Irak-Mediawatch 8 (22/3): VRT manipuleert, VTM criminaliseert vredesbetoging

De vredesbetoging van zaterdag 22 maart begon weer met wat trek en duwwerk tussen de aanhang van AEL en mede-organisator Ludo Debrabander. Dat zag ik dan wel niet zelf wegens een kwartier te laat aangekomen, maar Debrander vertelde het me na afloop van de betoging. En hij was er niet opgezet over. Voor de rest verliep de betoging op de tijd dat ik er was - van 14 u 15 tot ongeveer 16.00 u - rustig. Ik stapte al fotograferend vooreerst heel het parcours tot aan het Luxemburgstation waar slechts een deel van de betogers toekwam en waar de betoging eigenlijk doodliep (wegens geen 'opvang', met muziek ofzo). Ongeveer de helft van de betogers, schat ik, bleef op de Kleine Ring, voor de ambasssade van de V.S., waar ook de kop van de betoging een tijd halt hield. Toen ik daar terug aankwam, bleek het er gezellig militant aan toe te gaan. Veel strijdbare kreten, oproepen met megafoon, muziek ... En aan de ander kant van de "friese ruiters" een rij politie-agenten die de Ambassade beschermden. De demonstranten tegenover de Ambassade bestonden voor een groot deel uit mensen van Arabische origine en hun strijdbaarheid was enthousiasmerend. Eén van de slogans die het meest succes had was: "Fermez l'ambassade de terroristes". Geen slecht idee. Nu en dan vlogen er (zonder veel erg) wat blikjes richting de politie. Na enkele gesprekken er vertrok ik rond vier uur, om de kranten van de dag nog te kunnen doornemen (gedeeltelijk gelukt, verslag volgt morgen).

Na dus zo'n twee uur aan een vreedzame betoging deelgenomen te hebben, was ik benieuwd naar de verslagen in de journaals op zaterdagavond.

2) VRT: hoe kunnen we Abou Jahjah hier de schuld van geven ?

Om 7 u 25 begon het VRT-verslag van de betoging. "Voor de derde maal werd in Brussel tegen de oorlog betoogd. Duizenden manifestanten eisten een verbod op de wapentransporten. Aan de Amerikaanse ambassade kwam het tot rellen vanavond" luidde de inleiding.

Eerst zagen we beelden van de betoging, vreedzaam verlopend. "Met één boodschap: de oorlog tegen Irak moet stoppen." We kregen korte interviewtjes met een drietal mensen, waaronder Ludo De Brabander die o.a. stelde dat "een propere oorlog niet bestaat."

"Aan de Amerikaanse ambassade werd het spannend" luidde het vervolgens. Drie manifestanten werden afgevoerd met brandwonden, vernamen we, zonder uitleg over hoe dat kwam. "Het loopt uit de hand" ging de commentaar verder, "en het waterkanon werd ingezet." Waarna we vernamen dat "een groep betogers de politie bekogelt met stenen, verf en eieren. Het waterkanon moet meerdere keren worden ingezet. De ramen van gebouwen in de buurt moeten er aan geloven."

Dan zien we een kort interview met Dyab Abou Jahjah dat werd opgenomen aan het begin van de betoging en hier tussen in gemonteerd werd. "Het gaat niet over rellen" zegt hij, "maar over Irak" (samenvatting van zijn uitleg). Vermits ik zelf nog een hele tijd rondstapte tussen de betogers die aan het eind van de optocht tegenover de Amerikaanse ambassade bleven staan en daar nergens Abou Jahjah aanwezig zag - had hij dus hoogstwaarschijnlijk niet het minste met de stenengooiende "heethoofden" te maken. Maar wekt de VRT door de montage die indruk !

De commentaar ging verder dat er 24 manifestanten opgepakt werden; waarna Guy Janssens van ter plekke verslag uitbracht. "Het wordt hier schoongeveegd" stelde hij vanop een verlaten kruispunt. Volgens Janssens probeerden 200 à 300 heethoofden de politieversperring te doorbreken. "25 mensen werden administratief opgepakt, 4 gerechtelijk." Waarna hij afrondde met: "Brussel kan een rustige nacht tegemoet gaan."

Heel dit verslag over de betoging duurde 5 minuten.

