arch/ive/ief (2000 - 2005)

De massale betogingen tegen de oorlog van afgelopen 15-F, die meer dan 3 miljoen Spanjaarden op de been brachten, waren het hoogtepunt van een hele reeks kleinere en grotere acties die de weken ervoor plaatsvonden in het land. Tot voor kort werden die acties vakkundig doodgezwegen door de meeste televisiezenders en kranten maar dan ging het mis: tijdens de rechtstreekse uitzending van de uitreiking van de Goyas (Spaanse filmprijzen) uitte zowat elke prijswinnende acteur en regisseur zijn/haar ongenoegen over de gang van zaken in La Moncloa (ambstwoning van de premier). Aznar kon er niet mee lachen: uitgerekend op "zijn" zender TVE!
Als tegenoffensief werd dan het steeds gevoelige thema van het ETA-terrorisme uit de trukendoos gehaald: "Waarom protesteert de culturele wereld niet op dezelfde manier tegen het ETA-geweld?", luidde het bij de rechtse krant La Razón. Wat pertinent onjuist is overigens want artiesten en intellectuelen hebben reeds meermaals hun weerzin uitgedrukt over de aanslagen van ETA.
Van dan af ging het hard tegen hard tussen aanhangers van de regering en tegenstanders.
Op politiek vlak staat Aznar's partij (de Partido Popular) er helemaal alleen voor: alle andere partijen zijn tegen de actieve rol van Spanje, al lijken een aantal partijen zoals het Catalaanse CiU best wel bereid om in te binden als de PP daar iets tegenover stelt.
De publieke opinie valt al helemaal tegen voor Aznar. Zo'n 80% van de bevolking heeft zich duidelijk uitgesproken tegen de oorlog, en zelfs binnen de PP zelf is er tegenwind.
Daarnaast waren er nog acties van van studenten en scholieren (vooral de publieke instellingen), vakbonden, de modewereld en zelfs de Kerk stelt zich heel kritisch op.
Wat blijft er dan nog over voor Aznar? De media natuurlijk, die op een verontrustend kalme wijze blijven manipuleren en feiten verzwijgen of verdraaien. De megabetogingen van 15 februari waren geen rechtstreekse verslaggeving waard voor geen enkele nationale omroep, enkel de regionale TV-zenders brachten uitgebreid verslag. Betogers werden uiteraard "naïeve pacifisten" genoemd en enkele PP-ers slaagden er zelfs in om de betogingen af te doen als "aansporing" voor de regering: vrede in Irak is immers wat zowel de manifestanten als Aznar, Blair, Berlusconi en Bush willen...
Intussen laten de televisiekanalen, met de publieke omroep TVE in een "glansrol", ook op subtielere wijze hun voorkeur gelden - in zoverre je het uitzenden van documentaires over bioterrorisme of het programmeren van een film in prime time die "Anthrax" heet, subtiel kan noemen. Enkel de regionale zenders en het moedige Tele 5 (hoewel eigendom van Berlusconi) laten af en toe een andere stem horen. Tele 5 is trouwens zonder twijfel de nationale zender met de beste verslaggeving over de ramp met de olietanker Prestige. De berichtgeving over de catastrofe in Galicië is zo goed dat een PP-minister het "masochisme" vond om naar de journaals van Tele 5 te kijken...
Voorlopig dieptepunt van de nieuwsgaring op de Spaanse televisie was de jongste aflevering van het veelbekeken programma op TVE "El Tercer Grado". Daarin wordt gedurende een half uur een bekende Spanjaard (doorgaans iemand van of met sympathieën voor de PP) geïnterviewd. Deze keer was het de beurt aan de extreem-rechtse "historicus" Pío Moa (hij laat zich historicus noemen maar is in feite enkel liefhebber van fascistische historische werken). Hij mocht naar aanleiding van zijn boek "Los Mitos de la Guerra Civil" (de mythes van de burgeroorlog) voluit zijn zegje doen over het Spanje van de 20e eeuw, volgens hem gekenmerkt door de "destructieve krachten" van het socialisme en het nationalisme. De repressie tijdens het Franco-regime wordt sterk overdreven, verzekert hij. De slotzin van zijn boek zegt genoeg: "De overwinning van Franco heeft Spanje gered... Zijn regime heeft het land behoed van de Tweede Wereldoorlog, heeft de maatschappij gemoderniseerd en heeft de omstandigheden gecreëerd voor een stabiele democratie."
Men geeft het niet graag toe, maar de PP zit knap verveeld met de massale tegenkanting tegen de slaafse houding van Aznar t.o.v. Bush. Volgend jaar zijn er algemene verkiezingen en Aznar zou niet graag afscheid nemen van de nationale politiek met een nederlaag.
De rechtse krant El Mundo meldde gisteren dat het sociaal-democratische PSOE voor het eerst sinds lang de polls leidt. Dat de PP er een boeltje van maakt beginnen steeds meer mensen door te hebben. De opkomst van de betoging tegen de oorlog was overweldigend en afgelopen weekend waren er alweer twee grote manifestaties: de betoging in Madrid n.a.v. de ramp met de Prestige trok meer dan 200.000 mensen terwijl in San Sebastián massaal geprotesteerd werd tegen het gerechtelijk verbod op het publiceren van de Baskische krant Euskaldun Egunkaria.

Aznar heeft reeds meermaals zijn onvoorwaardelijke steun beloofd aan Bush, en in afwachting van nadere orders bereidt het Spaanse leger zich voor op wat komt.
De militaire basissen van Torrejón de Ardoz (Madrid), Zaragoza, Rota (Cádiz) en Morón de la Frontera (Sevilla) zullen in geval van oorlog zorgen voor logistieke bijstand van Amerikaanse troepen en vliegtuigen.
In Rota en Morón is men momenteel bezig met de bouw van mortuaria (lijkhuizen) en bacteriologische ontsmettingszones. Spanje is ook van plan om het enige vliegdekschip in haar bezit, de "Príncipe de Asturias", naar de Golf te sturen.
Daarnaast verkocht het Spaanse Ministerie van Defensie massaal atropine-vaccins (tegengif voor sarin-zenuwgas) aan Israel.
De actieve militaire rol van Spanje is echter niet nieuw: tijdens de (eerste) Golfoorlog dropten Amerikaanse vliegtuigen grote hoeveelheden zogenaamde "waaierbommen" op Irak, gefabriceerd in het Baskenland.