Amerikaans legerleider Franks dat terugbrengen tot duizend à tweeduizend.

(3) Dan was er ook - weer op Fox - de bom-explosie in Doha (Qatar, waar de Amerikanen hun hoofdkwartier hebben). Het bleek om een ongeluk met een auto te gaan.

(4) Hoe vaak werd de val van Umm Qasr niet voortijdig gemeld ?

(5) En wat was er van de opstand in Basra ?

Een onvolledige greep uit een lange lijst. Over media en oorlog brengt de RTBF op maandagavond om 20 u 30 trouwens een reportage: "Regard sur guerres". (La Deux)

* Over het vel van de beer wordt ruzie gemaakt nog voor hij geschoten is

Vervolgens kregen we in het RTBF-journaal een Italiaanse dokter en een Spaanse vredesactiviste die de Irakezen uitleggen dat niet heel het Westen tegen hen is. Nadien volgde een gesprek met Le Soir- journalist Alain Lallemand die nu het nog kon, uit Bagdad vertrokken is. Het werd er te gevaaarlijk. Kon hij er vrij werken ? "Wel het is een militaire dictatuur" stelt Lallemand, "dus moet je leren hen te verschalken." Maar wat hem opviel was hoe Irak in de jaren 80 is blijven steken. Daardoor hebben ze weinig benul van bv. Internet en falen ze in het controleren van de journalisten.

"En de bevolking ?" vroeg Vandermeersch ? Volgens Lallemand is die vooral bezig met overleven; mensen vroegen hem ook of het opportuun zou zijn om naar de Amerikanen over te lopen.

Waarop Vandermeersch verder ging over het onthaal van de Amerikaans-Britse troepen dat lang niet altijd vriendelijk is; waarna de reportage volgde van de in Safwan tegen Bush en voor Saddam betogende jongeren; reportage die we op 26/3 op de VRT al zagen.

Vervolgens komt het onderhoud Bush-Blair aan bod en veel meer dan de VRT legt de RTBF de nadruk op de verdeeldheid tussen de twee. "De Britten willen een beheer door de UNO, geen Amerikaans protectoraat". Maar ... De Amerikanen willen niet opgeven waar ze zo hard voor vochten, stelt het commentaar. Waarop een fragment uit een speech van Bush volgt: "We have no ambitions in Irak." Het commentaar stelt schamper dat de Amerikanen nochtans volop bezig zijn met het uitbesteden van contracten voor de wederopbouw aan hun firma's. "Zelfs de Britten klagen dat ze buitengesloten worden."

De volgende items kwam ook op VRT aan bod: de Unicef-hulp aan Iraks kinderen en de protesten in Brussel aan de Amerikaanse ambassade waar de politie, volgens de RTBF, nu wel wat voorzichtiger geworden is.

3) Terzake en de ongelukkige jeugd van Saddam

Op donderdag ook nog naar Terzake gekeken. Dat bracht "over Irak" drie reportages: één over hoe de Belgische para's oefenen, één van Rudi Vranckx over de Amerikaanse para's in Noord-Irak en de 'soft- power'-inspanningen van Britten en Amerikanen om de bevolking in het zuiden voor zich te winnen. De nood aan drinkbaar water is overigens bijzonder groot in Basra. Vranckx had het ook over de 30.000 extra Amerikaanse soldaten die ingevlogen worden: wat er op wijst dat de V.S. ondanks hun technologisch overwicht, toch nog over te weinig troepen beschikken.

Tot slot volgde een reportage over Saddam en diens ongelukkige jeugd. "Van alle leiders die ik bestudeerde had Saddam de meest verstoorde jeugd" stelde een 'deskundige'. Over de maatschappelijke aspecten van de opkomst van Saddam geen woord.

Daarna was het de beurt aan Steve Stevaert die op donderdag zijn boek "Koken met Steve" uitbracht. Waar de 'Vlaamsche socialisten' in deze oorlogstijden zoal niet mee bezig zijn.