Interview met Peter Edel, auteur van controversieel boek over zionisme by Wil van der Klift Wednesday January 08, 2003 at 02:50 PM |
Onlangs ontstond commotie rond het twee maanden geleden verschenen boek De schaduw van de ster van Peter Edel, dat de visie van een aantal antizionisten aan de Nederlandstalige lezer voor stelt. Aanleiding was een bespreking in Trouw van 29-11-'02, waarin Yoram Stein het boek antisemitisch noemde. Daarnaast wees Stein op het voorwoord, geschreven door de schrijver Karel Glastra van Loon. Dit was voor hem voldoende reden om het boek in verband te brengen met de Socialistische Partij (SP).
Wil van der Klift Om maar met deur in huis te vallen: ben je een antisemiet? Verre van. Er is veel kritiek op mijn boek, maar niemand heeft aan de hand
van citaten hard kunnen maken dat ik mij schuldig heb gemaakt aan antisemitisme.
Dat heeft ook Trouw erkend in een redactioneel schrijven van 6-12-'02. Bovendien
ligt het voor de hand dat joodse organisaties via een juridische procedure zouden
pogen het boek uit de handel te nemen als er antisemitisme aangetoond zou kunnen
worden. Ben je onverwacht van antisemitisme beschuldigd? Zeker niet. Karel Glastra van Loon voorspelde het ook al in zijn voorwoord.
Antisemitisme is het argument bij uitstek van zionisten om kritiek op Israël
en het zionisme te verketteren. Het gebeurde eerder dit jaar met Gretta Duisenberg
en nu gebeurt het met mij. Maar het begrip antisemitisme is langzamerhand zo
vaag dat het nauwelijks nog betekenis heeft. Voor mij maakt iemand zich schuldig
aan antisemitisme als hij moedwillig onwaarheden verspreid over joden om de
joodse gemeenschap als geheel in een kwaad daglicht te plaatsen. Maar in een
zionistische context heeft dit begrip een totaal andere lading gekregen. Ik
bedoel maar, als zelfs kritiek op de machtspolitiek van de VS door zionisten
antisemitisme wordt genoemd, wat blijft er dan van over. Ook in Israël
is antisemitisme een relatief begrip. Voor de religieuze kolonisten is Likoed
antisemitisch omdat deze partij naar hun zin niet hard genoeg optreedt tegen
de Palestijnen. Binnen Likoed is het Netanyahu die Sharon om soortgelijke redenen
van antisemitisme beschuldigt. Maar samen vatten ze de 'land voor vrede' politiek
van de Arbeiderpartij onder deze noemer. Alle zionisten in Israël tezamen
richten tenslotte het verwijt van antisemitisme aan Europa, als daar protest
de kop opsteekt over de misdaden tegen de Palestijnen. De oud-hoofdredactrice van het Nieuw Israëlitisch Weekblad Tamara Benima
verweet je zondag tijdens een radio-uitzending van de Ikon te hebben verwezen
naar artikelen van de Israëlische journalist Israel Shamir. Naar haar mening
houdt hij er antisemitische opvattingen op na. Wat vind je daarvan? Shamir is een geval apart. Zijn artikelen zijn van een extreem literair gehalte
voor publicaties over het Israëlisch/Palestijnse conflict. Maar hij stelt
zich vaak erg provocatief op, door zo nu en dan keihard uit te halen. Zo maakt
hij geen onderscheid tussen joden en zionisten en dat is een gevaarlijke redenatie.
