De moord, het oproer & de media, deel 1 (inl.) +mediaoverzicht 25/11-2/12

Beste lezer, ik veronderstel dat u het de voorbije dagen ook moeilijk had om te 'snappen' wat er zich in en rond de Antwerpse deelgemeente Borgerhout afspeelde. Wie de media volgde, wie er gesprekken over aan ging, zal zich vaak de speelbal van mediavoorstellingen en hoog oplopende emoties gevoeld hebben. Als u het nu volgend overzicht er op na leest, gaat u overigens nog meerdere malen vreemd staan kijken ...

Zelf heb ik een week lang 's ochtends en 's avonds de massamedia gevolgd, er met jong (studenten) en oud (inbegrepen 'gewone' mensen in Brussel, Limburg en Antwerpen) over gediscussieerd alsook deelgenomen aan discussies op Indymedia en via e-mail.

Met dat alles in het achterhoofd wil ik van het nu volgende media-overzicht geen eenzijdig verhaal maken. Ik wil rekening houden met zoveel mogelijk invalshoeken, zowel die van de angstige blanke man én vrouw - "zé zijn zich hier baas aan het maken" - als met het enthousiasme van sommige radicaal-linksen (jongeren) voor de recht voor de raapse AEL als met de bezorgdheid van anderen dat Abou Jahjah er een verborgen agenda op na houdt en dat AEL en Vlaams Blok een duivels team worden. Het wordt dus niet alleen een media-overzicht, maar ook een zoeken naar waarheid, achtergronden, structurele oorzaken ...

Beginnen doen we met een zo neutraal mogelijk overzicht van de gebeurtenissen van de voorbije week. Vervolgens overlopen we de massamedia dag voor dag op een kritische manier. Daarna zoeken we - mede aan de hand van lectuur van alternatieve media - naar wat in de massamedia niet aan bod kwam.

Tot slot proberen we de gebeurtenissen te plaatsen in een bredere historische en wereldwijde contekst.

1) Dit media-overzicht heeft niet de pretentie volledig te zijn. Behalve de vier kranten die we voor DIOGENE(S) continu volgen (La Dernière Heure, Le Soir, De Morgen, De Standaard) kochten we nog andere titels: Laatste Nieuws, Gazet van Antwerpen, La Libre, Belang van Limburg ... Verder volgden we VRT en VTM, de weekbladen Knack, Le Vif, Solidair en Le Journal du Mardi alsook de website van Indymedia.

2) In dit media-overzicht zoeken we enerzijds naar de 'ware toedracht'. Anderzijds werkt ook DIOGENE(S) vanuit een visie zonder dewelke feiten nietszeggende 'data' blijven. Die visie werd in nummer 13 samengevat als die van een ecologisch, democratisch socialisme. Dat dient als toetssteen op basis waarvan we bv. onze verontwaardiging uitspreken over hoe de VRT in de "7de Dag" van 1 december Filip De Winter als één van de vier over de multiculturele samenleving debatterende politici uitnodigde. Daar waar het Blok de 'multicul' op alle mogelijke manieren wil doen mislukken.

1. De gebeurtenissen in een notedop

Zetten we de feiten op een rij dan komen we tot volgend verloop.

In de voorbije weken was er in Antwerpen heel wat te doen om burgerpatrouilles van de Arabisch Europese Liga die toezicht houden op de politie. Ze waren er gekomen nadat het Vlaams Blok liet uitlekken dat de politie een "Geïntegreerd plan Marokkanen" opzette.

Dan werd op dinsdag 26 november rond 16 u 30 in Borgerhout Mohammed Achrak, een jonge Marok kaanse leraar (van 27) doodgeschoten. De moordenaar: V.L., een blanke Belgische buurman van 66.

De Antwerpse overheden verklaarden snel dat het niet om een racistische moord ging, maar om de daad van een geestesgestoorde.
Die avond braken in Borgerhout rellen uit. Rond 20 u 15 kwam het tot gevechten tussen politie en jonge allochtonen die vernielingen aanbrachten langs de Turnhoutsebaan. Tijdens het oproer trad AEL- boegbeeld Dyab Abou Jahjah naar voren. Iedereen herinnert zich de televisie-beelden van een woedende Abou Jahjah in 'discussie' met politiecommissaris Luc Lamine.

In de dagen nadien werd er gerouwd om de overleden jongeman, maar werd in de media vooral commentaar gegeven op AEL en Abou Jahjah. Donderdag 28/11 werd Abou Jahjah gearresteerd en een huiszoeking verricht bij AEL; dit nadat premier Verhofstadt enkele uren tevoren zo'n actie had aangekon digd.

Op vrijdag vond er een afscheidplechtigheid plaats voor de vermoorde jongeman. In het weekend tot slotte werd er in de media en op politieke en andere vergaderingen druk nagekaart en gepoogd lessen te trekken uit de gebeurtenissen. Op zondag volgden nieuwe huiszoekingen tegen AEL en op maandagavond was er een speciale zitting van de Antwerpse gemeenteraad, op vraag van het Blok.

2. Kritisch week-overzicht berichtgeving massamedia

** Maandag 25 november

* "De koning van de radicale Arabieren"

Ondanks een eerdere oproep van Yves Desmet om te stoppen met de diabolisering van Abou Jahjah, bracht De Morgen op maandag 25/11 weer een negatief artikel over AEL. Bekijken we de titels van het stuk van Katrijn Serneels dat 2/3de van pagina 7 besloeg. Bovenaan: "Borgerhout zit niet te wachten op burgerpatrouilles Abou Jahjah", "Bij de politie zitten rotte appels, bij de migranten ook". Tussentitels: "De politie pakt soms mensen op, maar Abou Jahjah overdrijft", "Waar de politie waakt" en "Iedereen in het geweer tegen Jahjah" (zelfs kardinaal Danneels). Het artikel zelf was genuanceerder en eindigde met de uitspraak van ene Maria (73): "Iedereen is kwaad op de politie, wij en de migranten. Want die wonen hier ook en die vinden dat niet plezant, die razzia's en die controles".

Le Soir had op maandag een stuk waarin sprake was dat AEL samen naar de verkiezingen zou kunnen met de PTB (PVDA; zie verder). In de 'Vent du Nord'-rubriek, een overzicht van de Nederlandstalige pers, ging de tweede kolom over uitspraken over Abou Jahjah, door een journalist van de Gazet Van Antwerpen omschreven als "de koning van de radicale Arabieren".

Martine Vandemeulebroucke van Le Soir noteerde dat Eric Donckier van het Belang Van Limburg blij was met de uitval van premier Verhofstadt tegen AEL: hun optreden mag er niet toe leiden dat de politie zich niet meer in sommige wijken durft begeven ...

Le Soir noteerde ook de tegenstem van Yves Desmet (De Morgen) die opriep te stoppen met de demonisering van AEL. Le Soir eindigde met Bart Sturtewagen (De Standaard) die voorstelde Abou Jahjah uit te nodigen op "het schoon verdiep" (het stadhuis) van Antwerpen (zie DIO 31).

Nog op maandag 25 - na de verzending van DIOGENE(S) 31 - kreeg ik zelf de indruk dat het publiek zich begon te keren tegen de diabolisering van AEL in de media. Er liepen afwijzende reacties binnen op het interview van Marleen Van Hecke (VTM) met Abou Jahjah en in gesprekken met 'gewone' 'autochtone' kennissen over de Zevende Dag van zondag, bleek dat ze sympathie hadden voor Azzuz, de voorman van AEL-Antwerpen die zich in de studio wist recht te houden tegen liefst vijf 'uitdagers'.

Er kwam ook een e-mail getiteld "Dialoog is de enige oplossing". Het schrijven ging uit van de organisaties Radiks, Kif-Kif en Studenten tegen Racisme en richtte zich tot Antwerps burgemeester Leona Detiège en premier Verhofstadt. Het vroeg hen een einde te maken aan de hetze tegen AEL en "een inhoudelijke discussie te voeren." Het schrijven wees er op dat "AEL - in tegenstelling tot het Vlaams Blok - de consequente toepassing van de Belgische wetten eist (daar waar de 'allochtonen' nu vaak een 'uitzonde ringsbehandeling' moeten verduren) en de universele mensenrechten onderschrijft. Een democratische en volwassen dialoog is de enige oplossing voor de huidige patstelling."

** Dinsdag 26 november

Op dinsdag 26/11 gebeurde schijnbaar waar Antwerps politiecommissaris Luc Lamine in De Standaard van zaterdag 23/11 voor gewaarschuwd had. Lamine stelde dat door het AEL-optreden de relaties in de straten van Antwerpen aan het verzuren waren: jongeren die zich harder opstellen tegenover de politie, "jonge allochtone criminelen die van het alibi dat AEL hen biedt, proberen profiteren om bepaalde buurten tot no-go-zones voor de politie uit te roepen." "Ik ben bang voor de eerste keer dat er iets gebeurt dat door AEL zal kunnen worden geïnterpreteerd als racistisch incident. Eén keer moet en zal dat gebeuren (...) Als het gebeurt, zal dat onmiddellijk door AEL en pers buiten proporties worden opgeblazen. Dan sta ik niet in voor de gevolgen in de stad."

