arch/ive/ief (2000 - 2005)

1) CNN: indruk wekken dat iedereen aan bod komt

Op dinsdagavond van 6 u 20 een halfuur CNN gekeken. Kwestie van een indruk op te doen hoe de Amerikaanse nieuwszender de "War in Iran" covert. En ik had geluk; in plaats van de zoveelste arrogante Amerikaanse militair bracht CNN minutenlang een persconferentie met de Britse kolonel Chris Vernon. Later was dezelfde Vernon ook op diverse andere zenders te zien. Met Vernon heeft het Britse leger een prima woordvoerder gevonden. De man komt heel integer over, niet rond de pot draaiend maar ook niet arrogant (zijn lichaamstaal was eerder aarzelend, zoekend ...), goed menend ook, echt bekommerd om het lot van de Irakezen. Kortom: een avondje op caffé met Chris Vernon en je gaat slapen met het gedacht dat Tony Blair (Bush vergeten we even) een rechtvaardige strijd aan het voeren is.

Spijtig voor Britten en Amerikanen lopen de Vernons dun gezaaid. De volgende man op CNN, deskundige Ken Pollack die geïnterviewd werd over Saddams 'Fedayin', een bende ruwe vechtersbazen blijkbaar, deed veel van Vernons impact weer teniet. Pollack vertelde dat het de Feddayin zijn die de Irakezen zo b brutaal onder de knoet houden dat ze niet durven sympathiseren met de Amerikanen. Hij stelde dat de Fedayin de bevolking misbruiken en dat is dan één van de paradoxen van deze oorlog volgens Pollack: dat de Amerikanen en Britten veel meer bezorgd zijn om het lot van de Irakese burgerbevolking dan de Fedayin. Mijn oren tuitten.

De CNN-journalist stelde gelukkig af en toe snuggere vragen zoals deze: "Denkt u dat de V.S. nog enig krediet hebben in de Arabische wereld, nu president Bush al twee jaar de Palestijnse problematiek negeert ?"

Pollack antwoordde dat er een probleem is, maar dat de Arabische wereld nu toch niet massaal in opstand komt; er worden geen regimes omver geworpen. En het Palestijns probleem, wel dat lossen we op na de oorlog; beweerde hij.

Nadien toonde CNN nog een interview (van Abu Dhabi TV) met de Iraakse vicepremier Taha Yassin Ramadan (die werd voorgesteld in een bijschrift als de onderdrukker van de sjiiten in 1991). Van Iraakse kant kwam nog Tariq Aziz aan het woord (hij ontkende alle banden met Al Qaeda) en er was ook de Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken die stelde dat er aan diplomatieke initiatieven gewerkt wordt om de oorlog te stoppen ...

Verder natuurlijk regelmatig president Bush en woordvoerders van het Amerikaanse leger, die het o.a. hadden over de humanitaire hulp aan de Irakezen. Volgens woordvoerder Richard Boucher "wordt er veel geld uitgetrokken voor de heropbouw van en de hulp aan Irak" ...

Daarna volgde ik de avondjournaals van VRT, VTM (opname) en RTBF, journaals die alle drie iets langer dan een half uur over Irak berichtten. Ziehier enkele van de opmerkelijkste aspecten. De berichtgeving van de drie Belgische zenders deed me nadien nog een tijd naar BBC World kijken om opheldering te krijgen over wat er nu waar was van de mysterieuze opstand in Basra die op VRT en RTBF gemeld werd.

2) VRT: een opstand in Basra ?

Alle drie de Belgische omroepen brachten gewoontegetrouw uitgebreid verslag over de krijgsverrichtingen: het oprukken van de Amerikanen, gehinderd door zandstormen, het beleg van Basra ...