Maar begrijp wel dat Shamir vanuit Israëlische perspectief schrijft. En
daar denkt men hoofdzakelijk in termen van joden versus Arabieren, of joden
versus gojim. Shamir heeft ondertussen schoon genoeg van de wijze waarop het
judaïsme door het zionisme wordt geïnterpreteerd Daarom heeft hij
zich recentelijk tot het christendom bekeerd. Zionisten kunnen zich naar zijn
mening niet meer op uitverkorenheid beroepen en moeten daarom christenen en
moslims als hun broeders en zusters accepteren. In tegenstelling tot Shamir
ben ik niet religieus, maar ik kan me veel voorstellen bij zijn idee dat gelijkheid
de enige basis is voor een oplossing. Shamir brengt zijn solidariteit met Palestijnen
overigens in de praktijk door als levend schild tegen kogels van kolonisten
te fungeren, wanneer Palestijnse boeren hun olijven oogsten. Dat kun je allemaal wel zeggen, maar volgens Tamara Benima is Shamir zelfs
door twee Palestijnen van antisemitisme beschuldigd en dat gaat wel ver. Ik ben bekend met de kritiek op Shamir van Ali Abunimah en Hussein Ibish. Maar
wat Benima vergat te vertellen was dat beide zich niet gebaseerd hebben op de
woorden van Shamir zelf, maar op wat de rechtse Jerusalem Post van de ultrazionist
Conrad Black aan hem heeft toegeschreven. Daar komt Shamir inderdaad naar voren
als een antisemiet die geschreven heeft dat joden hun matzes in het bloed van
Palestijnse kinderen dopen; een oud antisemitisch vooroordeel. Shamir ontkent
dit ten stelligste geschreven te hebben. Zelf ben ik woorden van deze strekking
nooit tegengekomen in zijn artikelen. Heb je in de afgelopen iets soortgelijks ondervonden bij de reacties op
je boek? Zeker, want wat Yoram Stein in Trouw aan mijn boek toeschreef, is daar niet
in terug te vinden. Nergens heb ik geschreven dat zionisten (mede)verantwoordelijk
voor de holocaust zijn, of dat het judaïsme een racistische religie is.
Deze laster gaat zwaar aan de inhoud van mijn boek voorbij en is duidelijk politiek
geladen. Het ergste is dat zoiets snel een eigen bestaan gaat leiden. Andere
media namen het citaat van Stein klakkeloos over en schreven het direct aan
mijn boek toe. Zo citeerde Henk van Dorp tijdens BVD zogenaamd uit mijn boek,
terwijl het in werkelijkheid om de woorden van Stein ging. Naast de beschuldiging dat De schaduw van de ster antisemitisch zou zijn,
is er ook andere kritiek. Hoewel aan de historische correctheid niet of nauwelijks
wordt getwijfeld, zou je boek teveel overhoop halen. Ook binnen de pro-Palestijnse
beweging zijn deze geluiden hoorbaar. Het is van belang hier op te merken dat de pro-Palestijnse beweging uit tal
van geledingen bestaat. Samen met o.a. de Vlaamse publicist Lucas Catherine
vorm ik daarbij zo'n beetje de meest extreme vleugel in het Nederlandse taalgebied.
Anderen willen aanmerkelijk minder ver gaan. Er bestaat een groot verschil tussen
pro-Palestijns en antizionistisch activisme. Iedere antizionist is uit de aard
van de zaak pro-Palestijns, maar het omgekeerde is zeker niet altijd het geval.