Het eerste bericht over de moord op de jonge Marokkaanse leraar, las ik dinsdagnamiddag laat op Indymedia. s'Avonds volgde ik de journaals op VRT en VTM, dit keer (voor één keer) nog zonder nota te nemen.

** Woensdag 27 november

Het nieuws van de moord en de betogingen hadden de weekbladen op woensdag uiteraard nog niet. Maar AEL ontbrak niet op het appél.

Knack bracht op 27/11 een artikel van Gerry Meeuwsen getiteld "Wij maken de allochtonen politiek bewust." Het ging over het AEL-optreden in Antwerpen. Ahmed Azzuz kon zijn opvattingen over de burgerpatrouilles uiteenzetten. Hij eindigde met te stellen dat "midden december, wanneer al onze politieke plannen duidelijk zijn, we ook met vrouwen zullen naar buiten treden."

'Focus-Knack' had een grote 'cartoon' getiteld 'Burgerwacht verscherpt haar politiecontroles'. Op de tekening: agenten die door burgers ontwapend en achtervolgd worden ...

* AEL als probleem, Vlaamse separatisten niet

Brussel Deze Week (BDW) pakte op zijn voorpagina uit met de kop: "AEL richt studentenbeweging op aan Vlaamse universiteiten". Het artikel sloot af met VUB-prof Winter die hoopt "dat onze studenten over voldoende gezond verstand beschikken" ...

Op één van zijn binnenpagina's had BDW een staaltje niet benoemd Vlaams taalracisme: de politieke pogingen om de Belgische voetbalbond te splitsen. Zowel Brusselse Spiritisten als Vlaams VLD-minister van Sport, Guy Vanhengel, willen een 'Vlaamse Voetballiga' ... Dat een splitsing voor de Brusselse voetbalclubs "vervelend zou kunnen worden" (eufemisme), werd door BDW vermeld, maar kritiek op de 'Vlaamse' politici die met dit separatistisch geknoei bezig zijn, kwam er niet. Niet verwonderlijk: het weekblad wordt bekostigd met 'Vlaams' overheidsgeld.

* Geen verschil tussen rechts-extremisme en Jahjah ?

Weg van de problemen onder Belgen; terug naar die met de niet- en/of de nieuwe Belgen. In de wekelijkse Boekenbijlage van De Morgen, trad Tom Lanoy in debat met Hafid Bouazza, een Nederlander van Marokkaanse afkomst die vindt dat "Nederland te veel onzin slikt van de moslims". Hij stelde ook dat "het woord islam wanneer ik het tegenkom in de media (dus elke dag) mij fysiek onpasselijk maakt." Volgens hem zijn "islam en democratie niet verenigbaar".

Ook Abou Jahjah werd er bij gehaald. Bouazza ziet "geen verschil tussen rechts-extremisme en Jahjah." Lanoye antwoordde dat er "heel duidelijke verschillen zijn".

* Vragen bij politieke eensgezindheid tegen AEL

Solidair, weekblad van de PVDA, bracht op woensdag 4,5 pagina's (op een totaal van 20) over Abou Jahjah en AEL. Op de cover werden de problemen van AEL gelinkt aan die van Annemie Mels, een PVDA-vrouw die in Nederland terecht staat voor gewoon maar het uitdelen van pamfletten waarop Hitler met Bush vergeleken wordt én José Marion Sison, een Filipijns revolutionair leider die ook in Nederland allerlei problemen ondervindt. De covertitel van Solidair luidde: "Politieke tegenstanders voorgesteld als misdadigers."

Binnenin volgde een interview met Abou Jahjah, een artikel over het ontslag van een Antwerps jeugdwerker die lid van AEL is, een editoriaal waarmee de 'criminalisering' van Abou Jahjah vergeleken wordt met die van syndicalist Roberto D'Orazzio plus een artikel van Luc Vervaet die vragen stelt bij de "politieke eensgezindheid tegen de AEL", waarom burgerpatrouilles niet zouden mogen en ook de banden aangeeft tussen PVDA en AEL (meer daarover: http://www.solidair.org).

* "Anvers, la stratégie de la tension"

Neemt de PVDA het op voor AEL, het 'onafhankelijke' weekblad "Le Journal du Mardi" (van Laurent Arnauts en Michel Bouffioux) keek op 26/11 met argwanende blik naar AEL. In het coverdossier "Anvers, la stratégie de la tension" zochten Faouzia Bensalem en Claude Demelenne antwoorden op vragen over wat er in Antwerpen gaande is met "les patrouilles de la discorde" en AEL.

Na rijp beraad, schrijven de journalisten hebben we Abou Jahjah ontmoet, niet om hem een podium te geven, maar om duidelijke vragen te stellen. In een kadertekst onderaan het interview, getiteld "un parcours complexe, entre islamisme et gauchisme" lezen we dat de 31-jarige Abou Jahjah dankzij de Vlaamse media bekend werd. "Hij sluit niet uit op te komen met een islamitische lijst ('une liste islamiste') maar "il flirte aussi avec la très laïque gauche radicale belge du PTB", met wie hij samen met anderen de STOPUSA-betoging organiseerde. "Il propose de mettre les divergences de côté pour que marxistes, musulmans, chrétiens et syndicalistes résistent ensemble à l'impérialisme américain." Waarna Le Journal du Mardi ingaat op de 'mythe' die Abou Jahjah "rond zich aan het creëren is".

* "Se proclamer 'Ligue arabe', quelle usurpation !"

In een tweede artikel gaat het over het verwijt dat AEL koren op de molen zou zijn van het Blok (waarvan de leiders "complaisamment sont interviewés dans le principal quotidien de la métropole, Gazet van Antwerpen"). Noteer dat tegenover het Blok (603.000 kiezers) slechts enkele honderden militanten staan voor de Liga.

Le Journal du Mardi interviewde ook Philippe Moureaux (PS, volgens wie Abou Jahjah "zeker niet houdt van de pluralistische democratie") en Mostafa Ouezekhti, vice-président van het liberale 'MR'. Ouezekhti's visie wordt als volgt ingeleid: "A force d'en faire des kilos sur la groupusculaire Ligue arabe européenne - se proclamer 'Ligue arabe', quelle usurpation ! - certains médias attisent la peur. Ils risquent de booster l'extrème droite. Et de lancer dans les bras des 'islamistes' une petite minorité de jeunes marginaux. Le MR, explique Ouezekhti, veu intégrer ces jeunes grâce à des actions positives. Au contraire du PS, qui les parque dans un secteur associatif politisé." Noteer dat het interview van Le Journal du Mardi met de liberaal Ouezekhti 3 pagina's lang is, dat met de 'socialist' Moureaux, één pagina.

* Bob Kabamba: "Vergelijk me niet met Abou Jahjah"

In de Belgische dagbladpers werd begin van deze week nogal wat geschreven over Bob Kabamba, een 35-jarige prof internationale politiek aan de universiteit van Luik die op zondag 24 november door de Ecolo-basis aangeduid als tweede op de senaatslijst van Ecolo en zo bijna zeker is dat hij de eerste senator van Congolese afkomst wordt in de Belgische geschiedenis. Zowel Gazet Van Antwerpen als 'zusterkrant' Belang Van Limburg brachten op 27 november over Kabamba een artikel van Rik Van Puymbroeck.

In BVL luidde de titel: "Vergelijk me niet met Abou Jahjah". In het interview stelde Kabamba: "Men heeft geprobeerd me met hem te vergelijken, maar dat is compleet fout. Met zijn methode kom je er niet. Etnisch kiezen is zinloos."

Naar de gebeurtenissen van dinsdag in Borgerhout dan.

* De Standaard: "Protest liep uit de hand"

"Rellen in Antwerpen na dood Marokkaan" titelde De Standaard bovenaan zijn cover van 27/11. Het artikel van 'KRG' met een foto van jongeren die geknield een kruispunt bezet houden, gaf een overzicht van de gebeurtenissen vanaf de moord op de jonge Marokkaan omstreeks 16 u 30. Daarna ontstond "meteen een grimmige sfeer in de buurt. Tientallen jongeren stroomden samen en scandeerden slogans voor de Arabisch Europese Liga en Abou Jahjah." De politie trachtte te kalmeren schrijft KRG maar omstreeks 20 u 15 "liep het protest uit de hand. De groep liet een spoor van vernieling achter in de Turnhoutsebaan en de politie sloot de betogers in." Er volgde een "gevecht in regel".

Even verder vermeldt KRG dat "enkele kopstukken van de AEL - onder anderen Abou Jahjah - naar de betoging waren afgezakt. Abou Jahjah trachtte te bemiddelen tussen jongeren en politie. Die weigerde echter de AEL-mensen tot bij de betogers te laten."

Later "slaagde de imam van de moskee Bilal, waar het slachtoffer een regelmatige bezoeker was, er in de rust weer te doen keren".

Het artikel sluit af met te stellen dat de "toestand heel de avond gespannen bleef. De AEL overweegt een nieuwe betoging, in de loop van de week."

De Standaard had verder een opinie-artikel getiteld "Bombardeer de moslims met spullen en ideeën" van de hand van Nederlander Anil Ramdas. Andere relevante artikels waren er op 27/11 niet.