De VRT meldde al in het begin dat er tot nu toe volgens de Irakezen 200 burgerdoden vielen. Waarna we een meisje te zien kregen dat gewond op een ziekenhuisbed liggend, geïnterviewd werd. Wat later kregen we beelden van twee nieuwe Amerikaanse krijgsgevangenen die nu echter door de Irakezen niet voor de camera ondervraagd werden; alleen maar getoond. De Nederlander Arnold Karstens bracht zijn dagelijks verslag vanuit Bagdad (onder de zandstorm), waarna een reportage volgde over de vele gewonden in Iraakse ziekenhuizen die wonden vertonen die misschien toe te schrijven zijn aan de scherven van Iraakse afweergeschut-granaten ...

"Maar een krater, slaat zo'n granaat natuurlijk niet", stelde Martine Tanghe. En een huis wordt er ook niet door vernield, waarbij we beelden van kraters en huizen in puin zagen. Kort volgde dan de melding "dat er berichten zijn over een volksopstand in Basra", zonder dat gezegd werd, wie tegen wie opstond. Chris Vernon, de Britse woordvoerder, kwam de aanpak van de Britten toelichten. Zij willen de weg vrijmaken (niet voor zichzelf) maar voor humanitaire hulp aan de inwoners van Basra, waar volgens Kofi Anan (VN) een ramp dreigt.

Aan Rudy Vranckx werd vervolgens uitleg over die opstand in Basra gevraagd, maar hij wist er ook niet veel van. Het werd nu wel duidelijk dat het om een opstand van de stadsbevolking tegen de Fedayin en het regime van Saddam, zou gaan.

Daarna volgde het extra geld (75 miljard euro) dat president Bush vroeg voor de eerste dertig dagen van de oorlog; een budget waarin nauwelijks geld voorzien is voor de wederopbouw. Daarvoor rekent Bush op de V.N. Greet Dekeyser gaf daar toelichting bij en stelde dat Bush ook zijn belastingsverlagingen voor de rijkste Amerikanen wil behouden.

Vervolgens kwam het internationaal oorlogsrecht aan bod en maakte Martine Tanghe met Jan Balliau in de studio een stand van zaken op. Balliau stelde dat de aanval op Bagdad nog dagen op zich zal laten wachten.

Daarna kwam het Noorden aan bod, waar een aantal Koerden die vrezen voor de chemische wapens van Saddam - "ze zijn de 5.000 doden bij de gifgasaanval op Halabja niet vergeten" - hun toevlucht zochten in een grottencompleks waarin ze veilig hopen te zijn.

Volgde dan een stuk uit de in het krantenoverzicht van 25/3 al vermelde reportage in Koppen over de dubbelganger van Saddam. Volgens deze man liegt de CIA als ze stellen dat de Saddam die we op televisie zien speechen, de echte Saddam zou zijn. Met het politieke getouwtrek rond de Amerikaanse wapentransporten doorheen België en het Belgisch initiatief om waterzuiveringsinstallaties naar Irak te vliegen, werd het Irak-hoofdstuk afgerond.

3) VTM trekt mee op voor 'Vrij Irak'

VTM bracht op dag 6 eveneens de krijgsverrichtingen van het 'coalitieleger' (een term die de VRT minder gebruikt, VTM gaat overigens in het algemeen veel meer mee in het Amerikaans woordgebruik).

Ook hier dook de Brit Chris Vernon op, om over Basra te praten. Een Amerikaanse militair omschreef de in Basra standhoudende Iraakse strijders als: "haarden van het terroristish type die in de stad zeker terreurdaden gebruiken. Het is onze bedoeling die haarden uit te schakelen zodat de stad veilig wordt en Basra opnieuw een normaal leven kent."

Even later wordt gemeld dat een deel van de watervoorziening in Basra "zou zijn onklaar gemaakt in opdracht van de Iraakse president Saddam Hoessein".

Boudewijn Van Spilbeeck schetst vervolgens voor zijn studiokaart de ontwikkelingen op het terrein. Onderschrift: "Dag 6 van de operatie 'Vrij Irak'.

* "Als Saddam Hoessein chemische, biologische en nucleaire wapens zou gebruiken ..."

Komen daarna aan bod: het blussen van oliebronnen in het Zuiden, de storm in Koeweit en de luchtafweer van Koeweit (Patrick Van Gompel), het geld dat Bush voor de oorlog ("voor defensie" stelt een ondertitel) blijkt nodig te hebben.