Integendeel, want binnen de pro-Palestijnse beweging gaan velen uit van een
oplossing van het Israëlisch/Palestijnse conflict binnen het kader van
het zionisme. Hoe kijk je terug op het optreden van Jan Marijnissen bij Barend en Van
Dorp? Dat was natuurlijk geen verheffende vertoning. Van Barend en Van Dorp verwachtte
ik niet anders, ik had mijn werk niet goed gedaan als ik van hen een positieve
reactie had gekregen. Maar de manier waarop Marijnissen de belangen van zijn
partij beschermde door Karel Glastra van Loon en mij zonder enige gelegenheid
tot verdediging te laten vallen, is zonder meer beschamend. Maar laat ik daar
niet bij stil staan. Belangrijker is dat een debat ontstaat over de haalbaarheid
van een Palestijnse staat, zodat vervolgens overwogen kan worden of er nog alternatieven
zijn om aan het schrikbeeld van transfer te ontkomen. Ik hoop dat mijn boek
er ondanks alles toe bijdraagt dat dit thema bespreekbaar wordt in de Nederlandse
politiek. Met de verkiezingen voor de deur ziet dat er de komende tijd niet
naar uit, want de opstelling van Jan Marijnissen laat zien aan dat Israël
onder deze omstandigheden taboe is voor de politiek. Misschien kan het na de
verkiezingen wel. Hopelijk is het dan niet te laat. Want tijd is, met een Amerikaanse
aanval op Irak in het verschiet, momenteel de belangrijkste factor. Meer info over De schaduw van de ster en de auteur op Peter Edel vindt u op
www.epo.be
===========
De schaduw van de ster is zonder meer een antizionistisch boek, maar met antisemitisme
heeft het niets te maken. Eén van mijn drijfveren om het boek te schrijven
was juist aan te tonen dat antizionisme absoluut niet met antisemitisme verward
mag worden. Hoe zou dat kunnen als veel zionisten niet eens joods zijn. Neem
de christelijke zionisten in de VS, die zijn niet gering in aantal. Antizionisme
heeft ook betrekking op hen.
Omgekeerd zijn lang niet alle joden overtuigd van het zionisme. Ik meen zelfs
dat de meest krachtig beargumenteerde kritiek op het zionisme uit joodse hoek
komt. Het is dan ook geen toeval dat zo'n 90% van de bronnen in mijn boek een
joodse achtergrond heeft. Zware kritiek op het zionisme is er niet alleen onder
niet-religieuze joden, maar ook onder religieuze joden. Het is misschien moeilijk
voorstelbaar, maar er zijn orthodoxe joden die het eigendomsrecht over het 'heilige
land' het liefst zo snel mogelijk aan de autochtone bevolking terug zouden willen
geven. Zij hebben mij geleerd dat het joodse geloof ook heel goed langs humanistische
wegen geïnterpreteerd kan worden. Zo weet ik dat de wetten van het judaïsme
een vreedzame samenleving met niet-joden niet uitsluit. Daar ben ik twee maal
in mijn boek op ingegaan en dat lijkt me nogal a-typisch voor een antisemiet.
Ik spreek zionisten erop aan dat zij de humanistische kant van het joodse geloof
niet eerbiedigen. Dat is iets totaal anders dan antisemitisme; het is antizionisme.
Omdat hij zijn zware kritiek op de Israëlische apartheid niet verhuld en
daar ook nog eens religieuze thema's bij betrekt, stelt Shamir zich kwetsbaar
op. Het ligt daarom voor de hand dat hem de beschuldiging van antisemitisme
ten deel valt. Maar of hij een kwade intentie heeft, meen ik serieus te moeten
betwijfelen. Daarvoor is zijn onvoorwaardelijke geloof in een verbroedering
tussen joden, moslims en christenen, te intens. De opvattingen van Shamir zijn
zeker geen gemeengoed onder antizionisten, maar tegelijk moet hij wel tot hen
worden gerekend. Overigens heb ik maar een beperkt aantal keer naar hem verwezen.
En waar hij naar mijn mening over de schreef gaat door aanleiding te geven tot
antisemitisme, heb ik daar afstand van genomen. Tamara Benima zag dat over het
hoofd.
Begrijp goed dat de tegenstanders van Shamir alles gebruiken om hem onderuit
te halen. Ik zal een voorbeeld noemen. Laatst vond ik op een discussiesite een
opmerking met de naam van Shamir eronder. Hoewel Shamir normaal gesproken geen
gelegenheid voorbij laat gaan om zijn respect voor Palestijnen uit te spreken,
distantieerde hij zich hier scherp van hen. Plotseling kwam hij over als een
ultrazionist en ik moet zeggen dat de verwarring toen bij mij toesloeg. Een
paar weken later ontving ik een bericht waarin hij schreef dat er in zijn computer
was ingebroken en dat er links en rechts tegenstrijdige uitspraken van hem op
internet waren verschenen. Sindsdien ga ik er alleen nog vanuit dat teksten
van Shamir afkomstig als ze op zijn website staan.
