arch/ive/ief (2000 - 2005)

‘WEG MET DE VREEMDELINGEN EN STOP DE INTEGRATIE'
Enkele weken geleden was het weer raak, daar in het Borgerhout. Een Belg schoot een jonge Marrokaan dood.
Kim Clijsters schreef onlangs weer eens een zoveelste Vlaamse overwinning op haar naam. De Vlamingen doen het kennelijk goed in het tennis. Vreemd dat die man in borgerhout geen Vlaming genoemd werd, maar ja, het zinnetje ‘Vlaming schiet jonge Marrokaan dood' klinkt al heel wat agressiever. Op de een of andere manier lijkt het in dat zinnetje of er méér problemen zijn, of er echt racisme bij deze moord te pas kwam.
Met dit voorbeeld wil ik aantonen dat de media, en ook wij in ons dagelijks taalgebruik alle inwoners van ons zo kleine landje op de een of andere manier klasseren in groepen. We worden onderverdeeld volgens afkomst.
Je bent niet gewoon Jan, Jean of Ahmed, maar Vlaming, Waal of Marrokaan. Hoewel de naam Ahmed veelal eerder aan een ‘vreemdeling' dan aan een Marrokaan of Algerijn zal toegeschreven worden.
Waarom praten wij toch over nationaliteiten en niet over de mensen die erachter zitten ? het woord vreemdeling alleen al draagt een uitermate negatieve bijklank mee, zo iets van ‘jij hoort er niet bij, wij moeten je niet'.
Ik vind dat we het woord ‘vreemdeling' uit onze vocabulaire moeten schrappen, zodat we eens kijken wie er achter dit holle begrip zit.
Met het woord ‘Vlaming en Vlaanderen' bakenen we ons eigen territorium af. In dat territorium mogen dan ook alleen Vlamingen, of je nu wilt of niet, je bent Vlaming. Met als enige reden om je zo te noemen dat je hier geboren bent. Alle anderen die op de een of andere maner achteraf ons territorium willen betreden noemen we ‘vreemden'. We noemen ze zo omdat we bang zijn van hen, omdat we bang zijn onze welvaart te verliezen, omdat we bang zijn van het onbekende. Het is ook eigenaardig om te merken dat de term ‘vreemdeling' enkel van toepassing blijkt te zijn op mensen die niet genoeg geld hebben, of een andere kleur dan ons hebben. Op de een of andere manier is die rijke Australiër geen vreemdeling, de arme Pool wel, en de rijke Indiër ook.
Het woord vreemdeling komt dus gewoon voort uit en angst voor het verliezen van ons geld en een angst voor het vreemde, de andere huidskleur.
Dat onderverdelen in groepen van de mensen die in België wonen brengt ook nog andere gevolgen met zich mee, zo moet je als je onder de ene groep valt integreren, mag je niet stemmen en heb je meer plichten te vervullen, terwijl dat voor een andere groep helemaal anders ligt.
Een tweede punt waarvoor ik dus wil pleiten klinkt misschien op het eerste gezicht wel raar in de oren : ‘stop de integratie' Volgens mij faalt het idee ‘integratie' en zeker de toepassing van dit concept door verschillende regeringen op alle vlakken. Het idee achter integratie is ook niet echt nobel : het heeft als enig doel het omvormen van nieuwkomers (de vreemdelingen) tot mensen die de ‘oorspronkelijke' bewoners van het land geen schrik aanjagen. Het aanpassen van hun volledige leven aan de gewoontes, de tradities van een groep mensen ‘van wie het land is'die bang zijn voor het onbekende. Wat dus ook inhoud dat ze hun vrijheid om zelf hun leven te bepalen voor een stuk verliezen. Nog schrijnender was het voorstel om vreemdelingen (lees : niet blanken zonder veel geld) een verplicht examen over de ‘Vlaamsche gewoontes en tradities' voor te leggen. In dat examen ging men er van uit dat alle valmingen hetzelfde zijn, en dat alle nieuwkomers dus ook niet anders mogen zijn en meelopen en het rijtjevan de doorsnee vlaming.
Kan je dan nog van deze mensen die hun identiteit verloren en niet meer zichzelf mogen zijn verwachten dat ze respect opbrengen voor onze cultuur en opvattingen ? Kan je van deze mensen die omgevormd zijn tot een soort tweede rangs burger verwachten dat zich inzetten voor onze maatschapij en dat ze inspanningen doen om onze taal te leren ? Op dat gebied faalt de integratie dus , het heeft geen respect genoeg voor de eigenhied van de mensen die ‘zich moeten aanpassen'. Zo wordt er ook geen sfeer van respect en tolerantie geschapen. Er is ook geen dialoog mogelijk, geen discussie. Als je commentaar hebt mag je oprotten. Natuurlijk worden er minder problemen van gemaakt als je blank bent en geld hebt. Want van die mensen, daar zijn de vlamingen niet bang van. Zoals ik al eerder zei speelt er veel racisme mee bij de integratie,want hoe noem je het anders als je mensen op basis van hun afkomst anders behandelt ? Waar ligt het verschil tussen ras en afkomst ?
Hoe verwarrend en vernederend moet het niet zijn voor de Algerijnse moeder die op haar Nederlandse woorden zit te zwoegen als minister Duquesne tegelijkertijd ons mag regeren zonder maar een volzin in deftig Nederlands te kunnen spreken ?
Volgens mij moeten nieuwkomers maar een ding leren, en dat is communiceren. Niet door ze te verplichten een taalexamen af te leggen, want dat examen is er niet voor communicatie maar gewoon om de ‘vreemden' minder te doen opvallen, en om ze hun plichten te kunnen laten vervullen (belasting betalen bijvoorbeeld). De taal leren alleen is niet genoeg om van communictie te kunnen spreken, er moet ook een ontvanger zijn , hun eisen en mening moet gehoor vinden. Er moet m.a.w een orgaan zijn waar de ‘vreemden' hun stem kunnen laten horen, zoals bijvoorbeeld het kiesrecht. Door de communicatie kunnen we elkaar beter begrijpen, en zo kan er een sfeer van respect groeien. Respect voor elkaars eigenheid, gewoonten en cultuur. Natuurlijk zullen er botsingen zijn, maar daar kan dan over gepraat worden, op gelijkwaardige manier en niet met een underdog of een benadeelde partij.