Aan Bart Van Doorne (NY) stelt Danny Verstraeten de vraag of het niet vervelend is voor de Amerikanen dat ze nog geen massavernietigingswapens vonden. "Inderdaad" antwoordt Van Doorne, maar volgens hem wordt "verwacht dat Saddam rond Bagdad biologische en chemische wapens zal gebruiken". Volgens hem heeft "het Pentagon daarbij een dubbel gevoel. Want als Saddam Hoessein die chemische, biologische en nucleaire wapens zou gebruiken, dan betekent dat, dat Saddam in feite openlijk bekent dat hij heeft gelogen tegen de VN en dat de VS dus gelijk hadden om aan te vallen."

Waarbij een mens zich de bedenking kan maken: als het zo belangrijk is voor de VS dat ze die wapens vinden, dan zullen ze ze desnoods zelf wel even gaan verstoppen.

Het straatprotest in de V.S. blijft ondertussen duren volgens Van Doorne, maar de publieke opinie zit muurvast: 30 % tegen, 70 % voor de oorlog.

* Vallende bommen, bedreigde pralines ?

Vervolgens handelt het VTM-journaal over wie er nu beslist bij de Amerikanen, militairen of politici. En Rik Coolsaet komt verklaren dat de Amerikanen nog jaren scheidsrechter zullen moeten spelen om de kalmte tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Irak te bewaren.

Admiraal Herteleer heeft het over zijn doemscenario: een volksopstand die door de Iraakse krijgsmacht onderdrukt wordt en waarbij veel slachtoffers vallen.

Daarna zien we de twee nieuwe krijgsgevangen Amerikaanse piloten en volgt een verslag over de families in de V.S. van gevangengenomen soldaten.

Waarna de gevolgen van de bommen op Bagdad en een begrafenis van drie Irakezen volgt. Ook VTM vermeldt dat volgens de Irakezen al zeker 200 burgers zijn omgekomen. Een Iraakse vrouw schreeuwt het uit, dat men "de Arabische landen moet laten zien hoe onze situatie is".

Tot slot komt het Belgisch plan om drinkwatervoorzieningen te vervoeren naar Zuid-Irak aan bod, premier Verhofstadt die de wapentransporten van de Amerikanen wil laten doorgaan én het bericht dat beursanalisten waarschuwen dat teveel anti-Amerikaanse gevoelens in ons land het bedrijfsleven grote schade kunnen toebrengen. In een reportage blijkt dat het Belgisch bier en de Belgische pralines echter nog geen last ondervinden.

Van de bommen op Bagdad, naar de pralines van Leonidas ... De cirkel is voor VTM gesloten.

4) RTBF interviewt zowaar twee vrouwen in één oorlogsjournaal ...

Op de RTBF kregen we eveneens de krijgsverrichtingen van de dag, de zandstormen en Bush die meer geld vroeg, dat alles becommentarieerd door enkele 'deskundigen' (waaronder een kolonel).

Opmerkelijk was het stukje speech van Donald Rumsfeld die het had over "zelfverdediging tegen terroristen" en de V.S. die Irak willen bevrijden.

Kort volgde dan het bericht over een volksopstand in Basra. "Die zou heel belangrijk zijn voor de Anglo-Amerikaanse troepen" klonk het.

Even later zagen we plots twee vrouwen achter elkaar geïnterviewd worden. Dit keer niet als slachtoffers (een rol die vrouwen vanwege de media, bij conflicten vaak toegediend krijgen) maar als hulpverleners. Het ging om een vrouw van de VN en één van het Rode Kruis.

Na een verbinding met Koeweit en een stuk over de archeologische sites werd gesproken over hoe de V.S. nu al contracten voor de wederopbouw uitschrijven, o.a. aan een dochterbedrijf van Haliburton (firma waar vicepresident Dick Cheney goede banden mee heeft). Volgens de RTBF klagen zelfs de Britten over de manier waarop de Amerikanen alles naar hun bedrijven toetrekken.