Maar we kregen nog een extraatje: een opname van eerder tijdens de betoging, met Peter Van Houtte die dreigt op te stappen uit Agalev als de regering de wapentransporten niet verbiedt. Volgens Van Houtte worden er via Oostende dagelijks wapens getransporteerd naar Irak.

Tegenover zijn uitspraken stonden die van staatssecretaris Eddy Boutmans die denkt IN de regering meer te kunnen bereiken. We zagen nog een opname van een Agalev-groep achter hun spandoek. Een groep die ik zelf niet meer tegenkwam tijdens het heen en weer gaan langs de betoging. Blijkbaar waren ze er snel van onder door gemuisd.

3) VTM: en dan verwonderd zijn dat ze afgedreigd worden ...

De VTM-berichtgeving over de vredesbetoging werd van aan de Amerikaanse ambassade gebracht door Peter Denruyter. Hij opent (op 28'08) met een opkomst van 15.000 volgens de organisatoren en van 9.000 volgens de politie. "Een succes volgens de organisatoren. Toch is dit veel minder dan bij de vorige betoging. Dat heeft te maken met een zekere betogingsmoeheid" stelt Denruyter. "De oorlog is nu eenmaal bezig en de mensen zeggen: wat kunnen we er nu nog aan veranderen ? Bovendien lopen er hier nogal wat extreem-linkse organisaties in die betogingen mee en er zijn ook een aantal jongeren die altijd amok maken. Kijk naar het verslag van Nathalie Van Dijck."

Als inleiding kan dat tellen ... Maar het wordt nog straffer.

* Job gezocht voor een journaliste die er echt geen kaas van gegeten heeft

Nathalie Van Dijck die eerder haar sporen verdiende bij de regionale zender TV Brussel, begint (op 28'40) haar montage direct met beelden van het deel van de betoging dat halt hield voor de Amerikaanse ambassade. Commentaar: "De betoging begin rustig en vredelievend maar aan de Amerikaanse ambassade slaat de sfeer helemaal om. Herrieschoppers steken een band in brand en gieten er benzine op. Door een steekvlam worden drie mensen verbrand."

Dan komt een woordvoerder van de Brusselse politie vertellen dat voor twee van hen de toestand ernstig is.

Van Dijck gaat verder: "De sfeer is hierna nog grimmiger. Een harde kern van duizend betogers roept anti-amerikaanse slogans. De politie van Brussel zet het waterkannon in als de betogers met stenen beginnen te gooien. (beelden van waterkanon in actie) Een aantal jongeren die te ver gingen worden aangehouden. Veel betogers brengen begrip op voor de frustratie van de agressieve jongeren" stelt Van Dijck waarna ze twee mannen toont die praten over machteloosheid en het optreden van Bush.

Daarna (op 30'02) keert Van Dijck terug naar het begin van de betoging. "De betoging begon nochtans rustig en ludiek." Maar ook hier kan ze het niet nalaten van de zaak negatief voor te stellen: "Alleen de aanwezigheid van Abou Jahjah zorgde opnieuw voor discussie." Waarbij we beelden zien van een medestander van Abou Jahjah die Ludo De Brabandere wegduwt. Waarna Van Dijck relativeert: "Maar Jahjah kon de gemoederen zelf snel doen bedaren. De meeste betogers" vervolgt ze, "stappen door Brussel zonder geweld. Onder hen de Nederlander Herman Van Veen." Hem laat ze 20 seconden aan het woord. Waarna ze vervolgt: "Van de politieke partijen zijn alleen Agalev en Ecolo aanwezig. En de groenen blijven bij hun standpunt: geen wapentransporten door België".

Afronden doet Nathalie zo: "Net voor 7 uur is de politie de overgebleven herrieschoppers beginnen verwijderen" ... Wat een taaltje ... Alsof er vuilnis moest opgeruimd worden.

Een suggestie voor Nathalie Van Dijck: ze kan misschien beter muziekjournalist worden want het enige in haar verslag dat op iets trok was het stukje met Herman Van Veen. Voor het politieke werk - er waren buiten Agalev en Ecolo wel degelijk andere partijen aanwezig; ik zag verschillende kopstukken van de PS; PVDA, LSP, SAP ... waren er ook, vraag maar aan Peter Denruyter) - is ze ofwel te ongeïnteresseerd of te kwaadwillig (te rechts zou je het ook kunnen noemen).

