arch/ive/ief (2000 - 2005)

Er bestaat heel wat verwarring rond het begrip fundamentalisme wat sowieso toch in de meest wilde interpretaties wordt gebruikt.

Onlangs vond Evy Gruyaert dat een fundamentalist een fan van Osama Bin Laden was. Het kan natuurlijk ook iemand zijn die het woord fundamenteel veel gebruikt in zijn/haar discours of misschien is het iemand die zich gespecialiseert is in fundamenten van gebouwen.

Zo'n nieuw, trendy scheldwoord waar toch niemand goed van weet waar het voor staat zou ook wel bruikbaar zijn als in de Carrefour iemand mij de doorgang blokkeert. Inplaats van: "Pardon", kan men ook zeggen: "Zeg fundamentalist, de winkel is nie van u alleen, hé." Beleefdheid is immers toch uit de mode.

Een fundamentalist zou ook een man met een baard kunnen zijn, of een man die zijn baard heeft afgeschoren.
Een overspannen vrouw kan tegen haar man te keer gaan: "Zeg fundamentalist, zoude gij niet een beetje helpen in het huishouden. Ik moet hier altijd alles alleen doen. Ziede gij dan geen werk? Als da zo doorgaat vliegde met uw klikken en klakken buiten hé, stukske fundamentalist. Ik blijf ik uw slaaf ni spelen zulle."
Man: "Fundamentalist, fundamentalist, wat is da. Da ge zelf zijt zeker, fundamentalistin. En wat moet er gedaan worden?"
Vrouw: "Ziede gij dienen afwas van twee dagen ni staan stukske fundamentalist, blind zeker..." en zo kan de echtelijke ruzie doorgaan en wordt fundamentalist gemakkelijk luierik en /of man van de oude stempel.

Op school hadden de vele leerkrachten een bijnaam. Ik had de eer les te krijgen van: Sik, Blong, Snoek, Petat, Telefoonpaal, den Dikke en Resor. Dat kleurrijke gezelschap is al lang met pensioen, maar die venijnige leerkracht die altijd zuur kijkt, haar heeft zo vettig dat je er frieten in kan bakken, met nullen gooit als was het vuurwerk en onaangekondigd toetsen doet, dat moet vast een fundamentalist zijn.

Vanuit praktische overwegingen zie ik het nog niet gebeuren dat moeders het woord 'stout' gaan vervangen door het modewoord fundamentalist. Als een kleuter wat heeft uitgespookt is het niet zo evident te zeggen: "Maar ge zijt ne fundamentalist, da moogde niet doen." Daarvoor is het woord te lang. Moeders zullen dus wel blijven zeggen tegen hun kinderen dat ze stout zijn, maar een stijfhoofdige tiener die je het bloed onder de nagels uit pest, die slinger je ten einde raad wel eens het trendy toverwoord 'fundamentalist' naar het hoofd.

Volgens de VRT is het trouwens ook een woord om een ondernemend, assertief en intelligent persoon met een scherpe analytische geest en exotisch tintje aan te duiden.

Het is duidelijk dat de interpretaties sterk uiteenlopend zijn en in de verste verte nog iets te maken hebben met wat Van Dale erover zegt: "Fundamentalisme: zeer orhodoxe, antiliberale theologische richting, met een sterk anti-intellectuele inslag met name in het christendom en de islam, maar ook in de politiek."

Wordt vervolgd.