arch/ive/ief (2000 - 2005)

Delegees moest een aflevering worden van Het Vermogen, het sociaal-economische magazine dat op zondagavond op Canvas staat. Canvas laat Het Vermogen maken bij De Televisiefabriek. Derde partner is de Sociaal-Economische Raad voor Vlaanderen (SERV, met daarin vakbonden en patroons). Die stelde een lijst met thema's voor en maakt ook bundels met inhoudelijke suggesties. De eerste denkpiste voor Delegees was de stelling dat de burger mondiger wordt en voor zichzelf kan opkomen. Zijn er dan nog vakbonden en delegees nodig ? Met die stelling ging ik in juli aan het werk.

Maar in augustus schoot een zogenaamd panel van kijkers, dat in opdracht van Canvas door Censydiam was ondervraagd (zo werkt dat in een marktgerichte omroep-omgeving), een proefprogramma af. Op 14 augustus kregen we als redacteurs van Het Vermogen volgende nieuwe instructies van De Televisiefabriek : het moet radikaler, controversiëler, concreter, "jullie moeten de controverse zoeken en gaan voor duidelijke meningen". Het begeleidend commentaar luidde dat de "kijkers niet mogen wegzappen naar blote tieten". Voor de Delegees formuleerden we een nieuw uitgangspunt : je hebt de tegenstelling tussen burger en politiek, heb je in de vakbonden iets gelijkaardigs ?

Om binnen het budget te blijven, probeerden we zoveel mogelijk werk dat al gepresteerd was op te vissen. Karel Gacoms, ABVV-secretaris en betrokken bij Sabena, was al "ingeblikt". We hadden ook goeie gesprekken met proffen van Leuven en Gent, en delegees uit transport-, voedings- en ICT-sector. Maar we moesten wel "bijdraaien". Ik interviewde Maria Vindevoghel, de "hese" ACV-delegee van de Cleaning van Sabena. De redactiechef ging Roberto d'Orazio, delegee van de Forges de Clabecq, interviewen. Als tegenstem hoopten we Herwig Jorissen van het ABVV (of als hij niet kon of wilde, Mia De Vits) aan het woord te laten.

Op 19 september krijgt de SERV een voorlopige montage te zien van de Delegees. Wanneer de redactie-chef me het verdict van de SERV doorbelt, is hij ontdaan. Vakbonden en patroons in de SERV hebben unisono beslist dat "zowel Vindevoghel als d'Orazio eruit moeten", anders komt het programma niet op antenne. Ze betitelen het als " de TV-versie van de Solidair" (het weekblad van de Partij van de Arbeid).
Voor dat politieke veto geven ze een puur formeel argument : de redactie heeft nagelaten in alle stadia eerst overleg te plegen met de contactpersonen van de vakbonden. Dat laatste klopt : toen we in verband met de nieuwe oriëntatie van Het Vermogen knopen doorhakten, was Marc Crepeele van het ABVV onbereikbaar want met vakantie. Dat is onhandig als je overleg moet plegen.

Intussen zijn we bijna drie maanden verder. Ik als freelance heb door andere verplichtingen - en tegengoesting - niets meer voor Het Vermogen gedaan. De Televisiefabriek plooide, uit schrik het hele contract te verspelen, "de SERV is nu eenmaal onze broodheer". Iemand anders begon de Delegees te bewerken, zonder me daarover ooit nog te raadplegen.
Vindevoghel en d'Orazio zijn weggecensureerd. De "meerwaardezoekers" van CANVAS mogen niet weten dat ze bestaan, laat staan dat ze over de vakbonden ook nog zinnige en geëngageerde dingen te vertellen hebben. Ze zijn geassocieerd met de PvdA en tot Dyab Abu Jahjah op het toneel verscheen was dat in dit land de makkelijkste manier om lastige klanten weg te vlakken.
De SERV - heeft de persdienst van het ACV me verteld - stopt géén geld in Het Vermogen. Maar de tentakels van de SERV en in dit geval, zo weet ik, vooral die van de ABVV-ers Jorissen en De Vits versmachten de openbare omroep en de toeleverancier. Tentakels, nota bene, zijn grijparmen van de Octopus.

Televisie is werkelijk tot 'schoonschijnendheid' verworden.