arch/ive/ief (2000 - 2005)

Het viel de popjournalisten op dat zelfs de "grote bekken" hun mond hielden. Chris Martin van Coldplay had tijdens de uitreiking van de Brit Awards nog gezegd "dat we allemaal zullen sterven als George Bush zijn zin doordrijft". Maar bij CBS in New York zweeg Chris Martin in alle talen. Drummer Will Champion noemde de zwijgplicht achteraf wel "degoutant en fascistisch". De enige artieste die de censuur dierf te doorbreken, was naar het schijnt Sheryl Crow. No War had ze op haar gitaarriem geschreven.

Waarom lieten de sterren zich zo makkelijk muilkorven? De pers ging achteraf op zoek naar verklaringen. De artiesten zouden bang zijn hun publiek kwijt te raken. Het patriottisme in de VS houdt de consumenten kennelijk zo onder de knoet dat ze anti-Bushartiesten boycotten.

Een veel plausibeler verklaring zijn de structuren van de muziekbusiness zelf. Niet zozeer de consumenten maar wel de radio-stations bepalen wiens stem wordt gehoord. "De Amerikaanse radio", schrijft Pedridis, "is grotendeels in handen van twee grote concerns, Clear Channel en Infinity, en hun macht moet niet onderschat worden. Clear Channel bezit 1200 stations en bereikt wekelijks 54% van het Amerikaanse publiek. Beide concerns zijn berucht om hun conservatieve visie".

Waar komt dat conservatisme vandaan? Eén hint. Eén van de heren uit de raad van bestuur van Clear Channel is Vernon E. Jordan Junior. Via Junior spreken de Amerikaanse financiële machten. Want Junior is ook member of the Board bij DowJones Company. Dow Jones is baas bij tv-zender CNBC, maar is vooral de uitgever van The Wall Street Journal, dé krant van de beurs.

Militairen

Ook aan de top van CBS wemelt het van conservatieve patrons. Eén van de meest beruchte Amerikaanse haviken van de afgelopen veertig jaar - "dokter" Henry Kissinger - is er adviseur geweest, net zoals (ten tijde van de Tien-an-Men-troebelen in Peking) Betta Bao Lord van het Freedom House (specialisten van de "humanitaire actie" nà militaire interventies). Nog een havik, Frank Shakespeare van de ultra-conservatieve think-tank Heritage Foundation, is president geweest van CBS.

CBS staat voor een aantal "duurzame waarden". Herbert Gans deed daarover ooit een boekje open. "Verantwoordelijk kapitalisme" is er één van. "De journalistieke visie op de economie vertrekt van de opvatting dat de vrije markt heilzaam werkt en dat het de ondernemers zijn die het algemeen welzijn scheppen. Die ondernemers worden als eerlijke en daadkrachtige indviduen beschouwd, die die armen helpen die het verdienen".

De doorlichting dateert van 1980. Verouderd, zult u zeggen. Maar CBS blijft een betrouwbaar bedrijf als de VS haar "waarden" wil verkondigen. Voorjaar 2002 stak CBS' moederbedrijf VIACOM een bijzondere episode van de serie JAG in elkaar. CBS zendt de serie uit. De episode toonde hoe verdachten van de WTC-aanslagen van 11 september zouden terechtstaan.

VIACOM werkte in dit geval nauw samen met de Amerikaanse regering, en meer bepaald met Charlotte Beers, de "steel magnolia" die Amerika als een nieuwe merknaam aan de wereld moet verkopen. JAG-producent Donald P. Bellisario is oud-militair. Hij mocht ten allen tijde beroep doen op een verbindingsofficier van het Pentagon. De grote baas van VIACOM, Sunner Redstone (‘s werelds 17-de fortuin), diende in zijn tijd in de Military Intelligence-divisie van het Amerikaanse leger.

De macht van VIACOM reikt wijd. Het concern bepaalt de gang van zaken bij CBS en Paramount Pictures (bekend van - bekend? - Jackass en How to Lose a Guy in 10 Days!), maar ook - among many others - bij MTV. Zeker via die muziekzender gijzelt VIACOM een flink deel van de popmuziek.

Nog iets over de concentratie in de muziekbusiness: ruim 80 % van de wereld-markt is in handen van vijf concerns. Zij bepalen wat passeert, scoort en verkoopt. Wie het "wil maken", verkoopt d'office zijn kont. In zo'n context als artiest oprecht te blijven, dat is bekend, is geen Sine Cura.

(bronnen : Geoffrey Geuens, Tous Pouvoirs Confondus; EBU on GATS, januari 2003).