De Israëlische vredesactivist Uri Avneri stelt zich aldus op. In Nederland
heeft hij veel invloed, zoals op het 'Steuncomité Israëlische Vredesgroepen
en Mensenrechtenorganisaties (SIVMO)'. Het SIVMO publiceert De Brug. Ooit heeft
de redactie van dit tijdschrift overwogen één van mijn artikelen
te publiceren, maar dat ging niet door omdat ik (officieel althans) niet van
joodse komaf ben. Later trof ik in de Brug een advertentie aan waarin een medewerker
werd gevraagd. Daarbij was een joodse achtergrond gewenst. Zie je wat ik bedoel?
Kun je je voorstellen wat er gebeurt als het Nederlands Palestina Komité
(NPK) een advertentie plaats waarin een medewerker wordt gevraagd, waarbij een
joodse achtergrond niet gewenst is? In het NPK streven niet-joden overigens
samen met joden naar een rechtvaardige vrede in Israël/Palestina.
Toch heb ik waardering voor de tak van het pro-Palestijns activisme die in Nederland
o.a. door het SIVMO wordt vertegenwoordigd. Want men zet zich in voor de belangen
van de Palestijnen en dat is hoe dan ook hard nodig. Neem bijvoorbeeld de Nederlandse
schrijfster Anja Meulenbelt, die deel uitmaakt van het comité van aanbeveling
van het SIVMO. Zij maakt zich in mijn ogen zeer verdienstelijk door met de stichting
Kifaia geld in te zamelen voor medische hulp aan Palestijnse jongeren in de
bezette gebieden. Dergelijke initiatieven hebben mijn volledige sympathie en
ik werk er dan ook met volle inzet aan mee.
Maar dat wil niet zeggen dat de oplossing die men in de kring rond het SIVMO
veronderstelt realistisch is. Voor mij staat deze benadering gelijk aan dweilen
met de kraan open. De zionistische ideologie baseert zich op denkbeelden uit
de negentiende eeuw. Het toont nog alle kenmerken van een beweging die streeft
naar raszuiverheid en dat verdraagt zich niet met een humanistische oplossing
van de problematiek. Zionisten ontkennen dit raciale aspect, of zeggen dat het
niet meer van toepassing is. Maar zij kunnen niet uitleggen waarom joden in
Israël vandaag de dag nog altijd niet met niet-joden mogen trouwen. In
het zionisme zijn verder de trekken van het sociaaldarwinisme uit de negentiende
eeuw herkenbaar. Deze antieke leer stelt dat zwakkere bevolkingsgroepen moeten
wijken voor sterkere. De verdrijving van Palestijnen uit hun leefgebied door
zionisten is wat dit betreft illustratief. Zolang er geen verandering in deze
vorm van apartheid komt, is een oplossing naar mijn mening uitgesloten.
Vooral binnen het pro-Palestijnse zionisme van Uri Avneri en het SIVMO vindt
men dat het beter was geweest als ik voor een meer geleidelijke aanpak had gekozen.
Liever had men gezien dat ik via allerlei omtrekkende bewegingen de harde waarheid
wat had verzacht. Bijvoorbeeld door gevoelige informatie over drie boeken te
verspreiden. Men meent dat het boek in deze vorm te confronterend is. Ook neemt
men mij kwalijk dat ik er op voorhand vanuit ben gegaan dat het zionisme niet
deugt. Dat ik in mijn conclusie alsnog heb overwogen of er positieve kwalificaties
aan het zionisme kunnen worden verbonden, is kennelijk niet voldoende. Gezien
de zionistische misdaden die dagelijks via de TV mijn woonkamer binnenkomen,
kan ik weinig begrip voor dit argument opbrengen. Laat ik een vergelijking met
een overeenkomstige situatie maken. Als ik een boek had geschreven over de racistische
misdaden tijdens de apartheid in Zuid-Afrika, had ik er dan ook niet vanuit
mogen gaan dat apartheid verderfelijk is? Had ik dan eerste de goede kanten
de apartheid moeten noemen? Die zijn er niet en hetzelfde geldt voor het zionisme,
dat zich in tal van opzichten met de apartheid in Zuid-Afrika laat vergelijken.