Volgens mij komen de belangrijkste aspecten van de 'integratieproblematiek' in je tekst aan bod. Je conclusie is ook heel sterk: communicatie is een noodzakelijke voorwaarde om aan een leefbare samenleving te kunnen werken. Natuurlijk moet er ook wederzijds begrip zijn, en dat is nogal dikwijls waar het schoentje knelt.
Waar verschillende talen en culturen met elkaar in aanraking komen ontstaat licht strijd door onbegrip.

Velen willen de 'andere' niet begrijpen, zelfs al spreken ze toch een mondje in een andere taal. Dikwijls spruit deze onwil voort uit angst voor het 'onbekende' en loshangende flarden van verhalen die in elke geest tot een nieuw bestaan worden getransformeerd. Al te vaak wordt hierdoor het kind met het vuil badwater weggegoten. Misschien kan de wiskundige logica wel een uitkomst bieden aan al deze spraakverwarring. Want uiteindelijk komen wiskunde en talen op hetzelfde neer: het begrijpen en hanteren van de wereld waarin we leven. Er zijn veel muggezifters die de boel kapot analyseren zonder tot een leefbare synthese te komen.

Jij reikt hier de ingrediënten aan van zo'n leefbare synthese: respect voor elkaars eigenheid, evenwaardigheid, communicatie...

Tot slot nog iets over mezelf: ik ben Belg van geboorte, en vele generaties voor mij. Toch heb ik ook zuiders bloed in mij, van in de tijd dat Vlaanderen werd ingenomen door 'vreemde' legers. Waarschijnlijk stamt een groot deel van de angsten van 'autochtonen' t.o.v. 'vreemdelingen' uit zulke vervlogen tijden en penibele omstandigheden. Ik begrijp die angsten heel goed, en ook ik ben er onderhevig aan. De samenleving probeert hierdoor met de middelen die ze heeft, te voorkomen dat al te snelle veranderingen het geheel ontwrichten. Nu, omwille van het bloed dat door mijn aderen stroomt heb ik ook een paar zuiderse trekken, wat velen ertoe bracht te trachten achterhalen van waar ik nu afkomstig was. Griek, Marokkaan, Turk, Jood, Afghaan, Taliban, Egyptenaar, zijn maar enkele van de nationaliteiten die mij werden toegeschreven. Geen één die er aan dacht dat ik fysiek en mentaal een echte Vlaming, een Belg, een Europeaan én een wereldburger ben. Nu ja, voor mij komt dit boeiende spel erop neer dat elk voor zich de stukjes van de puzzel van het leven voor zichzelf kan samenleggen om zichzelf tot evenwichtige en stabiele persoonlijkheid te transformeren. Oorlog en geweld beschouw ik in deze context als uiting van onvermogen om meningsverschillen op een vredelievende manier op te lossen. Ik beschouw de huidige machtsontplooiing in de wereld dan ook niet als demonstratie van macht, ik zie het eerder als de stuiptrekkingen van een tot verdwijnen gedoemd patroon.

Groetjes