arch/ive/ief (2000 - 2005)

Nee, de eerste indruk die we gisteren bij onze blijde intocht in de stad kregen, was om de halve meter een bijna-botsing met een enthousiaste shopper.

Stranden bezoeken is een nationale hobby. Maar als Brazilianen niet op het strand liggen, lijkt het dat ze flaneren in de vele winkelstraten. Ze dragen de mooiste kleren, duidelijk zorgvuldig uitgezocht in de vele kledingwinkels. Het lijkt soms wel de Veldstraat op een zomerse zaterdag. Met het verschil dat de mensen hier glimlachen.

Het heeft ons de eerste dag heel wat tijd gekost om enkele WSF-gangers te spotten. Vooral als we dichter bij het immense internationale (lees = Braziliaanse) jongerenkamp kwamen. Tevoren leek dit een stad als een ander. Maar eens in het jongerenkamp, waren daar plots de opruiende speechen, gebruinde punkers (een mooi zicht) en de Parti do Trabalhadores (PT - de plaatselijke Che aanhangers, partij van de huidige president Lula en de initiatiefnemers van de participatieve democratie in de stad) vlaggen.

Dus: ook hier in Brazilie is ´de revolutie´geen door iedereen gedragen begrip. Ik zit met het gevoel dat de meerderheid van die mooie dames in de winkelstraat net zo politiek bewust zijn dan onze shoppers.

Opvallend is ook de massale aanwezigheid van politie en militairen in de straten, trotse macho´s zoals dat hoort in Zuid-Amerikaanse landen.

Dat bracht me tot een nog onbevestigde theorie over hoe de Braziliaanse maatschappij volgens mij functioneert.

Dit is het land waar je leeft in de Kloof tussen arm en rijk. Maar die valt niet op. Je blijft in je touristische niche. Waar wij wandelen, loop je in de middenklasse. Af en toe doorbreek je even de illusie van de perfecte maatschappij.

Plots staat er naast je oren een lijmsnuiver woest naar demonen te brullen. Overal in hoekjes slapen mensen op straat of worden als in Brussel vuilbakken bekeken. Anderen trekken karretjes met vuilzakken erin, en af en toe wordt je aangesproken door mensen die je lege blikje willen. In de verte zie je op je rit sloppenhuisjes. Dit zijn de armen.

Een keer werden we bijna van de baan gereden door een kerel in een dure mercedes die onbetaalbaar is voor de Brazilianen. Dit zijn de rijken.

Brazilie is geen dictatuur, maar iets moet die honderden agenten verklaren. Mijn theorie is dat ze de stabiliteit beschermen door de drie zeer verschillende klassen uit elkaar te houden. De rijken worden beschermd, de middenklassers gerust gelaten, en de armen weg gehouden. Een bedelaar die ons aansprak werd onmiddellijk door agenten aangesproken.

Allemaal onbevestigd, maar ik hou het verder in het oog.

En aan al wie denkt dat dit het land is van de toekomst, zoals de hype bestond vorig jaar in Belgie: eventjes melden dat dit land de grootste nachtmerrie is voor de vegetarier.

In het Zuiden van Porto Alegre wonen Gaucho´s, Zuid-Amerikaanse cowboys en veehandelaars. Zij zijn de uitvinders van het groentenbuffet a volonte en het vleesbuffet a volonte. Niet overdreven: elke 5 minuten staat er een kelner naast je neus met een enorme spies vlees, die je hele bord vollegt met eersteklas biefstukschelletjes. Even later staan ze er weer. Zelfs als er maar een klant om vlees vraagt, worden alle spitten in werking gezet. Een oplettende voedingskenner moet eens de biologische voetafdruk van deze levensstijl uitrekenen.

Over enkele uren begint de openingsmars van het WSF. Eerst komen alle Belgen samen om het een en ander af te spreken en uit te wisselen.

Natuurlijk hou ik jullie op de hoogte

Uw verslaggever ter plaatse

Maarten Van Hove

PS: voor alle jaloersen (jaja 2Stein1); momenteel regent het hier.

Dag Maarten,

Bedankt voor je interessante opmerkingen.

Je schrijft:
"Dus: ook hier in Brazilie is ´de revolutie´ geen door iedereen gedragen begrip. Ik zit met het gevoel dat de meerderheid van die mooie dames in de winkelstraat net zo politiek bewust zijn dan onze shoppers."

Op zich wel een opmerking waarover een boompje opgezet kan worden. Hoe komt het dat zovelen hier met het beeld rondlopen dat Brazilie zo anders is dan hier? Waarom bouwen we altijd beelden op van andere plaatsen waar de
wereld helemaal anders is, waar de bevolking zo veel revolutionairder, politiek bewuster, .. is? Om de confrontatie met de banale realiteit alhier aan te kunnen?

Volgens mij heeft het veel te doen met een totaal onrealistisch beeld op de mens. Moesten we nu eens aanvaarden dat mensen over het algemeen gewoon een rustig, geordend, aangenaam leven willen hebben voor zichzelf en degenen rondom hen en dat diegenen die het allemaal radicaal anders willen waarschijnlijk meestal een minderheid zullen zijn.

Het hangt natuurlijk ook af van de situatie. Een situatie zoals deze in Palestina waarbij een hele bevolkingsgroep systematisch en gewelddadig gediscrimineerd en zelfs vermoord wordt en waar er dus weinig toekomst is, zal natuurlijk meer mensen in de richting van radicale ideeen drijven. Maar ook hier is veel afhankelijk van hoe mensen zichzelf zien en hoe ze denken iets te kunnen veranderen (en vooral of ze denken dat ze iets kunnen veranderen).

Is het immers niet opvallend hoe weinig revolutie en revolte er is, gezien de onnoemelijke hoeveelheid racisme, discriminatie, uitbuiting en repressie er is in de wereld?
Zou dat echt niets te maken te hebben met de neiging van de mens naar orde en zekerheid, hoe slecht ze er in die orde soms ook voorstaan?

Let op: ik doe gewoon een vaststelling. Ik verdedig noch minacht deze neiging. Ik denk gewoon dat onze acties, ons discours & plannen voor de toekomst meer rekening moeten houden met dergelijke menselijkheden. En vooral niet vergeten dat we zelf waarschijnlijk niet representatief zijn voor de rest van de bevolking.

Met andere woorden: als je naar PA gaat en je verwacht dat de bevolking daar overal staat te discuteren over politiek en je van de ene lokale actie in de andere rolt, ja, dan is het normaal dat je van een koude reis thuiskomt.

Het is op zich al een heel wat, dat de PT daar tegen de massale neoliberale indoctrinatie in de regering vormt.
En nu had je nog verwacht dat er niet meer geshopt zou worden en er geen macho's en flikken meer gingen rondlopen.
Een iemand overtuigen gaat dikwijls snel, maar een samenleving wijzigen, dat is wat anders hoor.

In de naam van het heilige WSF en congregatie : AMEN