arch/ive/ief (2000 - 2005)

In "de zaak Dutroux" vielen de voorbije week drie merkwaardige ontwikkelingen te noteren.

Vooreerst was er het opzij zetten van advocaat Julien Pierre door Mark Dutroux. Waarop Pierre en de nieuwe advocaat van Dutroux, Daniel Kahn, in afzonderlijke interviews met de RTBF-radio met elkaar in de clinch gingen.

Op donderdag 16 volgde het besluit van de raadkamer in Luik om - tegen het advies van het openbaar ministerie in - Carine Russo, moeder van de vermoorde Mélissa, door te verwijzen naar de correctionele rechtbank van Luik. Reden: een zogenaamde "lasterlijke aangifte" tegenover Michel Demoulin, een politieman die jarenlang Dutroux ondervroeg. Demoulin ontpopte zich volgens Douglas De Coninck (De Morgen, 17/01) "tot de vader van de stelling dat Dutroux een geïsoleerde pervert was en hij werkte zich op tot rechterhand van onderzoeksrechter Jacques Langlois."

Op vrijdag 17 volgde dan de voorlopige apotheose in de 'affaire' met het besluit van de raadkamer van Neufchateau dat alleen Marc Dutroux, zijn vrouw Michelle Martin en handlanger Michel Lelièvre naar het hof van assisten moeten. "Michel Nihoul ontspringt de dans" titelde De Standaard (18/1) op zijn cover.

Tot daar in een notedop de feiten. Interessant is nu om te zien hoe de vier kranten die we voor DIOGENE(S) volgen, over één en ander berichtten. Een beknopt overzicht.

* La Dernière Heure: "het woord aan het volk" ...

De 'populaire' krant La Dernière Heure plaatste op donderdag 16 januari op haar cover een fotomontage van Dutroux en drie van de vier advocaten die hij tot nu gehad heeft/nog heeft. Grote titel: "C'est vous qui payez les avocats de Dutroux !" Binnenin op pagina twee en drie, dat verhaal verder uitgediept met titels zoals "Valse des avocats" en "Quatres avocats payés par le contribuable."

Op vrijdag stond de foto van Carine Russo bovenaan de cover. Titel: "Incroyable: Carine Russo renvoyé au tribunal !" In een artikel op pagina 10 werd de verontwaardiging daarover verder geuit.

Op zaterdag haalde LDH alle registers uit de kast. Op de cover een donkere tekening van een in en moeras wegzinkende Dutroux, terwijl Nihoul op de oever glimlachend weg loopt. Grote titel: "NIHOUL BLANCHI: VOS REACTIONS." Die reacties krijgen we op pagina 4 en 5. De krant drukt 39 foto's af van 'gewone mensen' wiens reacties onderaan de foto kort weergegeven worden. Titel boven de foto's: 'La décision n'a laissé personne indifférent". Het merendeel van de ondervraagden is kwaad, verdrietig, begrijpt het niet meer ... "Honteux" ... "Bien pistonné" ... "Absurde" "Je suis indigné et je perds ma foi en la justice." Voilà, als justitie zich populair wou maken, dan zeker niet door Nihoul niet naar het assisenproces te verwijzen. In zijn bijhorend commentaar stelt Benoit Franchimont echter dat men "sans charges suffisantes, sans indices concrets" niet iemand naar Assisen kan verwijzen.

Eerder, op pagina 2 en 3 had de krant al enkele artikels over het besluit gebracht. Met daarbij ook een artikel getiteld: "D'Orazio promet une marche rouge". Het gaat om vakbondsman Roberto D'Orazio die de ouders van de vermoorde kinderen al langer steunt en nu 'dreigt' met "une marche rouge !".

* Le Soir: medeleven maar ... "Faisons confiance à la justice."

Van Le Soir hebben we alleen de artikels van zaterdag bijgehouden. En dat zijn er nogal wat.

Het begint op de voorpagina: "Neufchateau rejette la thèse des réseaux pédophiles". Voilà, dat werd door het niet doorverwijzen van Nihoul, duidelijker dan ooit. Le Soir drukt bij het artikel een foto van het echtpaar Russo af dat de pers te woord staat.