* "Spoor van vernieling door Borgerhout"

Zusterkrant Het Nieuwsblad had op zijn cover een kort artikel met een foto (een auto met bloed ernaast) met daarboven de kop "Zware rellen na moord op Marokkaan". Hier heette het dat Abou Jahjah "de jongeren eerder ophitste dan ze te kalmeren".

Op pagina 2 volgde het artikel "Moord leidt tot rellen; Jonge migranten trekken spoor van vernieling door Borgerhout". Ook hier de foto van knielende jongeren die een kruispunt bezetten. En het nieuws dat De Standaard niet vermeldde, dat "even na 23.00 uur Abou Jahjha met een groep van 200 jongeren opnieuw de straat op trok, maar het bleef relatief rustig. De AEL overweegt deze week een nieuwe betoging."

* "Jahjah onderneemt vooral negatieve acties"

Voor De Morgen kwam het nieuws uit Antwerpen te laat om er nog breed mee uit te pakken. De krant had slechts een kort artikel op zijn cover: "Relletjes in Antwerpen na moord op Marokkaanse jongeman." Ook hier weer het optreden van de AEL in de schijnwerper: volgens de politie hitste AEL de herrieschoppers op; volgens AEL "waren zij het die de gemoederen bedaarden".

In zijn edito - "Jahjah door de bril van Lanoye" - schreef Walter Pauli over een interview in de Boekenbijlage met Tom Lanoye (zie hoger) en een tweede interview, dit keer met Kamal Taïbi. Hij begon met een twintigtal andere jongeren de Mechelse jeugdorganisatie Wereldburgers voor Vrede. Volgens Taïbi "gedraagt Jahjah zich als de allochtone Fortuyn".

"Abou Jahjah heeft een aantal heel mooie kanten" gaf Taïbi toe. "Maar naarmate hij de smaak van de media-aandacht te pakken kreeg, is hij ontspoord en heeft hij misbruik gemaakt van de situatie. Zijn idee om van het Arabisch de vierde landstaal te maken, was een flater. (...) Maar ons grootste probleem met Jahjah is dat hij vooral negatieve acties onderneemt. De vredesbetoging in Brussel van drie weken geleden is daarvan het recentste voorbeeld. Er was heel wat geweld en tientallen jongeren werden opgepakt. Zulke incidenten waarmee een groot deel van de Marokkaanse jongeren in België niets te maken wil hebben, zijn enorm schadelijk voor de beeldvorming."

Taïbi vindt dat "de allochtone vrouwenorganisaties erg goed bezig zijn". Hij klaagt dat Abou Jahjah "alleen in Arabieren geïnteresseerd is" en schaart zich achter de werkgelegenheidsprojecten van de 'uitstekende' Mechelse burgemeester Bart Somers (VLD).

De Morgen vermeldde nog andere organisaties van allochtonen die zich van Jahjah distantïeren. "Merkwaardig genoeg" schreef Pauli, "krijgt Jahjah nog altijd bakken krediet. Ook vandaag lijkt Tom Lanoye in een dubbelinterview in 'Boeken', Jahjah te verdedigen zolang hij een positief argument zal kunnen opdiepen. (...) En al slaat Lanoye hier en daar spijkers met koppen, zijn principiële verdediging van Jahjah blijft verwonderen." Waarna Pauli aan Lanoye vroeg om Jahjah door een "historische bril" te bekijken. "Soms is zo'n relativerend perspectief nodig voor een klare blik op de actualiteit."

* "Jahjah aan de macht"

Na de vorige drie 'deftige' kranten komen we nu aan het zware geschut. Te beginnen met Het Laatste Nieuws.

Boven een foto van jongeren op straat, coverde HLN: "Zware rellen na moord op jonge Islam-leraar". Daaronder: "Honderden migranten slaan auto's en winkelruiten stuk". "Abou Jahjah dreigt met betogingen met 'minstens 10.000 deelnemers'".

De krant omschreef de vermoorde leraar als "een drijvende kracht van de Marokkaanse gemeenschap" (niet de eerste de beste onbekende dus). De vernielingen aanrichtende allochtonen werden door HLN een "meute" genoemd "die door een imam tot rust werd aangemaand". De krant geeft ook de visie van Abou Jahjah dat "de rellen pas ontstonden na provocatie door de politie."

Totdaar de cover. Binnenin wordt het 'straffer'. In zijn edito schrijft Luc Van der Kelen onder de titel 'Jahjah aan de macht' dat "Azzuz, de rechterhand van Abou Jahjah" meteen wist dat "wat er aan de hand was": "Hij was de samengetroepte allochtonen aan het opjutten dat het om een racistische aanslag ging. Als naar gewoonte troepten onmiddellijk enkele honderden allochtonen samen. Dat wordt een kwalijke gewoonte. Ik ken geen voorbeelden van het omgekeerde, wanneer het slachtoffer Belg is en de dader migrant. Opstootjes van honderden woedende autochtonen zijn er bij mijn weten nog nooit geweest."

Van der Kelen zou verder moeten denken dan zijn neus lang is.

a) Hoeveel autochtone Belgen kent hij die dit jaar al gedood werden door allochtonen ?

b) Nog geen honderden woedende autochtonen gezien ? Al eens gaan kijken naar de hooligans van de Antwerpse voetbalclubs ?

Van der Kelen had in Borgerhout de slogan gehoord "Jahjah aan de macht". Waarop hij stelt dat "de jonge allochtonenleider in enkele maanden jarenlange inspanningen voor een betere verstandhouding tussen de verschillende bevolkingsgroepen heeft om zeep geholpen." Voila: dit is demonisering: één man de schuld geven van alles wat er jarenlang misloopt.

Van der Kelen veegt tot slot het Antwerpse stadsbestuur de mantel uit: "al die tijd heeft het naar Abou Jahjah gekeken en niet kordaat durven ingrijpen." Wat had VDK dan willen doen ? Dat zegt hij niet, wel dat hij "vreest dat Antwerpen voor een hete winter staat". Vrezen, komaan. De verkoop van HLN kan er maar door stijgen.

* HLN-versie sluit aan bij thesis politieprovocatie

Ook pagina 3 van HLN van 27/11 was volledig aan Borgerhout gewijd. Bovenaan twee kaders: rechts het getuigenis van Abdessamed Achrak: "nooit problemen gehad met dader. Of hij racist is ? Geen idee". Links de stelling van Ahmed Azzuz, 'rechterhand van Abou Jahjah': "Dit is een racistische moord. De schutter was gekend bij de politie voor racistische daden, maar die liet hem tot tweemaal toe gewoon doen. De racist had eerder al gezegd dat hij 'ze' allemaal zou doden."

De middenste helft van pagina drie werd gevuld met een grote foto van jongeren en agenten op straat. Daarnaast vinden we nog een andere versie van de gebeurtenissen. "Na de schietpartij troepten enkele honderden allochtone jongeren samen in de Schapenstraat. Opgejaagd door de politie liepen ze vervolgens naar de Turnhoutsebaan, waar ze een spoor van vernieling achter zich lieten. Rond tien uur trok de woedende menigte op verzoek van de AEL naar een moskee, waar een imam hen kon bedaren." ...

In het artikel onder de foto wordt een aansluitende versie verteld: "Zo'n 200 herrieschoppers werden omsingeld op de Turnhoutsebaan. Die zagen de bui hangen en probeerden te ontkomen. Daarop chargeerde de politie met traangas. Waarop de jongeren gewelddadig reageerden. Ze trokken een spoor van vernieling langs de Turnhoutsebaan. Minstens één café werd kort en klein geslagen. Daarbij werd cafébaas Eddy Janssens (59) bewusteloos geslagen. Ook de ruiten van een bank en enkele winkels moesten er aan geloven."

Interessant is dat HLN hier een versie van de feiten geeft waarop ook het AEL zich beroept: de politie lokte het uit.

In een kadertekstje laat HLN burgemeester Detiège echter het omgekeerde beweren: "Abou Jahjah lokte rellen uit." In een tweede kader, met foto van politiecommissaris Lamine en Abou Jahjah in discussie, mag de AEL-voorman zijn visie geven en vergelijken met de avond na de moord op Pim Fortuyn: "toen mocht heel Rotterdam rouwend op straat komen, zonder dat de politie hen een strobreed in de weg legde. Ons is dat niet gegund." Daarom dreigde Abou Jahjah met een betoging waarbij hij 10.000 man op de been zou brengen. "Of die betoging nu is toegelaten of niet."

* GVA: "AEL orchestreert rellen"

Gazet van Antwerpen pakte op woensdag met het meeste nieuws over de rellen en de moord uit. Bovenaan de cover: grote foto van Abou Jahjah met de mond open tegenover Luc Lamine; rond hen jonge Marokkanen waarvan twee een wit doekje voor hun mond houden.

Boven de foto: "Antwerpen in rep en roer na moord op Marokkaan." Onderaan: "AEL orchestreert rellen". In het tekstje daaronder lezen we dat "hevige rellen Antwerpen dinsdagavond in vuur en vlam zetten" ... Van overdrijvingen hebben ze bij de Frut geen last. Even verder: "Omstanders konden zich moeilijk van de indruk ontdoen dat de AEL de ongecontroleerde volkswoede vakkundig orchestreerde." Eindigen deed het niet ondertekende artikeltje met verwijzen naar de gematigde karakter van de vermoorde jongen en dat de dader gearresteerd werd.