Dit is het zoveelste signaal dat er aparte regels in Nederland gelden als het
over Israël gaat en dat is nu precies één van de zaken die
ik met mijn boek aan wil tonen. Dat is hard nodig, zeker nu blijkt dat het meten
met twee maten over het zionisme zich tot de pro-Palestijnse beweging uitstrekt.
Een geleidelijk aanpak is een luxe waar momenteel geen ruimte voor bestaat.
Het radicaal openbreken van de huidige consensus over het zionisme is nodig
omdat voor alles de tijd dringt. Het koloniseringproces van de bezette gebieden
heeft ondertussen zulke vormen aangenomen dat een Palestijnse staat met de dag
minder haalbaar wordt. Het zal daardoor niet lang meer duren voordat een tweestaten-oplossing
per definitie uitgesloten is. Daarmee dreigen slechts twee opties over te blijven.
De eerste is een transfer van Palestijnen uit de bezette gebieden naar andere
landen, zoals Jordanië. Het behoeft geen betoog dat dit concept vooral
binnen rechts zionistische kringen populair is. Een dergelijk scenario is immers
volledig in lijn met de zionistische ideologie, Maar tegelijkertijd zou het
voor de Palestijnen een humanitaire ramp van ongekende omvang teweeg brengen.
De andere mogelijkheid is het ideaal waar ik met veel van de in mijn boek genoemde
antizionisten naar streef: de vestiging van een seculiere democratie met volledige
rechten voor alle inwoners, dus ook voor Palestijnen. Het voornaamste bezwaar
voor zionisten is dat Israël aldus zijn joodse karakter kwijt zou raken.
Dat is onzin, want een joods karakter valt sowieso niet uit Israël weg
te denken. Maar tegelijkertijd kent dit bijzondere land een islamitisch en christelijk
karakter. Dat hoeft geen probleem te zijn, want een seculiere democratie kan
het karakter van meerdere religies uitstralen. Zo is Nederland van huis uit
zowel protestants als katholiek van karakter. Maar tegelijkertijd is het een
seculiere democratie waar ook anderen gelijke rechten hebben.
Ik kan me voorstellen dat velen de optie van een seculiere democratie in Israël
onder de huidige omstandigheden onrealistisch noemen. Maar wie in plaats daarvan
een tweestaten-concept als oplossing beschouwt, loopt achter de feiten aan.
Het Palestijnse Gezag gelooft nauwelijks meer dat er een Palestijnse staat zal
komen. Uit politieke overwegingen geeft men daar niet veel ruchtbaarheid aan,
omdat er vrees bestaat voor een conflict met de vredesactivisten in Europa waar
de tweestaten-oplossing door een gebrek aan inzicht nog hoog in het vaandel
staat.
Ondertussen kan ik me de angst onder de Palestijnen goed voorstellen, want terwijl
Europa zich fixeert op een langzamerhand onmogelijk traject, neemt de dreiging
van transfer met de dag toe. Zeker in het licht van de op handen zijnde aanval
van de VS op Irak. Want alom bestaat de vrees dat Sharon van de gelegenheid
gebruik zal maken om de Palestijnen massaal te verdrijven. Aan de consequenties
daarvan wil ik niet denken. Niet wat betreft de Palestijnen, maar ook niet wat
betreft de wereldvrede.