Naast het hoofdartikel volgt een éditorial van Béatrice Delvaux, 'rédactrice en chef'. Titel: "Un premier deuil". Delvaux eindigt met haar verbazing uit te drukken dat Carine Russo nu nog vroeger dan Dutroux voor een rechtbank zal verschijnen.

Binnenin volgt een uitgebreid 'dossier'. Dat begint op pagina twee met een cartoon van een glimlachende Nihoul, op stap met enkele dames van lichte zeden. In het tekstballonetje: "Je vais m'offrir une de ces partouzes". Daanaast een artikel over het dossier Dutroux, dat na 6 jaar uit Neufchateau vertrekt.

Op pagina 3 volgt meer uitleg over de drie verdachten die naar assisen moeten. Een tweede artikel stelt: "Dutroux n'a mis Nihoul en cause qu'en 1996".

Op pagina 4 is er een interview met professor Claude Javeau. Grote titel: "La Belgique a déjà enterré Dutroux ..." Daaronder een aantal reacties van ouders en anderen. Getiteld: "Entre déception, révolte et satisfaction".

Op pagina 5 tot slot wordt door René Haquin uitgelegd "Pourquoi Carine Russo sera jugée pour dénonciation calomnieuse". In een emotioneel artikel - "Carine, les yeux de Mélissa" - betuigt journalist Pierre Kroll steun aan Carine Russo, in wiens ogen hij die van haar vermoorde dochtertje ziet. Hugues Dorzée rond het dossier af met het artikel "C'est aussi ça, l'Etat de droit". Het artikel eindigt met een Brussels magistraat die vraagt: "Faisons confiance à la justice."

* De Standaard: "dit is een rechtsstaat"

Marck Eeckhout en Inge Ghijs titelden op zaterdag 18 boven hun coverartikel (met grote foto van Nihoul): "Michel Nihoul ontspringt de dans." Tussentitel: "Ouders reageren verdeeld op beslissing raadkamer." Op bladzijde 6 bracht De Standaard het artikel 'Procureur Bourlet krijgt ongelijk". Op pagina 42 volgde het commentaar van de dag: "Straf voor wie zeker schuldig is, nadert." In dat commentaar-artikel stelt Guy Tegenbos dat het vrijuit gaan van Nihoul "velen een begrijpelijk onprettig gevoel geeft. Maar dit is een rechtsstaat."

Tegenbos zette zich af tegen de "believers", "degenen die geloofden en bleven geloven in grote complottheorieën" en voor wie "Nihoul de schakel was tussen de onderwereld van Dutroux en de hooggeplaatste kringen die volgens die theorieën betrokken waren in grote misdadige netwerken."

Hij eindigde met te verwijzen naar het geringe vertrouwen van de bevolking in het gerecht. Tegenbos stelt dat het gerecht met "processen zoals de zaak Van Noppen, getoond heeft dat het goed kan werken, maar het heeft ook nog veel werk voor de boeg. Alleen op die manier is de voedingsbodem voor complottheorieën weg te werken."

* De Morgen: "de waanzin voorbij"

De Morgen is al sinds jaar en dag de krant van 'de believers'. Journalist Douglas De Concinck heeft zich in het dossier vastgebeten en hij kreeg deze week ook steun van Yves Desmet in zijn editorialen.

DDC bracht op vrijdag 17 januari op pagina 6 verslag uit van het besluit om Carine Russo naar de correctionele rechtbank te zenden. Daarnaast volgde de visie van de gewezen Dutroux-advocaat Julien Pierre.

Nog op vrijdag schetste Yves Desmet in zijn edito hoe er van meetafaan twee onderzoekspistes in dit dossier waren: zij die denken dat Dutroux een eenzame pervert was en zij die denken aan een netwerk. Maar van dat netwerk wil onder onderzoeksrechter Langlois niet weten. "Wat leidt tot ongeziene taferelen waar de ouders zelfs langs gerechtelijke weg, onderzoeksdaden moeten afdwingen van onwillige speurders. Eén van die speurders heeft nu moeder Russo beschuldigd van 'lasterlijke aangifte', omdat zij stelde dat de man haar woorden verdraaid had in een proces-verbaal." Desmet eindigt zo: "Ziedaar het resultaat van zovele jaren onderzoek: de moeder van het slachtoffer zal meer dan waarschijnlijk eerder als beklaagde voor de rechter staan dan de moordenaar zelf. Met alle respect voor de regels van de rechtsstaat, maar dit is de waanzin toch wel echt voorbij."