* Denruyter had er blijkbaar 'kop' in

Op 31'05 komt nieuwsanker Chris Borggraeve tussenbeide: "Dan gaat het over de vrede en toch komt er geweld van. Zijn er mensen opgepakt ?" vraagt hij aan Peter Denruyter.

P.D. antwoordt: "Er zijn 25 mensen administratief aangehouden. Dat betekent dat ze wellicht een 12-tal uren in de cel moeten doorbrengen en dat ze een p.v. aan hun broek krijgen.Vier mensen werden gerechtelijk aangehouden wat betekent dat ze zwaardere feiten gepleegd hebben, voornamelijk beschadigingen en dergelijke. Zij zullen een beetje langer in de cel mogen afkoelen. Toch opvallend dat de betoging weer uit de hand gelopen is want er waren veel ouders met kinderen aanwezig en die probeerden de jonge amokmakers op het rechte pad te houden, maar het is uiteindelijk toch weer slecht afgelopen. In ieder geval, de ambassade achter mij is weer helemaal opgekuisd. En het verkeer kan in Brussel weer zijn gewone gang gaan."

* Willy Claes: "dit massaal protest gaat toch ergens sporen nalaten"

Op 31'50 (bijna vier minuten duurde dus het uiterst negatieve verslag van VTM) spreekt Chris Borggraeve in de VTM-studio zijn gast Willy Claes weer aan, met de vraag: "Kan dit soort protest het verschil maken ?"

Waarop Claes stelt dat Bush er zich niets zal van aantrekken, maar "dit massaal protest gaat toch wel ergens sporen nalaten. Ik denk dat dit de basis zal vormen voor nieuwe vredesinitiatieven."

Een hele uitleg later vraagt Borggraeve nog eens: "Denkt u dat de politici zullen luisteren. Dat ze de boodschappen uit die betogingen gaan meenemen in hun beleid ?"

Waarop Claes voet bij stuk houdt: "Ik denk dat wel. Al met al kan men niet voorbij aan het protest van zoveel miljoenen mensen. En ik hoop dat er nieuwe initiatieven op internationaal niveau komen."

4) RTBF: een voorbeeld voor VTM ?

Het RTBF-verslag van de vredesbetoging in Brussel was misschien nog het meest verantwoord van de drie. Het begon met een laag opkomstcijfer te vermelden: tussen 9 à 10.000 betogers. In de inleiding werd er meteen bijgezegd dat het "net als gisteren, tot rellen kwam. Drie jongeren raakten zwaar verbrand toen ze een Amerikaanse vlag probeerden te verbranden."

Dan zien we beelden van het begin van de betoging waar ook een breed lachende Abou Jahjah gefilmd (en in de commentaar vermeld) werd. Vervolgens krijgen een aantal mensen kort het woord: Véronique Jamoulle (présidente CNCD), een Arabische vrouw die zegt dat ze voor Irak, Palestina en de vrede is? een Turkse jongeman, een Belgische vrouw en Myriam Mottard (van de Coördination nationale die de betoging mee organiseerde).

Na 1 minuut 26 over de vreedzame betoging, volgen beelden van het waterkanon in actie tegen jongeren aan de Amerikaanse ambassade. Véronique Jamoulle komt de rellen betreuren als echt "triste".

Kort worden de zwaar verbranden vermeld en dat de wijk na 19.00 u weer rustig werd. De politie blijft de ambassade bewaken. Totale duur: 2 minuten 30 seconden waarvan toch 1,5 minuut over de betoging zelf handelden.

* Een taalprobleem ?

Merk nog op dat zowel de VRT als VTM er in slaagden om - het korte gemanipuleerde stukje met Dyab Abou Jahjah op VRT uitgezonderd - geen enkele van de nochtans talrijke, strijdbare allochtonen (zeg maar Arabische mensen) op de betoging te interviewen. Vermits de RTBF dat wel deed, rijst de vraag of veel Nederlandstalige journalisten misschien veronderstellen dat "die allochtonen" toch allemaal Frans praten en "dus" niet geschikt zijn voor hun Vlaamse zenders ? Alsof de ondertiteling nog niet zou zijn uitgevonden ...

Morgen volgt mediawatch 9 (voorlopig wellicht even de laatste alvast qua continuïteit in de rij) met een overzicht van 8 kranten van zaterdag 22/3 (3 F, 5 N). En dan gaan we voor DIOGENE(S) conclusies proberen te trekken.

arch/ive/ief (2000 - 2005)