* Coveliers: "AEL is nog rechtser dan Blok"

De bovenste helft van pagina 3 was aan de rellen gewijd. Titel: "Abou Jahjah bedreigt Luc Lamine bij rellen / AEL gaat voorop in oproer na moord op jonge Marokkaan." Daarnaast een foto van een aan een been gewonde agent en een kort kadertje getiteld: 'Aanleiding is moord op Marokkaan van 27'. Volgens GVA was de dader "een onbekende van het gerecht" maar "hij spuide eerder al bedreigingen."

Op pagina 4 volgt paginagroot een "pro&contra"-rubriek over "AEL: zalven of slaan ?". Hugo Coveliers (VLD) wil dat het AEL hard wordt aangepakt: "deze groep is nog rechtser dan het Blok. Samenwerking op beleidsniveau is uitgesloten." Patrick Janssens (SPA) vindt dat "de confrontatietactiek hen in het isolement drijft. We creëren zo de vijanden van onze eigen samenleving." Maar ook voor Janssens is "AEL te veel uit op confrontatie om als gesprekspartner te kunnen gelden."

Tot slot: op pagina 34 haalt GVA een 'morphingtruuk' uit met de gezichten van Filip De Winter en Dyab Abou Jahjah ...

In de GVA-zusterkrant Het Belang van Limburg prijkte de foto van Abou Jahjah (een foto van Bart Hulselmans) met de mond open, tegenover Lamine, ook op de cover met als titel hier: "Abou Jah Jah leidt rellen na moord in Antwerpen". Binnenin volgde meer rellennieuws.

Le Soir en La Dernière Heure tot slot hadden op woensdag nog niets over de moord en de rellen.

Eén van de strafste stukjes op de omroepen was woensdagochtend te horen op VRT-Radio 1. Journalist Koen Wauters stelde in een interview de vraag: "Zou men iemand zoals Dyab Abou Jahjah niet preventief kunnen oppakken ?" Mocht Wauters in Israël wonen had hij van dat oppakken 'uitschakelen' gemaakt en zoals bekend, gaat het Israëlische leger graag op dat soort verzoeken in.

* VRT-journaal 19.00 u/ "Het kan me niet schelen dat de buren schrik hebben"

Het VRT-journaal opende met het zero-tolerance-beleid in Antwerpen en met de voortdurende onrust in Borgerhout. "De hele namiddag werd een kat en muis spel gespeeld tussen jongeren en politie. (...) Oudere allochtonen proberen de jongeren rustig te houden. (...) Tientallen jongeren werden opgepakt."

Daarna werd door Leona Detiège zwaar uitgehaald naar Abou Jahjah die "de rellen uitlokte". Met journalist-ter-plekke Leo Stoops praatte nieuwsanker Stef Wouters daar verder over.

Wat later kwamen ze toe aan de moord. "Motief al duidelijk ?" vraagt Wouters. Stoops: "Het spoor van racisme wordt onderzocht, maar dat zou niet waarschijnlijk zijn. Het gaat om een psychiatrisch geval en de man heeft geen racistisch verleden".

Er volgen beelden van de rellen en "de komst van Abou Jahjah is daar niet vreemd aan". Vervolgens zien we hoe Abou Jahjah emotioneel uithaalt en zegt dat het hem niet kan schelen dat de buren schrik hebben (een uitspraak die op zondag 1/12 nog eens op VRT getoond werd).

Al met al duurde de berichtgeving van de VRT over het hele gebeuren zo'n 9 minuten.

In Terzake kwam die avond nog een interview met Leona Detiège waarin zij stelde dat er met Abou Jahjah niet te praten valt: "hij heeft zijn kans gehad gisteren en heeft ze misbruikt." Nog in Terzake werd de Mechelenaar Kamal Taïbi opgevoerd (zie De Morgen 27/11) en ook hier gaf hij kritiek op Abou Jahjah.

* VTM-journaal 19.00 u

Het VTM-journaal van woensdagavond ging 20 minuten in op de moord en de rellen, meer dan dubbel zo lang als VRT dus.

Het begon met de rellen en hoe Abou Jahjah die om half 9 ter plaatse kwam, "onthaald werd als een held" met een groep jongeren die zijn naam scandeerde. Daarna volgt de woordenstrijd met Lamine. En Abou Jahjah dreigt met een grote betoging. De ondertitel (die VTM om het nieuws toegankelijk te maken bij elk onderwerpt toevoegt) luidt: "Jahjah hitst gemoederen op."

Dan volgen autochtone Belgen, waaronder een oude vrouw die bibbert van de schrik. Nog meer beelden van de rellen en van ouderen die de jongeren proberen te bedaren.

* Wie heeft er eigenlijk een moord gepleegd ?

Pas daarna zien we dat Detiège haar leed betuigde voor de vermoorde jongen. Tussen haakjes: ik had bij al het mediageweld over AEL in de dagen na 26/11 soms het gevoel: "wie heeft er een moord gepleegd ? Dyab Abou Jahjah of de blanke Belg wiens naam nauwelijks vermeld werd ?"

In het VTM-journaal ging het er vervolgens over dat Antwerpen de situatie wil aanpakken met 'zero tolerance'. "Iedereen die tot rellen aanzet zal worden opgepakt."

De broer van de vermoorde jongeman vertelde dan over de moord en vroeg rustig te blijven. Waarna we nog eens Detiège krijgen die niet te spreken is over Abou Jahjah.

Daarna komt het onderzoek naar de moord. "Voorlopig zijn er geen aanwijzingen van een racistisch motief" luidt het. Alhoewel AEL meteen stelde dat het een racistische moord is. "Geen aanwijzingen daarvoor" volgens het Parket.

Vervolgens komt de kritiek dat bij de Marokkanen "over de rol van Jahjah de meningen uiteen lopen". Mohammed Chakkar stelt dat de "Antwerpse allochtonengemeenschap zich niet over Jahjah wil uitspreken." Maar de Mechelse allochtonen zouden tegen Jahjah zijn ...

* Patrick Janssens: "Abou Jahjah heeft ware gelaat getoond"

"De man die anders het hardst roept is nu kalm" stelt VTM vervolgens. Die man is Filip De Winter. Hij vraagt "dat Dyab Abou Jahjah meteen wordt opgepakt bij nieuwe rellen". Zijn eigen kalmte verantwoordt De Winter zo: "Ik heb de ambitie om burgemeester te worden en ik wil verantwoordelijk handelen."

"Op politiek vlak groeit het besef dat er een dialoog nodig is met de allochtonen" stelt VTM waarna Patrick Dewael (VLD) zowel Abou Jahjah als Dewinter komt veroordelen. "Ze zijn elkaars bondgenoten." Volgens Patrick Janssens (SPA) heeft "Abou Jahjah nu zijn ware gelaat getoond." Nahima Lanjri (CD&V) zet zich eveneens af tegen Abou Jahjah; Jos Geysels van Agalev wil de problemen bespreken. Bart Somers (VLD) komt ook "afstand nemen van AEL".

Tot slot wordt een Telefacts aangekondigd met een interview met Abou Jahjah, de nacht na de rellen opgenomen.

** Donderdag 28 november

* "Anvers: la poudrière !"

Onder bovenstaande titel pakte La Dernière Heure op donderdag uit met een coverfoto van Ahmed Azzuz die tegen de politie op schreeuwt.

Op pagina 2, 3, 4 en 5 had de krant koppen die voor zich spreken: "Un meurtre raciste, des émeutes prévisibles"; "Jahjah critiqué", "Un quartier fortement insécurisé", maar ook: "On vit dans la peur de se faire tuer" stellen moslims in Antwerpen (waar 33 % voor het Blok stemt, zoals LDH terecht opmerkt).

Op pagina 4 vergeleek LDH met de moord op het Marokkaans koppel in Schaarbeek en een Marokkaanse jongen in Gilly. De krant heeft het ook over een RTBF-reportage die de ploeg van 'Au nom de la loi' aan het draaien was over AEL. Vervolgens komt een jonge joodse leraar die in Brussel van school weggepest werd aan bod en tot slot wil minister Duquesne "des condemnations", tegen AEL.

* "Un système ségrégationniste"

Le Soir bracht op donderdag naast een 'niet agressieve' foto van jongeren en agenten de covertitel "L'orage couve à Anvers". Bénédicte Vaes vatte haar artikel zo samen: "Crime raciste ou meutre d'un déséquilibré ? - Borgerhout s'embrase - Le Vlaams Blok spécule sur les rancoeurs, Abou Jahjah joue sur les frustrations: danger !" Ze besloot: "Le drama qui s'est déroulé mardi attise la diabolique stratégie de la tension qui se joue entre ces deux acteurs."

Binnenin had Le Soir op p. 2 een portret van Leona Detiège met daaronder een cartoon van twee mannen (één van Blok, andere van AEL) die olie gieten op 'het vuur van het racisme'. Op pagina 4 volgt een verslag van Vaes onder de titel "Abou Jahjah n'est pas des nôtres !".

Onderaan pagina vier liet Le Soir de maatschappelijke problemen in Antwerpen aan bod komen: "Un système d'apartheid qui ne dit pas son nom". Volgens journalist Hugues Dorzée zien we een "système ségrégationniste" zich installeren: een steeds groter wordende kloof tussen rijk en arm, tussen jong en oud ook.