* "Allemaal toeval ?"

Op zaterdag 18 januari bracht De Morgen een coverartikel (met foto van Nihoul), getiteld: "Neufchateau: Nihoul niet naar assisen." Douglas De Coninck bracht verslag van het besluit én van de "verbijsterde reacties" van enkele ouders, waarvan er somigen beroep aan tekenden.

Op pagina drie volgde een 'reportage' van DDC met als titel: "Laetitia is in tranen uitgebarsten" (na het vernemen van het nieuws dat Nihoul vrijuit gaat). In een tussentekst herhaalde DDC wat Georges- Henri Beauthier, één van de twee advocaten van het ontvoerde meisje Laetitia Delhez, hem verklaarde: "Werkelijk alles wordt afgedaan als toeval. De levering van xtc-pillen, de vele telefoontjes tussen Nihoul en Dutroux en de valse alibi's van Nihoul: allemaal toeval."

* "Dutroux verdedigen, is als de vondst van een goudmijn ..."

In twee andere artikels schetste DDC de reacties van de ouders Russo ("Helemaal niet verrrast") en stelde hij voorzitter Francis Moinet van de raadkamer in Neufchateau voor. "Een magistraat met een uitgesproken politieke kleur, net als Langlois. Beiden zijn lid van de CdH, de Franstalige christendemocraten. Michel Nihoul organiseerde in de jaren tachtig electorale campagnes voor de toen nog PSC hetende partij."

In de bijlage 'Reporter' volgde een interview van DDC met Dutroux' nieuwe advocaat, Daniel Kahn. Titel: "Het netwerk, daar gaat het mij om." Kahn deed onder andere deze uitspraak: "Wees gerust, er staan genoeg strafpleiters in de rij om 'ce cadeau de leur vie' in ontvangst te nemen (lacht). Ja, zo cynisch is de wereld van de advocatuur. Dutroux verdedigen staat voor een advocaat gelijk met de vondst van een goudmijn. Voor het equivalent van zoveel reclame heb je meerdere carrières nodig."

Nog op 18/1 schreef Yves Desmet in zijn editoriaal "Rechtsstaat' over de twee onderzoekshypothesen (eenzame pervert versus netwerken) en hoe de jarenlange strijd tussen deze twee visies ook in de pers tot een polemiek leidde. Maar "spijkerharde bewijzen om Nihouls mededaderschap dan wel niet- betrokkenheid aan te tonen, waren er niet." En dus is het nu in onze rechtsstaat "hoog tijd om het onderzoek dat meer weg heeft van een magistratenoorlog dan wat anders, te laten volgen door een proces. Ook al zal daar niet iedereen terechtstaan die er volgens de overtuiging van de procureur en de ouders hoort te staan." Waaarmee Desmet zich neerlegt bij het besluit van Neufchateau, ook al werd daar nochtans beroep tegen aangetekend .... Acht Desmet dit beroep nu al kansloos ?

* Dit komt nooit meer goed

Afrondend kan je stellen dat La Dernière Heure en Le Soir wel veel berichtten over de ontwikkelingen in de affaire Dutroux - en La Dernière gaat een stuk emotioneler te werk dan Le Soir - maar als puntje bij paaltje komt riepen beide kranten op om rechtsstaat en justitie te respecteren. De Standaard zit op hetzelfde spoor, met dien verstande dat deze krant al langer dan vandaag in een soms bitse strijd met 'de believers' van De Morgen verwikkeld is. Wie echter de recente ontwikkelingen bekijkt - mede door de bril van Douglas De Coninck - kan zich moeilijk aan de indruk onttrekken dat het gerechtelijk apparaat in de affaire Dutroux enerzijds blijft blunderen tegenover de ouders die al zoveel leden én anderzijds de zaken zo 'aanpakt' dat het vermoeden dat er één en ander moet 'ondergestopt' worden, bij veel mensen zal blijven bestaan en zelfs nog toenemen. De reacties van 'het volk' in La Dernière Heure spraken in dit verband boekdelen. De oproepen in de kranten om vertrouwen te hebben in het gerecht komen dan ook ongeloofwaardig over.

(DIOGENE(S) 36)