Ook het vervoer van Amerikaanse wapens door België kwam aan bod en weer werd de opstand in Basra vermeld. "Verschillende bronnen beginnen te praten over een 'soulèvement" stelde een journaliste in het RTBF-journaal.

5) BBC World: "we hebben er geen details over"

Na het einde van de Irak-berichtgeving op RTBF naar BBC World gezapt. Het zijn Britse troepen die Basra belegeren, dus op de Britse zender moest er meer info over te vernemen zijn. En zij hadden het nieuws, maar brachten het met voorbehoud.

Tussendoor even gekeken naar Canvas (Terzake) waar een kritische Amerikaan er op wees dat de in Irak gevangen genomen Amerikanen "gewone jongens zijn. Uit een andere sociale klasse dan de captains of industry die de Bush-regering leiden." Dat Bush die gevangenen niet op TV wou zien, is wellicht ook omdat hij het "embarassing" vindt om die jongens te zien; het zijn niet de zonen uit hun klasse die in Irak vechten."

Om 21.00 u terug naar BBC World gekeken. Nu meldde de zender dat de militaire inlichtingendiensten die het verhaal van de volksopstand gebracht hadden, "are rolling back". Er komt geen informatie meer. Zo zei ook Caroline Wyatt, BBC-correspondente in Koeweit. "Het bericht werd drie uur geleden aangekondigd maar nu horen we: we hebben er geen details over".

De Britse troepen zitten overigens aan de buitenkant van Basra zodat ze moeilijk kunnen weten wat er zich in de stad afspeelt. Maar dat ze het door de situatie op hun heupen krijgen is zeker en wat anders dan een volksopstand kan hen uit hun patsstelling verlossen ? Dus dreigt een scenario waarbij ze die 'volks'opstand zelf proberen uit te lokken, of erger nog, verzinnen en er vervolgens tegen aan gaan ...

Journalisten zouden zich bij ieder feit dat ze melden moeten afvragen wie deze informatie dient en waarom ze op dat moment opduikt (van mij mogen ze ook gans Prevenier zijn "uit goede Bron" blokken ook). Wat een prachtig toeval ; in Basra breekt een volksopstand uit net op het ogenblik dat de VS-VK troepen voor Bagdad staan. Deze opstand zou dan teken moeten geven aan Bagdad om hetzelfde te doen. Helaas is geen enkele journalist in Basra en zijn de Britse troepen buiten de stad. Hioe weten ze dat dan? geheime SAS die zelf verkleed als arabieren-shiiten een opstand/eerder aanval doen en tegelijkertijd met raketten en bommen de stad bestoken (burgers en Baath-hoofdkwartier)

Eén ding is zeker Basra en de streek is in de voorbije 10 jaar haast maandelijks gebombardeerd door dezelfde VS en VK alsof het embargo in deze streek met moeilijk klimaat en vele restanten van vorige oorlogen (verarmd uranium en god weet nog wat daar allemaal ligt in die wrakken langs de weg)niet genoeg slachtoffers telt. Als je al die jaren door hun straaljagers gebombardeerd bent, familieleden bent kwijtgeraakt mag je dan nog de snor van Bagdad haten je zal degene die u al die jaren getergd en gebombardeerd heeft niet met rozen ontvangen.De journalisten hebben maar al te makkelijk gezwegen over het "genocidaire" embargo en de wekelijkse bombardementen op Basrah en, nu nu functioneren ze maar al te graag als marionetten van de propaganda.

Ook ghisteren avond reeds ontkende de journalist van AL Jazeera die in Basrah zit dat er een opstand zou zijn. Volgens die man was alle rustig in de stad/

Er waren wel in de namiddag betogingen geweest ter ondersteuning van het verzet tegen de invasie.

En vanmorgen hadden de kranten De Standaard en La Libre het verhaal van de opstand in het groot op hun cover; daar waar als ze dus zoals ik schreef, naar BBC World om 21.00 u gekeken hadden, kunnen weten hadden, dat het een erg flou verhaal betrof.