* Niet optreden tegen bedreigingen, ontkennen racisme ...

Elders op pagina vier meldde Le Soir in een kadertje: "Les tracts dont l'extrème droite anversoise inonde les boîtes aux lettres et la banalisation de l'islamophobie risquent d'avoir d'autres conséquences graves." Waarom treedt de Antwerpse overheid daar niet tegen op: tegen de continue racistische Blok-propaganda ?

Een tweede kader stelde dat het om een racistische moord ging. Iets wat het AEL in een perscommuni quée van 28/11 ook schreef: het slachtoffer van de moordaanslag was de laatste maanden twee keer op het politiekantoor geweest om te klagen over bedreigingen door de moordenaar ... Er gebeurde niets ... Op Indymedia werd gesteld dat net omdat de Antwerpse autoriteiten op dinsdag dan nog het racistisch karakter van de moord ontkenden, dat de gemoederen hoog opliepen.

* "Situatie is al genoeg gepolariseerd, ook in de media"

De Morgen berichtte op donderdag 28 uitgebreid over Borgerhout. Heel de cover was er aan gewijd. Bovenaan: "Wij hopen dat niemand misbruik maakt van de dood van mijn broer". Daaronder een foto van rouwende moslimmannen. Vervolgens de titel: "Parket onderzoekt of motief van moord racistisch was". De broer van de vermoorde jongeman twijfelt niet: "Buurman had racistische motieven." Onderaan maakt Hugo Camps Abou Jahjah belachelijk als 'Poseur naast Allah' en 'cabriorevolutionair'.

Binnenin handelen pagina 3, 4 en 5 over Borgerhout. Op pagina drie: "Honderd arrestaties bij nieuwe rellen in Borgerhout"; "Antwerpen kiest resoluut voor nultolerantie" en 'Schepencollege, procureur en politiecommissaris halen scherp uit naar AEL-voorman Abou Jahjah". Onderaan mag Ahmed Azzuz de klacht dat AEL ophitste tegenspreken: "Wij hebben de jongeren gekalmeerd."

In een artikeltje van Tom Cochez, "Borgerhout in twee verdeeld", wordt gesteld dat er "op straat" veel sympathie leeft voor AEL: "Jahjah is de eerste die de opgestapelde frustraties van de migrantenjongeren helder verwoordt." Tom Verbist, een jongerenwerker denkt dat het diaboliseren van Abou Jahjah hem populairder zal maken. "De situatie is nu al genoeg gepolariseerd, ook in de media. In Gazet van Antwerpen wordt bijvoorbeeld amper gesproken over de moord die aan de basis ligt van de rellen. Voor de migrantenjongeren bevestigt zoiets het beeld van de racistische samenleving die hun deel van het verhaal niet brengt."

Op de 4 had De Morgen een groot interview met Mieke Vogels, minister van Gelijke Kansen: "Ons idee over integratie zit compleet fout, we kunnen niet om met de diversiteit die op ons afkomt." Het gesprek opende, hoe kon het anders, met Abou Jahjah, waarvan Vogels denkt "dat je bij Agalev geen fans vindt"... En wie er anders over denkt, zoals Tom Lanoye, is volgens haar "naïef".

* "De media zijn direct op de rellen gesprongen"

Verder had De Morgen een verslag van een debat op dinsdag over de multiculturele samenleving. Daar stelde Tom Lanoye dat Abou Jahjah "eindelijk de real black man is".

De Morgen sloot af met het nieuws over het ronselen door AEL van studenten aan de VUB én een impressie van Zohra El Aissaoui van de gevoelens en meningen in de omgeving van de vermoorde jongen. Twee citaten: "Abou Jahjah komt voor ons op, maar de manier waarop hij dat doet is niet goed. Hij wil te snel aan de top raken." (...) "De media zijn direct op de rellen gesprongen en op wat de rol van de AEL daarin zou zijn. Maar de essentie is dat een jongeman, door iedereen geliefd, zonder reden is doodgeschoten. Daar moeten onze gedachten in de eerste plaats naar uitgaan', zegt een islamlerares uit de buurt." "Als een Marokkaanse jongen zoiets doet, spreekt men van moord die bewust gepleegd werd. Is een allochtoon het slachtoffer, dan heeft de dader altijd uit liefdesverdriet gehandeld of is hij psychisch gestoord."

* "Irak zal onze binnensteden in brand zetten"

In zijn edito vroeg Yves Desmet ons even in te beelden wat er gebeurt als de Amerikanen Irak binnenval len: dan zullen er volgens Desmet in de binnensteden, met al hun door AEL aangesproken frustraties, rellen uitbreken. "Weken aan een stuk zal de Iraakse oorlog onze binnensteden in brand zetten." En de uitslag van de daaropvolgende verkiezingen zal zwarter zijn dan ooit ...

* "Gerechtelijke vervolging AEL komt eraan"

Met bovenstaande covertitel bleek De Standaard op 28/11 goed geïnformeerd te zijn: als enige van onze vier kranten, voorspelde DS op haar cover een actie tegen AEL. Verder titelde DS: "De Gucht en Janssens willen integratiebeleid evalueren".

Binnenin gingen pagina 2, 3 en 15 over 'Borgerhout'. Op pagina twee lag in woord en beeld de nadruk op de familie en buurtbewoners die kalmte vragen. De moordenaar bleek een "agressieveling, een gepensioneerde binnenschipper en een getraind sportjager".

* "Geen geld om het aan te pakken"

Op pagina drie werd het feit aangeklaagd dat "Borgerhout niet eens een gestructureerd wijkoverleg heeft. Volgens CD&V 'loco-burgemeester' Walter Vandenbrande "weten we nu alles, maar we hebben geen geld om het aan te pakken."

Dan maar AEL aanpakken ? Bart Somers, VLD-burgemeester van Mechelen, stelt in een interview dat hij "Abou Jahjah al lang administratief had laten aanhouden als hij in Mechelen zou wonen."

* De 'pepperspray' achter woede van Abou Jahjah

In een tweede interview verklaart Antwerps AEL-voorman Ahmed Azzuz dat in Antwerpen "het Blok al aan de macht is". Hij vraagt dat de media "alle beelden zouden tonen. Daaruit zal blijken dat de AEL zorgde dat de jongeren in groep naar de moskee gingen." Volgens Azzuz is de scène die op televisie en persfoto's getoond werd van een woedende Abou Jahjah tegenover Luc Lamine uit zijn contekst gerukt. "Vertekende beelden. De media moeten zo voortdoen en ze creëren een bom. Dat ze de beelden tonen waarop Abou Jahjah oproept tot kalmte. Waarin hij zijn aanbod doet aan commissaris Lamine. Maar wat gebeurt er op dat moment: een agent spuit traangas in de ogen van Dyab. Natuurlijk dat hij dan woedend reageert."

Even verder ontkent Lamine dat een agent 'pepperspray' in het gezicht van Abou Jahjah spoot. Lamine: "dat is een grove leugen".

Vrijdagavond toonde de VRT in één van zijn journaals echter beelden waarin te zien was hoe Abou Jahjah en de politie stonden te praten, hoe de camera naar beneden ging en voeten filmde en dan de tussenkomst van gehelmde agenten die wel degelijk 'pepperspray' spoten op de groep met Abou Jahjah.

In een interview op zaterdagmiddag op de Antwerpse Radio Centraal bracht ik dit te berde. VRT-radio- journalist Jef Lambrecht, die er dinsdagavond in Borgerhout bij was, bevestigde dat dat inderdaad gebeurd was. "Zelfs Lamine kreeg de spray over zich !" Van een liegende commissaris gesproken en met zo'n mensen moet Abou Jahjah het doen ...

Jef Lambrecht noemde Abou Jahjah op Radio Centraal een "veldheertje met een grote muil", iemand met een magnetiserend effect. Maar ik heb hem niet weten aanzetten tot geweld. Hij heeft de rellen niet georchestreerd zoals de Gazet Van Antwerpen schreef."

* Wie sluit wie uit ?

Bart Sturtewagen die op zaterdag 23/11 de Antwerpse politici nog had aangespoord tot een gesprek met Abou Jahjah, had het gênante tafereel tussen de AEL-voorman en Lamine ook gezien: "een emotionele uitglijder of doelbewuste verrottingsstrategie ?"

Volgens Sturtewagen moet Abou Jahjah "dringend aantonen dat hij een constructieve bijdrage kan en wil leveren. Zoniet sluit hij zichzelf uit het debat."

Maar heeft de tegenpartij daar al niet lang geleden voor gekozen ? "De jacht op Abou Jahjah is open" titelden Ludo De Witte, Tarik Fraihi en Tom Lanoye boven een opiniestuk in De Standaard, dat stelde dat Abou Jahjah natuurlijk fouten maakt, maar dat het beleid hem steeds verder in het verdomhoekje dringt, waardoor zijn achterban radicaliseert.