niet antisemitisch ? by klaas Wednesday January 08, 2003 at 03:41 PM |
klaas@raaf.be |
Lees er even dit op na: http://www.gebladerte.nl/10882f56.htm
Objectieve geschiedenis à la Edel by Pierre Metkolf Wednesday January 08, 2003 at 05:26 PM |
"Hoewel de huidige consensus ons wil doen geloven dat de nazi's op alle joden uit waren werden er wel degelijk uitzonderingen gemaakt. Dat moest ook wel gezien een aantal hoge nazi's dat zelf op zijn minst half joods was, zoals S.D.chef Reinhardt Heydrich, die een joodse vader had. Bij partijfilosoof Albert Rosenberg zegt zijn naam waarschijnlijk wel genoeg, toch was hij degene die de 'Protocollen van Sion' naar West-Europa bracht. Dit vervalste geschrift zou later een basis worden voor het vervolgen van joden. Tenslotte zijn er over Adolf Hitler zelf veel (overtuigende) theorieën dat hij joods bloed door zijn aderen had stromen."
"Naast bankiers uit de anglosaksische richting zien we verder ook een aantal joodse bankiers die betrokken waren bij de financiële ondersteuning van Nazi Duitsland. Beruchte namen in dit verband zijn Rothschild, Oppenheim, Schiff, Kuhn & Loeb en Warburg (welke familie de Amerikaanse tak van I.G.Farben bestuurde). Dat joodse bankiers betrokken waren bij de financiering van Hitler is tegenstrijdig met diens eigen beweringen. Hitler beweerde immers dat Duitsland na W.O.I ten gronde was gericht door joodse bankiers, in feite droegen zij er aan bij dat hij in het zadel werd geholpen. Uiteindelijk zou Hitler zelfs min of meer gelijk krijgen, want het dient benadrukt te worden dat de ondersteuning van de nazi's door het anglosaksische establishment en joodse bankiers er nooit op gericht is geweest definitief een duizend jarig rijk te vestigen. De uiteindelijke bedoeling van de opkomst van Hitler en consorten was de totale vernietiging van Duitsland en dat is uiteindelijk gebeurd. Duitsland staat dan ook met 20 miljoen doden boven aan de lijst van getroffen landen. Het instorten van Duitsland betekende een volgende stap op weg naar wereldhegemonie van het anglosaksische establishment, want dat is waar het allemaal om draait."
"Het antisemitisme kent momenteel weer een behoorlijke opleving in de voormalige Sovjet-Unie, wat dat betreft staat antisemitisme los van het politieke systeem dat in een land wordt gehanteerd. De 'protocollen van Zion' worden weer door velen gelezen en de antisemitische uitspraken van Wladimir Zjirinowski zijn in de hele wereld bekend geworden. Het is opvallend dat deze beruchte figuur na veel omhaal te kennen gaf een joodse vader te hebben gehad, precies zoals dat het geval was bij de Nazi Heydrich."
Peter Edel, KANTTEKENINGEN BIJ HERDENKING
Online op: http://www.stelling.nl/peteredel/lezwo.pedel.htm
Edel by TUc Wednesday January 08, 2003 at 09:04 PM |
Klaas, ik vind die recensie die ik lees op jouw link naar De Fabel van de Illegaal anders ook niet echt overtuigend. Hadden hun werk beter moeten doen, veel beter...
Ik begrijp sowieso niet dat men over zulk een controversieel boek een recensie schrijft met een lengte van hoogstens 2 bladzijden. En dan nog zo'n recensie...
Anderzijds ga ik er wel mee akkoord dat die boek de vrede in het midden-oosten niet dichterbij brengt. Integendeel.
groeten,
TUc
DE Waarheid niet willen zien by AELer Thursday January 09, 2003 at 02:29 PM |
Mensen, Vrede in het Midden-oosten? Mrt zionisten? dat is zoals als men zegt in de jaren 40 vrede in Europa met de Nazis. Laat me niet lachen. NO JUSTICE NO PEACE