En dan maken ze een zéér terechte opmerking: "De elite vreest de onder allochtonen populaire Abou Jahjah, omdat hij op zijn onafhankelijkheid staat en niet uit de hand van de politici wil eten, zoals vele allochtone politici en vertegenwoordigers van de gesubsidieerde integratiesector wel doen. Hij wordt vooral gevreesd omdat men de redelijke eisen waarvoor hij opkomt (werk, fatsoenlijke huisvesting, onderwijs en een gelijke behandeling op alle vlakken), niet wil of kan realiseren."

In twee andere opiniestukken in DS stelde advocaat Hein Diependaele dat de AEL-patrouilles onwettig zijn maar ook "begrijpelijk". Paul Pataer, voorzitter Liga voor Mensenrechten, vindt dat AEL gelijk heeft met zijn wantrouwen tegenover de politie, maar dat de AEL beter zou samenwerken met andere anti- racisten "in plaats van zich domweg te laten isoleren".

* Berlusconi-toestanden

Van de televisiejournaals zag ik op donderdag alleen dat van Canvas. Daarin stelde premier Verhofstadt het AEL voor als "een dekmantel voor criminele activiteiten". Hij viel in de Kamer scherp uit tegen de vereniging die hij wil laten verbieden. Minister Duquesne: "als de wet onvoldoende is, zal ik ze vervolledigen".

Daarop mochten Patrick Janssens én Filip Dewinter hun gedacht zeggen. Dewinter: "Het zal moeilijk zijn om nog in te grijpen."

De voorstelling van Verhofstadt van AEL als criminele organisatie werd dus niet in vraag gesteld, maar bij monde van Dewinter liet de VRT aanzetten om het probleem hard aan te pakken.

Daarop volgde een stukje theater: Patrick Dewael die Mohammed Talhaoui van de Vlaamse Berbervereni ging ontving. Blij als die was bij de "minister-president" op de thee te mogen komen, zette hij zich nog eens af tegen het "racistische" AEL. Van de Vlaamse Marokkanen zijn 70 tot 80 % Berbers stelt hij en AEL zou voor hen niets doen. Ook dit werd op de VRT niet tegengesproken. Een goed over AEL geïnformeerd iemand zoals Han Soete van Indymedia stelde op Indymedia dat de AEL zelf voor 70 % uit Berbers bestaat !

* "Altijd gaf men de schuld aan externe factoren"

Later in Terzake zat een interview met Tarik Fraihi die op de vraag wat hij vindt van AEL wijselijk stelde: "Ik heb het moeilijk om via de media te oordelen over AEL. Sommigen zeggen: Abou Jahjah hitste op. Volgens anderen kalmeerde hij."

Volgens Fraihi is Verhofstadt met een 'oorlogsretoriek' begonnen terwijl men moet praten, ook met AEL. "Vanaf 1991 zijn er rellen geweest. Altijd gaf men de schuld aan externe factoren: bij de rellen in Vorst aan klein links, bij die in Schaarbeek aan criminelen, en nu aan AEL. Zo los je niets op."

Later op de avond meldden VRT-radio en de website van Indymedia dat de dreiging van Verhofstadt werd uitgevoerd: Abou Jahjah was gearresteerd.

** Vrijdag 29 november

Op vrijdag had de pers het nieuws over de aanhouding van Abou Jahjah op zijn voorpagina's.

La Dernière Heure titelde: "Abou Jahjah arrêté hier soir à Anvers." Binnenin (volle p. 11) volgde de foto van Hulselmans, van de tegen Lamine schreeuwende Abou Jahjah met daaronder de titel: "Un manipulateur et un provocateur dangereux / Les méthodes d' Abou Jahjah sont vivement contestées par les plus anciens immigrés." In een kadertje: "Jahjah se défend".

La Libre Belgique plaatste het bericht over de arrestatie bovenaan in het klein op de 1 en bracht binnenin een artikel voorzien van een foto van een eerdere arrestatie van Abou Jahjah, na een betoging in Antwerpen. De krant leidde het artikel in met te melden dat "selon VTM, l'arrestation pourrait être liée au mode de financement du mouvement". Een piste waar de volgende dagen steeds weer op teruggekomen werd: het AEL heeft verdachte financiers en om die op te sporen was de arrestatie nodig ...

* "Nous refusons la stratégie de la Ligue arabe européenne"

Le Soir coverde: "Abou Jahjah arrêté à Anvers". Binnenin bracht de krant (volle pagina 4) een kritische visie op het beleid, in een interview met advocaat en Blok-kenner Jos Vander Velpen. Daaronder kwam de visie van de liberaal Daniel Ducarme (MR) op het integratiebeleid. Op pagina 15 volgde het opiniestuk "Nous refusons la stratégie de la Ligue arabe européenne; ondertekend door vier Franstalig allochtone 'voortrekkers'. Voor hen is de AEL/LAE niet welkom in Brussel om er haat te komen zaaien. "Sans nier notre identité, nous devons favoriser l'ouverture, non le repli sur soi."

Le Soir had op zijn één ook deze merkwaardige titel: "Francophones, préparez la fin de la Belgique", want daar sturen de Vlaamse politici met hun nieuwe splitsingseisen (NMBS, sociale zekerheid ...) op af, is de niet ongegronde vrees aan Franstalige kant. Wat zo'n splitsing ons gaat kosten: "une facture gigantes que". Maar laten we ons toch maar voorbereiden schreef een Le Soir-journalist met een echt Vlaamse naam, Dirk Vanoverbeke ...

* "Niet praten met (straat)terroristen"

Gazet van Antwerpen ging op 29/11 op zijn anti-Jahjah elan verder. Op de cover werd het bericht "Politie arresteert Jahjah in Deurne" voorzien van drie foto's van het gebeuren. Een tweede titel stelde dat de arrestatie er kwam "onder meer na klachten Marokkaanse ouders" (die stelden dat "AEL hun zonen een GSM en zakgeld gaf in ruil voor aanwezigheid op manifestaties"). GVA wist dat "ook andere AEL'ers door de politie geschaduwd worden." In een kadertje opzij: "Moordenaar schreef waanzinnige brieven" (naar de redactie van GVA nota bene ...).

Binnenin - naast het bericht 'Vaticaan ontslaat andersglobalist' - legde Paul Geudens in zijn edito de link tussen de gebeurtenissen in Antwerpen en het internationale terrorisme. Geudens - die wel stelt dat met AEL te verbieden en Jahjah op te pakken, het probleem niet opgelost is - legde via de Palestijnse kwestie de link tussen het internationale terrorisme en de "straattereur" in Antwerpen. "Met (straat)terroristen moeten we niet praten. Dat zou op een toegeving neerkomen". Toch wil Geudens een "openhartig gesprek met 'de andere kant'." Welke andere kant ?

* AEL-heethoofd versus ijzig kalme agenten

Op pagina 3 had GVA een gesprek met de vader van de vermoorde jongen, een impressie van een rouwend Atheneum én twee artikels over de moordenaar: "Constant is al veertig jaar gek" verklaarde zijn vrouw. Hij "teisterde redactie GVA met brieven".

Op pagina 4 huldigde GVA de "ijzige kalmte van de Antwerpse politie", bracht de krant een portret van Ahmed Azzuz ("ruilde SPA voor AEL") voorzien van een foto van Azzuz "in verhitte discussie met een politieman" (die jawel, ijzig kalm bleef). Onderaan mocht de Mechelse burgemeester Bart Somers zijn Antwerpse collega bekritiseren: "Detiège stelde ferme aanpak Jahjah te lang uit."

* "Jahjah symbolisch gestopt"

Op de 5 werden de visies van Verhofstadt, Marc Van Peel ("geen voorwendsel voor straatterreur") en Antoine Duquesne ("desnoods de wet aanpassen) breed uit gesmeerd, zonder kritische bedenkingen.

Op 8 vroeg Roger Van Houtte zich in een opiniestuk af: "Rassenhaat, bestaat dat nog ?" Eén van zijn deeltitels: "De jongste weken werd gedaan alsof racisme bij de politie onmogelijk was. Dat was het foute antwoord op de foute burgerpatrouilles van AEL."

In de editie Mechelen van GVA zat op p. 13 nog een artikel met de grote kop: "Jahjah creëert haat". Daaronder: "Oudere migranten veroordelen Arabisch Europese Liga". In een tweede artikel nam het Marokkaans jeugdhuis Rzoezie in Mechelen (met 500 leden) het op voor AEL. Burgemeester Somers verkoos in een derde artikel "de dialoog." Onder de begeleidende foto van een jongen en meisje met een roodwit-verbodenrichting-verkeersbord lazen we: "Mohammed Boujtoh en Ronia Chougrani roepen Abou Jahjah symbolisch een halt toe. 'AEL maakt kapot wat wij hebben opgebouwd' stellen ze."

* "Kamer beleeft ergste crisis ooit"

Het is u wellicht totaal ontgaan, maar vorige week beleefde de Kamer van Volksvertegenwoordigers haar "ergste crisis ooit", aldus Yves Leterme (CD&V); een kritiek die ook opdook in De Morgen en die te maken heeft met een "fundamentele verdeeldheid binnen de regering die normaal parlementair werk belet."

Merkwaardig wel dat die crisis door het stoere anti-AEL-optreden van de regering Verhofstadt ondergesneeuwd raakte. Abou Jahjah als bliksemafleider ... Zo hadden we het nog niet gezien.

Nog een leuk artikel uit de om onze veiligheid bekommerde GVA: "Politici brengen 18.000 Belgische jobs in gevaar". Een ondertiteltje verduidelijkt: "Defensiebedrijven verwerpen verstrenging van huidige wapenwet."

* "De Liga wil de stad terroriseren"

De Standaard bracht op 29/11 onder de titel "AEL-leider Abou Jahjah aangehouden" een coverartikel zonder foto. Er werden enkele uitspraken van politici van de dag voordien herhaald. Verhofstadt verklaarde: "De Liga wil de stad terroriseren. Ze wil de politie verjagen en probeert greep te krijgen op Antwerpse wijken om daar misdaadactiviteiten voort te zetten." Daar tegenover stond het standpunt van AEL, vertolkt door Ahmed Azzuz: "Laat ze AEL onderzoeken. Ze zullen niets vinden. Wij zijn een legale, democratische beweging."

Binnenin volgde op pagina 3 een interview met Ekrem Koçak van de Turkse Vereniging die een echt beleid vraagt. Daarnaast een artikel getiteld: "Helft van moslimexecutieve verzocht op te stappen". "De officiële moslim-spreekbuis is er sinds zijn oprichting in 1998 niet in geslaagd geloofwaardigheid op te bouwen" oordeelde Veerle Beel samen met senator Meryem Kaçar.

* "En wat met het racisme van Abou Jahjah ?"

Op de commentaarpagina vroeg Evita Neefs om een dialoog van het Westen met de gematigde moslims, internationaal én in eigen land.
Herman De Ley omschreef "AEL als symptoom van een generatiewissel". (Hier weer een foto van een tegen Lamine schreeuwende Jahjah; met ook een jongen die zijn ogen uitwrijft ...).

Mia Doornaert stelde de vraag: "En wat met het racisme van Abou Jahjah ?" Ze zette zich af tegen zowel de demonisering van Abou Jahjah als tegen het artikel van Dewitte, Fraihi en Lanoye. "Wie zich verzet tegen een racistisch lijkende 'demonisering' van Abou Jahjah, kan alleen geloofwaardig zijn als hij ook de racistische uitingen van Jahjah en diens medestanders verwerpt." Waarna Doornaert kloeg dat "de moslimwereld in zijn geheel bijzonder ontoegankelijk is voor seculiere en democratische waarden."

* Vlaamse radicaal verwijt anderen radicaal te zijn

De Standaards zusterkrant Het Nieuwsblad pakte spectaculairder uit met de arrestatie van Abou Jahjah: grote foto van de tegen Lamine schreeuwende AEL-kopman en de titels: "Jahjah achter tralies / Aan vooravond herdenkingsplechtigheid vermoorde Marokkaan / AEL roept aanhang op kalm te blijven."

In zijn edito zette Mathias Daneels zich af tegen de "kop in het zand-politiek" van de 'democratische partijen' die de problemen niet aanpakken. En tegen de "totaal verkeerde oorlogsretoriek."

Op 4 volgde een interview met Karel De Gucht: "We hebben geen Malcolm X nodig, maar een Martin Luther King". "Als ik Tarik Fraihi hoor verwijzen naar Malcolm X, het gewelddadige model en niet naar de vredelievende Martin Luther King, vrees ik dat er wel degelijk een radicalisering aan de gang is." Even later begon De Gucht de Vlaamse radicaal te spelen ...

Onderaan volgde een cartoon waarop Detiège een "machohuwelijk in Antwerpen" inzegent: Dewinter met Abou Jahjah ...

Op pagina 5 stond onder een foto van Jahjah tegenover Lamine, de titel "Regering wil desnoods wet aanpassen, 'Alles doen om Jahjah te stoppen'". Het Nieuwsblad juichte dat toe, getuige de uitdrukking dat "de premier en zijn ministers resoluut de aanval in zetten op Abou Jahjah." In een kadertje mocht Agalev-kamerlid Fauzaya Talhaoui stellen dat "we de moeders een stem moeten geven". Een andere kader had het over de Berbers die met AEL niets te maken willen hebben. In de zes lezersbrieven die Het Nieuwsblad gaf was zoals de krant het samenvatte, "weinig goeds over AEL te lezen".

* "Beangstigend sfeertje"

"Parket slaat Abou Jahjah in de boeien" coverde De Morgen op 29/11. De redenen van de arrestatie werden gezocht en vermeld werd dat volgens VTM gedacht wordt aan verdachte geldstromen.

Binnenin volgde kritiek op het "beangstigend sfeertje gisteren in de Kamer." Desmet zette zich af tegen de "rechts-nationalistische meningen" van Abou Jahjah maar het blijven meningen en in een democratie moeten ze geuit kunnen worden. Het gaat niet op Abou Jahjah op te pakken en te denken dat de problemen dan wel verdwijnen. Bovendien riskeert men door de demonisering van Abou Jahjah sommigen op het idee te brengen hier te herhalen wat met Fortuyn gebeurde. Desmet besloot dat in de huidige sfeer van populisme en demagogie, "het publieke debat in Vlaanderen er lang niet meer zo erg aan toe is geweest."

* "Desnoods de wet aanpassen"

De pagina's 3 en 4 van De Morgen waren aan AEL en aanverwante gewijd, met op 3 weer de foto van een schreeuwende Azzuz en een grote-titel-uitspraak van de broer van de vermoorde jongen dat "onze familie niks te maken heeft met de liga".

Op 4 ging het over Vlaamse politici die in de Kamer uitvielen tegen de Liga, minister Duquesne die "desnoods de wet wou aanpassen", Verhofstadt die het over het criminele AEL had en CD&V'er Marc Van Peel die stelde: "AEL moet buiten de wet gesteld worden en Abou Jahjah moet opgepakt worden."

In een ander artikel waarschuwden "allochtone woordvoerders voor simpele en eenzijdige oplossingen". Vlaamse Berbers zetten zich nog eens af tegen AEL en de "spiraal van geweld." Op pagina 5 volgde een artikel over 'zero tolerance' in Lokeren.

* "Politie vindt wapens bij AEL-leider"

Het bruinst bakte Het Laatste Nieuws het op vrijdag. De krant titelde: "Abou Jahjah gearresteerd" en daaronder in witte letters op rode achtergrond: "Politie vindt wapens bij AEL-leider". In het korte tekstje naast een foto van Abou Jahjah lazen we: "Wat hem precies ten laste wordt gelegd wordt pas vandaag bekend gemaakt. Maar uit goede bron vernam deze krant dat er bij de arrestatie een hoeveelheid wapens aangetroffen werd."

"Een hoeveelheid wapens": niet één, niet twee ...

* "Verbaasd en beschaamd"

Binnenin nam Luc Van der Kelen in zijn edito "Het gerecht slaat terug" een enigszins kritische houding aan: "Abou Jahjah kan voor zijn volgelingen een 'politieke gevangene' worden, maar daar zal het samenlevingsprobleem niet mee opgelost raken." Daarvoor is meer nodig, beseft ook LVDK.

Journalist Frank Willemse trad hem bij in een opiniestuk getiteld "Verbaasd en beschaamd". Beschaamd om te zien hoe het Antwerps stadsbestuur alle schuld op de AEL schuift. "Verbied het AEL, sluit Abou Jahjah op en 't is opgelost. Zo simpel is dat. Zo simpel zijn ze daar op het 'Schoon Verdiep."

* "Als we vervolgen, moet hij kunnen veroordeeld worden"

Verder op pagina 2: enkele burgemeesters die hun visie geven over de job van Leona Detiège en een stukje getiteld "Het onvermijdelijke gebeurt". De arrestatie van Abou Jahjah was onvermijdelijk schrijft 'FW'. Hij citeert procureur Van Lijsebeth die zekerheid wou vooraleer op te treden: "Als we vervolgen, moet hij ook kunnen veroordeeld worden."

Op pagina 3 brengt HLN het nieuws over "Jahjah klemgereden en ingerekend". Tussentiteltje: "Azzuz: ik heb mijn vrouw weggestuurd want ik ben wellicht de volgende".

Op 6 konden we genieten van enkele lezersbrieven. Sommige pleitend voor verzoening, andere voor 'de harde aanpak'. Eén lezer wou dat "de politie even hard zou optreden als tijdens de hardhandige ontruiming van het Lappersfort in Brugge, dan zou er snel een einde komen aan de Jahjah-terreur."

* VRT-Radio 1: Grote politieke druk

Op vrijdagochtend 29/11 vernamen we in het VRT-Radio 1 - Persoverzicht de standpunten van nog enkele kranteneditorialisten tegenover de uitspraken van Verhofstadt over AEL (de arrestatie kwam voor de meeste kranten te laat). "Verhofstadt is de pedalen kwijt" schreef de Financieel-Economische Tijd. Maar in het Belang van Limburg werd geëist dat "Jahjah weg moet". Het Volk wees op de ondervertegenwoordi ging van nieuwe Belgen op de kieslijsten.

In de 7 u ochtendjournaals van La Première (RTBF) en VRT-Radio 1 vormden de arrestatie en de huiszoekingen het hoofdpunt (eerste 4 minuten op Radio 1). VRT bracht ook een portretje van Abou Jahjah en liet Azzuz verklaren: "dit is een provocatie, we roepen op kalm te blijven."

Van 7 u 50 tot 7 u 55 bracht Bert De Vroey live verslag van "aan de deur van de flat van Abou Jahjah". "Vanmorgen meldden kranten dat er wapens en zendapparatuur zijn gevonden. Maar dat is onder zeer groot voorbehoud !" Abou Jahjah blijft tot maandag opgesloten, dan beslist de onderzoeksrechter over verdere aanhouding. Vervolgens kwam aan bod wat hem ten laste gelegd werd, met nadruk op het financiële: een financiering vanuit het Midden-Oosten ? De Vroey stelde wel: "nogmaals, we moeten daar met veel voorzichtigheid over spreken." Hij stelde dat "er grote politieke druk werd uitgeoefend om Abou Jahjah te arresteren" en dat men zich in kringen van de Antwerpse "linkerzijde afvraagt of deze arrestatie verstandig is."

In het 8 u journaal gingen de eerste vijf minuten nogmaals over aanhouding en aanverwante, met ook de inbreng van een advocaat van Abou Jahjah die vindt dat de media partijdig berichten. Na het journaal bracht Radio 1 nog een portretje van Abou Jahjah, de 31-jarige zoon van een Libanese prof die van het Arabisch de vierde landstaal wil maken (daar gaan we weer ...)

* VRT-TV-journaal: "lichte tenlastelegging"

Het 19 u VRT-tv-journaal begon met de herdenkingsplechtigheid in Antwerpen voor de vermoorde jongeman. 3000 moslims waren er en ze dankten de Antwerpse politici voor hun steun.

Na 3,5 minuten volgde de aanhouding van Abou Jahjah en wat hem ten laste wordt gelegd. De tenlaste legging werd volgens Dominique Reyniers van het Parket van Antwerpen, "gesteund op het mededa derschap, volgens artikel 66 van het Strafwetboek, wat betekent aanzetten tot ... Het gaat over weerspannigheid in bende met voorgaande afspraken en wapenvertoon, kwaadwillige belemmering van het verkeer, onbruikbaar maken van voertuigen in bende, opzettelijke slagen aan een agent, met bloeduitstorting tot gevolg."

De VRT liet vervolgens een advocaat van Abou Jahjah verklaren dat dit een uiterst lichte tenlastelegging is en dat zijn cliënt zich beschouwt als "politieke gevangene".

* Leo Stoops: "Antwerps parket zit met een ei"

In een één tweetje tussen nieuwsanker Stef Wouters en journalist-ter-plekke Leo Stoops bevestigde Stoops dat het om lichte beschuldigingen gaat "op het eerste zicht", maar het gerecht hoopt op nieuwe beschuldigingen.

Ahmed Azzuz stelde vervolgens dat de arrestatie niet het einde van AEL betekent: we gaan door met patrouilles, verkiezingslijst ...

Leo Stoops verhaalt dan dat "Het Antwerps parket met een ei zit. Het zit hen een beetje dwars dat premier Verhofstadt gisteren gezegd heeft: Kijk, er moet opgetreden worden. En dezelfde dag, kijk, dezelfde nacht wordt er opgetreden en schrijft de onderzoeksrechter, een onafhankelijke figuur, een aanhoudingsbevel. Hier wijst men er op dat er al geruime tijd een onderzoek liep tegen Abou Jahjah en dat de demarche van Verhofstadt niet beslissend was. Maar men beseft dat de publieke opinie daar misschien anders over denkt. Ten onrechte zegt men hier, wij hebben volledig onafhankelijk gewerkt."

* De eerste beelden van spuitende agenten

Vervolgens mag Verhofstadt verklaren tevreden te zijn dat "iedereen zijn job doet". Op een vraag van een journalist antwoordt hij kregelig dat we het gerecht zijn werk moeten laten doen.

Dan volgt een overzichtje van de geschiedenis van AEL en even verder krijgen we de niet gemonteerde scène te zien - zonder dat daar in de commentaar op gewezen wordt - van de pratende Abou Jahjah, de camera die voeten filmt en vervolgens agenten die al spuitende op het groepje met Abou Jahjah inlopen. Wat AEL al dagen aan het zeggen was, maar wat nergens in de massamedia bevestigd werd, is dus waar. Luc Lamine valt door de mand.

Tot slot gaat het over de moordenaar van de jonge Marokkaan: een compleet geflipte figuur. Conclusie: "het had dan toch niets met racisme te maken en dus was er misschien helemaal geen aanleiding tot rellen ..."

Daarna (vanaf 15'40) komt de kwakkelende Moslimexecutieve aan bod.

* VTM-avond-journaal: rellen waren te vermijden

Het 19 u VTM-tv-journaal begon met de afscheidplechtigheid voor de vermoorde Marokkaanse jongeman. 4.000 mensen waren er en de broer van de jongen vroeg respect en wou "geen 2de slachtoffer". Leona Detiège werd door de moslims tot bij de kist gevraagd.

Een Marokkaanse man stelt vervolgens: "Had men toegegeven dat het een racistische daad was, dan had men rellen vermeden."

* Advocaat Sachan: "gerecht en media spannen samen"

Wat later meldt VTM dat er in de namiddag weer een kat-en-muis-spel was tussen jongeren en politie. "Maar de AEL-voorman was er niet; die zit in de cel". Over naar de verdenkingen aan zijn adres (zie verslag VRT). Wat later krijgen we weer de beelden van een tegen Luc Lamine roepende Abou Jahjah, we zien iets van de huiszoeking en advocaat Alexander Sachan komt verklaren dat "gerecht en media samenspannen om Abou Jahjah als de grote slechterik uit te beelden".

Dan wordt nog eens ingegaan op de beschuldigingen en de advocaat mag even repliceren. Vervolgens krijgen we de Nederlandse journalist te zien die bij Abou Jahjah was toen hij aangehouden werd, die zelf ook 9 uur werd vastgehouden en wiens opnamen in beslag genomen werden. Egbert Hermsen (Ikon): "Ik vind niet dat in een land als België mijn spullen (de opnamebanden, nvdr) kunnen afgepakt worden. Dat is een inbreuk op de persvrijheid."

* Van een regeringsgetrouwe zender gesproken

Premier Verhofstadt is ook op VTM tevreden dat ieder zijn job doet en hij probeert met veel (te veel) overtuigingskracht de leugen - "zo werkt een rechtsstaat" - over te brengen.

Verder volgt een overzicht van het leven van Abou Jahjah met o.a. deze uitspraak: "De ABVV ontslaat hem als hij AEL opricht." ... En nogmaals het beeld van een kwade Abou Jahjah tegenover Luc Lamine.

15 minuten duurde dit alles en daarin geen spatje invraagstelling, laat staan kritiek van de kant van VTM op het optreden van de regering. Van een regeringsgetrouwe zender gesproken.

* Terzake: "We voelen ons verloren"

In het Canvas-journaal van 29/11 werd teruggeblikt op de afscheidceremonie, het optreden van Verhofstadt en de arrestatie. Na 6 minuten kwam dan de moslimexecutieve aan bod.

In Terzake werd met Kenza Isnasi, de dochter van het in Schaarbeek vermoorde Marokkaanse koppel teruggekeken. "Men heeft geen lessen getrokken" stelt ze. "We voelen ons verloren. Ik hoop dat de politici mijn woorden begrijpen."

* De eerste kritiek op TV op Verhofstadt

Vervolgens gaat Terzake op stap met de liberale Schaarbeekse burgemeester Clerfayt die door helder optreden in mei jongstleden rellen voorkwam. Zijn verklaring voor de ontsporing in de fusiegemeente Antwerpen: "De stad is zo groot dat het moeilijk is om veel tijd te besteden aan alle wijken."

Daarna krijgen we de eerste echte kritiek op vrijdagavond te horen op Verhofstadt. Agalev-boegbeeld Fauzaya Talhaoui: "Verhofstadt is zijn boekje te buiten gegaan. De aantijgingen: ik stel me daar heel veel vragen bij."

In de studio mag dan een tweede advocaat van Abou Jahjah, meester Michael Verstraeten, de beschuldigingen weerleggen, met name ook het gerucht van het Laatste Nieuws dat er "wapens gevonden werden". "Is niets van aan." En ook: "Abou Jahjah is heel kalm. Hij kan relativeren en beschouwt zich als een politieke gevangene." Waarna Ahmed Azzuz geïnterviewd wordt die stelt dat des te langer Abou Jahjah vastzit, des te moeilijker het wordt de kalmte te behouden.

Nog even dit: twee advocaten meteen voor Abou Jahjah: waar haalt hij het geld ? Maar het waren wel twee jonge figuren en niet de types zoals je die soms ziet die er nog maffioser uitzien dan hun cliënten. Beginnende idealisten, zo kwamen ze over.

* Twee Vandaag (NL): Londense sjeik dreigt

Even een 'terzijde': "Twee vandaag" - een vooravondprogramma op Nederland 2 - bracht op vrijdag een reportage over een Londense sjeik die Nederland bedreigt met aanslagen omdat Nederland moslimex tremisten oppakt. In de reportage werden ook andere West-Europese landen bedreigd.

Bedenking: moeten we niet blij zijn met een radicaal waar mee te praten valt zoals Abou Jahjah ? Of willen we een

arch/ive/ief (2000 - 2005)